अकुल् ना. [ akul ] १)औलो २)जरो / प्रीज्म१, प्रुम्ज [ प. वा. ]
अगु ना. [ agu ] छेमाको श्रीमानलाई सम्बोधन गर्ने शब्द
अचीद् ना. [ atsid ] अक्षता; पूजाआजामा चढाइने सग्ला चामल
अबकोल [ abakola ] केटा; पुरुष
अमइफ ना. [ amaipʰa ] आमा पोई (गाली गर्दा प्रयोग हुने शब्द)
अमकोल ना. [ amakola ] केटी; महिला
अममा ना. [ amamaː ] आईमाइहरु
अमरे ना. [ amare ] आमा दिवस
अमीत्था ना. [ amittʰaː ] अराजकता
अम्बरु ना. [ ambaːru ] अम्बा
अम्बु ना. [ ambu ] कोइरालो; फाल्गुन चैततिर फूल फुल्ने अचार खाने कोइरालो फूल
अरा ना. [ araː ] १)आमरी २)रक्सी, जाँड
अर्केल् ना. [ arkel ] अड्कल
अर्त ना. [ arta ] कथा, लोककथा
अर्बले ना. [ arbale ] कालि अङ्गेरी
अर्मेन् ना. [ armen ] अर्मल, गाई बस्तुले कसैको बालि नालिमा पुराएको क्षेतिको दिईने क्षतिपूर्ति।
असु ना. [ asu ] आमाको बहिनि, काकी, सानीमा, छेमा, कान्छी आमा
अस्याङ ना. [ Ashyang ] मामा
अस्याङफुत ना. [ ashangfut ] मामा लाई लाने काेशेली / सगुन [ प. वा. ]
आँइ ना. [ ãː i ] भैंसी बोलाउँदाको आवाज
आइन ना. [ aːina ] आइँन; भैंसीलाई बोलाउँदा प्रयोग गर्ने शब्द
आउदी,तीकीआउदी ना. [ aːudi ] १)अचम्म २)उदेक
आछ्यु ना. [ aːtsʲʰu ] चिसो वा जाडो भएको बेलामा निस्केको आवाज
आन् ना. [ aːn ] अर्थ; उखान
उः प्लीङ् ना. [ uːpliŋ ] ओडार; हेला गरी बोलिने अप शब्द
उङ्यी,दङ् ना. [ uŋʲi ] अस्ति / दङ्जे, दङ्स्या, दङ्स्य [ प. वा. ]
उम्सी ना. [ umsi ] एक प्रकारको साग
उम्स्यो ना. [ umsʲo ] कुलेसो; छानाको बलेँसी पानी बग्ने नाली वा डिल
उर्चलम ना. [ urtsalama ] सुनझैँ देखिने केटा मान्छेको उपनाम
उर्चालमाकि जमे कदे ज्याबा। उर्चलमको छोरि कति राम्रि
उर्चवती ना. [ urtsawati ] सुन जस्ती देखिने केटीको नाम
उर्चावति- सुन जस्ती देखिने केटीको नाम (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपना)
एन्न ना. [ enna ] अन्न / :ब्रुउ [ प. वा. ]
एःर ना. [ eːra] ] इट्टा; ढुङ्गाको सट्टामा घर बनाउँदा प्रयोग साधन
एस्युप् ना. [ usʲup ] उखु; पेल्दा रस आउने चिनी सखर आदि बनाइने गोमरा
ओङ्क्येन् ना. [ oŋkʲen ] जाड बनाउनु भन्दा अगाडी उसिनेर तयार पारिएको खाद्यन्न / खर्क्येन [ प. वा. ]
ओङ्लिङ् ना. [ oŋliŋ ] वनमा पाईने एक प्रकारको साग
वनमा पाईने एक प्रकारको साग
ओःब१ ना. [ oːba ] बच्चा सुताउन लहैलहै भन्ने शब्द ओःओ
कक ना. [ kaka ] काका, बाबुको भाइ
कग्युर ना. [ kagʲur ] असङ्ख्य बुद्ध वचन / ग्युर् [ प. वा. ]
कङ्त ना. [ kaŋta ] वस्तुको दाहिने खुट्टा बाँध्ने दाम्लो / कङ्छोः [ प. वा. ]
कङ्बो ना. [ kaŋbo ] कोदोको नल खाने किरो
कङ्र्ये मङ्र्ये ना. [ kaŋrje maŋrje ] बिशेष गरि पूजाआजाको लागि धान,मकै र कोदो मिसाएको मिश्रण।
कछ्य ना. [ katsʲʰa ] कक्षा / जोन्ड [ प. वा. ]
कज्य ना. [ kadzʲa ] मुडुलो (सीङ नभएको भेडा) / रुलुम् [ प. वा. ]
रुलुम् ग्लाब चुङ्लाको। मुडुलो गोरुले बेचिदेउ।
कटीलो ना. [ kaʈilo ] स्कुस
कटौके ना. [ kaʈʌᵘke ] सभामा मानिस बोलाउने
कन्य ना. [ kanja ] कन्याकेटी, कुमारी केटी, अविवाहित
कप्ग्य/ग्यरेम् ना. कापे / छ्योबे [ प. वा. ]
कप्च्य ना. [ kaptsʲa ] १)काँफे २)पन्यू काठबाट बनेको एक प्रकारको पन्यू, दाबिलो
कमइब ना. [ kamaiba ] तामाङ जातिको एक थर
कमी ग्योत् ना. [ kami gʲot ] कामीले बोल्ने भाषा (नेपाली भाषा)
कामीले बोल्ने भाषा (नेपाली भाषा)
कमीस्य ना. [ naŋba ] कामिनि
कम्ब दोङ्बो ना. [ kamba doŋbo ] काले गेडी; सानु कालो गेडो फल्ने रुख
कम्स ना. [ kamsa ] तल्लोपट्टिको दाँत
कर्खुङ् ना. [ karkʰuŋ ] सानो झ्याल
कर्स्योल् ना. [ karsʲol ] स्वागत गर्ने विधि
कर्स्योल पोङ बाचिम ङानो खदोला। सगुन पोङ लिएर म नै आउनु पर्ला।
कल्ङ्मो ना. [ kalaŋmo ] कल्चौंडा, खोलाको छेउमा पाइने धेरै कालो चरा
कल्च्यु ना. [ kaltsʲu ] जाँड राख्ने बेला जाँडमा छर्कने पानी
कल्च्यु ह्याको तासम जि आरोङ्बा। कल्च्यु(जाँड राख्ने बेलामा छर्कने पानि)धेरै भए जाँड मिठो हुदैन।
काइरन् ना. [ kaːiran ] इतिहास
काउले ना. [ kaːule ] कहुले, नुवाकोट जील्लाको एउटा गाउँको नाम
काजुमाब्ली ना. [ kaːdzumaːbli ] औंला
कापुङ्ब ना. [ kaːpuŋba ] पिसाबमा रगत देखिनु
काप्के ना. [ kaːpke ] काँफे / कप्च्य [ प. वा. ]
कामदेन् ना. [ kaːmaden ] तामाङ जातिको एक थर
काल्देन् ना. [ kaːlden ] तामाङ जातिको एक थर
कुक्कु ना. [ kukku ] कोइली
कुक्कुक्१ ना. [ kukkuk ] ओथारो
कुक्सुक् ना. [ kuksuk ] भिरमा फल्ने लहरा भएको बिरुवा
कुखे म्हेमे ना. [ kukʰe mem̤ e ] जिजुबाको बुबा; बाजेको पिता; बाबुका बाजे; चार पुस्ता माथिका पूर्खा
कुदुङ्दुङ् ना. [ kuduŋduŋ ] मादल बजेको जस्तो कराउने चरा
कुनी ना. [ kuni ] कुना / युल्ग्यम्ब, स्हुर् [ प. वा. ]
कुन्तुङ्कुन्तुङ् ना. [ kuntuŋkuntuŋ ] बुढाबुढीको हिँडाइ / कुन्चुङ्कुन्चुङ् [ प. वा. ]
कुन्दी ना. [ kundi ] ढोका बन्दा गर्ना प्रयोग गर्ने डन्डी; खोल्ने वा बन्द गर्ने औजार
कुपीन्ड ना. [ kupinɖa ] कुभिन्डो; लहरो जाने सेतो फूल फुल्ने पाकेपछि बोक्रो सेतो हुने फल
कुप्रुप्रु ना. [ kuprupru ] छातिमा छिर्केमिर्के भएका चरा
कुम्बनङ् ना. [ bro̤siːgar ̃ ] कुहिनोदेखि मुठ्ठीसम्मको हातको नाप
कुर्ङा ना. [ kurŋaː ] कनिका, फल्दा काटिएका चामलको टुक्रा
कुर्चीत्/कुर्ची ना. [ kurtsit ] कुहिनो; पाखुरा वा नारीको जोर्नी
कुलु/कुल ना. [ kulu ] कुलो
कुलुलु ना. [ kululu ] ठूलो लाटोकोसेरो / हुय्हेत् [ प. वा. ]
कुल्दुम् ना. [ kuldum ] चियाबाट बुनेको खुर्सानी हाल्ने भाँडो / फुर्लुङ् [ प. वा. ]
कुवा ङ्यम्ङ्य ना. [ kuwa ŋʲamŋʲa ] कोइली; चिल्लो कालो; पुच्छर लामो चरो
केक्मेम् ना. [ kemkem ] कम्मरको भाग
केत्१ ना. [ ket ] आवाज; शब्द; बोली / च्येत्२ [ प. वा. ]
केन्स्यामो ना. [ kensʲaːmo ] सेतो रङको ठूलो आकारको जङ्गलमा पाईने नपकाइकन पनि खान मिल्ने च्याउ
तोर तोर ल्हारि गदे रोङ्पि केन्स्योमो याङ्वा मुबा।
माथि माथि लेकमा मिठो केन्सोमो(एक प्रकारको च्याउ) पाईन्छ।
सेतो रङको ठूलो आकारको जङ्गलमा पाईने नपकाइकन पनि खान मिल्ने च्याउ
केप्प/केप्पर् ना. [ keppa ] कम्मर
केःबब् ना. [ keːbab ] कलिलो जाँड, भर्खर चर्मले गलेको पिठो
केरो ना. [ kero ] केराउ / बुर्यन् [ प. वा. ]
केर्प ना. [ kerpa ] मान्द्रो २)झाँक्रीको हाजिरी जवाफ
केर्प दोङ्बो ना. [ kerpa doŋbo ] केर्बा रुख; चुत्रो; काठको रङ पहेँलो हुने रुख
कोइपी/कोइपीत् ना. [ koipi ] कुरिलो
कोकोले ना. [ kokole ] कोकले; लामो पुच्छर भएको मध्यम खालको पंक्षी
कोक्प१ ना. [ kokpa ] १)कोसा; बोक्रा २)सम्भोग स्त्री–समागम
कोङ्बचेन्बा ना. [ koŋbatsenbaː ] कामी / गराखेएब, ङ्होम्लाङ् [ प. वा. ]
कोङ्यरपो ना. [ koŋʲarapo ] . गुम्बाको हेरचाह गर्ने व्यक्ति
कोजे ना. [ kodze ] १)चानो २)केस्रो; फलफूलको बोक्रो भित्रको खण्ड वा तह
कोजेक्जेक् ना. [ kodzekdzek ] काउकुती / गुजीजी [ प. वा. ]
कोतेक्प१ ना. [ kotekpa ] कोटेस् / कोतेको [ प. वा. ]
कोदेग्ब ना. [ kodegba ] फुल पारी सकेपछि र डराएपछि कुखुराले कराउने आवाज
कोदो ना. [ kodo ] अचानो २)खोया / कोदोङ्, कोन्दो [ प. वा. ]
कोन्देलेङ् ना. [ ɖo̤gaːtʰaːraː ] बाङ्गो टिङ्गो
कोमो/कुरी ना. [ komo ] १)कुवा, हातले बनाएको सानु जलाशय २)कुटो
कोरङ्गे ना. [ koraŋge ] कुराउनी; दूध डढेर कुँडेमा जमेको पाप्रो
कोर्से ना. [ korse ] ऋण, मागेर ल्याएको खाने कुरो / खिप्पा [ प. वा. ]
ऋण, मागेर ल्याएको खाने कुरो
कोल्देन् ना. [ kolden ] तामाङ जातिको एक थर
कोल्मङ् ना. [ kolmaŋ ] कुवा; हातले बनाएको सानो जलाशय
कोस्योल् ना. [ kosʲol ] वस्तुहरुको अगाडि पट्टिको घाँटीमा रहेको भाग
क्युङ्म्रा ना. [ kʲuŋmraː ] ज्वरो आएको बेला खुवाउने एक प्रकारको झार (औषधि)
क्र,ट ना. [ kra ] टाउको; कपाल; शिर क्रछम्
क्रङ्कोङ् ना. [ kraŋkoŋ ] कर्याङकुरुङ, ठूलो कालो र सेतो चरो
क्रछम्/क्रबा /क्रसम् /टबा (क्र) ना. [ kratsʰam ] कपाल, शिरमा उम्रेको केश
क्रफुम् ना. [ krapʰum ] कपालको रौं
क्रबोन् ना. [ krabon ] कपालको चुल्ठो
क्रयच्यी ना. [ krjatsʲiŋ ] अरिङ्गाल / टचीङ् [ प. वा. ]
क्रसु ,टसु ना. [ krasu ] ओरालो; लाछा
क्रसो [ kraso ] १) कपाल बाध्ने धागो २)कपाल बाट्ने डोरी ३) रिबन / खलो [ प. वा. ]
(एक रुपेको सिन्दुर पोते दुईको धागो चुरा)
क्रुनङ् ना. [ krunaŋ ] एक हात (२ बित्ता)
क्रुनाङ सा ता ताले ना ख्लारिबा। एक हात जमिनको लागि किन नाक काटेको(ईज्जत फालेको)।
क्रुस् ना. [ krus ] क्रुस / कुरी कोमो [ प. वा. ]
क्रुस्यीङ् ना. [ krusʲiŋ ] कुनै चिज नाप्नको निमित बनाएको एक हात लामो काठ।
क्रेक्क्रेक् ना. [ krekkrek ] बोझले भाँच्न वा भत्कना लागेको संकेत
क्रेलीङ् ना. [ kreliŋ ] चिप्लो हुने जमिनभित्र फल्ने एक प्रकारको फल
क्लीथङ् ना. [ klitʰaŋ ] दुर्गन्ध; दिसाको गन्ध / क्लीन्थङ् [ प. वा. ]
क्लीबोत् ना. [ klibot ] . गु मात्र भएको अरिँगालको बच्चा
क्लीस्योङ् ना. [ klisʲoŋ ] भलको पानी बग्ने खोल्सा
भलको पानी बग्ने खोल्सा - पहिला पहिला चर्पीनभएकाे बेला दिशा पिशाप गरीन्थाे
खइज्युङ् ना. [ kʰaidzʲuŋ ] कमजोरी
खगोजोङ्ब ना. [ kʰagodzoŋb ] कैदी
खचेन् ना. [ kʰatsen ] १)उपदेश,२)अन्तिम वचन / नाम्दर् [ प. वा. ]
खजेन् पीन्ब ना. [ kʰadzen pinba ] मर्न अघि भनि राख्ने कुरो
खतरास्यामो ना. [ kʰataraːsʲaːmo ] एक जातको च्याउ
खरे ना. [ kʰare ] मुख छोप्ने कपडा
खर्त ना. [ kʰarta ] १)नाग; ठूलो सर्प २ इन्द्रेनी / नर्वङ्, लरक्युङ् [ प. वा. ]
खलए ना. [ kʰalae ] कोही; कुनै
खलाखला ना. [ kʰalaːkʰalaː ] कोको ?
खले१ , हले ना. [ kʰal ] आरु
खस/हस ना. [ kʰasa ] कुहिरो; हुस्सु
खस्यौरी ना. [ kʰasʲʌᵘri ] खसी पारेको गोरु
खानीखोर् ना. [ kʰaːnikʰor ] तामाङ जातिको एक थर
खार, खरी२ , हारी ना. [ kʰaːra ] घिच्रो / खारी [ प. वा. ]
खारे ना. [ kʰaːre ] अगाडिको घिच्रो
खील् ना. [ kʰil ] काँटी / म्हुन्ड [ प. वा. ]
खील्हो ना. [ kʰilo ] कुम्बा राशि; बुद्ध धर्म अनुसार कुकुर बर्ग
खुर्मोस्यामो ना. [ kʰurmosʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ
खेङ्खेङ् ना. [ kʰeŋkʰeŋ ] एक खुट्टाको हिँडाइ
खोङ्ये ना. [ kʰoŋʲe ] कोयो; आँप इस्कुस आदिको भित्रको बियाँ
खोन्तेङ्खोन्तेङ् ना. [ kʰonteŋkʰonteŋ ] खुट्टामा चोट लाग्दाको हिँडाई / छेक्तेङछेक्तेङ् [ प. वा. ]
खोरा तब् ना. [ kʰoraː taba ] खोच्याङखोच्याङ गरेर हिँड्ने हिँडाइ
खोर् ना. [ kʰor ] १)खोर २)नाता परेको ३)कुल ४)टोल
खोर्वा ना. [ kʰorwaː ] अल्झो
खोस्रो ना. [ kʰosro ] सुकेको झार पात
ख्युङ् ना. [ kʲʰuŋ ] धनेस चरो
बेना सिकि टोर्के रि ख्युङचे ठापला। खर्सु बोटको टोर्के धनेस चराले ठुँगेर बनाएको।
ख्रेल, पेल्मो ना. [ kʰrela ] मृतकको दाजुभाईसँग समान रुपले उठाउने पैसा
गग्ले ना. [ gagl ̤ e ] एक छेउ उठेको; शिर ठाडो पारेर / जोङ्ले [ प. वा. ]
गङ्स्योङ् ना. [ gaŋ̤ sʲoŋ ] डाँडाखोला
गदी स्य्हेङ्ब ना. [ gad̤ i sʲeŋ̤ ba ] मृत्यु संस्कार / ङोः स्य्हेङ्ब (स्य्हेङो) [ प. वा. ]
ताले ङ्होबा ङाता एला तिङि सदी गदी स्य्हेङ्ब देरे। किना मलाई जिस्काएर तिम्रो सदि गदी गरि दिन्छु अहिले।
गरु ना. [ gar̤u ] १)ओम्खारा; करुवा; पेट ठूलो घाँटी सानो पेटमा टुटी भएको पानी खाने भाँडो २) घरी; केराको घरी
गर्यु ना. [ gar̤ju ] तेल राख्ने छालाबाट बनाएको भाँडो
गर्यु रि नमनम छुकु मुबा। गर्यु(छाला बाट बनेको भाडा)मा तोरिको तेल छ।
गर्यो ना. [ gar̤jo ] तेल राख्न राँगाको अण्डकोषको खोलबाट बनाएको भाँडा
गल्देन् ना. [ gal̤den ] तामाङ जातिको एक थर
गल्द्रक्गोल्दोक् ना. [ gal̤drakgoldok ] कुडुल्को
गाङ्ताङ् ना. [ gaː̤ŋtaːŋ ] तामाङ जातिको एक थर
गाङ्दान् ना. [ gaː̤ŋdan ] तामाङ जातिको एक थर
गुः ना. [ gṳː ] कुना; डाडु,काठबाट बनाइएको
गुइथङ् ना. [ gṳitʰaŋ ] कोर्का; चोयाले बनाएको डाडु र पन्यु राख्ने भाँडो
गुज्यीली /ङयन्ती ना. [ gṳdzʲili ] काखी
गुन डब् ना. [ gṳna ɖab ] पछि खानको लागि सुकाएर राखेको साग
गुर्स्यीङ् ना. [ gṳrsʲiŋ ] केरा
गेठीम् ना. [ geʈ̤ʰim ] कार्यनीति
गेदाङ् ना. [ ged̤ aːŋ ] कार्यक्रम
गेन् ना. [ gen̤ ] १)जेठो २)कसम
गेन्स,गन्स ना. [ gen̤ sa ] लिप्ने माटो; घरको भूँइभित्ता लिप्ने माटो
गेप्प/ गप्प ना. [ gep̤ pa ] कान्ला
गेबोन् ना. [ geb̤ on ] कार्यकर्ता
गेम्सीँग् ना. [ gem̤ siːg̃ ] तामाङ जातिको एक थर
गेवागेत् ना. [ gew̤ aːget ] अर्कुङ्; घेवा
गोइदेत् ना. [ go̤idet ] (१) जुका; मानिसको पेटमा पर्ने सेतो हाड विहिन किरो (२) गड्यौला; वर्ष याममा जमिनबाट निस्कने हाड विहिन किरा
गोक्कोलिङ्, गोक्लीङ् ना. [ go̤kkoliŋ ] गरुड(सर्प खाने चिल), कालो गीद्ध; एक प्रकारको चील / ग्वोद् [ प. वा. ]
गोङ्ग ना. [ go̤ŋga ] धातुबाट निर्मित मुर्चुङ्ग / मजुङ्ग [ प. वा. ]
गोङ्ब ना. [ go̤ŋba ] तामाङ जातिको एक थर
गोङ्याङ् ना. [ go̤ŋʲaːŋ ] क्षमा; माफ
गोथर् ना. [ go̤tʰar ] तामाङ जातिको एक थर
गोदा, गोजो ना. [ go̤daː ] आफ्नै मात्र निजी
गोन्छन् ना. [ go̤ntsʰan ] तामाङ जातिको एक थर
गोमथ्यो ना. [ go̤matʰjo ] तामाङ जातिको एक थर
गोम्ज ना. [ go̤mdza ] तामाङ जातिको एक थर
गोम्देन् ना. [ go̤mden ] तामाङ जातिको एक थर
गोम्बइ लम ना. [ go̤mbai lama ] गुम्बामा बस्ने लामा
गोयोङ् ना. [ go̤joŋ ] कोक्रो, झोलुङ्गो / छङ्खु, छङ्फु [ प. वा. ]
गोला ना. [ go̤laː ] विष्फोटक पदार्थ भरिएको विध्वंसक अस्त्र
गोले ना. [ go̤le ] तामाङ जातिको एक थर
गोसुम् नाम ना. [ go̤sum ] लामाले बनाएको नक्षेत्र राशि अंकित कागजको सानो मुठा
गोस्यीङ् काग ना. [ gro̤sʲiŋ ] भलायो, शरिरमा भुवा वा चोपले चिलाउने खटेरो आउने रुख
ग्य ना. [ gʲa ] १)कोदो कुट्दा रहने टुक्राहरु २)चम्चा
ग्यप्पेल/ज्याबेल् ना. [ gʲap̤ pela ] क्रस; उल्टो; सुल्टोको विपरित; बिब्लेँटो / ग्यारेम् [ प. वा. ]
ग्यबा [ gʲab̤ aː ] तामाङ जातिको एक थर
ग्याबा ला बुसिङ(बुरिङ) गदे ज्याबा म्राङ्बाला? ग्याबाको चेलि कति राम्रि देखेकि?
ग्यलीङ् ना. [ gʲal̤iŋ ] पञ्चे बाजाको समुहमा पर्ने एक ठूलो बाजा / ज्यलीङ् [ प. वा. ]
ग्यल्मो ना. [ gʲal̤mo ] १)रानी २)आँखाको नानी / मीग्रील्, ला [ प. वा. ]
ग्या,ज्या१ ना. [ gʲaː̤ ] १)गत्त;विशेष आइमाई समुहले प्रयोग गर्ने गादो;काँधमा गाँठो पारेको लगाउने लुगा ४)खाती; तामाङ पोसाक / खदी [ प. वा. ]
ग्याङ्गलङ् ना. [ gʲaː̤ŋgalaŋ ] लामो काठ वा दाउरा
ग्याजालम ना. [ gʲaː̤dzaːlama ] हृष्टपुष्ट केटाको उपनाम
ग्याजालम-हृष्टपुष्ट केटाको उपनाम (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपना)
ग्याजालमो ना. [ gʲaː̤dzaːlamo ] हृष्टपुष्ट केटीको उपनाम
ग्याबक् ना. [ gʲaː̤bak ] तामाङ जातिको एक थर
ग्याब्देन् ना. [ gʲaː̤bden ] तामाङ जातिको एक थर
ग्याम्देन् ना. [ gʲaː̤mden ] तामाङ जातिको एक थर
ग्याल्जेन् ना. [ gʲaː̤ldzen ] मान्छेको नाम
ग्याल्बी ना. [ gʲaː̤lbi ] कोदोको बाला कुट्ने औजार
कोदो तथा गँहुको बाला कुट्ने औजार
ग्याँस्यु ना. [ gʲãː̤sʲu ] मोही पार्ने गावा जस्तो / ज्याँस्यु [ प. वा. ]
ग्युगर्,ज्युगर् ना. [ gʲṳgar ] आन्द्रा (मृगको)
ग्युर् ना. [ gʲṳr ] असङ्ख्य कग्युर्
ग्युर्द ना. [ gʲṳrda ] माछा मार्नको निमित खोलाको पानीलाई एक पट्टीबाट थुनेर अर्को पट्टीबाट पठाउने काम।
ग्युल्मने ना. [ gʲṳlmane ] मानेको मुनिबाट छिर्ने काम
ग्येस्ये ना. [ gʲes̤ʲe ] भुई तरुलको लहरोमा फल्ने एक प्रकारको फल
ग्योः ना. [ gʲo̤ː ] (१) जिब्रोको खस्रो छाला (२) कुखुराको खुट्टाको बाहिरि छाला।
ग्योन्नो तस्य मुब ना. [ gʲo̤nno tasʲa muba ] निकट भविश्यमा छिटो हुने काम
ग्रङ्दन् ना. [ graŋ̤ dan ] तामाङ जातिको एक थर
ग्रम्जु ना. [ gram̤ dzu ] कण्टकारी, सानु गोलो फल्ने पाकेपछि रातो रङ हुने फल
ग्राम ना. [ graː̤ma ] स्यामा बुन्दा प्रयोग हुने फलामे दाँत भएको काठको वस्तु
स्यामा बुन्दा प्रयोग हुने फलामे दाँत भएको काठको वस्तु।
ग्री ना. [ gri ] अण्डकोष / अरो [ प. वा. ]
ग्रुङ्, गुरुङ् ना. [ grṳŋ ] आन्द्रा
ग्रेन्स्यीङ्,ग्यल् ना. [ gren̤ sʲiŋ ] छानो धान्ने काठ
ग्रो ना. [ gro ] बलेको कोइला; गोल,अँगार; / ग्रोसल्, ग्रोसोल् [ प. वा. ]
ग्रोपचन् ना. [ gro̤patsan ] तामाङ जातिको एक थर
ग्रोम्बा ना. [ gro̤mbaː ] तामाङ जातिको एक थर
ग्लान् ना. [ glaː̤n ] तामाङ जातिको एक थर
ग्लोङ् ना. [ glo̤ŋ ] तामाङ जातिको एक थर
घ्यम्ब ना. [ gʲʰam̤ ba ] आन्द्रामा हुने काप(ऐपेन्डिक्स हुदा फुट्ने आन्द्रा)
ङेगे ना. [ ŋege ] तामाङ जातिको एक थर
ङेङ्कोर् ना. [ ŋeŋko ] इष्टमित्र; नातेदार / :ङ्यीङ्बो म्हेःमेः, मेमेफेफेत्,म्हामे, म्हेमेत्, म्हेम्हे, म्हेम्हेखोर्जे [ प. वा. ]
ङेन्जी ना. [ ŋendzi ] कुटुम्ब, कुटुम्ब चलाउन मिल्ने थर
ङेसुर् ना. [ ŋesur ] तामाङ जातिको एक थर
ङोन्छोप् ना. [ ŋontsʰop ] अँध्यारो / मुनछोप्, मुन्दुङ् [ प. वा. ]
ङ्यम् ना. [ ŋʲam ] अरुले चपाएर खुवाएको खाने चीज ङयप्पी
ङ्याङ्जो ना. [ ŋʲaːŋdzo ] तामाङ जातिको एक थर
ङ्याजो ना. [ ŋʲaːdzo ] तामाङ जातिको एक थर
ङ्यीछेन् ना. [ ŋʲitsʰen ] तामाङ जातिको एक थर
ङ्यीम्दोङ् ना. [ ŋʲimdoŋ ] तामाङ जातिको एक थर
ङ्यीलपा [ ŋʲilapaː ] तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर
तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर
ङ्येक् लङइ ना. [ ŋʲek laŋai ] तीतो स्वाद हुने काँक्रो
ङ्येन् टुः ना. [ ŋʲen ʈuː ] काखीको गन्ध, काखी गन्हाउने
ङ्येन्स ना. [ ŋʲensa ] ओड्ने लुगा
ङ्येन्स्यामो ना. [ ŋʲensʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ
ङ्यो छाब ना. [ ŋʲo tsʰaːba ] निधारमा सियोले घोचेर टीका बनाउने
ङ्योल्ब ना. [ ŋʲolba ] कृष्णपक्ष
ङ्य्हेजङ् ना. [ ŋʲed̤ zaŋ ] १)कल्चौंरा २)स्तन
ङ्य्हेत्/ङ्य्हेद् ना. [ ŋʲet̤ ] कलेजो / नेँ [ प. वा. ]
ङ्हन्दी ना. [ ŋan̤ di ] कारण
ङ्हरदेन् ना. [ ŋar̤den ] तामाङ जातिको एक थर
ङ्होअीलु ना. [ ŋo̤ailu ] १)आकृति १)अनुहार
चछो ना. [ tsatsʰo ] कालो धागो
चनगी ना. [ tsanagi ] अन्तरीक्ष / तेङ्ला, नम्दीङ्, नम्सरी, बाररी, मु [ प. वा. ]
चनसुङ् ना. [ tsanasuŋ ] कुखुरे देउता
चनु ना. [ tsanu ] अरिँगाल, खील गाडेर चिल्ने विषालु किरो
चनुजङ् , चनजङ् ना. [ tsanudzaŋ ] अरिँगालको गोलो
चपुत् ना. [ tsaput ] कुटमिरो
चबुत् ना. [ tsabut ] कुट्मेरो बोट
चवा ना. [ tsawaː ] आदि; सुरुवात / चुसाङ् [ प. वा. ]
चाङ् री ना. [ tsaːŋri ] सौतेनी पट्टीको वाइबा
सौतेनी पट्टीको वाइबा
चारा ना. [ tsaːraː ] केराको पात निस्कने ठाडा
चीचग्रोङ् ना. [ tsitsagroŋ ] फूलझैं हाँस्ने केटाको नाम; थरको आधारमा दिइने नाम
चीचलम ना. [ tsitsalama ] फूलझैं हाँस्ने केटाको नाम;
(कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपना)
चीचलमो ना. [ tsitsalamo ] फूलझै हाँस्ने केटीको नाम; थरको आधारमा दिईने नाम
खान्चे खाटिवा चीचलमो? कहा बाट आउदै चीचलमो.
चीचवति ना. [ tsitsawati ] फूलझैं हाँस्ने केटीको नाम; थरको आधारमा दिईने नाम
चीम्गन् ना. [ tsimgan ] तामाङ जातिको एक थर
चीलीम्स्यामो ना. [ tsilimsʲaːmo ] हुक्काको जस्तो आकार भएको एक प्रकारको च्याउ
चीलीली ना. [ tsilili ] एक प्रकारको चरा
चीले ना. [ tsile ] एउटा मात्र फूल फुलेको अवस्था पीले
चुरुम्बा ना. [ tsurumbaː ] धेरै पाकेको बाली
चेक्के ना. [ tsekke ] कमी /थोरै
चेन् ना. [ tsen ] १)कुल देउता २)बाघ / ख्ल, च्यन्, ताग, न्यातस्हीप्त, ला, ल्हु, स्हीप्ता [ प. वा. ]
चेन्गीसुङ् ना. [ tsengisuŋ ] जे पनि खान पाउने
चेन्डेल् ना. [ tsenɖol ] झाँक्रीको देवता पन्छाउने काम
चेन्र्हङब (चेन्ह्रङ्बा) ना. [ tsenraŋ̤ ba ] बाघ जस्तो; मासु बढी खाने
चोके ना. [ tsoke ] रुखको हाँगा फाटेको ठाउँ
चोःथेन् ना. [ tsoːtʰen ] तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर
तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर
चोदेन् ना. [ tsoden ] तामाङ जातिको एक थर
चोःरी ना. [ tsoːri ] समतल सतहको छेउ / च्येप्ले, रइटी१ [ प. वा. ]
च्यङ्कुर्हङ्ब ना. [ tsʲaŋkuraŋ̤ ba ] बढी कराउने
च्यङ्ब ना. [ tsʲaŋba ] १)कान्छो, कान्छी २)कमी हुनु
च्यङ्स्यर्लुङ् ना. [ tsʲaŋsʲarluŋ ] आँधीबेहेरी
च्यप्पङ् ना. [ tsʲappaŋ ] अमारो; सेतो फूल फुल्ने अमिलो फल फल्ने एक बोट
च्याप् ना. [ tsʲap ] औंठी; मुन्द्री
च्यामुस्यामो ना. [ tsʲaːmusʲaːmo ] एक प्रकारको तीतो स्वाद हुने च्याउ
च्यालङ् ना. [ tsʲaːlaŋ ] करायेँ; हाँडी; मकै भुट्ने फलामको भाँडो / पुःपु, फोँसे [ प. वा. ]
च्युङच्युङ् ना. [ tsʲuŋtsʲuŋ ] केराको बोटको बीचको भाग टुसा; टुप्पो; बोटबिरुवाको टुप्पा
च्येकर् ना. [ tsʲekar ] नमिल्दो कुरा गर्ने मानिस
च्येगेहर् ना. [ tsʲegehar ] एक धार्नीको भाँडो
च्योक्च्योक् ना. [ tsʲoktsʲok ] . दिउसो आँखा नदेख्ने; राती उड्ने चरो
च्योङ्लोङ् ना. [ tsʲoŋloŋ ] औंसा;झिँगोको अण्डाबाट घाउमा उत्पन्न हुने किरा / बुलुङ् [ प. वा. ]
च्योम्बेक् ना. [ tsʲombek ] झुम्म पर्नु (जाड रक्सि आदिले झुम्मा पर्नु)
च्योम्बेक्ले टिटिवा। झुम्म परेर बसिराको छ।
च्योस्च्योस् ना. [ tsʲostsʲos ] कुकुरलाई बोलाउने आवाज / चे [ प. वा. ]
कुकुरलाई बोलाउने आवाज
छक्कल् ना. [ tsʰakkal ] खाना खाने बेला
छम् ना. [ tsʰam ] १) केश २) जाँठा; ज्ञानेन्द्रिय वरिपरि उम्रने रौं ३)ध्यान्; तपस्या गुफा;ओडार,जेल / गोम् [ प. वा. ]
छम्खङ् ना. [ tsʰamkʰaŋ ] ध्यान गर्ने ठाउँ
छीरीङ् ना. [ tsʰiriŋ ] व्यक्तिको नाम
छुयासङ् ना. [ tsʰujaːsaŋ ] कसम
छेकपाल् ना. [ tsʰekapaː ] तामाङ जातिको एक थर
छेतेरे ना. [ tsʰetere ] १)पात झरेको वा मरेको रुख २)कप्टेरो; बाँस आदिको मकै भुट्ने साधन
छेदेरे ना. [ tsʰedere ] . पात झारेको रुख
छेपु ना. [ chhepu ] मृतक आत्मालाई पार लगाउने मन्त्र
छेबच्यु, छेःच्यु ना. [ tsʰebatsʲu ] गुरु रिम्पोछेको जन्म मिति
छेःबदोप्पा ना. [ tsʰeːbadoppaː ] औंसी
छेबुत् ना. [ tsʰebut ] लामाको भाग वा अंश (मासु)
लामाको भाग वा अंश (मासु) , बाेम्बाे लाई दिने छाङ्र
छेमेन् ना. [ tsʰemen ] जेठी पट्टिको वाइबा
छेयाङ्दा ना. [ tsʰejaːŋdaː ] सगुन पोङ वा सगुनको कुनै पनि पिउने कुरा(जस्तै दहि,दुध, जाँड र रक्सि) हालेरको बटुकाको मुनि बिछ्याउने सालको पात
छेर्हो ना. [ tsʰero ] कागजी साथी
छोः बुल् ना. [ tsʰoːbul ] लास वा देवता वरिपरि चढ्याएको खाने चीजहरु
छोइपग् ना. [ tsʰoipag ] अनुमान दम्छीग् अनुशासन छ्यानीन्, दम्जी दम्छीक
छोग्ला ना. [ tsʰoglaː ] भेला हुने स्थान
छोन्डा ना. [ tsʰonɖaː ] जिउँदो मान्छेको आत्मा जसले अरुलाई पिरोल्छ
छोप् ना. [ tsʰop ] अचार; चटनी
छ्य ना. [ tsʲʰa ] १)पक्ष २)काँट, वरावरी, प्रकार
छ्यक् ना. [ tsʲʰak ] किनार, लुगाको छेउ / न२ [ प. वा. ]
छ्यग्छ्यीग् ना. [ tsʲʰagtsʲʰig ] १)धुलोपिठो २)कच्याककुचुक
छ्यङ्च्योल्मो ना. [ tsʲʰaŋtsʲolmo ] पेया पदार्थ(रक्सी, छ्याङ्) बाँड्ने महिला वा स्त्री
छ्याइ छ्याइ ना. [ tsʲʰaːi tsʲʰaːi ] झ्याली बजाउँदाको आवाज
छ्याङ्मा ना. [ tsʲʰaŋmaː ] कुनै पनि शुभकार्य वा मर्दापर्दा पेया पदार्थ रक्सी, छ्याङ् आदि बाँड्ने कामको लागि तोकिएको व्यक्ति।
एैला दिम्रि छ्याङ्मा खाला मुवा ओई? तिम्रो घरमा छ्याङ्मा (जाँढ रक्सि, आदि बाढ्ने मान्छे) को ओई?
छ्याबे ना. [ tsʲʰaːbe ] कापे
छ्यामी ना. [ tsʲʰaːmi ] तामाङ जातिको एक थर
छ्याम्बले ना. [ tsʲʰambale ] खाई लाग्दो काँक्रो वा फर्सी
छ्याम्बले ना. [ tsʲʰaːmbale ] कलिलो फल
छ्यायुङ् ना. [ tsʲʰaːjuŋ ] फाल्न सक्ने ढुङ्गा (छेलो) दोवाप् / दोवाप् [ प. वा. ]
छ्यीङ्,छीङ्स्हे ना. [ tsʲʰiŋ ] १)कच्चा पदार्थ २)काँचो
छ्यु ना. [ tsʲʰu ] १)नसा २)पानी
छ्युक्डप् /तोब्लीङ् डब् /दइगनी ना. [ tsʲʰukɖap ] निगुरो (सुक्खा बारीको कान्लामा पाइने निगुरो साग)
छ्युक्तुङ् ना. [ tsʲʰuktuŋ ] कुरकुरे हाड; चाकको हाड
छ्युगुत् ना. [ tsʲʰugut ] आन्द्रमा राखेको बोसो / पेत् [ प. वा. ]
छ्युतङ ना. [ tsʲʰutaŋ ] पानी जमाउने भाँडो
छ्युदी ना. [ tsʲʰudi ] कल्चौडे
छ्युम्होम्होय्हुङ ना. [ tsʲʰumo̤mo̤jṳŋ ] दुम्सुरबोन मरेको स्थल
छ्युयेर् ना. [ tsʲʰujer ] घाउबाट निस्केको पानी
छ्युरङ् ना. [ tsʲʰuraŋ ] खोलामा पाईने एक प्रकारको माछा वा खान मिल्ने जीव जसको जीउको आकार सर्पको जस्तो हुन्छ ।
छ्युरल् ना. [ tsʲʰura ] पानीले भिजेको ठाउँ
छ्युर्म ना. [ tsʲʰurma ] ओद
छ्युलेन् ना. [ tsʲʰulen ] पानी जमेको आलु
छ्ये ना. [ tsʲʰe ] १)किताब; कागज, शास्त्र २)जुनी, आयु, उमेर, जुग, युग / स्योःस्यो [ प. वा. ]
छ्येगर् ना. [ tsʲʰegar ] निधारमा सेतो भएको
छ्योइठी ना. [ tsʲʰoiʈʰi ] पुस्तक राख्ने पिर्का
छ्योन्दोक् ना. [ tsʲʰondok ] रक्सी वा जाँड लागेर हल्लिदै हिडेको अवस्था
छ्योन्दोङ्छ्योन्दोङ् ना. [ tsʲʰondoŋtsʲʰondoŋ ] पेय पदार्थ लाग्दाको हिँडाई
छ्योबेमा ना. [ tsʲʰobemaː ] १)कमलको फुल २)सिमलको रुख
छ्योम्लोङ् ना. [ tsʲʰomloŋ ] पानी माथि खस्ने आवाज
छ्योल ना. [ tsʲʰola ] घट्टको मदानी अठ्याउने सबैभन्दा तल्लो भागको फलाम
जङ्गु ना. [ dzaŋ̤ gu ] ओदान
जाच ना. [ dzaː̤tsa ] कुन्जा; जाँतो वा घट्ट ठुङ्ने एकपट्टि चुच्चो भएको सानो घन
जीन्लब् ना. [ dzin̤lab ] आशिष; आशिर्वाद / वङ् [ प. वा. ]
जीबुलुङ् ना. [ dzib̤uluŋ ] कोदोको आँख्ला खाने किरो
जीम्बा ना. [ dzim̤ baː ] तामाङ जातिको एक थर
जुमी ना. [ dzṳmi ] (१) औंला (२)तामाङ जातिको एक थर
जेङ्जेङ् ना. [ dzeŋ̤ dzeŋ̤ ] कसिङ्गर, धुलो मैलो / जोप्, नो२ [ प. वा. ]
जेनेजेन् ना. [ dzen̤ dzen̤ ] झर्लाङमा बसोबास गर्ने मानिसलाई बोलाउने नाम, झार्लाङको बासिन्दा
जोग्ना ना. [ dzo̤gnaː ] तामाङ जातिको एक थर
जोङगन् ना. [ dzo̤ŋagan ] तामाङ जातिको एक थर
ज्यब्देन् ना. [ dzʲab̤ den ] तामाङ जातिको एक थर
ज्यर्दी ना. [ dzʲar̤di ] १)आर्यन २)बाहुन–क्षेत्री / नच्यर्, बामेन् [ प. वा. ]
ज्यहाङ् ना. [ dzʲah̤ aːŋ ] घरभित्रको अगेना भन्दा पछाडिको ठाउँ / ज्यगाहङ् /ज्यीहङ् [ प. वा. ]
ज्याङ्बा ना. [ dzʲaː̤ŋbaː ] अभ्यास
ज्याँब ना. [ dzʲãː̤ba ] मुर्दाको नाममा लेखेको एउटा कागजी
ज्यी ना. [ [dzʲi ] १)हात खुट्टाको जोर्नि, औंलाको खण्डहरु (इन्च) २)डोब; छाप; भूईमा पैतालाको डोब, चिन्ह ज्येः ३)जाँड; रक्सी कोर्छ्याङ्, ज्यीमी, बप्,केम्
ज्यीः ना. [ dzʲiː̤ ] औंलाको जोर्नी; शरीरको जोर्नी
ज्यीः, ज्ही ना. [ dzʲiː̤ ] उखुको खण्ड
ज्युः स्यम् ना. [ dzʲṳːsʲam ] अन्तिम
ज्युर्नीङ् ना. [ dzʲṳrniŋ ] एक प्रकारको फुट्टे चरा
ज्योगर् ना. [ dzʲo̤gar ] पुच्छर सेतो भएको
ज्योन् ना. [ dzʲo̤n ] लुगा राख्ने डोरी वा काठ / ज्योलोन् [ प. वा. ]
ज्योर्मो ना. [ dzʲo̤rmo ] एक प्रकारको चरा
बथानमा हिँड्ने वर्षमा दुई ओटा मात्र अन्डा पार्ने एक प्रकारको चरा
ज्योर्लीङ् ना. [ dzʲo̤rliŋ ] एक प्रकारको चरा
ज्योल्मो ना. [ dzʲo̤lmo ] एक प्रकारको चरा
अरु चरा जति उड्न नसक्ने एकछिन उड्दै अनि हिँड्दै गर्ने एक प्रकारको चरा
टङ् ना. [ ʈaŋ ] रगत मासी; हड्डी भित्रको मासु
टुबा ना. [ ʈubaː ] तामाङ जातिको एक थर
टेन्स्यीङ् ना. [ ʈensʲiŋ ] गहुँको बाला टिप्न प्रयोग गरिने साधन / टेप्स्यीङ् [ प. वा. ]
(दुईवटा गोलाकार काठलाई डोरिले एक साईटमा बाधेर बनाएको साधन)
टेप्टेप् म्हेन्दो ना. [ ʈepʈep men̤ do ] एक प्रकारको सेतो र निलो रङको फूल; ऋतु अनुसार फूलको रङ बद्लिने फुल
ठाउदोङ् ना. [ ʈʰaːudoŋ ] कल्पवृक्ष
ठीः१ ना. [ ʈʰiː ] १)कुर्सी; पिर्का २)खाट / कोक्च, देन्ठीख्याङ्, छ्यङ् [ प. वा. ]
ठीङ्ठीङ् ना. [ ʈʰiŋʈʰiŋ ] चल्दा निस्केको आवाज
ठीम्खाङ् ना. [ ʈʰimkʰaːŋ ] अदालत; न्यायालय
ठुल्मो ना. [ ʈʰulmo ] काम कुरो बिगार्ने आईमाई
ठुःस्येत् ना. [ ʈʰuːsʲet ] काउसो, सिमी जस्तो कोसा लाग्ने कोसामा विषालु सेतो झुस हुने, झुस शरिरमा लाग्दा साह्रै चिलाउने लहरो
डङ्तर्ङ ना. [ ɖaŋ̤ tarŋa ] असल माछा
डङ्सीङ् ना. [ ɖaŋ̤ siŋ ] ज्वरो आउने संकेत छव
डम् यङ् ना. [ ɖam̤ jaŋ ] टुङ्ना आकारको संगीत साधन
डम्ङ्येन् ना. [ ɖam̤ ŋʲen ] टुङ्ना आकारको साङ्गीतिक बाजा / ड्यम्याङ् [ प. वा. ]
डवाँ ना. [ ɖaw̤ ãː ] काँप्रो
डा ना. [ ɖaː̤ ] १)नाम्लो २)शत्रु; ग्रह; दशा; बाधा ३) आधार; समात्ने ठाउँ; समात्ने साधन
डीक्बोन् ना. [ ɖik̤bon ] १) मिलाप गराउने मान्छे २) सम्पादन
डीन्जेन्फमो ना. [ ɖin̤dzenpʰamo ] १)जन्मदाता २)आमा / ङ्य्हेगी [ प. वा. ]
डीस्यामो ना. [ ɖis̤ʲaːmo ] च्याउ / स्यामो [ प. वा. ] Mushroom
छाला जस्तो साह्रो हुने एक प्रकारको च्याउ
डुम्जन् ना. [ ɖṳmdzan ] तामाङ जातिको एक थर
डोगो थारा ना. [ ɖo̤go tʰaːraː ] स्यामा बुन्ने तान
डोङ् ना. [ ɖo̤ŋ ] कटुवा, हातले घुमाएर धागो कात्ने हात यन्त्र
डोङ्स्यीङ् ना. [ ɖo̤ŋsʲiŋ ] अँगेरी रुख
डोनखाङ् ना. [ ɖo̤nakʰaːŋ ] पाहुनाकक्ष, अतिथिलय
डोन् ना. [ ɖo̤n ] भोज
१)भोज; २)कसैको काम गरिदिए बापत दिइएको भोजन ३)तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर ४) नकरात्मक भनाईमा प्रयोग गर्दा कसैले कुटाइ खाएको बेल्दा बोलिने ;डोन ५) रिसाएर कुट्छु भन्दा प्रयोग हुने शब्द। जस्तैः डोन वाबा।
डोःम् ना. [ gam̤ ] काठको बाकस / गम्, बङ्ग [ प. वा. ]
डोसीङ् ना. [ ɖo̤siŋ ] तामाङ जातिको एक थर
तङ्नङ् ना. [ taŋnaŋ ] १) अँगालो भरी २)सिलाम; वास्ना आउने सेतो दाना हुने, अचार खाइने दाना / तङ्नम् [ प. वा. ]
तङ्राले ना. [ taŋraːle ] क्रमिक रुपमा ग्यारेम् ग्यारम् / ग्यप्पेल [ प. वा. ]
तम् ना. [ tam ] कुरा / फ्रे, फ्रोइ [ प. वा. ]
तम् पे ना. [ tam pe ] अर्थ; उखान; आहान
तर् डब् ना. [ tar ɖab ] एक प्रकारको साग / तिलो डब [ प. वा. ]
तर्ङ डी ना. [ tarŋa ɖi ] माछाको छाला कत्ला, माछाको शरिरमा पाप्रा झैं टलकदार पदार्थ।
तर्चलम ना. [ tarchalama ] सेतो अनुहार भएको केटाको नाम
सेतो अनुहार भएको केटाको नाम
तर्चलमो ना. [ tartsalamo ] सेतो अनुहार भएकि केटीलाई दिईएको नाम; तामाङ जातको थर अनुसार राखिने उप-नाम
तर्चवती ना. [ tartsawati ] सेतो अनुहार भएको केटीको नाम
तर्चवती-सेतो अनुहार भएको केटीको नाम (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपना)
तर्जोम् ना. [ tardzom ] सेतो अनुहार भएको केटीको नाम / तर्चावाती, तर्ली [ प. वा. ]
सेतो अनुहार भएको केटीको नाम; तामाङ जातको थर अनुसार राखिने नाम
तल् ना. [ tal ] काठको बलो
ताइथुङ् ना. [ toitʰuŋ ] कमिज
ताएःनो ना. [ taːeːno ] केहि पनि / तेइनो [ प. वा. ]
ताङ् ना. [ taŋ ] १)तयारी खेत (जमिन) २ भाँडा ३)अँगालो ४)मेलो
तामार् ना. [ taːmaːr ] लालीगुँरासको एक प्रजाति; सेतो फूल फुल्ने ढाँड चिल्लो हुने रुख
ताम्छ्योइ ना. [ taːmtsʲʰoi ] करारको पुस्तक
तीङ्ब ना. [ tiŋba ] कुर्कुच्चो
तीङ्लीङ् ना. [ tiŋliŋ ] फलामको डन्डी; झ्याल ढोका बन्द गर्ने डन्डी
तीदुङ् ना. [ tiduŋ ] तामाङ जातिको एक थर
तीप्रु ना. [ tipru ] भग्गिमिलो,ग्हतका जस्तै दाना; झुप्पादारमा फल्ने अमिलो फल।
तीबीद् ना. [ tibid ] कालो जुका / तीबेद् [ प. वा. ]
तीम्देन् ना. [ timden ] तीप्लिङको बासिन्दा; तीप्लिङमा बसोबास गर्ने मानिसलाई बोलाउने नाम
तीर्चा ना. [ tirtsaː ] झाँक्री नाच्ने ठाउँको मन्दिर / देर्वाली [ प. वा. ]
तीलो ना. [ tilo ] खोलीको छेउ छाउमा उम्रिने एक प्रकारको चिप्लो तरकारी
तीलो डब ना. [ tilo ɖaba ] एक प्रकारको साग
तुङ ना. [ tuŋa ] काट्ने सामाग्री
तुङ्देन् ना. [ tuŋden ] तामाङ जातिको एक थर
तुङ्र,तीङ्र ना. [ tuŋra ] अदुवा / सुनी [ प. वा. ]
तेःङ्येन् ना. [ teːŋʲen ] अशुभ,अचम्म; उदेक; अकस्मात् आश्चर्यजनक
तेन् ना. [ ten ] १)अर; घरमा गाग्री राख्न बनाएको ठाउँ २)आधार ३)नक्कल / देर्, देर्सा [ प. वा. ]
तेन्ग्युर् ना. [ tengʲur ] असङ्ख्यक आधा भएको बुद्ध वचनका २२५ किताबहरु कग्युरको विस्तृत रुप
तेन्स्यामो ना. [ tensʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ
तेमे ना. [ teme ] १)आलु २)तरुल / तेमेत् [ प. वा. ]
तेम्ब्रेल क्येन् ना. [ tembrela kʲen ] क्येन् नयाँ घरको भोज
क्येन्, नयाँ घरको घरमा बस्ने बला खाने भोज, घर पैचाेकाे भाेज
तोः१ ना. [ toː ] कोदालो; कोदाली
तोइसाङ् ना. [ toisaːŋ ] तामाङ जातिको एक थर
तोक्कोङ्स्यामो ना. [ tokkoŋsʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ
तोङ्यार् ना. [ toŋʲaːr ] तामाङ जातिको एक थर
तोङ्री ना. [ toŋri ] आकाशमा
तोछोम् ना. [ totsʰoŋ ] एक छाक खाने कुरोमा हिँड्ने मानिस
तोप्रेत ना. [ topret ] केहि दिन; दुई चार दिन
तोबरेत् ना. [ tobaret ] अलिक दिन
तोर्योङ्मोर्योङ् ना. [ torjoŋmorjoŋ ] अलमलाई
थङ्गर् ना. [ tʰaŋgar ] कटुसको रुख, काँडाभित्र बदाको स्वादको फल फल्ने रुख
थङ्र ना. [ tʰaŋra ] १)कटुस, एक प्रकारको घर छाउने रुख ,२)थाङ्ग्रो, घर बाहिरा चुली बनाएको मकैको सुली / तेःस्यीङ्, तेङ्रो [ प. वा. ]
थप् ,थप्सङ् ना. [ tʰap ] अगेनु / फुः, फुःसङ्, फोक्साङ्, फोक्साङ् [ प. वा. ]
थप्ताङ् ना. [ tʰaptaːŋ ] चुलो वरिपरिका सामानहरु
थप्लेक् डप् ना. [ tʰaːplek ɖap ] एक प्रकारको साग
थार २ ना. [ tʰaːra ] तान; स्य्हामा बुन्ने उपकरण
थीङ् ना. [ tʰiŋ ] (१)तामाङ जातिको एक थर (२) हत्केला,पैताला
(१) हत्केला-या फ्ला,याथीङ् (२) पैताला -कङ्थीङ्, कङ्फ्ला
थीन् ना. [ tʰin ] तामाङ जातिको एक थर
थुः ना. [ tʰuː ] १)मन; २)इच्छा
थुइ ना. [ tʰui ] १)काख २)डल्ला, धागो बेरिएको गोलो ३)टिपौं, चूडौं, चुडाँलौ
थुम्थुम् ना. [ tʰumtʰum ] औंसी
थुर्हो ना. [ tʰuro ] आत्मिक साथी
थुल्ले ना. [ tʰulle ] धुँवाको सानो रेखा,हल्का वास आएको
थेक्च्यार् ,थेच्यर् ना. [ tʰektsʲar ] कतैबाट झरेको पानीको थोपा थोपा
थोः ना. [ tʰoː ] १)करण २)चट्याङ् बज्र ३)धुरी
थोकर् ना. [ tʰokar ] तामाङ जातिको एक थर / थोक्र [ प. वा. ]
थोक्प२ ना. [ tʰokp ] इशारा; नबोलिकन सम्प्रेषण गरिने संकेत वा सान
थोन्दो ना. [ tʰondo ] कुरा बुझ्न नसक्ने मानिस
थोयर् ना. [ tʰojar ] सिमाना छुट्याउने ठूलो किल्ला
थोरी ना. [ tʰori ] कारणले
थोर्व ना. [ tʰorwa ] ढडिया (एक किसिमको पासो जस्लाई खोलाको दोभानमा माछा या पहा समाउन उपयोग गरिन्छ)
दङ्लेले ना. [ daŋ̤ lele ] काँडे भ्याकुर
दप्प्रङ् ना. [ dap̤ praŋ ] काग / दब्ब्रङ् [ प. वा. ]
दम्जर्होङ् ना. [ dam̤ dzaro̤ŋ ] छनुवा केटाको नाम
दम्जर्होङ्- कुनै पनि बस्तु लिनु पर्यो या अपनाउनु पर्यो भने निक्कै समय लगाएर छान्ने व्यक्ति। तामाङ जातिको थर अनुसारको नाम (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपनाम)
दम्जलम ना. छनुवा केटाको नाम
दम्जलम-कुनै पनि बस्तु लिनु पर्यो या अपनाउनु पर्यो भने निक्कै समय लगाएर छान्ने व्यक्ति। (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपना)
दम्जवती ना. [ dam̤ dzawati ] छनुवा केटीको नाम,तामाङ जातको थर अनुसारको उप-नाम
दम्ज्यु ना. [ dam̤ dzʲu ] जनावरहरुले टाउको हल्लाउने एक प्रकारको रोग
दरतङ् ना. [ dar̤ataŋ ] हिँउ जस्तै जमेको पानी
दलानङ् ना. [ dal̤aːnaŋ ] अँगालोभरी
दामराङ् ना. [ daː̤maraːŋ ] तामाङ जातिको एक थर
दारताङ् ना. [ daː̤rataːŋ ] तामाङ जातिको एक थर
दीङ् १ ना. [ diŋ̤ ] जमेर बसेको पानी
दीङ्यीरे ना. [ diŋ̤ʲire ] आइतबार / म्हीम [ प. वा. ]
दीम् वुलुङ् ना. [ dim̤ wuluŋ ] घरमै बस्न रुचाउने
दुः स्यामो ना. [ dṳːsʲaːmo ] मलमा पाईने नराम्रो गन्ध आउने खाना नमिल्ने एक प्रकारको च्याउ
दुः१ ना. [ dṳː ] १) शोक २)जुठो; आशौच; मरण शैच ३) मल; खेतिपातिको लागि उपयोगी हुने गोबर
दुइछो ना. [ dṳitsʰo ] काल
दुक्स्हे ना. [ dṳkse ] खानामा हुने विषादी
दुच्याङ् ना. [ dṳtsʲaːŋ ] मृतकको परिवाराई दिएको दान
दुःज्यङ् ना. [ dṳːdzʲaŋ ] सोककुल परिवारलाई सन्तोना कोसेली / Sagun [ प. वा. ] Sincere Sympathy
- ङीला मम मजि कक त दुःज्यङ् बोर्जिम खतुलबारी नितोला
- हजुर आमा बित्नु भयो, काकालाई सन्तोना पर्न कोसेली लगेर भेट्नु पार्ल
दुःब१ ना. [ dṳːba ] आराम; श्रम वा कामले थकाई लाग्नु
देन्ठी ना. [ den̤ ʈʰi ] कुर्सी / ठी१ [ प. वा. ]
देर् ना. [ der̤ ] १)आधार २) पीठ; थुन्सेको तल्लो भाग / तेन्, देर्सा [ प. वा. ]
देर्वाली ना. [ der̤waːli ] .झाँक्री नाच्ने ठाउँको मन्दिर तीर्चा
देर्सा ना. [ der̤saː ] आधार / तेन्, देर् [ प. वा. ]
देल्ले ना. [ del̤le ] बाक्लो तरल जमेको अवस्था
देह्लो ना. [ deh̤ lo ] जोखना हेर्ने मानिस
दोक्तेन् ना. [ do̤kten ] तामाङ जातिको एक थर
दोङ्र्हाप् ना. [ do̤ŋraː̤p ] इतिहास
दोङ्र्हाप्खेन्बो ना. [ do̤ŋraː̤pkʰenbo ] इतिहासविद्
दोङ्ले ना. [ do̤ŋle ] केराको थाम
दोङ्स्यामो ना. [ do̤ŋsʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ
जङ्गलको मुढाहरुमा उम्रिने र ठेकि जस्तो आकारको एक प्रकारको च्याउ
दोन् ना. [ do̤n ] काम; व्यवहार
दोम्च्यीच्यी, वल्ही ना. [ do̤mtsʲitsʲi ] एकदमै सानो चरा; पोथी चाहि साधारण रङको हुन्छ र भाले चाहि टाटेपाटे रङको हुन्छ
दोम्ज ना. [ do̤mdza ] तामाङ जातिको एक थर
दोर्मो ना. [ do̤rmo ] बिशेष गरि रसुवा तिरका तामाङ र शेर्पा जातिको महिलाहरुले बख्खुको पछाडिपट्टि बेरेर लगाउने धर्के कपडा / पङ्देन [ प. वा. ]
रसुवाकि नानाला गोईलो दोर्मो(पाङ्देन)। रसुवालि दिदिको जातिय पोसाक दोर्मो(पाङ्देन)।
दोर्मो ना. [ do̤rma ] झाँक्रीले तल्लो भागमा लगाउने लुगा / सुर्के, स्योल्दो [ प. वा. ]
दोलेप् ना. [ do̤lep ] घामले तातेको ढुङ्गा
दोलेप्थेन् ना. [ do̤leptʰen ] ढुङ्गा तातेको ठाउँमा बस्ने बासिन्दा
दोवाप् ना. [ do̤waːp ] फाल्न सक्ने ढुङ्गा (छेलो) छ्यायुङ्
न१ ना. [ na ] १)नाक २)टुप्पो; हँसिया वा खुकुरीको छेउ भाग ३)इज्जत ४)ल भनेर कुनै वस्तु दिएको / छ्याक्,नक्प२ [ प. वा. ]
न२ [ na ] कपडाको छेउ / ङम्, चो, नच्युप्, य, रइ [ प. वा. ]
नक्ख्रुद् ना. [ nakkʰrud ] कमिलो / नक्रो, नखु, नख्रोत्, सीउरी) 2) हाड; हड्डी; अस्थि 3) ढुङ्गालाई बोलिने अपशब्द [ प. वा. ]
नक्य्हेत् ना. [ nakʲet̤ ] कुखुरा खाने चील / ल्कीहेत् [ प. वा. ]
नक्रो ना. [ nakro ] कमिला / नक्ख्रुद, नखु, नख्रोत, सीउरी [ प. वा. ]
नक्स्यामो ना. [ naksʲaːmo ] कुखुराको मासु जस्तो स्वाद हुने एक प्रकारको च्याउ
नख्रेन् ना. [ nakʰren ] किराले खाएर प्वाल भएको आलु
नङ्ब२ ना. [ naŋba ] कामदार; खेतालो
नछो ना. [ natsʰo ] जनावरको नाकमा लगाइदिएको डोरी
नछ्यी ना. [ natsʲʰi ] नाक पुछ्ने रुमाल
नटुप ना. [ naʈup ] कोका; तानको धागो क्रोश गर्ने धागो
नफम्स्यामो ना. [ napʰamsʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ
नमाङ्थेन् ना. [ namaːŋtʰen ] तामाङ जातिको एक थर
नम् ना. [ nam ] १)झरी; बर्षात्; पानी २)चमरा बाला; धान; चामल ३)आकाश
नम्द ना. [ namda ] १)कर्म, काम २)सीप
नम्दीङ् ना. [ namdiŋ ] आकाश; अन्तरीक्षा; जल र वायु रहित अवस्था चनगी, तेङ्ला, नम्सी, मु
नम्स ना. [ namsa ] गाउँ / ह्युल्सा [ प. वा. ] Village
आले न्यङ्ला नम्स खानला सिम् ? तपाईंको गाउ कता हो ?
नम्सल अब ना. [ namsala aba ] गाउँको ठुलो व्यक्ति
नम्सी ना. [ namsi ] १)आकाश २)आत्मा / चनगी, तेङ्ला, नम्दीङ्, मु [ प. वा. ]
नर्वङ् ना. [ larkʲuŋ ] इन्द्रेणी / खर्त, लर्क्युङ्, लर्क्युङ् [ प. वा. ]
नर्सो ना. [ narso ] अवरोध
नली ना. [ nali ] सानो सानो लाम्चो आकारको पकाएर खाने चिज
नल्मो ना. [ nalmo ] काँचो धागो
नाच ना. [ naːts ] काँडा, धान गहुँ जौको दानाको टुप्पोमा हुने तीखो वस्तु / पुजु [ प. वा. ]
नाजुङ् ना. [ naːdzuŋ ] तामाङ जातिको एक थर
नीकादे ना. [ nikaːde ] आदि; इत्यादि
नेगी ना. [ negi ] तामाङ जातिको एक थर
नेन्स ना. [ nensa ] ओढ्ने; दोलाई, कम्बल र सिरक
नेपाखाङ् ना. [ nepaːkʰaːŋ ] अस्पताल
नेप्र ना. [ nepra ] जङगलमा पाईने केरा; एक प्रकारको फल
नोबीगङ्,नोबेगङ् ना. [ nobigaŋ ] अग्लो डाँडा
न्यत्स्ही ना. [ njatsi ] सधैं बिरामी पर्ने मान्छे
न्यल्मो ना. [ njalmo ] काचो धागो, चोखो धागो, कपासको धाका,
न्येत् ना. [ njet ] योनिबाट निस्किने सेतो बाक्लो पदार्थ
न्हक्ची,न्हग्ज्यी ना. [ nak̤ tsi ] कन्चट, कन्पारोको माथिल्लो भाग
न्हज्यी ना. कन्चन / न्हक्ची, न्हग्ज्यी (unspec. var. of न्हक्ची ) [ प. वा. ]
न्हब्रो ना. [ nab̤ ro ] कानमा छिर्केमिर्के भएको
न्हम्जोङ्बो ना. [ nam̤ dzoŋbo ] जमानी बस्नको भाग वा अंश (मासु)
न्हरकेन् ना. [ nar̤aken ] कानको लोतीमा लाउने एक प्रकारको टप
न्हरज ना. [ nar̤adza ] गालाको माथिल्लो भाग
न्हवाइ ना. [ naw̤ aːi ] काने गुजी निकाल्ने औजार
न्होर्ग्याल् ना. [ no̤rgʲal ] पैसा बनाउने राजा
न्होर्छ्योइ ना. [ no̤rtsʲʰoi ] अर्थशास्त्र
न्होर्ठीम् ना. [ no̤rʈʰim ] अर्थतन्त्र
न्होस्हा ना. [ no̤saː̤ ] कुफत
पक्स्योक् ना. [ paksʲok ] आधा; टुक्रा
पङरा ना. [ paŋra ] सानो खालको बाख्रा
पङ्गु ना. [ paŋgu ] अङ्कुसे; कुनै बस्तुलाई तान्न प्रयोग गरिने टुप्पो बाङ्गो परेको काठ / कुःदी [ प. वा. ]
बेना सिङकि खोल्दोरो पाङ्गु थापारि। सोह्रा बर्षायि आयोना छङ्गु नाबरी।
पङ्च्ये म्हेन्दो ना. [ paŋtsʲe men̤ do ] भूँइमा उम्रने सानो झार; जराभन्दा अलि माथि पातहरुको झुप्पा हुने र सीधा लठ्ठि जस्तोमा एउटा मात्र फूल फुल्ने झार
पङ्बोदेन् ना. [ paŋboden ] तामाङ जातीको एक थर
पज्लो ना. [ padzlo ] टोपीको बीचको समतल भाग
परेन् ना. [ paren ] अन्न चुट्ने स्थान; घरभित्र अन्न कुट्न बनाएको ठाउँ
पर्दरी ना. [ pardari ] अन्तर; बीचमा; माझमा
पाख्रीन् ना. [ paːkʰrin ] तामाङ जातिको एक थर
पाङ्थेन् ना. [ paːŋtʰen ] तामाङ जातिको एक थर
पालीक् ना. [ paːlik ] घरको धुरी भन्दा अलि तलको वरिपरिको क्षेत्रमा हालेको छाना
पाल्थेन् ना. [ paːltʰen ] तामाङ जातिको एक थर
पीङ्गीलङ् ना. [ [piŋgilaŋ ] हरियो नै हरियो
पीन्चीरीङ्,कोम्पे कोरक्चे ना. [ pintsiriŋ ] डोको जस्तै खालको कुखुरा थुन्ने सामान
पीपी ना. [ pipi ] कान्छी औंला
पीबी ना. [ pibi ] कान्छी औंला
पीमा ना. [ pimaː ] अधियाँ
पीस्कु ना. [ pisku ] उँधोमुन्टो
पुँ:पु ना. [ pũːpu ] कोपिला; डालीमा; रुखको झ्याम्म परेको ठाउँ, चराचुरुङ्गी बास गर्ने स्थान
पुख्री ना. [ pukʰri ] अन्धा साँप
पुच्च ना. [ puttsa ] कसौंडी
पुन ना. [ puna ] कोर ढुङ्ग
पुन् ना. [ pun ] कोर; कुष्ठरोग
पेज्यरे ना. [ pedzʲare ] पातहरु च्यातेको अवस्था
पेर्लु ना. [ perlu ] कुथूक, वैशाख जेष्ठ महिनामा कराउने एक प्रकारको चरा
पोङ् ना. [ poŋ ] १)बिशेष गरि रक्सि हाल्नको लागि बनाएको काठको भाँडो २)पुङ
पोङ्स्य्हेङ बेल ना. [ poŋsʲeŋ̤ bela ] मगनी भएकी स्त्री
पोदेद् कीली पोदोद् ना. [ poded ] आँख्ला
पोर्व ना. [ porwa ] कालिज
प्योः ना. [ pjoː ] . दाग विहिन वस्तु; निख्रिएको कपडा
प्रन्तङ्प्रोन्तोङ् ना. [ prantaŋprontoŋ ] एकनासले नसप्रेको, फाट्टा फुट्टा
प्रन्दङ्प्रोन्दोङ् ना. [ prandaŋprondoŋ ] दाग विहिन वस्तु
प्रातम् , ना. [ praːtam ] आरोप / तम् प्लाब [ प. वा. ]
प्रीप्प ना. [ prippa ] कोट्याउनु,इसारा / ल्हदब् [ प. वा. ]
प्रुङ्ग्युङ् ना. [ pruŋgʲuŋ ] उँधोमुन्टो
प्रेन्तेङ् ना. [ prenteŋ ] थोते (मकैको घोकामा मकैको गोडा थोरै फल्नु/लाग्नु)
मकै घोका मि प्रेन्तेङका टिम। मकै घोका थोतेपो रहेछ।
प्रेन्दोङ (पे्रन्दोङ् ) ना. [ prendoŋ ] (१))पातलो; मकैको घोकामा पातलो दाना (२)अपोटिलो मकै
प्रो,प्रोच्च ना. [ pro ] अवैध गर्भ; ठिम्मल; अनैतिक यौन सम्बन्धबाट जन्मेको बच्चा, बाउँको ठेगान नभएको
प्लदी ना. [ pladi ] नसोचीकन बोल्ने व्यक्ति
प्लेन्देन् ना. [ plenden ] तामाङ जातिको एक थर
फङ्स्य्ह ना. [ pʰaŋsʲa ] मासुको बाहिरी भाग
फम्युङ् ना. [ pʰamjuŋ ] चेलीबेटी तर्फको दाजुभाई
फिलफिल ना. [ pʰilapʰila ] कानमा लगाउने मुन्द्रा
फीनी/फीङ्यी ना. [ pʰini ] केराको घरी; काँयो
फीम्ही ना. [ pʰimi ] साइनो नलाग्ने मान्छे
फीया ना. [ pʰijaː ] कुचो / फ्या [ प. वा. ]
फीर्च्या ना. [ pʰirtsʲaː ] अन्यत्र, बाहिरा
फुः,फुसङ् ना. [ pʰu ] अगेना; अगेनो; आगो बाल्न बनाइएको अग्निकुण्ड / थप्, फोक्साङ्,कुताप [ प. वा. ]
फुम्लम ना. [ pʰumlama ] फुल (अण्डा) बढी खाने व्यक्तिलाई बोलाइने नाम
फुर्लुङ् ना. [ pʰurluŋ ] माछा वा पाहा शिकार गरी हाल्ने डोको जस्तै सानो मुख भएको कुल्दुम्
फुःसङ् ना. [ pʰuːsaŋ ] अगेनु / थप्, फोक्साङ् [ प. वा. ]
फेच्याङ् ना. [ pʰetsʲaːŋ ] छुट्टिने बेलाको अन्तिम भोज / स्हीप्या [ प. वा. ]
फेन्१, प्यन् ना. [ pʰen ] आँखाको आदरार्थी शब्द / मीः [ प. वा. ]
फेम्हर् ना. [ pʰemar̤ ] घ्युमा मुछेको पिठो (जस्लाई भुत प्रेत पिचास नलागोस भनेर घरको सुरहरुमा बाल्ने गरिन्छ)
फेरङ् ना. [ pʰeraŋ ] १)माथि २)उच्च / जो१, जोङ् ,उइ, जो२, तारइ, तोर्, फे [ प. वा. ]
फेलेले क्रि. [ pʰelele ] खैरो चिल, उड्ने शैली / उड्ने शैली [ प. वा. ]
१)एक प्रकारको खैरो चिल २) चरा उड्ने शैली
फो ना. [ pʰo ] पेट, भुँडि / खोक्प, फोः नोङ्ब [ प. वा. ]
फो जिचि। पेट दुख्यो।
फोः ना. [ pʰoː ] आत्मा / ब्ल२ [ प. वा. ]
फोङ्स्य ना. [ pʰoŋsʲa ] खसी पार्ने सामानको ठूलो भाग
फोङ्स्ये ना. [ pʰoŋsʲe ] जाँड रक्सी पकाउने भाँडो
फोच्ज ना. [ pʰotsdza ] कोख
फोला ना. [ pʰolaː ] १)दर्शन ढुङ्गा २)कुल देउता
फोव ना. [ pʰowa ] मृतकको आत्मा स्वर्गमा लाने मन्त्र / फो [ प. वा. ]
लामाले घेवामा मृतकको आत्मा स्वर्गमा लाने मन्त्र
फ्या ना. [ pʰjaː ] धूलो, कसिङ्गर बढार्ने अम्रिसोको मुठो
फ्यादोन् ना. [ pʰjaːdon ] हातमा दिने कोसेली
आस्यात फ्यादोन् दाेकाे च्याङबा
फ्युः ब ना. [ pʰjuːba ] तामाङ जातिको एक थर
फ्रोइ ना. [ pʰroi ] आदरार्थी शब्द / तम्, फ्रे [ प. वा. ]
बइसखपी ना. [ bai̤sakʰapi ] चढ्दो उमेर, मस्त बैसा।
चु छामे कोलाला बईसा खापि टिम। यो तरुनिको बैंस आएको रहेछ।
बक्पक् ना. [ bak̤ pak ] बाक्लो झार
बङ्गल ना. [ baŋ̤ gala ] भुई तले घर / सदिम [ प. वा. ]
बङ्ग्/गप्प ना. [ baŋ̤ ga ] कान्ला, काठको बाकस / गम्, डोःम् [ प. वा. ]
बङ्न ना. [ baŋ̤ na ] अम्खोरा
बज्युः ना. [ bad̤ zʲuː ] तामाङ जातिकाे एक थर
तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर
बद ना. [ bad̤ a ] कचौरा, डबको / डक्कु [ प. वा. ]
बदला ना. [ bad̤ alaː ] कराई
बबु च्यङ्ब ना. [ bab̤ u tsʲaŋba ] कान्छा काका / अब च्यङ्ब [ प. वा. ]
बम् ना. [ bam̤ da ] काँध / बम्द [ प. वा. ]
बम्जन् ना. [ bam̤ dzan ] तामाङ जातिको एक थर / बोम्जन् [ प. वा. ]
बम्नङ् ना. [ bam̤ naŋ ] काँध भरि, अँगालेभरी
बर्कोगो ना. [ bar̤kogo ] एक प्रजाति हरियो फटेङ्ग्रोको
बर्लु ना. [ bar̤lu ] लेकमा पाईने फूल वृक्ष
लेकमा पाईने एक प्रकारको बास्न आउने फूल वृक्ष
बले स्य्होन् ना. [ bal̤e sʲo̤n ] दुलही भित्र्याएको केही दिनपछि माइत फर्कने काम (सगुनलिएर)
बलेमीः ना. [ bal̤emiː ] खुट्टाको गोली गाँठो
बल् ना. [ bal̤ ] तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर
तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर
बल्बरङ्हब ना. [ bal̤baraŋab̤ a ] भ्याकुत्तो जस्तो
गदे गोलेले ब्रावा बल्बा राङ्ले. कति ढिला हिडेको भ्याकुत्तो जस्तो?
बस्य ना. [ bṳsʲa ] कमिजको बाहुला / युलब् [ प. वा. ]
बाँद ना. [ bãː̤da ] कमारा, नोकर
बानीदीगो ना. [ baː̤nidigo ] बानी सुधार गर्नु
बाम्तेन् ना. [ baː̤mten ] तामाङ जातिको एक थर
बाररी ना. [ baː̤rari ] अन्तरीक्ष / चनगी, तेङ्ला [ प. वा. ]
बाल्दोङ् ना. [ baː̤ldoŋ ] तामाङ जातिको एक थर
बीजरी ना. [ bid̤ zari ] आकाशमा; अन्तरीक्षमा
बीजारी ना. [ bid̤ zaːri ] सबै कुरा जान्ने पल्टिने,अगुवा
बीज्यीली ना. [ bid̤ zʲili ] लाम पुच्छ्रे चरा
बुत्तम्री ना. [ bṳtsʲʰaːŋri ] अन्त्यमा / बुछ्याङ्री [ प. वा. ]
बुम्ज्य ना. [ bṳmdzʲa ] (१) मूत्र थैली; पिसाब थैली (२) बेलुन; भित्र हावा भरेर उडाउने र खेलिने रबर (३) पानीको फिँजभित्र हुने हावा / बुम्जे [ प. वा. ]
बुम्ब ना. [ bṳmba ] १)औंठीको पत्थर २)मधानी; पानीको धारले घट्ट घुमाउने काठको फल्याक ३)पेट फुकी घाँटी सानो पेटको टुटो हुने पानीको भाँडो
बेक्कर ना. [ bek̤ kara ] पातमा स साना काँडा हुने बस्तुले घाँस खाने रुख
बेङ्ग ना. [ beŋ̤ ga ] भ्यागुतो जातको नरम छाला हुने जल जन्तु
बेना स्यामो ना. [ ben̤ aː sʲaːmo ] खर्सु रुखमा फल्ने एक प्रकारको च्याउ
बेन्ड, ब्यान्डा ना. [ ben̤ ɖa ] तेर्सो आकारको भारी
बेर् ना. [ ber̤ ] काम्रो; डोको वा थुन्सेलाई बलियो हुनाका लागि चारैपट्टि घुसारीने कप्टेरो
बेल्बो ना. [ bel̤bo ] आषाढ
बो डेत् ना. [ bo̤ ɖet ] आधा भाग
बोङ्ग ना. [ bo̤ŋga ] कालो पोके; अन्नबालीमा हुने
बोच्यी ना. [ bo̤tsʲi ] दश भाग
बोन् ना. [ bo̤n ] मुठा
(१) बिटा; एकता मुर बीला (२) ८ औँ सताव्ति तिर तामाङ जातिले मान्ने पुरानो धर्म
ब्यङ्गो ना. [ bjaŋgo ] सुन्दरताको लागि पुरुष जातिले टाउकोमा बेर्ने एक प्रकारको धागोले बनेको फित्ता
ब्योल्होल्हो ना. [ bjolo̤lo ] स्यालले कुखुरालाई घिसार्दे लगेको अवस्था
ब्रङदोङ् ना. [ braŋ̤ doŋ ] तामाङ जातिको एक थर
ब्रङ्गे ना. [ braŋ̤ ge ] झाँक्रीको तोर्माहरु राख्ने ओछ्यान
ब्रम्जी ना. [ bram̤ dzi ] मर्चा बनाउने झार
ब्रुङ्ब्रुङ् ना. [ brṳŋbruŋ ] झिँगा वा किराहरु भन्किएको
ब्रुल ना. [ brṳla ] कन्य राशि
ब्ल २ ना. [ bla ] १)आत्मा फोः २)सातो; छायाँ
ब्लेब ना. [ bleb̤ a ] अल्छयाँइ; अल्छीपन, जाँगरमरुवा
ब्लेम्देन् ना. [ blem̤ den ] तामाङ थर, ब्लेन्देन् , ब्लेन्देन्१
तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर
ब्लेःस्यीङ् ना. [ bleː̤sʲiŋ ] अर्याल; रम पात हुने, पातमै फल लाग्ने वृक्ष
ब्लोन् ना. [ blo̤n ] (१) मन्त्री (२) तामाङ जातिको एक थर
भइलो ना. [ bʰai̤lo ] अञ्जीर
भोकलुङ्र ना. [ bʰokaluŋr ] . रुखको टोर्कामा गुँड लगाउने एक जातको पंक्षी वा चरो
भोङ्गो ना. [ bʰo̤ŋgo ] कालो पोके; मकै आदिमा लाग्ने कालीपोके
मजुङ्ग ना. [ madzuŋga ] धातुबाट निर्मित मुर्चुङ्गा गोङ्ग
मञ्ज्या ना. [ mandzʲaː ] कचौरा / खोरे, बद, स्यो [ प. वा. ]
मन्ब ना. [ manba ] तामाङ जातिको एक थर / मम्बा [ प. वा. ]
मम ना. [ maːma ] आलु बारीमा पाइने ज्यान कालो टाउको रातो भएको उड्ने किरा
मरथकोला ना. [ martʰakola ] केटा
मर्मोस्यामो ना. [ marmosʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ
महीन्दोङ् ना. [ mahindoŋ ] तामाङ जातिको एक थर
मानखाङ् ना. [ maːnakʰaːŋ ] औषधालय / म्यान् [ प. वा. ]
मान्देङ् ना. [ maːndeŋ ] तामाङ जातिको एक थर / मन्नेन् [ प. वा. ]
माम् बुलुङ् ना. [ maːm buluŋ ] बोटबिरुवाको पात खाने उडुवा किरो; टाउको सानो अनि पेट ठूलो हुने किरो
मास्यी ना. [ maːsʲi ] आउँ / डङ्स्यी [ प. वा. ]
मीः ना. [ miː ] आँखा / फेन्१ [ प. वा. ]
मीः ग्याल्मो ना. [ miː gʲalmo ] आँखाको नानि
पासाङ एमि ङैला मीःग्याल्मो हिन्बा। पासाङ तिमि मेरो आँखाको नानि हौ।
मीः फुम् ना. [ miːpʰum ] आँखाको गेडा (आँखाको गोलो भाग )
मीःकोर्छम् ना. [ miːkortsʰam ] आँखी भौं / मीःकोर्, म्रीगम् [ प. वा. ]
मीःक्ली,मीक्ख्ली ना. [ miːkli ] आँसु / मीःख्ली [ प. वा. ]
मीयुल् ना. [ mijul ] धुवाँ र चुलोको मिसावटबाट बनेको लेग्रो
मु ल्हो ना. [ mu lo ] आकाश वर्ग
मुरी ना. [ muri ] (१) मुठ्ठी, (२) २० पाथी बराबरको नाप
मुलुङ ना. [ muluŋ ] तामाङ जातिको एक थर
मुलो ना. [ mulo ] आकाश बर्ग
मुल्मी ना. [ mulmi ] अगुवा
मे१ ना. [ me ] १)आगो २)आगजनी
मेगाङ् ना. [ megaːŋ ] वाण राख्ने डाँडो
मेत् मे२ ना. [ met:me ] कोठी / :म्हेत्) [ प. वा. ]
मेनीङ ना. [ meniŋ ] आश्विन
मेन्खङ् ना. [ menkʰaŋ ] अस्पताल
मेन्जङ् ना. [ mendzaŋ ] विष दिने मान्छे, कप्ड दिने मान्छे
मेन्टु ना. [ menʈu ] काखी गन्हाउने रोग; काखीमा आउने पसिनाको गन्ध
मेम्बलर्चे ना. [ membalartse ] औषधी उपचार / मेन् [ प. वा. ]
मेर्मप् ना. [ merkap ] कालो चरा
मेलोङ् ना. [ meloŋ ] अनु; चश्मा / मीःसेल्, मेलुङ्, स्येल्मी [ प. वा. ]
मोकथन्, मेः गात्यन् ना. [ mokatʰan ] तामाङ जातिको एक थर
मोक्तान ना. [ moktaːna ] तामाङ जातिको एक थर
मोङ्ग्येनबो ना. [ moŋgʲenabo ] भूत मन्साउने मान्छे
मोदोङ् ना. [ modoŋ ] कोरली बाख्री / रमम [ प. वा. ]
मोन्देङ् ना. [ mondeŋ ] तामाङ जातिको एक थर
मोब ना. [ moba ] बिरामीले निकाल्ने आवाज
बिरामीले निकाल्ने आवाज
मोलम् ना. [ molam ] आर्शीवाद; आशिष
म्योलरङ् ना. [ mjolaraŋ ] पागल हुन लागेको जस्तो
म्य्हार् ना. [ mjaː̤r ] क्रस; कपडा बुनाइ; धागो जेलिने किसिम
म्लाङ्कीफोक ना. [ mlaːŋkipʰok ] कालो नै कालो
म्लाङ्जोम् ना. [ mlaːŋdzom ] काली केटीलाई बोलाउने नाम
म्ह ङ्यम्ङ्य ना. [ ma ŋ̤ ʲamŋʲa ] काठमा प्वाल बनाएर बस्ने चरा सिङ् टटा
म्हनेस्य्हब ना. [ man̤ esʲab̤ a ] विशेष अवसरमा केटाकेटिहरु गोलो घेरामा बासेर नाच्ने एक प्रकारको तामाङ लोक नाच (यो नाच नेपालको पस्चिमि भेगमा प्रचलित छ)
म्हम्हो ना. [ mam̤ o ] कोदोको तोर्मा
म्हर ना. [ mar̤ ] १)घिउ २)सुन ३)अण्डाको पहेंलो भाग
म्हर्जलम ना. [ mar̤dzalama ] सुन जस्तो देखिने केटको नाम
म्हर्जलम-सुन जस्तो देखिने केटको नाम (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपनाम)
म्हर्ल्हङ् ना. [ mar̤laŋ̤ ] . सेतोमा कालो मिसेको
म्हर्स्यामो /म्हर्मोस्यामो ना. [ mar̤sʲaːmo ] सुनको जस्तो पहँलो रङ भएको र मासुको स्वाद आउने एक प्रकारको च्याउ खाना मिल्ने च्याउ
म्हार्जलामो ना. [ maː̤rdzalaːmo ] सुन जस्ती देखिने केटीको नाम
म्हार्जलामो-सुन जस्ती देखिने केटीको नाम (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपना)
म्हार्जवती ना. [ maː̤rdzawati ] सुन जस्ती देखिने केटीको नाम; तामाङ जातको थर अनुसार राखिने उपनाम
म्हार्मिन् ना. [ maː̤rmin ] आदर्श; घ्युको बत्ति
म्ही–ठीम ना. [ mi-̤ʈʰima ] . मान्छेले बनाएको नीति
म्हीथोपथाङ् ना. [ mit̤ʰopatʰaːŋ ] अधिकार / थोपथाङ्, म्होहङ्ज्यी [ प. वा. ]
म्हीली ना. [ mil̤iː ] १)अनुहार २)जुनी; जीवन; चोला / ली [ प. वा. ]
म्हुन्ड ना. [ mṳnɖa ] काठको मुढो / खील् [ प. वा. ]
म्हुन्दु,म्हुन्टु ना. [ mṳndu ] अनिदो
म्हेत्/मे२ ना. [ met ] कोठी / मेत् [ प. वा. ]
म्हेदो ना. [ med̤ o ] आफुले मान्ने बुझ्ने गरेको लामाले पुजा गर्दा दिने सहयोग अंश, भाग वा , दान (अन्न)
म्हेन्दो क्लाङ्बा ना. [ men̤ do klaːŋba ] अन्न बालीको फूल फुल्ने अवस्था
म्हेन्दोमाया ना. [ men̤ domaːjaː ] फुलमाया
म्हेन्दोमाया स्याबारि खाउहै रोमा। म्हेन्दोमाया नाच्न आउनु है साथिहरु। (म्हेन्दोमाया नेपालको पस्चिमि भेग गणेश हिमाल, लाङटाङ हिमाल क्षेत्रमा बसोबास गर्ने तामाङ समुदयमा प्रचिलित एक लोक भाका हो)
म्हेमेत् ना. [ mem̤ et ] आफन्त / ङेङ्कोर्, ङ्यीङ्बो म्हेःमेः,मेमेफेफेत्, म्हामे, म्हेम्हे, म्हेम्हेखोर्जे [ प. वा. ]
म्हेम्हेनी ना. [ mem̤ en̤ i ] आमा, छोरी वा छोरी
य ना. [ ja ] १)थार २)किनार, कपडाको छेउ / न२ [ प. वा. ]
यङ्कर् ना. [ jaŋkar ] हातखुट्टा सेतो भएको
यन् ख्येन् ना. [ jan kʲʰen ] कपडाको टालो
यन्छुम्ब ना. [ jantsʰumba ] कपडा लगाउने काम
याङ्ग्रोङ् ना. [ jaːŋgroŋ ] चिताएर पाएको नाम
याज्ये ना. [ jaːdzʲeː ] औंठा छाप
याफु ना. [ jaːpʰu ] हत्केलाका पछिल्तिरको भाग
यामी ना. [ yaːmiː ] हातको गोली गाँठो
यार्सादेन् ना. [ jaːrsaːden ] तामाङ जातिको एक थर
यालाङ् ना. [ jaːlaːŋ ] उज्यालो / य्हल्, होइस्हेर्,होत [ प. वा. ]
येन्/वेन् ना. [ jen ] कपडा
योदो ना. [ jodo ] . हाँडीमा मकै भटमास आदि ईत्यादि भुट्नको लागि कपडा कुनै सिन्का अथवा डन्डिमा बेरेर डल्लो बनाएको चलाउने साधन
योन्दोङ् योन्दोङ् ना. [ jondoŋ jonɖoŋ ] यताउता ढल्केर हिँडेको अवस्था
य्हबेङ्स्योङ ना. [ jab̤ eŋsʲoŋ ] धादिङ क्षेत्रको एक ऐतिहासिक खोला जहाँ तामाङ समुदाय अन्तर्गतको वाइबा र ब्लेन्देन खलकलाई गोर्खाली फौजद्धारा षड्यन्त्रपूर्वक आक्रमण गरि हत्या गरिएको खोला
य्हाबेङ्स्योङ् ना. [ jaː̤beŋsʲoŋ ] पृथ्वी नारायण शाह द्वारा वाईबा राजाहरु मारेको खोलाको नाम
य्हीगी ना. [ [jigi̤ ] अक्षर हीगी
य्हीद ना. [ jid̤a ] कप्टी
य्हीम्डुङ् ना. [ jim̤ ɖuŋ ] तामाङ जातिको एक थर / डीम्डुङ [ प. वा. ]
य्हुगु ना. [ ŋʲugu ] १)कमल,२)मलसाँप्रो / ङ्युगु [ प. वा. ]
रइ ना. [ rai ] १)करङ २)छेउ / रेः२,ङम्, ङम्, चोः, न२, नच्युप् [ प. वा. ]
रइटी१, रइरी ना. [ raiʈi ] करङको छेउ
रङ्दोद् ना. [ raŋdod ] आफैलाई उचाल्ने काम
रङ्स्यीङ् ठुङ्ब ना. [ raŋsʲiŋ ʈʰuŋba ] औतार; आफै उत्पन्न भएको
रम्बलक्रुम्बुलुक् ना. [ rambalakrumbuluk ] बोटविरुवाको टुप्पो टुप्पो काटेको अवस्था
रयुङ् ना. [ rajuŋ ] आँखा फोर; फटेङग्रे जातको हरियो किरो
रहाउ, र्हम् ना. [ raː̤u ] सँगै उभेर हेरेको अवस्था
रीगदेन् ना. [ rigaden ] तामाङ जातिको एक थर
रुबल् ना. [ rubal ] लामो समय सम्म बिरामी हुने मान्छे
रुम्बा ना. [ rumbaː ] तामाङ जातिको एक थर
रेः१ ना. [ reː ] १)बार २)करङ / दीःनी, रेत् [ प. वा. ]
रेङ्गला/ र्हेङ्कला ना. [ reŋgalaː ] केटा
रेन्जथारा ना. [ rencha ] ग्या बुन्ने तान
रेःस्यीङ् ना. [ reːsʲiŋ ] धागो क्रोश गर्ने साधन
र्यतल्, र्यकल ना. [ rjatal ] अरहर
र्हङजो ना. [ raŋ̤ dzo ] तामाङ जातिको एक थर
र्हङ्गोप्चे ना. [ raŋ̤ goptse ] आफूखुशी
र्हङ्दा ना. [ raŋ̤ daː ] अर्को
र्हप् ना. [ rap̤ ] कुरा; बात
र्हप्र्हप्ले थेबा ना. [ rap̤ rap̤ le tʰeba ] नबुझिने गरि / र्हप्र्हेप्र्हेप [ प. वा. ]
एला छामे मुबारो सिम र्हप्र्हेप्र्हेपले थेबला। तिम्रो तरुनि छ रे नि त खासखुस सुनेको ।
र्हम् ना. [ ram̤ ] सँगै उभिएको अवस्था
र्हलु ना. [ ral̤u ] लेकमा पाईने एक प्रकारको भेडा।
र्हलु ग्युकि पै रेङ्बा टिम। र्हलु(लेकमा पाईने एक प्रकारको भेडा)को रौँ लामो रहेछ।
र्हीङा ना. [ riŋ̤ aː ] कल्कि
र्हुइः ना. [ rṳiː ] तामाङ जातिको एक थर
र्हुन्दुङदुङ् ना. [ rṳnduŋaduŋ ] गाई वस्तुको बथान नै सँगै आएको अवस्था
र्हुल् ना. [ rṳl ] मृतकको लुगाफाटो
र्होछ्याङ् ना. [ ro̤tsʲʰaːŋ ] साथीहरुसँग मिलेर पिउने रक्सी
र्होल्मो ना. [ ro̤lmo ] धागोको फूलको झुप्पा
लक् ना. [ lak ] काम / खेव, ग्येत्, ल्हेःन [ प. वा. ]
लङे/लङ्इ ना. [ laŋe ] काँक्रो
लत्ता ना. [ lattaː ] बारुदसँग बन्दुकको नालमा प्रयोग गर्ने कागज वा कपडाको टुक्रा
लब १ ना. [ laba ] पाइप जस्तो पञ्चे बाजाको समूहमा पर्ने एक ठूलो बाजा ग्यलीङ्
लबु थेब ना. [ labu tʰeba ] मूलाको चटनी ,अचार
लला ना. [ lalaː ] तामाङ जातिको एक थर
ला ना. [ laː ] १) देउता २)आँखाको नानी / ख्ल, ग्यल्मो, चेन, न्यातस्य्हीप्त, मीग्रील्, ल्हु, स्हीप्ता [ प. वा. ]
लामाखोर ना. [ laːmaːkʰora ] तामाङ जातिको एक थर
लामागन्जु ना. [ laːmaːgandzu ] तामाङ जातिको एक थर
लीः ख, म्हीलीः, सुङ् ना. [ liː ] अनुहार
लीङ्म ना. [ liŋma ] गाउन रचिएको लयात्मक गीत / बोम्साङ्,वर्वर् व्हइ [ प. वा. ]
लीप्ज्यम ना. [ lipdzʲam ] अन्तमा
लुः कुर्स्यामो ना. [ luːkursʲaːmo ] विशेष गरि बेसीमा पाइने खेतबारीमा उम्रिने सेतो रङको एक प्रकारको च्याउ
लुङ् लङ्ब ना. [ luŋ laŋba ] आदत; खाने बानी; बानी बेहोरा
लुङ्ब ना. [ luŋba ] तामाङ जातिको एक थर
लुङ्सुर् ना. [ luŋsur ] कल्पना, कल्पित
लुम्नङ् ना. [ umnaŋ ] अञ्जुलीभरी,अँजुली
लुसीन् ना. [ lusin ] असत्य
लेप्ट,लेप्र ना. [ lepʈa ] लेफ्रे (एक प्रकारको खुट्टा धेरै भएको घिस्रिने किरा)
लो ३ ना. [ lo ] तामाङ जातिको एक थर
लोप तेमे ना. [ lopa teme ] आलु / ह्लो तेमेत् [ प. वा. ]
लोप्चन् ना. [ loptsan ] तामाङ जातिको एक थर
लोप्लोप् ना. [ loplop ] कन्पारोको कमलो भाग / प्लोत्प्लोत् [ प. वा. ]
लोबेन् ना. [ loben ] तामाङ जातिको एक थर
ल्यङ्को ना. [ [ljaŋko ] कटमरे आधा सुकेको वा सुक्न लागेको काठ
ल्हडेन ल्हुङ्डेन् ना. [ laɖ̤ en lṳŋɖen ] बाह्र सत्ताईस कुरा
ल्हदब् ना. [ lad̤ ab ] इसारा; संकेत / प्रीप्प [ प. वा. ]
ल्हम्देन् ना. [ lam̤ den ] मरेको मानिसको लास बोक्नेहरुको अगाडि तन्काएर लाने सेतो कपडा
ल्हाउल्हाउ ना. [ laː̤ulaː̤u ] हलक्क बढेको
केसिङ दोङ्बोला बुर्लु ल्हाउल्हाउले खानेम। चिलाउने बोटको थुम्काहरु हलक्क बढेछ।
ल्हाग्लेन् ना. [ laː̤glen ] आचरण
ल्हादप् ना. [ laː̤dap ] इशारा; संकेत
ल्हामीन्खोर् ना. [ laː̤minkʰor ] तामाङ जातिको एक थर
ल्हीप्सो ना. [ lip̤so ] मान्छेले नदेखेको ठाउँ
(गाङ ल्हीप्सो-डाँडोको पछाडी)
ल्हु ना. [ lṳ ] १)कुल देउता २)क्षेत्र / ख्ल, चेन, न्यातस्य्हीप्त, ला, स्हीप्ता,क्युलम्, लुः [ प. वा. ]
ल्हुन्द्रुङ्स्यामो ना. [ lṳndruŋsʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ; डाँठ सीधा भएको र टुप्पोमा छाता जस्तै आकार भएको च्याउ
ल्हेः देन् ना. [ leː̤den ] स–साना बच्चा बेर्ने कपडा
ल्हेखङ्/गेखाङ् ना. [ lek̤ʰaŋ ] कार्यालय
ल्हेगोर् ना. [ lego̤ r ] तामाङ ल्हो चक्र (बाह्र वर्षको समय अवधि)
ल्हेःन/गेत् /ल्यान ना. १)काम;कार्य २)क्रिया / खेव,ग्येत्, लक् [ प. वा. ]
ल्होल्होम्ही ना. [ lo̤lo̤mi ] अरु मान्छे (नाता नपर्ने मान्छे)
वङ् ना. [ waŋ ] १)आशिष २)डल्लो टुक्र; चामल पकाएर बनाएको ससानो गोलो / वङ्गुर् [ प. वा. ]
वङ्वङ् ना. [ waŋwaŋ ] घिटि घिटि / कप्कप् [ प. वा. ]
नक कप्कप तटिबा मर्न पनि नसकेको राम्ररी बाँच्न पनि नसकेको
वज्यक्वज्यक् ना. [ wadzʲakwadzʲak ] किराहरु चलेको अवस्था
वदाङ् ना. [ wadaːŋ ] मोल राख्ने ठाउँ
वरे ना. [ ware ] करेसो, हँसिया, घाँस वा तरकारी काट्न प्रयोग गरिने साधन
वर्बुङ् ना. [ warbuŋ ] दुई घर बीचको पर्खालमा रहेको दुलो / बखुङ् [ प. वा. ]
वल्वल्ब ना. [ walwalba ] अति रातो
वाइबा ना. [ waːiba ] (१)उही समयबाट आएको (२)तामाङ जातिको एक थर
वागा ना. [ waːgaː ] भेट्न सजिलो ठाउँ
वाङ्बोलक्बो ना. [ waːŋbolakbo ] पाँच औले झार
व्हम्ब४ ना. [ wam̤ ba ] कदम, पाइला
व्हरी ना. [ war̤i ] बार; काठ र स्याउलीहरुले बार्ने बार। / गरदा [ प. वा. ]
व्हाइराप् ना. [ waː̤iraːp ] कविता
व्हाइःर्हाप्बोन् ना. [ waː̤iːraː̤pbon ] कवि
स ना. [ sa ] १)दाँत २)साडीको फेर ३)धार ४)भुई; जमिन ५)आलस
सकोल ना. [ sakola ] आलिवासी; भूमिपुत्र
सगर्/ सकर् ना. [ sagar ] कमेरो
सग्रेन् ना. [ sagren ] आलस
सङ ले ना. [ saŋale ] कोदोको नल
सङ/ग्यागर् ना. [ saŋa ] कोदो
सङ्कन्स्यामो ना. [ saŋkansʲaːmo ] कोदोको ढिँडो जस्तो देखिने एक प्रकारको च्याउ
सङ्क्येन् /सङक्येन् ना. [ saŋkʲen ] कोदोको ढिँडो
सङ्दर् ना. [ saŋda ] अग्लो झण्डा
सङ्दुङ् ना. [ saŋduŋ ] टुना मुना जान्ने; टुना मुना गर्ने व्यक्ति
सङ्सङ्पा ना. [ saŋsaŋpaː ] अति सङ्लो
सम्बर् ना. [ sambar ] घ्यू हाल्ने सानो दारको भाँडो
सम्बु्रल्नम्ब्रुल् ना. [ sambrulnambrul ] आकाश पाताल
सर्पाखोर् ना. [ sarpaːkʰor ] तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर
तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर
सर्म ना. [ sarma ] (१) मन्त्र द्वारा शरीरमा कुनै वस्तु टाँस सक्ने विद्दा(२) सरम; लाज
सर्स्यी ना. [ sarsʲi ] अम्रिसो, अम्लिसो, झुप्पदार फूल फुल्ने, कुच्चो बनाउन प्रयोग गरिने अम्लिसो
साइकोले ना. [ saːikole ] नेपालको पस्चिमि भेग(गणेश हिमाल, लाङ्टाङ हिमाल) वरिपरि बसोबास गर्ने तामाङ हरु माझि लोकप्रिया एक लोक भाका
सामदेन् ना. [ saːmaden ] तामाङ जातिको एक थर
सीङ् टटा ना. [ siŋ ʈaʈaː ] काठमा प्वाल बनाएर बस्ने चरा सिङ् टटा / म्ह ङ्यम्ङ्य [ प. वा. ]
सीङ्गर् ना. [ siŋgar ] तामाङ जातिको एक थर
सीङ्दन् ना. [ siŋdan ] तामाङ जातिको एक थर
सीदी ना. [ sidi ] कुदृष्टि, छोरी मानिसको कालो नजर
सीर्कोङ् ना. [ sirkoŋ ] सुर्कनि
फुकाल्नु सजिलो हुने गरी बनाएको गाँठो
सीर्म ना. [ sirma ] पासो बनाउन प्रयोग गर्ने गाँठो
सील्मो ना. [ silmo ] खोस्टा फालेको अन्न मक्कै
सुगतल् ना. [ sugatal ] तामाङ जातिको एक थर
सुम्बा ना. [ sumbaː ] तामाङ जातिको एक थर
सुम्बा मेमे ब्योङ्खाचि। सुम्बा बाजे आउनु भो ।
सेम् कीङ्बल ना. [ sem kiŋbala ] आत्मसंयम
सेम् ङ्येन्ज ना. [ sem ŋʲendza ] कमलो मन, मनेको कुरा मान्ने
सेम्री अमेम्बल ना. [ semri amembala ] आश्चर्य चकित
सेर ना. [ sera ] १)असिना; सानो असिना २) छुर्पी; दुधबाट बनेको छोक्रा
सेर्हङ् ना. [ seraŋ̤ ] सुख्खा जमिनमा परेको चिरा
सेल्करबोन् ना. [ selkarabon ] पूर्वको एक बोन
सेल्जलामो ना. [ seldzalaːmo ] गोरो छाला हुने केटीको नाम
सेल्जलामो-गोरो छाला हुने केटीको नाम (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपनाम)
सेल्जोम् ना. [ seldzom ] गोरो छाला हुने केटीको नाम; तामाङ जातिको थर अनुसार राखिने नाम
एला मिन सेल्जोम हिन्पा? तिम्रो नाम सेल्जोम हो ?
सोग्जुग् ना. [ sogdzug ] कट्टु
सोङ्मो ना. [ soŋmo ] अजिङ्गर
सोछ्याङ् ना. [ sotsʲʰaːŋ ] मराउ परेको घरमा खुवाउने छ्याङ्
सोडा ना. [ soɖaː ] कारखाना; उद्योग
सोनमबोन् ना. [ sonamabon ] दक्षिणको एक बोन
सोप्ल ना. [ sopla ] केराको सुकेको पात केही कुराहरु बाँध्न प्रयोग गर्ने
स्याङ्दन् ना. [ sʲaːŋdan ] तामाङ जातिको एक थर
स्याङ्बो ना. [ sʲaːŋbo ] तामाङ जातिको एक थर
स्याम्लाङ् ना. [ sʲaːmlaːŋ ] कालो वर्ण
स्यारो ना. [ sʲaːro ] राम्ररी नओरालेको ढिँडो
स्यीङ्जे ना. [ sʲiŋdze ] काठपात, काठहरुको समुदाय
स्यीङ्नेबोन् ना. [ sʲiŋnebon ] उत्तरको एक झाँक्री
स्यीबखो ना. [ sʲibakʰo ] अर्थी; मरेको मान्छे हाल्ने साधन
स्येतङ् ना. [ sʲetaŋ ] ईष्र्या
स्यो ना. [ [sʲo ] १)कचौरा, थाल, काठबाट बनाएको कचौरा थाल २)दही / खोरे, बद, कञ्ज्या [ प. वा. ]
स्योङ्बो ना. [ sʲoŋbo ] तामाङ जातिको एक थर
स्योतोलो ना. [ sʲotolo ] काउलो, सेल रोटीमा प्रयोग गर्ने घाँसको जरो
स्योप्स्योप् ना. [ sʲopsʲop ] खरानी हुनेगरी डढेको
स्योल्दो ना. [ sʲoldo ] लामा पुजारीको विशेष कपडा, पोषक दोर्म, सुर्के,
स्य्हप्रु ना. [ sʲap̤ ru ] तामाङ नाचको ताल
स्य्हम्जेन् ना. [ sʲam̤ dzen ] तामाङ जातिको एक थर
स्य्हल् ना. [ sʲal̤ ] १)मुख; आदरार्थी शब्द, २)अनुहार; चेहरा; आदरार्थी शब्द
स्य्हाङो ना. [ sʲaː̤ŋo ] मृतकको टाउको वरिपरि चढाएको विभिन्न खाद्य वस्तु
स्य्हाप्सु ना. [ sʲaː̤psu ] उकार
स्य्हामा ना. [ sʲaː̤maː ] तामाङ पोसाक; तामाङ महिलाले लगाउने बुनेको लुङ्गी
स्य्हालछ्यी ना. [ sʲaː̤latsʲʰi ] मुख पुछ्ने रुमाल
स्य्हाल्गर् ना. [ sʲaː̤lgar ] सुनग पोङ
स्य्हाल्रे ना. [ sʲaː̤lre ] मुख छोप्ने लुगा
स्य्ही ना. [ sʲi ] पानी परेको बेला जमिनबाट पानी निस्कनु
स्य्हीङ् ना. [ sʲiŋ̤ ] कद
स्य्हीव ना. [ sʲiw̤ a ] आदर; मान सम्मान
स्य्हुर्लु ना. [ urlaŋru ] आकृति; रुप
स्य्हुल्दप् ना. [ sʲṳldap ] डोको वा झोला छोप्ने कपडा
स्य्हेबोम्बो ना. [ sʲeb̤ ombo ] अगुवा संगीतकार (संगीतलाई अगुवा गर्ने व्यक्ति)
स्य्हेस ना. [ sʲes̤a ] १)आदर २)मान सम्मान
स्य्होःडेद् ना. [ sʲo̤ːɖed ] आधा बिहान; दश बजेको समय
स्य्होन् ना. [ sʲo̤n ] माउ र भएका बच्चाहरु सबै (गोठै)
स्वोकराती ना. [ swokaraːti ] कार्तिक
स्हयोल् ना. [ saj̤ol ] हातमा दिने रोटीको डालो
स्हाङ्री ना. [ saː̤ŋri ] तामाङ जातिको एक थर
स्हीङ्द ना. [ siŋ̤da ] काम; क्रिया
स्हीप्या ना. [ sip̤jaː ] अन्तिम भोज / फेच्याङ् [ प. वा. ]
स्हुर् ना. [ sṳr ] १) घरको सुर २)कोण कुनी ३)घरको कुना
स्हेम्री ङ्यीज्यी ना. [ sem̤ ri ŋʲidzʲi ] आनन्दित महसुस
स्हो ना. [ so ] चोया सम्बन्धी कामहरु
स्होङ् ना. [ so̤ŋ ] कोसेली; नासो / केःग [ प. वा. ]
स्होम्रे ना. [ so̤mre ] आमनेसामने; सामु
हक्सङ्हक्कु ना. [ haksaŋak̤ ku ] एक प्रकारको चरा
हङ् ना. [ haŋ ] १)खुला; झ्याल, ढोका आदि खुल्ला भएको अवस्था २)आन्द्रो
हाउटामाया/गोहउट/ हौटमाया ना. [ haːuʈaːmaːjaː ] किचकण्डी
हीम्डुङ् ना. [ himɖuŋ ] तामाङ जातिको एक थर
हुदुदु ना. [ hududu ] कबड्डी
हेल्हो ना. [ helo ] कर्कट राशि
होप्तेन् ना. [ hopten ] तामाङ जातिको एक थर