नाम - बाट सुरुहुने शब्दहरु ( 4664 )

अकुल् ना. [ akul ] १)औलो २)जरो
प्रीज्म१, प्रुम्ज [ पर्यायबाचि ]

अक्ग्रेन् ना. [ akgren ] जेठो बाबु; बाबुको दाइ

अखीम्हेमे ना. [ akʰime̤me ] जीजुबाजे

अखुअब ना. [ akʰuaba ] सौतेलो बुबा

अखे ना. [ akʰe ] जिजु

अखेम्हेमे ना. [ akʰeme̤me ] पुर्खा

अख्रो ना. [ akʰro ] खप्पर
कप्लेक् [ पर्यायबाचि ]

अगु ना. [ agu ] छेमाको श्रीमानलाई सम्बोधन गर्ने शब्द

अङ ना. [ aŋa ] बहिनि
सीङ् [ पर्यायबाचि ]

अङ्दुङ् ना. [ aŋduŋ ] म्यासी; महिलाले लगाउने लुग

अङ्यी ना. [ aŋʲi ] फुपु; माइजु

अचीद् ना. [ atsid ] अक्षता; पूजाआजामा चढाइने सग्ला चामल

अज्ज्योन् ना. [ addzʲon ] दाजुभाई

अज्यो ना. [ adzʲo ] दाइ

अन ना. [ ana ] दिदी
नन [ पर्यायबाचि ]

अनी ना. [ ani ] भिक्षुणी

अब ना. [ aba ] बुवा; पिता; बाबु

अब ग्रेन् ना. [ aba gre̤n ] ठूलो बुबा
बबुग्रेन [ पर्यायबाचि ]

अब परङ् ना. [ aba paraŋ ] माइलो बुबा

अबकोल [ abakola ] केटा; पुरुष

अबमयुङ् ना. [ abamajuŋ ] माइती
मेयुङ् [ पर्यायबाचि ]

अबमा ना. [ abamaː ] पुरुषहरु

अम ना. [ ama ] घरमुली, आमा, आफूलाई जन्माउने स्त्री

अमइफ ना. [ amaipʰa ] आमा पोई (गाली गर्दा प्रयोग हुने शब्द)

अमकोल ना. [ amakola ] केटी; महिला

अमग्रेन् ना. [ amagren ] ठूली आमा

अममा ना. [ amamaː ] आईमाइहरु

अमरकु ना. [ amaraku ] नास्तिक

अमरे ना. [ amare ] आमा दिवस

अमीत्था ना. [ amittʰaː ] अराजकता

अम्जी ना. [ amdzi ] स्वास्थ्यकर्मी

अम्ब१ ना. [ amba ] आँप

अम्बरु ना. [ ambaːru ] अम्बा; बेलौती; लताम

अम्बु ना. [ ambu ] कोइरालो; फाल्गुन चैततिर फूल फुल्ने अचार खाने कोइरालो फूल

अरा ना. [ araː ] १)आमरी २)रक्सी, जाँड

अरीस्या ना. [ arisʲaː ] तिलहरी

अरु ना. [ aru ] १) भुँडुल्को; जाँड घोल्ने माटोको सानु भाँडो २) सुराही

अर्केल् ना. [ arkel ] अड्कल

अर्त ना. [ arta ] कथा, लोककथा

अर्थी ना. [ artʰi ] बुद्धि; सोचविचार गर्ने शक्ति

अर्बले ना. [ arbale ] कालि अङ्गेरी

अर्मेन् ना. [ armen ] अर्मल, गाई बस्तुले कसैको बालि नालिमा पुराएको क्षेतिको दिईने क्षतिपूर्ति।

अले ना. [ ale ] भाइ
च्योन्, नो२ , मीयुङ् [ पर्यायबाचि ]

असु ना. [ asu ] सानिमा;आमाको बहिनि; काकी; छेमा; कान्छी आमा

असेन् ना. [ asen ] पिँध; जग; फेद
दुङ्१ , मेःस्याम् [ पर्यायबाचि ]

अस्यङ् ना. [ asʲaŋ ] मामा; फुपाजु

अस्याङ ना. [ Ashyang ] मामा

आमाकाे भाई अथावा दाई

अस्याङफुत ना. [ ashangfut ] मामा लाई लाने काेशेली
सगुन [ पर्यायबाचि ]

मामा लाई लाने काेशेली

आँइ ना. [ ãː i ] भैंसी बोलाउँदाको आवाज

आइन ना. [ aːina ] आइँन; भैंसीलाई बोलाउँदा प्रयोग गर्ने शब्द

आउदी,तीकीआउदी ना. [ aːudi ] १)अचम्म २)उदेक

आकुपाकु ना. काफल चरी

आखीमम् /आखेमम् ना. [ akʰimam ] जिजुबज्यै; जिजुमा

आखे ना. बाजे; हजुरबा Grand Father

आमा;बुबाको बुबा बा आफु भन्दा दुई पुस्ता माथिको लोक्ने मान्छे

आखे म्हेमे/ अखी म्हेमे ना. [ akʰe me̤me ] जिजुबा

आगु ना. काका; सानो बुबा Uncle

आमाको बहिनि वा बहिनि पर्ने(सानिआमा)को लोक्ने, बुबाको भाई वा भाई पर्ने; आमाको पछिल्लो लोग्ने

आङा ना. बहिनि Sister

आङि ना. भिक्षुणी (बौद्धधर्मलम्बि भिक्षुणी) गुम्बामा धर्म गर्ने नारि

आङि ना. फुपू Aunty

बाबुकी दिदी वा बहिनी।

आङि ना. माइजू; माइज्यू Aunty

मामाकी पत्नी; मातुली।

आङ्रे ना. चोलो
हाङ्रे [ पर्यायबाचि ]

आछ्यु ना. [ aːtsʲʰu ] चिसो वा जाडो भएको बेलामा निस्केको आवाज

आज्यो ना. दाइ Elder Brother
ज्योज्यो [ पर्यायबाचि ]

दाजुभाइमा आफूभन्दा जेठो व्यक्ति; दाजु

आननेन्ज्योन् ना. [ aːnanendzʲon ] दिदी बहिनी

आना ना. दिदी Elder Sister
नाना [ पर्यायबाचि ]

१. एकै गर्भबाट आफूभन्दा पहिले जन्मेकी स्त्री; दिज्यू। २. आफूभन्दा जेठी सौता। ३. दाजुभाइका पत्नीहरूमा भाइकी पत्नीले दाजुकी पत्नीलाई भनिने शब्द; जेठानी। वि० ४. आफूभन्दा पहिले जन्मेकी।

आन् ना. [ aːn ] अर्थ; उखान

आपा ना. बुबा Father

आपा च्याङ्बा ना. कान्छो बा वा कान्छो काका

आपा थेबा ना. ठुलो बुबा
आपाग्रेन [ पर्यायबाचि ]

आपा पाराङ ना. माइलो बा

आपाग्रेन ना. जेठो बा; ठुल्बा
आपा थेबा [ पर्यायबाचि ]

आप्लेङ ना. मितबा

आमा ना. आमा Mother

आमा पाराङ ना. माहिली आमा

आमाग्रेन ना. ठुलि आमा
आमा थेबा [ पर्यायबाचि ]

आम्च्यो ना. [ aːmtsʲo ] डाक्टर

आम्बाक ना. अम्बा: बेलौती; लताम

आम्बाक दोङ ना. अम्बाको रुख

आम्बिल ना. अमला Plum

आम्बिल ना. अमला Pulm

आम्बुसिङ ना. कोइरालो; कोइरालाको बो

आम्लेङ ना. मितआमा

आरु ना. सानिमा
आसु [ पर्यायबाचि ]

आल मोजे ना. [ aːla modze ] बन केरा

आलुम ना. पानी रोटी(लामो)

आलुम् ना. [ aːlum ] पानी रोटी
ल्हुमु, ल्हुम्बु [ पर्यायबाचि ]

आले ना. भाइ
च्योन [ पर्यायबाचि ]

आलेचाङ ना. बुहारी
च्योन चाङ [ पर्यायबाचि ]

आसा ना. [ aːsaː ] आशा

आसु ना. सानिमा
आरु [ पर्यायबाचि ]

आस्याङ ना. मामा

इपी ना. [ ipi ] शत्रु

इबबेब्ये/अबइ ब्ये ना. [ ibabebje ] बाको स्वास्नी; गाली गर्दा प्रयोग गर्ने शब्द

इस्कुस तेमे ना. इस्कुस तरुल

उः ना. [ uː ] गुफा, ओडार

उः प्लीङ् ना. [ uːpliŋ ] ओडार; हेला गरी बोलिने अप शब्द

उ–उर्ब ना. [ u-urba ] धेरै पहेँलो

उङ्यी,दङ् ना. [ uŋʲi ] अस्ति
दङ्जे, दङ्स्या, दङ्स्य [ पर्यायबाचि ]

उत्ती ना. [ utti ] पानी रोटी; तामाङ संस्कारमा पीठोबाट कचौरा आकारको बनाउने

उमाल ना. तराजु

उम् ना. [ um ] थुप्रो
नेक्को, फुङ्मा, बोप्ले, स्योलोक्ले [ पर्यायबाचि ]

उम्सी ना. [ umsi ] एक प्रकारको साग

उम्स्यो ना. [ umsʲo ] कुलेसो; छानाको बलेँसी पानी बग्ने नाली वा डिल

उर ना. पहेँलो Yellow

पहेँलो [ना०] [सं० पीतल] १. सुन, बेसार आदिको जस्तो रङ; पीत। वि० २. त्यस्तो रङको।

उर्चलम ना. [ urtsalama ] सुनझैँ देखिने केटा मान्छेको उपनाम

उर्चालमाकि जमे कदे ज्याबा। उर्चलमको छोरि कति राम्रि

उर्चवती ना. [ urtsawati ] सुन जस्ती देखिने केटीको नाम

उर्चावति- सुन जस्ती देखिने केटीको नाम (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपना)

उसिप ना. उखु Sugar Cane

एइदी ना. [ eidi ] टाइल;इट्टा
टाक्यल [ पर्यायबाचि ]

एःङ्यी ना. [ eːŋʲi ] तपाई ; आफूभन्दा माथिकालाई प्रयोग गरिने शब्द

एन्न ना. [ enna ] अन्न
:ब्रुउ [ पर्यायबाचि ]

एमेन् ना. [ emen ] स्यालपुछेरे; जनावरले घाँस खाने रुख

एःर ना. [ eːra] ] इँटा Bricks

इँट— ना॰ [सं॰ इष्टको १. मुछेको गिलो माटो इँट पार्ने साँचोमा ढालेर पछि घाममा सुकाई अवाल, भट्टा आदिमा पोलेर तयार पारिने चारपाटे लाम्चो खालको, घर बनाउने साधन; इँटा । २. तासका चार रबमध्ये रातो रबको चारकुने बुट्टा वा आकार ।

इँटा— ना॰ [रू इँटे हे॰ इँट । ~ टायल कारखाना— ना॰ इँट, टायल, झिँगटी आदिको अभाव हटाउने र राष्ट्रिय वास्तुकलाको महत्त्वसमेत बढाउने लक्ष्यले पहिले ललितपुरको हरिसिद्धि तथा पछि भक्तपुरको सूर्यविनायकमा स्थापित प्रसिद्ध कारखाना ।

एस्युप् ना. [ usʲup ] उखु; पेल्दा रस आउने चिनी सखर आदि बनाइने गोमरा

ओग्मर ना. [ ogmara ] रुद्रघण्टी

ओङ्क्येन् ना. [ oŋkʲen ] जाड बनाउनु भन्दा अगाडी उसिनेर तयार पारिएको खाद्यन्न
खर्क्येन [ पर्यायबाचि ]

ओङ्लिङ् ना. [ oŋliŋ ] वनमा पाईने एक प्रकारको साग

वनमा पाईने एक प्रकारको साग

ओःब१ ना. [ oːba ] बच्चा सुताउन लहैलहै भन्ने शब्द ओःओ

ओम्स/ उसुग् / जुर्प ना. [ omsa ] मोजा
काङ्स्युप्, स्य्हापसुग् [ पर्यायबाचि ]

ओल्दो ना. किलकिले

ओस्हीम् ना. [ osi̤m ] हो; होनी; एक अर्कासगँ कुरा गर्दा सही थाप्ने शब्द

क १ ना. [ ka ] १) बुद्ध वचन २) महावाणी

कक ना. [ kaka ] काका, बाबुको भाइ

कग्युर ना. [ kagʲur ] असङ्ख्य बुद्ध वचन
ग्युर् [ पर्यायबाचि ]

कङर् ना. [ kaŋar ] सुल्फा

कङर्ये टङ ना. [ kaŋarje ʈaŋa ] पुरानो पैसा

कङ् ना. [ kaŋ ] १)खुट्टा, गोडा २) डाँठ, बोट बिरुवाको ढोर

कङ् छीन् ना. [ kaŋ tsʰin ] खुट्टाको नङ

कङ् जुमी ना. [ kaŋ dzṳmi ] खुट्टाको औंला Finger of foot

कङ् थीङ् ना. [ kaŋ tʰiŋ ] खुट्टाको पैताला

कङ् फु: ना. [ kaŋ pʰu ] पैताला माथिको भाग

कङ् फ्ला ना. [ kaŋ pʰlaː ] पैतालो; पाइलो

कङ् रु/ कउरु ना. [ kaŋru ] वरिपरिको पर्खाल

कङ्कुर् ना. [ kaŋkur ] फन्दा

कङ्खोर ना. [ kaŋkʰora ] साइकल

कङ्त ना. [ kaŋta ] वस्तुको दाहिने खुट्टा बाँध्ने दाम्लो
कङ्छोः [ पर्यायबाचि ]

कङ्थीङ् ना. [ kaŋtʰiŋ ] पैतला
कङ्फ्ला, थीङ् [ पर्यायबाचि ]

कङ्फ्ला ना. [ पैतला ] पैतला
कङ्थीङ्, थीङ् [ पर्यायबाचि ]

कङ्बो ना. [ kaŋbo ] कोदोको नल खाने किरो

कङ्मी ना. [ kaŋmi ] गोली गठ्ठा

कङ्र्‍ये ना. [ kaŋrje ] बचत; साँचेर राखेको
कर्ने [ पर्यायबाचि ]

कङ्र्ये मङ्र्ये ना. [ kaŋrje maŋrje ] बिशेष गरि पूजाआजाको लागि धान,मकै र कोदो मिसाएको मिश्रण।

कङ्लीङ् ना. [ kaŋliŋ ] नलीहाड ; खुट्टाको हड्डी ; नली र खुट्टाको हाडबाट निर्मित बिशेष गरि लामाहरुले प्रयोग गर्ने बाजा
ङर्दुङ् [ पर्यायबाचि ]

कङ्स्यीङ् ना. [ kaŋsʲiŋ ] ठाँडो; काठ दाउरालाई बोलिने अप शब्द

कछ्य ना. [ katsʲʰa ] कक्षा
जोन्ड [ पर्यायबाचि ]

कज्य ना. [ kadzʲa ] मुडुलो (सीङ नभएको भेडा)
रुलुम् [ पर्यायबाचि ]

रुलुम् ग्लाब चुङ्लाको। मुडुलो गोरुले बेचिदेउ।

कटीलो ना. [ kaʈilo ] स्कुस

कटौके ना. [ kaʈʌᵘke ] सभामा मानिस बोलाउने

कठुइखाङ ना. [ kaʈʰuikʰaːŋ ] समीक्षालय

कठुइबोन् ना. [ kaʈʰuibon ] सल्लाहकार Advisor

कतरा ना. [ kataraː ] पातलो; जिउडाल नभएको, डर छेरुवा

कन्य ना. [ kanja ] कन्याकेटी, कुमारी केटी, अविवाहित Maiden

कन्लम्कन् ना. [ kanlamkan ] भातैभात

कपे ना. [ kape ] पिउरी; कपास; रुवो; रुई

कप्ग्य/ग्यरेम् ना. कापे
छ्योबे [ पर्यायबाचि ]

कप्च्य ना. [ kaptsʲa ] १)काँफे २)पन्यू काठबाट बनेको एक प्रकारको पन्यू, दाबिलो

कप्छङ् ना. [ kaptsʰaŋ ] सानो डोको
छङ् [ पर्यायबाचि ]

कप्ज्य ना. [ kapdzʲa ] पिउरी चरो; सेतो भुवा भएको पुच्छर लामो हुने चरो

कप्लाङ् ना. [ kaplaːŋ ] बाँकी

कब ना. [ kaba ] बाक्लो झोल

कबेत् ना. [ kabet ] चुल्ठो; तीन वा बढी आँटा पारी बाटिएको केश

कमइब ना. [ kamaiba ] तामाङ जातिको एक थर

कमी ग्योत् ना. [ kami gʲot ] कामीले बोल्ने भाषा (नेपाली भाषा)

कामीले बोल्ने भाषा (नेपाली भाषा)

कमीस्य ना. [ naŋba ] कामिनि

कम् ना. [ kam ] पित्त; चिउँडो

कम्ब दोङ्बो ना. [ kamba doŋbo ] काले गेडी; सानु कालो गेडो फल्ने रुख

कम्बे डब् ना. [ kambe ɖab ] १) सिप्लिकन २) तीतो साग

कम्स ना. [ kamsa ] तल्लोपट्टिको दाँत

करा ना. [ karaː ] कट

करेबार् ना. [ karebaːr ] बार्दली; डन्डी; रेलिङ
दलन् [ पर्यायबाचि ]

कर्खुङ् ना. [ karkʰuŋ ] सानो झ्याल

कर्ङ्यम्ङ्य ना. [ karŋʲamŋʲa ] भँगेरो

कर्च्योल छ्योत्पा ना. कुलदेउतालाई बल पुकार गरी वरवधुलाई शुभलाभ र दिर्घायुको कामना गरिने पुजा

कर्च्योल पोङ ना. दुत्चे राख्ने सानो माटोको भाँडो

कर्नफुल् ना. [ karnapʰul ] ढुङग्री ; कानको बीचमा लगाउने एक बुट्टेदार सुनको गहना

कर्बो ना. [ karbo ] सेतो अनुहार

कर्मी ना. [ karmi ] डकर्मी;सिकर्मी

कर्स्योल् ना. [ karsʲol ] स्वागत गर्ने विधि

कर्स्योल पोङ बाचिम ङानो खदोला। सगुन पोङ लिएर म नै आउनु पर्ला।

कर्स्योल्पोङ् ना. [ karsʲolpoŋ ] सगुनको लागि तयार पारिएको रक्सीको पोङ

कलङ् ना. [ kalaŋ ] लप्सी

बकैनाका जस्ता पात हुने लस्सादार अमिलो गुदी भएको फल फल्ने एक वृक्ष वा त्यसैको फल; श्लेष्मान्तक; लौसी।

कलमटी ना. [ kalamaʈi ] कालिमाटि, चाम्रो माटो, चाम्रो कालो माटो Black soil

कल्ङ्मो ना. [ kalaŋmo ] कल्चौंडा, खोलाको छेउमा पाइने धेरै कालो चरा

कल्च्यु ना. [ kaltsʲu ] जाँड राख्ने बेला जाँडमा छर्कने पानी

कल्च्यु ह्याको तासम जि आरोङ्बा। कल्च्यु(जाँड राख्ने बेलामा छर्कने पानि)धेरै भए जाँड मिठो हुदैन।

कल्द ना. [ kalda ] लेक सल्लो

कल्देनसङ्के ना. [ kaldenasaŋke ] लामाको जन्मदाता

कल्ब २ ना. [ kalba ] युग
जुक [ पर्यायबाचि ]

कवा ना. [ kawaː ] सिद्धान्त

कस ना. [ kasa ] दुःख

का ना. [ kaː ] रगत

का ना. रगत Blood

का ना. धागो thread
टुप [ पर्यायबाचि ]

का छिर्बा ना. रगत मासी

का जाबा ना. रगत मासी हुनु

का रुइबा ना. रगत छाद्नु
का रुत्पा [ पर्यायबाचि ]

का रुत्पा ना. रगत छाद्नु
का रुइबा [ पर्यायबाचि ]

काइ चिबा ना. स्वर बस्नु

काइरन् ना. [ kaːiran ] इतिहास

काउलिम्हेन्दे ना. फुलकोपि

काउलिम्हेन्दे ना. फुलकोपि

काउले ना. [ kaːule ] कहुले, नुवाकोट जील्लाको एउटा गाउँको नाम

काख्रे ना. गङ्गटा Crab

काख्रे ना. गङ्गटो crab

कागा ना. [ kaːgaː ] सिमल; फलाद्वारा कपासको भूवा उब्जने एक जातको ठूलो रुख

काङ ना. खुट्टा Leg
बालि [ पर्यायबाचि ]

काङल्हाङ ना. ढिकी

प्वाल पारेका दुइटा खाँबा गाडी त्यसका बीचमा आग्लो हाली अड्याएर तेर्स्याइएको छ फिटजति लामो र अगाडि (टाउका॰ पट्टि एक फिटजति वर मुस्ली जोडिएको तथा पछाडि (पुच्छर॰ पट्टि एक फिटजति छोडिएको भागमा उभिएर खुट्टाले थिचेर उचाल्दै–छोड्दै गरी धान, चिउरा आदि अन्न कुट्ने काठको चारपाटे यन्त्रविशेष

काङ्छिन ना. खुट्टाको औँलाको नङ

काङ्छिन ना. खुट्टाको रौँ

काङ्जुम्बि ना. खुट्टाका औँलाहरु Fingers

काङ्तो ना. काँटी Nail

काङ्थिङ ना. कुरकुच्चा

काङ्दुङ ना. नलीशङ्ख खार्ङा चुठुवा आकारको ठोकेर बजाउने बाज

काङ्पु ना. खुम्ले किरो Snail

काङ्पु ना. खुम्ले किरा snail

काङ्फ्ला ना. पैतला

काङ्मि ना. गोली गाठोँ Knot

काङ्लिङ ना. तिघ्राको हाड

काङ्सु ना. तिघ्रा

काङ्स्युप् ना. [ kaːŋsʲup ] मोजा
ओम्स, स्य्हाप्सुग् [ पर्यायबाचि ]

काच्यो ना. [ kaːtsʲo ] फेटा
क्रकी, क्र्याकी, फेर [ पर्यायबाचि ]

काजुमाब्ली ना. [ kaːdzumaːbli ] औंला

काज्यङ् ना. [ kaːdzʲaŋ ] नसो ; शरीरमा रक्त सञ्चालन हुने तन्तु
च, ज्यङ् (क ग्यङ) [ पर्यायबाचि ]

काडि ना. लौरो

हातले समाई टेकेर हिँडिने बुटेनको हाँगो वा लङ्गुरो र बाँस, बेत आदिको घोचो; लहुरो।

कान ना. भात;अन्न Rice

कान ना. भात Rice

कापुङ्ब ना. [ kaːpuŋba ] पिसाबमा रगत देखिनु

कापे ना. कपास
काबे [ पर्यायबाचि ]

काप्के ना. [ kaːpke ] काँफे
कप्च्य [ पर्यायबाचि ]

काबे ना. कपास Cotton

काबे ना. कपास
कापे [ पर्यायबाचि ]

काम ना. चिउँडो; च्यापु

कामदेन् ना. [ kaːmaden ] तामाङ जातिको एक थर

कामरे ना. [ kaːmare ] शनिबार
ङ्यीसरे,छेन्जर्बार्, पेम्बा [ पर्यायबाचि ]

कामस्वा ना. बङ्गारा

काम्बा ना. पित्त Bile

कारे ना. बेत

बाँसका जस्ता पात र आँखा हुने, नफुल्ने, लामो र चाम्रो हुने, चोया र डन्ठीबाट मेच, सन्दुक, लौरो आदि उपयोगी वस्तु बनाइने एक जातको लहरो

कार्जिङ ना. शुक्र ग्रह Venus

कार्बास ना. काफल
नामुन [ पर्यायबाचि ]

कार्बास ना. काफल

कार्स्युल ना. पनिउँ

भात आदि चलाउने वा पस्कने दाबिलोजस्तो साधन; पन्यूँ।

कालाङ्सिङ ना. लप्सी

बकैनाका जस्ता पात हुने लस्सादार अमिलो गुदी भएको फल फल्ने एक वृक्ष वा त्यसैको फल; श्लेष्मान्तक; लौसी।

काल्डेङ्डेङ ना. पाहा (खाना नहुने एक प्रकारको पाहा)

काल्देन् ना. [ kaːlden ] तामाङ जातिको एक थर

काल्बाङ ना. कल्चौंडा, खोलाको छेउमा पाइने धेरै कालो चरा

कावा ना. काग Crow

कासाले ना. हजुर

कासाले ना. हजुर

हजुर [ना०] [अ० हुजूर] १. ठूलाबडा वा मान्य जनलाई सम्बोधन गर्दा भनिने शब्द। २. मान्य जनले बोलाउँदा प्रत्युत्तरमा भनिने शब्द। ३. मान्य जनसँग कुरा गर्दा वा सही थाप्दा प्रयोग गरिने शब्द। सर्व० ४. मान्य वा ठूलाबडा व्यक्तिलाई बुझाउने शब्द।

काँस् ना. [ kãːs ] कास

किपङ्पङ् ना. [ kipaŋpaŋ ] पानी किरो

किर्प /कीर्पु ना. [ kirpa ] सिकारी

किर्पा स्याबा ना. शिकारी नाच

शिकार नाच(शिकार खेल्ने नाच)

किलिङ ना. आग्लो

किलिङसिङ ना. आग्लो full

की; क्यु; यी; वी ना. [ ki ] पानी Water
कुइ [ पर्यायबाचि ]

पानी [ना०] [प्रा० पाणीअ? सं० पानीय] १. नदी, इनार, कुवा, बादल आदिबाट प्राप्त हुने र तिर्खा मेट्न चलअचल प्राणीले सदैव पिउनुपर्ने, बालीनाली आदिका निम्ति निरन्तर आवश्यक पर्ने प्रसिद्ध तरल पदार्थ; जल; नीर। २. झोल; रस। ३. जिभ्रो, आँखा, घाउ आदिबाट बग्ने तरल पदार्थ; आँसु। ४. झरी; वर्षा; वृष्टि। ५. तेज; कान्ति। ६. टलक; चमक; पाइन। ७. मान; प्रतिष्ठा। ८. पुरुषार्थ; वीरता। (. अभिमान; ताइँ; घमन्ड। १०. वर्ष; साल (जस्तो― दुई पानी खाएको रूख)। ११. जलवायु।

कीअम ना. [ kiama ] गाइने किरा

कीअम१ ना. [ kiama ] पानी छेपुवा

कीडप् ना. [ kiɖap ] निउरो
देनी [ पर्यायबाचि ]

कीप्प/ टासी ना. [ kippa ] सुख ; आराम
देस्येन् [ पर्यायबाचि ]

कीमा ना. [ kimaː ] जलसेना

कीर्पमीन्डु ना. [ kirpaminɖu ] नक्षत्र Constellation

नक्षत्र— ना॰ [सं॰] १. चन्द्रमाको मार्गमा देखिने, सौरजगत्देखि अलग रहेका सत्ताइस नक्षत्र वा ताराहरूको समूह (अश्विनी, भरणी, कृत्तिका, रोाहिणी, मृगशिरा, आर्द्रा, पुनर्वसु,पुष्य (तिष्य॰, अश्लेषा, मघा, पूर्वाफाल्गुनी, उत्तराफाल्गुनी, हस्ता, चित्रा, स्वाती, विशाखा, अनुराधा, ज्येष्ठा, मूल, पूर्वाषाढा, उत्तराषाढा, श्रवण, धनिष्ठा, शतभिषा, पूर्वभाद्रपद, उत्तरभाद्रपद र रेवती) । २. ज्योतिषशास्त्रअनुसार मनुष्यका असलखराब अवस्थाका अधिष्ठाताहरू । ३. तारा । ~ चक्र— ना॰ १. चन्द्रमाले सत्ताइस– अट्ठाइस दिनमा परिक्रमा गर्ने, सत्ताइस नक्षत्रको चक्र वा घेरो; राशिचक्र । २. तान्त्रिकहरूले पूजा गर्ने एक चक्र । — पति— ना॰ चन्द्रमा । ~ पथ— ना॰ नक्षत्रहरूले भ्रमण गर्ने मार्ग; नक्षत्रमार्ग; आकाश । ~ मार्ग— ना॰ नक्षत्रपथ । ~ विद्या— ना॰ ज्योतिषविद्या । ~ शूल— ना॰ कुनै दिशामा जानुपर्दा ज्योतिषशास्त्रअनुसार विचार गरिने, नक्षत्रमा रहने दुष्काल । > नक्षत्रीय— वि॰ नक्षत्रसँग सम्बन्धित; नक्षत्रको 

कीर्म ना. [ kirma ] सिकर्मी; डकर्मी

कु ना. छाती; काख

कु ना. मूर्ति

कु१ /कुन्हुइः ना. [ ku ] मूर्ति
लकु [ पर्यायबाचि ]

कुइ ना. [ kui ] पानी Water
की [ पर्यायबाचि ]

पानी [ना०] [प्रा० पाणीअ? सं० पानीय] १. नदी, इनार, कुवा, बादल आदिबाट प्राप्त हुने र तिर्खा मेट्न चलअचल प्राणीले सदैव पिउनुपर्ने, बालीनाली आदिका निम्ति निरन्तर आवश्यक पर्ने प्रसिद्ध तरल पदार्थ; जल; नीर। २. झोल; रस। ३. जिभ्रो, आँखा, घाउ आदिबाट बग्ने तरल पदार्थ; आँसु। ४. झरी; वर्षा; वृष्टि। ५. तेज; कान्ति। ६. टलक; चमक; पाइन। ७. मान; प्रतिष्ठा। ८. पुरुषार्थ; वीरता। (. अभिमान; ताइँ; घमन्ड। १०. वर्ष; साल (जस्तो― दुई पानी खाएको रूख)। ११. जलवायु।

कुइलीङ्मु ना. [ kuiliŋmu ] राम्रो पानी

कुक्कु ना. [ kukku ] कोइली

कुक्कुक्१ ना. [ kukkuk ] ओथारो

कुक्पा ना. [ kukpaː ] लाटो

कुक्सुक् ना. [ kuksuk ] भिरमा फल्ने लहरा भएको बिरुवा

कुखे म्हेमे ना. [ kukʰe mem̤ e ] जिजुबाको बुबा; बाजेको पिता; बाबुका बाजे; चार पुस्ता माथिका पूर्खा

कुङ्केस्हे ना. [ kuŋkese̤ ] संगोलको सम्पति, सार्वजनक सम्पति

कुङ्दा ना. [ kuŋdaː ] मूल खामो; बीचको खामो

कुङ्सङ् ना. [ kuŋsaŋ ] साझेदार

कुच्ची ना. [ kuttsi ] चुफी चरा

कुछाम ना. छातीको रौँ

कुजो ना. [ kudzo ] ह्याकुलो
न्हम्जोङ् [ पर्यायबाचि ]

कुटीस्यी ना. [ kuʈisʲi ] चुपचाप, नबोलीकन

कुटुम दोङ ना. टिम्मुर; सिल टिमुर

कुत्तो / कोत्तो ना. [ kutto ] छाती

कुदाप ना. चुलो; अगेना;अंगेठी;चुल्हो
कुदुप [ पर्यायबाचि ]

कुदिम् ना. [ kuːdim ] छाप्रो

कुदुङ् ना. [ kuduŋ ] सेल रोटि बनाउनको निमित ढिकि अथवा ओखलमा कुटेको चामलको पिठो।

कुदुङ्दुङ् ना. [ kuduŋduŋ ] मादल बजेको जस्तो कराउने चरा

कुदुप ना. चुलो; अगेना;अंगेठी;चुल्हो
कुदाप [ पर्यायबाचि ]

१. खानेकुरा पकाउनका निम्ति आगो बाल्न र भाँडा बसाल्न बनाइएको ठाउँ; चुल्हो। २. भान्साखण्ड।

कुनी ना. [ kuni ] कुना
युल्ग्यम्ब, स्हुर् [ पर्यायबाचि ]

कुनु ना. [ kunu ] त्यस दिन; त्यो दिन

कुन्तुङ्कुन्तुङ् ना. [ kuntuŋkuntuŋ ] बुढाबुढीको हिँडाइ
कुन्चुङ्कुन्चुङ् [ पर्यायबाचि ]

कुन्दर ना. [ kundur ] मुठ्ठि
मुरि [ पर्यायबाचि ]

कुन्दी ना. [ kundi ] ढोका बन्दा गर्ना प्रयोग गर्ने डन्डी; खोल्ने वा बन्द गर्ने औजार

कुपीन्ड ना. [ kupinɖa ] कुभिन्डो; लहरो जाने सेतो फूल फुल्ने पाकेपछि बोक्रो सेतो हुने फल

कुप्रुप्रु ना. [ kuprupru ] छातिमा छिर्केमिर्के भएका चरा

कुमदोर ना. मुठी Fist

कुम् १ ना. [ kum ] जुवा

गोरु वा राँगा नार्दा दुवैका काँधमा राखेर जोतारुले बाँधिने दुई वा चारवटा सोइला भएको काठ

कुम्टङ्ब ना. [ kumʈaŋba ] भ्यागुते रोग

कुम्दोर् /कुन्दोर् ना. [ kumdor ] १) मुठ्ठि २) मुड्की

कुम्बनङ् ना. [ bro̤siːgar ̃ ] कुहिनोदेखि मुठ्ठीसम्मको हातको नाप

कुयेन् ना. [ kujen ] गुम्बा

कुरुम् ना. [ kurum ] सिल्टिम्मुर; लेकाली टिम्मुर

कुरे ना. छातीको रौँ

कुर्ङा ना. [ kurŋaː ] कनिका, फल्दा काटिएका चामलको टुक्रा

कुर्चि ना. कुहिनो Elbow

कुर्चीत्/कुर्ची ना. [ kurtsit ] कुहिनो; पाखुरा वा नारीको जोर्नी

कुर्मङ् ना. [ kurmaŋ ] सानो थुन्से दस पाथी अनाजले भर्ने भाँडो

कुलागि ना. टोपी Cap
तागि [ पर्यायबाचि ]

कुलु ना. [ kulu ] कुलो Canal
कुल [ पर्यायबाचि ]

कुलो [ना०] [सं० कुल्यो खेतबारीमा पानी पटाउन नदी, तलाउ आदिबाट खनेर ल्याइने पानीको सोतो; त्यसरी ल्याइएको पानी हिँड्ने गहिरो बाटो।

कुलुलु ना. [ kululu ] ठूलो लाटोकोसेरो
हुय्हेत् [ पर्यायबाचि ]

कुल्दुम् ना. [ kuldum ] चियाबाट बुनेको खुर्सानी हाल्ने भाँडो
फुर्लुङ् [ पर्यायबाचि ]

कुवा ङ्यम्ङ्य ना. [ kuwa ŋʲamŋʲa ] कोइली; चिल्लो कालो; पुच्छर लामो चरो

कुस्येर् ना. [ kusʲer ] ठेउला; जरो आई छालामा फोका उठ्ने सङ्क्रामक रोग
ब्रोः [ पर्यायबाचि ]

कुहयेन् ना. [ kuhajen ] भेटी
लतर् [ पर्यायबाचि ]

कुहुम ना. [ kuhum ] लौका

के ना. पटुका

केः / क्ये च्ये, पेटी, फेब२ [ keː ] पटुका; मर्चाको रोटी

के:म्लङ ना. [ keːmlaŋ ] श्राप; सराप

केइतेमि ना. सखरखण्ड

केःकर् ना. [ keːkar ] बानी

केक्मेम् ना. [ kemkem ] कम्मरको भाग

केज्य/ग्याछा ना. [ kedzʲa ] गहना

केत्१ ना. [ ket ] आवाज; शब्द; बोली
च्येत्२ [ पर्यायबाचि ]

केन ना. ससुरा

केन् ना. [ ken ] ससुरा

केन्जोम ना. मकै
माकाइ [ पर्यायबाचि ]

केन्स्यामो ना. [ kensʲaːmo ] सेतो रङको ठूलो आकारको जङ्गलमा पाईने नपकाइकन पनि खान मिल्ने च्याउ

तोर तोर ल्हारि गदे रोङ्पि केन्स्योमो याङ्वा मुबा।

माथि माथि लेकमा मिठो केन्सोमो(एक प्रकारको च्याउ) पाईन्छ।

सेतो रङको ठूलो आकारको जङ्गलमा पाईने नपकाइकन पनि खान मिल्ने च्याउ

केन्स्य्हङ्बो ना. [ kensʲʰa̤ŋbo ] ससुराली

केप्प/केप्पर् ना. [ keppa ] कम्मर

केःबब् ना. [ keːbab ] कलिलो जाँड, भर्खर चर्मले गलेको पिठो

केबेत् ना. [ kebet ] चुल्ठो; तीन वा बढी आँटा पारी बाटिएको केश

केम ना. जाँड;रक्सी Alcohol

केम् ना. [ kem ] रक्सि जाँड आदि दिना प्रयोग गर्दाको आदरार्थी शब्द
कोर्छ्याङ, ज्यी,ज्यीमी , बप् [ पर्यायबाचि ]

केम्लाङ् ना. [ kemlaːŋ ] सराप

केरग् ना. [ kerag ] पेटी

केरो ना. [ kero ] केराउ
बुर्यन् [ पर्यायबाचि ]

केर्प ना. [ kerpa ] मान्द्रो; झाँक्रीको हाजिरी जवाफ

केर्प दोङ्बो ना. [ kerpa doŋbo ] चुत्रो; काठको रङ पहेँलो हुने रुख

पातमा काँडा हुने, पहेँलो फूल फुल्ने, नीलो रङको गुलियो फल हुने, एक प्रकारको काँडादार बोट; त्यसैको फल।

केर्बा ना. चुत्रो

पातमा काँडा हुने, पहेँलो फूल फुल्ने, नीलो रङको गुलियो फल हुने, एक प्रकारको काँडादार बोट; त्यसैको फल।

केलङ् ना. [ kelaŋ ] मयल; गहना पात बनाउँदा आवश्यक पर्ने नरम पदार्थ

केल्दुम् ना. [ keldum ] पलेटी

केवा ना. [ kewaː ] पुनर्जन्म

केवा ना. जम्म;जूनी

केवास ना. [ kewaːsa ] जन्मभूमि
केस; न्हस; सय्हुल् [ पर्यायबाचि ]

केस ना. [ kesa ] जन्मभूमि
केवास; न्हस; सय्हुल् [ पर्यायबाचि ]

केस्यीङ् ना. [ kesʲiŋ ] १)सोइला २)चिलाउने बोट
साइल स्यीङ् [ पर्यायबाचि ]

कोः ना. [ koː ] डुँड;गाईभैसीलाई दाना पानी दिने काठको भाँडो

कोइपी/कोइपीत् ना. [ koipi ] कुरिलो

कोइसी ना. चुलेँसी

फेदबाट ठाडो हुँदै गएको र चराको जस्तो चुच्चो भएर निहुरिएको, ढाडपट्टिबाट तरकारी आदि काट्ने काममा प्रयोग गरिने, एक प्रकारको फलामे हतियार

कोकोम्हेन्दो ना. टोटोलाको फूल
लाम्हेन्दो [ पर्यायबाचि ]

कोकोले ना. [ kokole ] कोकले; लामो पुच्छर भएको मध्यम खालको पंक्षी

कोक्च ना. [ koktsa ] पिर्का
ठिः१ [ पर्यायबाचि ]

कोक्प१ ना. [ kokpa ] १)कोसा; बोक्रा २)सम्भोग स्त्री–समागम

कोःग्ये ना. [ koːgʲe ] पोखरी Pond

पोखरी [ना०] [सं० पुष्करिणी] तलाउ; जलाशय। फेरो मिलेको घुमाउने जलाशय।

कोङ् ना. [ koŋ ] १)दियो,लामा झाँक्रीले प्रयोग गर्ने )चाया,शिशुको तालुमा बसेको फोहोर
म्हर्मे, ग्यो [ पर्यायबाचि ]

कोङ्बचेन्बा ना. [ koŋbatsenbaː ] कामी
गराखेएब, ङ्होम्लाङ् [ पर्यायबाचि ]

कोङ्बा ना. बलियो Strong

बलियो[ना०] [सं० बलीय] १. धेरै बल भएको; शक्तिशाली; बलिष्ठ। २. हतपती नबिग्रने; धेरै खप्ने; मजबुत; दह्रो। ३. धनजन आदिले सम्पन्न। स्त्री० बलियी।

कोङ्मा ना. बत्ती
नाङ्साल [ पर्यायबाचि ]

कोङ्यरपो ना. [ koŋʲarapo ] . गुम्बाको हेरचाह गर्ने व्यक्ति

कोजे ना. [ kodze ] १)चानो २)केस्रो; फलफूलको बोक्रो भित्रको खण्ड वा तह

कोजेक्जेक् ना. [ kodzekdzek ] काउकुती
गुजीजी [ पर्यायबाचि ]

कोतप् ना. [ kotap ] ढुङ्गाको चुलो

कोतारच्यु ना. लोखोर्के Squirrel

कोतेक्प१ ना. [ kotekpa ] कोटेस्
कोतेको [ पर्यायबाचि ]

कोदेग्ब ना. [ kodegba ] फुल पारी सकेपछि र डराएपछि कुखुराले कराउने आवाज

कोदो ना. [ kodo ] अचानो २)खोया
कोदोङ्, कोन्दो [ पर्यायबाचि ]

कोदो ना. अचानो

मासु आदि काट्ता वा थुँग्दा राखिने काठको ठेउको; थुँगनी

कोदोङ् ना. [ kodoŋ ] खोया
कोदो,कोन्दो [ पर्यायबाचि ]

कोदोप् ना. [ kodop ] चुलो; चुल्हो;अगेना;अंगेठी, तिन वटा ढुङ्गो राखेर बनाएको चुलो
गेसप् [ पर्यायबाचि ]

कोन ना. भान्जा

कोनडोङडोङ ना. कोठरे;ठोटेरे

कोनार म्हेन्दो ना. टाँकीको फूल

कोनारसिङ ना. टाँकी

भोर्लाको टुप्पो दुई भाग परेजस्तो तर सानो पात हुने, प्याजी रङको ठूलठूला र लामालामा टाटा हुने, स्याउला डाले घाँसको काममा आउने कोइरालोजस्तै एक जातको वृक्ष;

कोनो ना. [ kono ] मिति

कोन् ना. [ kon ] भान्जा; नाति; ज्वाइँ

कोन्कोम्मे ना. [ konkomme ] नातिनातिना

कोन्ज्योक्सुम ना. [ kondzʲoksum ] भगवान
ग्याल्वा, थुवा, थुवा, सङ्गे,सङ्गे [ पर्यायबाचि ]

कोन्देलेङ् ना. [ ɖo̤gaːtʰaːraː ] बाङ्गो टिङ्गो

कोन्दोतो ना. [ kondoto ] खस्रो दाउरा; मसिनु नभएको नचिरेको काठ

कोन्दोलोङ् ना. [ kondoloŋ ] सुरो; तानमा धागो फटाउने मोटो काठ

कोन्मे ना. भान्जी

कोप्ची/ गम्बुड ना. [ koptsi ] बुट

कोप्र ना. [ kopra ] कौडा

कोप्लेक् ना. [ koplek ] बाँसको धोती

कोप्स्या/खोप्स्यो ना. [ kopsʲaː ] खोसेल, खोस्टा, अण्डा वा मकैको बाहिरी भाग
स्योक्प [ पर्यायबाचि ]

कोबे म्ही ना. [ kobe mi̤ ] गायक, गायीका
स्हेपोम्बो [ पर्यायबाचि ]

कोमो ना. [ komo ] कुवा Well
कुरी [ पर्यायबाचि ]

कुवा [ना०] [सं० कूपे हातले पानी उभाउन सकिने वा भेटिने, मानिसले बनाएको सानो जलाशय; कूवा।

कोम्बे ना. [ kombe ] पिँजडा; चरा राख्ने
गुर्मङ् [ पर्यायबाचि ]

कोम्मे/ कोमे ना. [ komme ] भान्जी; नातिनी

कोयाँ ना. [ kojãː ] मलामी
कोर्योल् [ पर्यायबाचि ]

कोरङ्गे ना. [ koraŋge ] कुराउनी; दूध डढेर कुँडेमा जमेको पाप्रो

कोरसङ् ना. [ korsaŋ ] गोलो अनुहार

कोरे ना. बयर

विशेष गरी औलिया जग्गामा पाइने, बाक्लो झाङ र काँडा हुने कलिलोमा हरिया, कट्मिरोमा पहेँला र पाकेपछि राता फल लाग्ने र गुदीभित्र सानो बियाँ वा हाड र त्यसभित्र दिउल हुने झन्डै अमलाजत्रो एक फल।

कोःरे २ ना. [ koːre ] दाद

कोरो/ तोरो ना. [ koro ] १)छोड २)घुम

कोरोरो ग्येङ् / छ्युगु ग्याङ् ना. [ kororo gʲeŋ ] सेल रोटी
ग्येङ् [ पर्यायबाचि ]

कोर् ना. [ kor ] शुन्य; वृत्त

कोर्क्युल् ना. [ korkʲul ] मलामी
कोर्योल् [ पर्यायबाचि ]

कोर्खाङ् ना. [ korkʰaːŋ ] घुम्ने क्षेत्र

कोर्छ्याङ् ना. [ kortsʲʰaːŋ ] १)रक्सी; जाँड;बरालेलाई दिइने रक्सी २)डुल्न रुचाउने
केम, ज्यी, ज्यीमी१, बप [ पर्यायबाचि ]

कोर्योल्/ कोर्यो ना. [ korjol ] मलामी
कोयाँ, कोर्क्युल् [ पर्यायबाचि ]

कोर्लेम् ना. [ korlem ] सरुवा रोग; सर्ने रोग

कोर्से ना. [ korse ] ऋण, मागेर ल्याएको खाने कुरो
खिप्पा [ पर्यायबाचि ]

ऋण, मागेर ल्याएको खाने कुरो

कोल ना. [ kola ] बच्चा; बालक
बेसार्, लेन्छ्य [ पर्यायबाचि ]

कोल री ना. [ kolari ] सानोमा; सानो छाँद

कोलइ र्हो ना. [ kolai ro̤ ] साल; बच्चा जन्मदा नाभिमा जोडिएर आउने आन्द्रो

कोलदुगु ना. [ koladugu ] बालबच्चा

कोलम ना. [ kolama ] बच्चाको आमा; सुत्केरी आइमाई

कोला ना. बच्चा

कोला ना. नानी

कोला ना. नानी

नानी [ना०] [सं० नन्द+ई+] १. ठूलाले केटा–केटी वा आफूभन्दा कम उमेरकालाई माया गरेर बोलाउने शब्द। २. बच्चा; केटाकेटी; बालबालिका। ३. दरबारिया सुसारे आइमाई; केटी। ४. आँखाको पुतली। वि० ५. सानी।

कोलाजाङ ना. पाठेघर

कोलेङ् ना. [ koleŋ ] बाटा; बीचमा दबेको भाँडो

कोल्चे ना. [ koltse ] ताल्चा
गोल्ज्यो [ पर्यायबाचि ]

कोल्द ना. [ kolda ] धागोको विशेष माला

कोल्दे ना. गहत

कोल्देन् ना. [ kolden ] तामाङ जातिको एक थर

कोल्दो ना. [ koldo ] धागो ; डोरी ; डोरी वा घाँटीमा बाँधिने पहेँलो वा सेतो धागो

कोल्पो ना. दास Slave
बँद [ पर्यायबाचि ]

कोल्मङ् ना. [ kolmaŋ ] कुवा Well

कुवा [ना०] [सं० कूपे हातले पानी उभाउन सकिने वा भेटिने, मानिसले बनाएको सानो जलाशय; कूवा।

हातले बनाएको सानो जलाशय

कोल्मो ना. [ kolmo ] पोखरी Pond
ग्ये, चङ्बु, छ्युजम्ब, य्हे [ पर्यायबाचि ]

पोखरी [ना०] [सं० पुष्करिणी] तलाउ; जलाशय।

कोस्तोङ् ना. [ kostoŋ ] घेरा

कोस्या/ कास्य्ह ना. [ kosʲaː ] छाला

कोःस्यीङ् ना. [ koːsʲiŋ ] खनायो

कोस्यीङ् ना. [ koːsʲiŋ ] खनियो; एक प्रकारको रुख जसको जरामा फल फल्छ

कोस्येलेक् ना. [ kosʲelek ] खोस्टा, बदमको बोक्रा

कोस्यो ना. [ kosʲo ] १)खोपिल्टो, खाल्टो २)वेश्या

कोस्योल् ना. [ kosʲol ] वस्तुहरुको अगाडि पट्टिको घाँटीमा रहेको भाग

क्यन् / कन् ना. [ kʲan ] खाना, भात Rice
थुःलेप्, सोल्, सोल्छ्योग, स्य्हेःब [ पर्यायबाचि ]

क्यन्स्यीम्/कन्स्यीम् ना. [ kʲansʲim ] बासि भात; उब्रेको बासि भात

क्यब १ ना. [ kʲaba ] दाबिलो

क्यब्न ना. [ kʲabna ] शरण

क्यापा ना. दाबिलो

क्याबा ना. चिलाउनु Itching

क्यामजाङ ना. पारि

पारि [ना०] [सं० पार+इ] १. पल्लो किनार; पल्लो पाटो; पार। क्रि० वि० २. पल्लो तटमा; पल्लो छेउमा। ३. उता; त्यतातिर। ४. टाढा।

क्यासिङ ना. चिलाउने Iching

क्युइ ना. पानी Water

क्युइ ना. पानि Water

क्युइ खाम ना. पानी तत्व

क्युङ्टी / च्युङ्री ना. [ kʲuŋʈi ] छिनो

क्युङ्ब / ङ्येम्बुव ना. [ kʲuŋba ] निबुवा

क्युङ्म्रा ना. [ kʲuŋmraː ] ज्वरो आएको बेला खुवाउने एक प्रकारको झार (औषधि)

क्युलम्/कोर्सुम् ना. [ kʲulam ] क्षेत्र; ठाउँ
लुः, ल्हु [ पर्यायबाचि ]

क्येत् / कत्/ च्यत् ना. [ kʲet ] स्वर

क्येस्यीङ् ना. [ kʲesʲiŋ ] सइलो; जुवामा भएको ४ ओटा डण्डीह

क्योबी ना. [ kʲobi ] फिँज
फीन् [ पर्यायबाचि ]

फिँज [ना०] [सं० फेने पानीका ससाना थोपा वा फोकाहरूको समुदाय; पानीमा साबुन, सोडा आदि पर्दा निस्कने गाज।

क्योर (किप्ताङ)कि म्हाङ ना. किम्ताङे भूत

जिउभरि डाबर निस्किदा मन्साईने भुत

क्र स्य्ह ना. [ kra sʲa ] गिदी

क्र,ट ना. [ kra ] टाउको; कपाल; शिर क्रछम्

क्रकी/ क्रखी ना. [ kraki ] फेटा
काच्यो, क्र्याकी, फेर [ पर्यायबाचि ]

क्रखु ना. [ krakʰu ] मजेत्रो

क्रङ्कोङ् ना. [ kraŋkoŋ ] कर्याङकुरुङ, ठूलो कालो र सेतो चरो

क्रछम्/क्रबा /क्रसम् /टबा (क्र) ना. [ kratsʰam ] कपाल, शिरमा उम्रेको केश

क्रतम् ना. [ kratam ] ठाँडो; हँसिया वा खुकुरीलाई रिसको झोकमा बोलिने अपशब्द

क्रफुम् ना. [ krapʰum ] कपालको रौं

क्रब ना. [ kraba ] प्रधान; अध्यक्ष Head of Person

क्रबोन् ना. [ krabon ] कपालको चुल्ठो

क्रयच्यी ना. [ krjatsʲiŋ ] अरिङ्गाल
टचीङ् [ पर्यायबाचि ]

क्र‍र्‍याकि / क्रखी ना. [ krjaːki ] फेटा
काच्यो, क्रकी, फेर [ पर्यायबाचि ]

क्रलीङ ना. [ kraliŋ ] रोदन

क्रवाला ना. [ krawala ] रातो टाउको; पुलिस

क्रसु ,टसु ना. [ krasu ] ओरालो; लाछा

क्रसो [ kraso ] १) कपाल बाध्ने धागो २)कपाल बाट्ने डोरी ३) रिबन
खलो [ पर्यायबाचि ]

(एक रुपेको सिन्दुर पोते दुईको धागो चुरा)

क्रस्या ना. [ krasʲaː ] गिदी, टाउकोमा खप्परभित्र रहने सेतो पदार्थ
सेक्र्या [ पर्यायबाचि ]

क्रा ना. कपाल; रौँ; टाउको

क्रात्छो ना. धागो;लाछा

क्राफुई ना. टुपी

क्राबोन ना. चुल्ठो;कपाल बाटेको मुठो
क्रामेत; क्रेमेत [ पर्यायबाचि ]

क्रामेत ना. चुल्ठो;कपाल बाटेको मुठो
क्रेमेत; क्राबोन [ पर्यायबाचि ]

क्राम्युर्बा ना. रिङ्गटा Dizzi

क्रासे ना. गिदी Brain
क्रास्या [ पर्यायबाचि ]

क्रास्या ना. गिदी Brain
क्रासे [ पर्यायबाचि ]

क्रुकुम म्हेन्दो ना. सयपत्री फूल

क्रुनङ् ना. [ krunaŋ ] एक हात (२ बित्ता)

क्रुनाङ सा ता ताले ना ख्लारिबा। एक हात जमिनको लागि किन नाक काटेको(ईज्जत फालेको)।

क्रुस् ना. [ krus ] क्रुस
कुरी कोमो [ पर्यायबाचि ]

क्रुस्यीङ् ना. [ krusʲiŋ ] कुनै चिज नाप्नको निमित बनाएको एक हात लामो काठ।

क्रेः /टे ना. [ kreː ] गङ्गटा

क्रेक्क्रेक् ना. [ krekkrek ] बोझले भाँच्न वा भत्कना लागेको संकेत

क्रेचेले ना. बच्छ्युँ, बारुला जस्तो Wasp

क्रेःतर् ना. [ kreːtar ] फुलेको कपाल; सेतो कपाल

क्रेत् ना. [ kret ] बेत; बाँसका जस्ता पात वा आँख्ला हुने सानो बोट

क्रेमेत ना. चुल्ठो;कपाल बाटेको मुठो
क्राबोन; क्रामेत [ पर्यायबाचि ]

क्रेःर्हङ्बी तर्ङ ना. [ kreː raŋ̤ bi tarŋa ] झिँगे माछा; गंगटा जस्ता माछा

क्रेलीङ् ना. [ kreliŋ ] चिप्लो हुने जमिनभित्र फल्ने एक प्रकारको फल

क्रोथङ् ना. [ krotʰaŋ ] डढेको गन्ध

क्रोसिङ ना. काग भलायो; खनिउँ

क्लि ना. गुहुँ Stool

क्लि ना. दिशा; गुहुँ;विष्टा Stool

क्लिगाल ना. गुदाद्वार; मलद्वा

क्लिबुलुङ ना. गोब्रे किरो Beatle

क्लिबुलुङ ना. गोब्रे किरा beatle

क्ली / ख्ली / ह्ली ना. [ kli ] दिसा ; गु

क्लीखुङ् ना. [ klikʰuŋ ] मल द्वार

क्लीङ् ना. [ kliŋ ] पारा; हाँसिया, खुकुरीको बिँडमा घुसारिने सुइरो

क्लीछ्याजङ् ना. [ klitsʲʰaːdzaŋ ] चर्पी
छ्यासङ्, फीर्क्याप्खाङ् [ पर्यायबाचि ]

क्लीथङ् ना. [ klitʰaŋ ] दुर्गन्ध; दिसाको गन्ध
क्लीन्थङ् [ पर्यायबाचि ]

क्लीन्थङ् ना. [ klintʰaŋ ] गु गन्ध, दुर्गन्ध ; दिसाको जस्तो गन्ध
क्लीथाङ् [ पर्यायबाचि ]

क्लीबोत् ना. [ klibot ] . गु मात्र भएको अरिँगालको बच्चा

क्लीस्योङ् ना. [ klisʲoŋ ] भलको पानी बग्ने खोल्सा

भलको पानी बग्ने खोल्सा - पहिला पहिला चर्पीनभएकाे बेला दिशा पिशाप गरीन्थाे

क्वाइ ना. [ kwaːi ] नाता

क्वान ना. लुगा

क्वान्कुन ना. लुगाफाटा Clothes

ना. [ kʰa ] १) मुख २) माथिको भाग; शिरको भाग
लीः, सुङ् [ पर्यायबाचि ]

खइज ना. [ kʰaidza ] १)ठूलो थुन्से २)ठूलो डोको

खइज्युङ् ना. [ kʰaidzʲuŋ ] कमजोरी

खइरो ना. [ kʰairo ] फियो ; पाकस्थलीमा बायाँतर्फ हुने अवयव

खगोजोङ्ब ना. [ kʰagodzoŋb ] कैदी

खचेन् ना. [ kʰatsen ] १)उपदेश,२)अन्तिम वचन
नाम्दर् [ पर्यायबाचि ]

खच्चले क्रि. [ kʰattsale ] थाकल ; खजुरको बोट

खजेन् पीन्ब ना. [ kʰadzen pinba ] मर्न अघि भनि राख्ने कुरो

खज्यु / खज्यो ना. [ kʰadzʲu ] र्‍याल

खतर ना. [ kʰatara ] झिँरंगा; पात झरेको रुख

खतरास्यामो ना. [ kʰataraːsʲaːmo ] एक जातको च्याउ

खती ना. [ kʰati ] गादो, दाहिने देब्रे काँधमा गाँठो पारी लगाउने कपडा

खतु ना. भेट

खद /ख्रोङ ना. [ kʰada ] ताबिज

खदी ना. [ kʰadi ] गत्त
ग्या [ पर्यायबाचि ]

खनलुङ्बनो १ ना. [ kʰanaluŋbano ] सबै ठाउँमा

खन्ज्य ना. [ kʰandzʲa ] स्कुल पोसाक

खप् ना. [ kʰap ] घरको आदरार्थी शब्द
दीम् [ पर्यायबाचि ]

खम्य्हाङ् ना. [ kʰamja̤ːŋ ] निशंका

खम्सङ् ना. [ kʰamsaŋ ] दिसा पिसाब ; दिसा र पिसाबलाई सिस्ट भाषामा बोलिने शब्द
हम्सङ् [ पर्यायबाचि ]

खम्सङ्ग्रेन् ना. [ kʰamsaŋgren ] दिसा ; दिसालाई सिस्ट भाषामा बोलिने शब्द

खर ना. [ kʰara ] खरायो; घाँस खाने जङ्गली पशु

खरी १ ना. [ kʰari ] परनिर्भर

खरे ना. [ kʰare ] मुख छोप्ने कपडा

खर्कण्ड ना. [ kʰarkanɖa ] खडकुलो; तामाको भात पकाउने भाँ

खर्त ना. [ kʰarta ] १)नाग; ठूलो सर्प २ इन्द्रेनी
नर्वङ्, लरक्युङ् [ पर्यायबाचि ]

खलए ना. [ kʰalae ] कोही; कुनै

खलखम्खम् ना. [ kʰalakʰamkʰam ] जोड्का तोड

खलङ्टु / हलोन्ट ना. [ kʰalaŋʈu ] हल्लुँड

हलो र हरिसलाई जुवा झुन्ड्याइने प्रयोग गरिएको गाईबस्तुको छालाबाट बनाएको डोरी; नारा ।

खलाखला ना. [ kʰalaːkʰalaː ] कोको ?

खले१ , हले ना. [ kʰal ] आरु

खलेङ्मलेङ् ना. [ kʰaleŋmaleŋ ] खैलाबैल्ल, होहल्ला, खलबली

खलो ना. [ kʰalo ] रिबन; टोपीको गोलाकार भाग
क्रसो [ पर्यायबाचि ]

खल्लइ खल्लइ ना. [ kʰallai kʰallai ] कसो गरौँ कसो गरौँ, दोधार

खस/हस ना. [ kʰasa ] कुहिरो Fog

कुहिरो [ना०] १. धूवाँजस्तो देखिने चिसो हावामा मिलेको जलकण; कुइरो; हुस्सु। वि० २. धूवाँ लागेजस्तो; कैलो (आँखा)। ― को

खसल्ब ना. [ kʰasalba ] मीठो स्वर

खसो ना. [ kʰaso ] हुस्सु, जाडो महिनामा लाग्ने कुहिरो

खस्यी ना. [ kʰasʲi ] खसी; नपुंसक बनाइएको बोको

खस्योर् १ ना. [ kʰasʲor ] बौद्धनाथ

खस्योर्ब ना. [ kʰasʲorba ] खुँडे ओठ

खस्यौरी ना. [ kʰasʲʌᵘri ] खसी पारेको गोरु

खाइबा ना. [ kʰaːibaː ] चित्रकार

खाइबा ना. चित्रकार Artist

खानीखोर् ना. [ kʰaːnikʰor ] तामाङ जातिको एक थर

खाप्टे ना. क्षयरोग; सुकेना;

खाबाङ ना. बिनायो

खाम ना. तत्व Thing

खामरी वाङ्गि डोल्मो ना. पश्चिम दिशामा तामाको आसनमा बसेकी जलदेवी

खार, खरी२ , हारी ना. [ kʰaːra ] घिच्रो
खारी [ पर्यायबाचि ]

खारा;छेता ना. खरायो

खारी ना. [ kʰaːri ] घिच्रो
खार [ पर्यायबाचि ]

खारे ना. [ kʰaːre ] अगाडिको घिच्रो

खारे ना. गर्दन;घाँटी Neck

खार्कन्डा ना. खड्कुँलो

सामान्यतया दुईतिर कडा लागेको, फराक मुख भएको, विशेष गरेर बिहाव्रतबन्ध, चाडपर्व आदिमा भात, दाल आदि पकाउने काममा प्रयोग गरिने, तामा, पित्तल आदि धातुको ठूलो भाँडो; खड्कौँलो।

खार्बा ना. थाल Plate
देर्मा [ पर्यायबाचि ]

खालि ना. आरु Peach
खाले [ पर्यायबाचि ]

खाले ना. आरु

खाले ना. आरु Peach
खालि [ पर्यायबाचि ]

खालोङ ना. खिर्राको रुख

खाल्सिङ ना. जुवा
बामसिङ [ पर्यायबाचि ]

गोरु वा राँगा नार्दा दुवैका काँधमा राखेर जोतारुले बाँधिने दुई वा चारवटा सोइला भएको काठ

खासु ना. हुस्सु, बादल, कुहिरो Fog

खासु ना. बादल;कुहिरो Cloud

खासुप् ना. [ kʰaːsup ] १) पलायन २) बिलिन

खि (नागी)ल्हो ना. कुकुर वर्ग

खिन्चि ना. मुरली

खिन्चु ना. बाँसुरी Flute

खिमछे ना. छिमेकी Neighbours

खीक ना. [ kʰika ] बुट्टा; आकृति

खीत् ना. [ kʰit ] १)पैँचो, २) सापट ३) सट्टामा ४) बन्धन

खीद ना. [ kʰida ] बन्धन

खीम्जे/ छ्यीम्चे ना. [ kʰimdze ] छरछिमेक;छिमेकी

खीर्ब २ ना. [ kʰirba ] हाच्छिउँ

खील् ना. [ kʰil ] काँटी
म्हुन्ड [ पर्यायबाचि ]

खील् गी ना. [ kʰil gi ] पाटो; खेत बारीको विशाल चकला सतह मिलेको सम्म

खील्हो ना. [ kʰilo ] कुम्बा राशि; बुद्ध धर्म अनुसार कुकुर बर्ग

खीस ना. [ kʰisa ] खीस्सा, खुकुरीको दापमा राख्ने सानो थैलो

खु ना. [ kʰu ] तरकारी ; खुराक
थोङ्जे थोङ्से), पोस्, स्हेमेन्१ [ पर्यायबाचि ]

खु ना. तरकारी (भुटेको झोलदार)
ल्होम्बा;खुकु;युबा [ पर्यायबाचि ]

खुकु ना. झोल Curry

खुगु /छुगु ना. [ kʰugu ] झोल

खुङ् / खुइ ना. [ kʰuŋ ] प्वाल; दुलो
हउड, हउर [ पर्यायबाचि ]

खुङ्लम्खुङ् / चल्चल्मल्मल् ना. [ kʰuŋlamkʰuŋ ] प्वालैप्वाल

खुदु ना. मह Honey

खुदु /हुदु ना. [ kʰudu ] मह; मौरीले फूलको रस बटुलेर बनाएको गुलियो पदार्थ

खुन्ड ना. [ kʰunɖa ] वंशज

खुबी ना. [ kʰubi ] भिउँट; जाँड रक्सी पकाउने तामाको भाँडो

खुम/ ख्रुम ना. [ kʰum ] सिरानी

खुमबुलुङ ना. खुम्ले किरो (मलमा हुने किरो) Beatle

खुमबुलुङ ना. खुम्ले किरा (मलमा हुने) beatle

खुमा /खोमा ना. [ kʰumaː ] थैली ; पैसा राख्ने कपडाले बनाएको खल्ती
गल्द, सुर्केनी [ पर्यायबाचि ]

खुयु ना. [ kʰuju ] १) बुढी आमा २) श्रीमती; स्वास्नी
बे, म्रीङ् [ पर्यायबाचि ]

खुयु ना. श्रीमती; बुढी

खुयु वि. वृद्धा

वृद्धाः उमेर पूरा भएकी (साधारणतः पचास नाघेकी,पाकी,बुढी।

खुयुज्यी ना. [ kʰujudzʲi ] वृद्ध ; उमेर ढल्केको स्त्री

खुयुसी ना. [ kʰujusi ] लोग्नेस्वास्नी

खुर्जङ्यी ना. [ kʰurdzaŋʲi ] खुर्सानी
खुर्जेन् [ पर्यायबाचि ]

खुर्जेन्/हुर्चेन् ना. [ kʰurdzen ] खुर्सानी
खरजङयी सीपेन [ पर्यायबाचि ]

खुर्मोस्यामो ना. [ kʰurmosʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ

खुल्दुम् ना. [ kʰuldum ] मासुको डल्लो

खेङ्खेङ् ना. [ kʰeŋkʰeŋ ] एक खुट्टाको हिँडाइ

खेङ्य्ह ना. [ kʰeŋʲa ] पाँच पुर्खा

खेथाङ ना. लाप्ताबाले फलाक्ने वृतान्त
खेसुल [ पर्यायबाचि ]

खेन्ट ना. [ kʰenʈa ] बहाना; नाटक; स्वाङ

खेन्ड ना. [ kʰenɖa ] स्वाँग; नक्कल; स्वाँङ

खेन्देरे ना. [ kʰendere ] तित्रो; तेत्तेरे; तीत्रा; एक प्रकारको चरो

खेन्बो/ चावे ना. [ kʰenbo ] विध्दान
दोप्त [ पर्यायबाचि ]

खेप्पासुङ ना. स्थानीय प्राकृतिक देउता

खेरो ना. मिर्गौला; मृगौला Kidney
गोर्लाङ [ पर्यायबाचि ]

खेरो/ खेइरो / हेरो ना. [ kʰero ] मिर्गौला; मृगौला

खेसुल ना. लाप्ताबाले फलाक्ने वृतान्त
खेथाङ [ पर्यायबाचि ]

खो/होः ना. [ kʰo ] खोर

खोङ्ये ना. [ kʰoŋʲe ] कोयो; आँप इस्कुस आदिको भित्रको बियाँ

खोन्तेङ्खोन्तेङ् ना. [ kʰonteŋkʰonteŋ ] खुट्टामा चोट लाग्दाको हिँडाई
छेक्तेङछेक्तेङ् [ पर्यायबाचि ]

खोन्दोरो /होन्दोरो ना. [ kʰondoro ] घण्टी, जनावरको घाँटीमा झुन्ड्याउने ठूलो घण्टी
स्यङ् [ पर्यायबाचि ]

खोन्सोरोङ् ना. [ kʰonsoroŋ ] सोली; विवाहपछि अन्तमा गरिने रीतभाँत
बङ्देखोन्सोरोङ् [ पर्यायबाचि ]

खोबी ना. [ kʰobi ] खोपी
दखुङ् [ पर्यायबाचि ]

खोमो ना. [ kʰomo ] गोजी, खल्ती
फोर्स्यो [ पर्यायबाचि ]

खोर ना. गोठ (सानो आकारको)

खोरा ना. खोरन्डो- लङ्गडो Disable

खोरा तब् ना. [ kʰoraː taba ] खोच्याङखोच्याङ गरेर हिँड्ने हिँडाइ

खोरी ना. [ kʰori ] खोरमा, जेलमा

खोरे ना. कचौरा ;बटु Bowl
मान्ज्य [ पर्यायबाचि ]

भोजनका सामग्रीमध्ये तिहुन, तरकारी आदि हाल्ने भाँडो; कचौरो; बटुको; डबको।

खोरेन्टी ना. [ kʰorenʈi ] खोरेत

खोरोरा ना. [ kʰororaː ] भुमरी Whirlpool
खोर्लोमङ्, जुब् व्होरोरो [ पर्यायबाचि ]

भुमरी [ना०] [प्रा० भुमइ] १. हावा, पानी आदि घुमेर बनेको, चक्राकार ठाउँ; जलावर्त; भुँवरी। २. रौँ आदि घुमुर्किएको वा चक्का परेको स्थिति। ३. क्रोध वा रिसले निधारमा पारेको त्यस्तो गाँठो।

खोर् ना. [ kʰor ] १)खोर २)नाता परेको ३)कुल ४)टोल

खोर्खोर् ना. [ kʰorkʰor ] टोल टोल

खोर्जे ना. [ kʰordze ] समाज
छोक्प१ ,य्हुल्, य्हुल्ब [ पर्यायबाचि ]

खोर्पलेक् ना. [ kʰorpalek ] खुर्पेठ्याक, खोर्पेटो, काठको गोलो हाँसिया भिर्ने साधन

१. खुर्पाले जङ्गल फाँडेर आबाद गरेको जग्गाजमिन। २. खुर्पाको दाप; खुर्पेटो।

खोर्ब ना. [ kʰorba ] बाङ्गो खुट्टा

खोर्बटे ना. [ kʰorbaʈe ] हँसियाको दाप, खुर्पेटो

खोर्लो / कीलखोर् ना. [ kʰorlo ] चक्र, चर्खा, धागो

खोर्लोमङ् ना. [ kʰorlomaŋ ] भुमरी Whirlpool
खोरोरा, जुब्, व्होरोरो [ पर्यायबाचि ]

भुमरी [ना०] [प्रा० भुमइ] १. हावा, पानी आदि घुमेर बनेको, चक्राकार ठाउँ; जलावर्त; भुँवरी। २. रौँ आदि घुमुर्किएको वा चक्का परेको स्थिति। ३. क्रोध वा रिसले निधारमा पारेको त्यस्तो गाँठो।

खोर्वा ना. [ kʰorwaː ] अल्झो

खोले ना. [ kʰole ] जाउलो

खोःसेरे दोङ्बो ना. [ kʰoːsere doŋbo ] खर्सेतोको रुख, दुध जस्तो तरल पदार्थ आउने खस्रो पात हुने रुख

खोस्रो ना. [ kʰosro ] सुकेको झार पात

ख्यङ्नेन् ना. [ kʲʰaŋnen ] ख्यङ्नेन, ठाउँको नाम

ख्यन् ना. [ kʲʰan ] टालो
यन्ख्येन् [ पर्यायबाचि ]

ख्यर्प् ना. [ kʲʰarap ] १) फरक; अन्तर २) तरिका
फ्रप्; फ्रेः, ल्होःलो, सोसो [ पर्यायबाचि ]

ख्याइने / हलच्युल ना. [ kʲʰaːine ] स्वर्ग
ख्लाइनेः, नेः [ पर्यायबाचि ]

ख्याङ ना. भित्ते आलमारी; भेत्ते दराज

ख्याब १ ना. [ kʲʰaːba ] मूर्ति कार

ख्याबीबे ना. [ kʲʰaːbibe ] १) राँडी २) विधवा

ख्यामीक ना. [ kʲʰaːmika ] रान्डो

ख्याली ना. [ kʲʰaːli ] हाँसखेल

ख्यीत् ना. [ kʲʰit ] पैचो
नङ२ , पेल्म२ ; cf: ख्यीत्प, ङ्येन्ब [ पर्यायबाचि ]

ख्युङ् ना. [ kʲʰuŋ ] धनेस चरो

बेना सिकि टोर्के रि ख्युङचे ठापला। खर्सु बोटको टोर्के धनेस चराले ठुँगेर बनाएको।

ख्येक्प / छ्येक्प२ ना. [ kʲʰekpa ] १) श्रीमान् ) बुढो; बुढा
फ, र्हेम्बो [ पर्यायबाचि ]

ख्येक्प–खुयु ना. [ kʲʰekpa-kʰuju ] पती पत्नी ; बुढा बुढी
फेङोङ्यी [ पर्यायबाचि ]

ख्येम ख्येम ना. [ kʲʰema kʲʰema ] कहिलेकाहि, पहिलेको कुरा

ख्योङ्गलेङ् ना. [ kʲʰoŋgaleŋ ] खोरण्डो

ख्य्रेन्य /ख्लेङ्येत् ना. [ kʲʰrenja ] खकार

ख्रङ्ख्रोङ् ना. [ kʰraŋkʰroŋ ] बारीको नाम

ख्राङ्गा ना. आँगन
राङ्गा [ पर्यायबाचि ]

ख्रिन ना. बाँस
पाटाप [ पर्यायबाचि ]

ख्रुम ना. पिलो
रुम [ पर्यायबाचि ]

ख्रेः ना. [ kʰreː ] जुठो, जनावर वा चराचुरुङ्गीले खाएको बाँकी सिनु वा फलफूल

ख्रेगी ना. [ kʰregi ] बुनेको फेट्टा

ख्रेल, पेल्मो ना. [ kʰrela ] मृतकको दाजुभाईसँग समान रुपले उठाउने पैसा

ख्रेला ना. पुस

ख्ल ना. [ kʰla ] देउता
चेन्, न्यातस्य्हीप्त, ला, ल्हु, स्हीप्ता [ पर्यायबाचि ]

ख्लसोल्/ लसोल् ना. [ kʰlasol ] प्रसाद; देवतालाई चढाएको खान
छोःक्, स्येहाल्स्ही [ पर्यायबाचि ]

ख्लाइनेः ना. [ kʰlaːineː ] वर्ग
ख्याइने, नेः [ पर्यायबाचि ]

ख्लेजेन् ना. [ kʰledzen ] मन्दिर

ख्लो ना. [ kʰlo ] पिँडालुको बच्चा

ख्वाङ ना. देवर

गइ/ गेइ ना. [ ga̤i ] मजेरो; सराङ; चोयाल बुनेको अगेनु माथी अनाज सुकाउने साधन

गइरा ना. [ ga̤iraː ] वाइबाको बस्ती

गख्रे ना. [ ga̤kʰre ] गाग्री

गग्ले ना. [ gagl ̤ e ] एक छेउ उठेको; शिर ठाडो पारेर
जोङ्ले [ पर्यायबाचि ]

गङ् ना. [ ga̤ŋ ] डाँडा

गङ्जो ना. [ ga̤ŋdzo ] चुचुरो, शिखर

गङ्बो ना. [ ga̤ŋbo ] हरियो मकै ; दुधिलो मकै

गङ्यम ना. [ ga̤ŋʲama ] संगत

गङ्स्योङ् ना. [ gaŋ̤ sʲoŋ ] डाँडाखोला

गट्ट ना. [ gaʈ̤ʈa ] गट्टा, ससानु गोल ढुङ्गा

गदी स्य्हेङ्ब ना. [ gad̤ i sʲeŋ̤ ba ] मृत्यु संस्कार
ङोः स्य्हेङ्ब (स्य्हेङो) [ पर्यायबाचि ]

ताले ङ्होबा ङाता एला तिङि सदी गदी स्य्हेङ्ब देरे। किना मलाई जिस्काएर तिम्रो सदि गदी गरि दिन्छु अहिले।

गन्ड ना. [ ga̤nɖa ] लिँडो; दिसा

गब् ना. [ ga̤b ] बिर्को; ढकनी

गम्बु ना. [ ga̤mbu ] घ्यूदानी, घ्यू राख्ने भाँडो

गयर्/गेहेर् ना. [ gaj̤ar ] १)खबटा; खाना पकाउने भाँडा २)झ्याङ्गा

गरा ना. [ ga̤raː ] १) रेखा, कापीमा लेख्दाको रेखा २) गरो, सम्म परेको खेत बारी

गरु ना. [ gar̤u ] १)ओम्खारा; करुवा; पेट ठूलो घाँटी सानो पेटमा टुटी भएको पानी खाने भाँडो २) घरी; केराको घरी

गरु दोङ्बो ना. [ ga̤ru doŋbo ] मकुवा रुख

गर्यु ना. [ gar̤ju ] तेल राख्ने छालाबाट बनाएको भाँडो

गर्यु रि नमनम छुकु मुबा। गर्यु(छाला बाट बनेको भाडा)मा तोरिको तेल छ।

गर्यो ना. [ gar̤jo ] तेल राख्न राँगाको अण्डकोषको खोलबाट बनाएको भाँडा

गलङ् ना. [ ga̤laŋ ] गात्लाङ, गाउँको नाम

गल्जी ना. [ gal̤dzi ] गल्छी, गाउँको नाम

गल्द ना. [ ga̤lda ] १) थैली; अनाज राख्ने कपडा वा बोराको भाँडो २) बोरा
ग्याल्द,खुमा, सुरकेनी [ पर्यायबाचि ]

गल्दा ना. गोजी Pocket

गल्देन् ना. [ gal̤den ] तामाङ जातिको एक थर

गल्द्रक्गोल्दोक् ना. [ gal̤drakgoldok ] कुडुल्को

गव ना. [ ga̤wa ] गाभा, जमिनमा रोप्ने धानकोदो दुई तिन बोटको समुह

गस्यीङ् ना. [ ga̤sʲiŋ ] थाँक्रो ; बोरी सिमी लहराइ फल्ने काठको हाँगो

गा ना. च्यादर; बर्को; साल

गाउरा ना. [ ga̤ːuraː ] गौँडो, निस्कने बाटो, पस्ने ढोका

गाङ ना. पहाड, डाँडा Hill

गाङ ना. डाँडा Mountains

गाङ स्योङ ना. डाँडाकाँडा Mountains

गाङ्जो ना. चुचुरो Peak

गाङ्ताङ् ना. [ gaː̤ŋtaːŋ ] तामाङ जातिको एक थर

गाङ्दान् ना. [ gaː̤ŋdan ] तामाङ जातिको एक थर

गाङ्दि ना. नदी River

गात्पा ना. डिल Bank

गानो ना. ग्यास्टि्रक Astric
गानो सुखाबा [ पर्यायबाचि ]

गानो सुखाबा ना. ग्यास्टि्रक Astric
गानो [ पर्यायबाचि ]

गान्डु ना. गुन्द्रुक

सागपात आदि भुँड्काभुँड्कीमा खाँदी अमिल्याएर सुकाइएको, तिहुन वा सितन बनाएर खाइने वस्तु।

गान्दि ना. नदी River

गान्बा ना. अनुभवि (रितिथितिका सम्बन्धमा) Experienced

गान्वागान्सुम् ना. [ ga̤ːnwaːgaːnsum ] बुढापाखा

गाप ना. चिम्टा
थानार [ पर्यायबाचि ]

गाँरा ना. [ gã̤ːraː ] गाँड, घाँटीमा निस्कने मासुको डल्लो

गारे ना. [ ga̤ːre ] गेडो

गाल ना. छि्र्र (छ्रिर)

गालेक ना. मजेत्रो; सानो बर्को;टाउको छोप्ने पछ्यौरा;मुजेत्रो
घालेक [ पर्यायबाचि ]

गासिङ ना. थाङ्ग्रा

सानो बोट बिरुवा, लहरे तरकारिको बोटबिरुवालाई चाडै हुर्काउन र बिरुवाको उत्पादनबाट बढी लाभ लिन बिरुवाकोलागि अड्याउन हागाबिगा भएको सपोर्टिङ दिईन्छ त्यसैलाई थाङ्ग्रा, थाङ्ग्रो भनिन्छ। जस्तो - सिमि, काँक्रो, स्कुस, गोलभेडा आदिलाई थाँग्रा हाल्नु पर्छ।

गीः १ ना. [ gi̤ː ] खर; घर गोठ छाउने झार
पङ् [ पर्यायबाचि ]

गीग्लम् ना. [ gi̤gdam ] प्लास्टिकको बोतल

गीप्प ना. [ gip̤pa ] फिलो ; साप्रा
स्हुः [ पर्यायबाचि ]

गुः ना. [ gṳː ] कुना; डाडु,काठबाट बनाइएको

गुइथङ् ना. [ gṳitʰaŋ ] कोर्का; चोयाले बनाएको डाडु र पन्यु राख्ने भाँडो

गुगि ना. लहरा

गुगु ना. [ gṳgu ] लाठे

गुङ् ना. [ gṳŋ ] मध्य; बीच; केन्द्र

गुङ्ये ना. [ gṳŋʲe ] पछ्यौरा ; च्यातर

गुङ्सङ /परसङ् ना. [ gṳŋsaŋ ] माझ; दुई बस्तुका बीच

गुजिल्टा ना. काखी; कोखिला

गुज्यीली /ङयन्ती ना. [ gṳdzʲili ] काखी

गुन डब् ना. [ gṳna ɖab ] पछि खानको लागि सुकाएर राखेको साग

गुनि ना. गुन्यु

गुने ना. गुन्यु
स्यामा;ङ्योइ [ पर्यायबाचि ]

गुन्ज्यी ना. [ gṳndzʲi ] चितुवा

गुरी ना. [ gṳri ] बिरालो

गुर् ना. [ gṳr ] १) सखर २) पुत्लो; चोयाले बुनेको मृतकको प्रतीक

गुर्मङ् ना. [ gṳrmaŋ ] पिँजडा
कोम्बे [ पर्यायबाचि ]

गुर्ली ना. [ gṳrli ] धनुष ; बाँसका कप्टेरो वा फलामको अस्त्रविशेष
दली [ पर्यायबाचि ]

गुर्स्यीङ् ना. [ gṳrsʲiŋ ] केरा

गेखाङ् ना. कार्यालय Office
ल्हेखङ् [ पर्यायबाचि ]

गेगेन् ना. [ ge̤gen ] शिक्षक

गेङ ना. रोटी Bread

गेजीम् ना. [ ge̤dzim ] ढल्केर

गेठीम् ना. [ geʈ̤ʰim ] कार्यनीति Strategy

गेदाङ् ना. [ ged̤ aːŋ ] कार्यक्रम

गेदुङ् ना. [ ge̤duŋ ] संस्था; संघ Organization
गेदुन् [ पर्यायबाचि ]

गेद् अरेबल ना. [ ge̤darebala ] बेरोजगारी

गेन् ना. [ gen̤ ] १)जेठो २)कसम

गेन्ज्या ना. [ ge̤ndzʲaː ] गरगहना

गेन्स,गन्स ना. [ gen̤ sa ] लिप्ने माटो; घरको भूँइभित्ता लिप्ने माटो

गेप्प/ गप्प ना. [ gep̤ pa ] कान्ला

गेबोन् ना. [ geb̤ on ] कार्यकर्ता

गेम्सीँग् ना. [ gem̤ siːg̃ ] तामाङ जातिको एक थर

गेलेङ्/ ज्योलोङ् ना. [ ge̤leŋ ] बौद्ध भिक्षु सन्यासी; कुमार; ब्रह्मचर्य; विवाह नगरी बसेको
गेलोङ [ पर्यायबाचि ]

गेलोङ/ जेलुङ् ना. [ ge̤loŋ ] सन्यासी; कुमार; ब्रह्मचर्य; बिहे नगरेको भिक्षु
गेलेङ् [ पर्यायबाचि ]

गेल् क्रि. [ gel̤ ] खन्ती

गेवागेत् ना. [ gew̤ aːget ] अर्कुङ्; घेवा

गेसप् ना. चुलो; अगेना;अंगेठी;चुल्हो, तिन वटा ढुङ्गो राखेर बनाएको चुलो
कोदोप् [ पर्यायबाचि ]

गो ना. [ go̤ ] १) शरीर; आङ २) पिठयूँ, ढाड
गोदोङ्ब, ठङ्सीङ्, बुङ्, ल्हुइः, स्य्ह, स्य्हल्ही,छोकप् [ पर्यायबाचि ]

गो ना. आङ; डडाल्नु

गो:रा ना. [ go̤ːraː ] माम्री ढिँडो आदि पकाउँदा भाँडामा टाँसिएको कडा पाप्रो

गोइदेत् ना. [ go̤idet ] (१) जुका; मानिसको पेटमा पर्ने सेतो हाड विहिन किरो (२) गड्यौला; वर्ष याममा जमिनबाट निस्कने हाड विहिन किरा

गोइल ना. [ go̤ila ] पोसाक; तयारी कपडा; लुगा

गोइस्यो ना. [ go̤isʲe ] दान
जीम्ब [ पर्यायबाचि ]

गोईलो ना. पोसाक; तयारी कपडा; लुगा

गोक्कोलिङ्, गोक्लीङ् ना. [ go̤kkoliŋ ] गरुड(सर्प खाने चिल), कालो गीद्ध; एक प्रकारको चील
ग्वोद् [ पर्यायबाचि ]

गोङ् ना. [ go̤ŋ ] मूल्य; दर
सेइ [ पर्यायबाचि ]

गोङ्ग ना. [ go̤ŋga ] धातुबाट निर्मित मुर्चुङ्ग
मजुङ्ग [ पर्यायबाचि ]

गोङ्गरे ना. [ go̤ŋgare ] जुनेलो,बालामा झुप्पा परेर दाना लाग्ने एक थरीको अन्न

गोङ्गाप ना. मुर्चुङगा

गोङ्गोङ (घोङ्घोङ। ग्वाङ्ग्वाङ, ग्रामा) ना. माकुरा Spider

गोङ्ब ना. [ go̤ŋba ] तामाङ जातिको एक थर

गोङ्याङ् ना. [ go̤ŋʲaːŋ ] क्षमा; माफ

गोच्च ना. [ go̤ttsa ] १)खुकुरी २) लोखर्के, ठूलो मूसो जातको प्रायः रुखमा गुँड बनाई बस्ने झुप्पाकार रौं भएको लामो पुच्छर हुने चुलबुले प्राणी
गोजा [ पर्यायबाचि ]

गोच्चा ना. लोखर्के

गोछङ्ब २ ना. [ go̤tsʰaŋba ] पवित्र तनमन

गोज ना. [ go̤dza ] खुकुरी
गोच्च [ पर्यायबाचि ]

गोजा ना. खुकुरी

केही घुमेको र बीचमा थोरै नुहेको सिरुपाते, तरबारे, भुँडे आदि भेद हुने एक प्रसिद्ध नेपाली हतियार ।

गोजुरु ना. [ go̤dzuru ] रजस्वला

गोठे ना. गोठ;खोर;छाप्रो;कटेरो
ब्राङ [ पर्यायबाचि ]

गोत्जङ् ना. [ go̤tdzaŋ ] ढुकुवा ; अर्काको आश गरी बस्ने ;छिमेकमा ढुकेर खाने

गोथर् ना. [ go̤tʰar ] तामाङ जातिको एक थर

गोदा, गोजो ना. [ go̤daː ] आफ्नै मात्र निजी

गोदाइ ना. गडेउँला (जुका पेट भित्रको) Worm

गोदाइ ना. जुका Worm

जुका(पेटको)

गोदे/ गोर ना. [ tsʲaːwagorra ] गोठ
च्यावगोर्र [ पर्यायबाचि ]

गोदेक्देक् ना. [ go̤dekdek ] लोखर्के

गोदेबा/ गोदीबा ना. [ go̤debaː ] गोठालो
गोर्देन् [ पर्यायबाचि ]

गोदो ना. [ go̤do ] ढुँक

गोदोङ्ब ना. [ go̤doŋba ] १) शरीर २) रित्तो हात; खालि हात
गो, ठङ्सीङ्, बुङ्, ल्हुइ, स्य्ह, स्य्हल्ही [ पर्यायबाचि ]

गोदोङ्बगी ना. [ go̤doŋbagi ] एक्लो शरीर (ज्यान) Lonely body

गोनम् ना. [ go̤nam ] घुम्टो
क्रकु [ पर्यायबाचि ]

गोने ना. साउन

गोने १ ना. [ go̤ne ] श्रवण

गोन्छन् ना. [ go̤ntsʰan ] तामाङ जातिको एक थर

गोन्ड ना. [ go̤nɖa ] भाले
दोम्बा, व्हबा [ पर्यायबाचि ]

गोन्बो ना. गुम्बा Monastry

गोपइ ना. [ go̤pai ] चिन्तन

गोमथ्यो ना. [ go̤matʰjo ] तामाङ जातिको एक थर

गोमबोन् ना. [ go̤mabon ] चिन्तक

गोम् ना. [ go̤m ] १)ध्यान २)चिन्तन मनन
छम् [ पर्यायबाचि ]

गोम्ज ना. [ go̤mdza ] तामाङ जातिको एक थर

गोम्देन् ना. [ go̤mden ] तामाङ जातिको एक थर

गोम्बइ लम ना. [ go̤mbai lama ] गुम्बामा बस्ने लामा Lama living in a monastery

गोम्बो ना. [ go̤mbo ] गुम्बा, घ्याङ, लामाहरुको पाठ पूजा गर्ने ठाउँ

गोयो ना. [ go̤jo ] १) सिमी २) बोडी
छ्युलङ् गोयो, तम्र, पु्रन्दुङ् [ पर्यायबाचि ]

गोयोङ् ना. [ go̤joŋ ] कोक्रो, झोलुङ्गो
छङ्खु, छङ्फु [ पर्यायबाचि ]

गोयोङ्योङ् ना. [ go̤joŋʲoŋ ] हल्ला
ज्याउँज्याउँ [ पर्यायबाचि ]

गोःर ना. [ go̤ːra ] माम्री

गोरी ना. [ go̤ri ] रुपमा

गोरेत् ना. [ go̤ret ] हँसिया

गोरेमो ना. [ go̤remo ] १) साघुरो बाटो, गल्ली २)गोरे पर्म, आफू–आफूमा आलोपालो गरी एकले अर्काको काम गरिदिने चलन परेली

गोरेम् ना. [ go̤rem ] पङ्क्ति

गोरोम् ना. [ go̤rom ] १) ढुङ्गनी ; ढुङगैढुङगा भएको ठाउँ २) रुखो जमिन

गोर् ना. [ go̤r ] १) हलो २) लस्कर

गोर्किन ना. हल्लुँड
गोर्गेन [ पर्यायबाचि ]

हल्लुँडः हलो र हरिसलाई जुवा झुन्ड्याइने प्रयोग गरिएको गाईबस्तुको छालाबाट बनाएको डोरी; नारा

गोर्गेन ना. हल्लुँड
गोर्किन [ पर्यायबाचि ]

हल्लुँडः हलो र हरिसलाई जुवा झुन्ड्याइने प्रयोग गरिएको गाईबस्तुको छालाबाट बनाएको डोरी; नारा

गोर्देन्/ गोर्थेन् ना. [ go̤rden ] गोठालो
गोदेबा [ पर्यायबाचि ]

गोर्यु ना. [ go̤rju ] हरिस

गोर्लङ् ना. [ go̤rlaŋ ] १) फियो २) मृर्गौला

गोर्लाङ ना. मिर्गौला; मृगौला Kidney
खेरो [ पर्यायबाचि ]

गोर्लाङ ना. फियो

गोला ना. [ go̤laː ] विष्फोटक पदार्थ भरिएको विध्वंसक अस्त्र

गोले ना. [ go̤le ] तामाङ जातिको एक थर

गोल्ज्यो ना. [ go̤ldzʲo ] ताल्चा
कोल्चे [ पर्यायबाचि ]

गोसुम् नाम ना. [ go̤sum ] लामाले बनाएको नक्षेत्र राशि अंकित कागजको सानो मुठा

गोस्यीङ् काग ना. [ gro̤sʲiŋ ] काग भलायो; शरिरमा भुवा वा चोपले चिलाउने खटेरो आउने रुख

गोस्युब् ना. [ go̤sʲub ] दाप

गोस्योक्गोस्योक् ना. [ go̤sʲokgosʲok ] घिस्रिएको हिँडाइ

गौराइ ना. [ gʌᵘraːi ] सचिव Secretary

ग्य ना. [ gʲa ] १)कोदो कुट्दा रहने टुक्राहरु २)चम्चा

ग्यङ् / ज्यङ् ना. [ gʲa̤ŋ ] ठूलो पासो; जाल
व१ [ पर्यायबाचि ]

ग्यनक् ना. [ gʲa̤nak ] चीन

ग्यप्प २ ना. [ gʲa̤ppa ] दास;बाँधा; कमारो Slave

ग्यप्पेल/ज्याबेल् ना. [ gʲap̤ pela ] क्रस; उल्टो; सुल्टोको विपरित; बिब्लेँटो
ग्यारेम् [ पर्यायबाचि ]

ग्यबसीङ् ना. [ gʲa̤basiŋ ] घुच्चुक

ग्यबा [ gʲab̤ aː ] तामाङ जातिको एक थर

ग्याबा ला बुसिङ(बुरिङ) गदे ज्याबा म्राङ्बाला? ग्याबाको चेलि कति राम्रि देखेकि?

ग्यबेल् ग्यबेल्/ ज्यबेल् ज्यबेल् ना. [ gʲa̤bel gʲabel ] लरबराई

ग्यम् / ग्यलम् /ज्यब् /ज्यम् /लम् ना. [ gʲa̤m ] बाटो; सडक; मार्ग

ग्यम्ब ना. [ gʲa̤mba ] सम्म; मैदान

ग्यलीङ् ना. [ gʲal̤iŋ ] पञ्चे बाजाको समुहमा पर्ने एक ठूलो बाजा
ज्यलीङ् [ पर्यायबाचि ]

ग्यल्खङ ना. [ gʲal̤kʰaŋ ] राजदरबार; सरकारी कार्यालय
ग्लेखाङ् [ पर्यायबाचि ]

ग्यल्खप् ना. [ gʲa̤lkʰap ] सरकारी Government

ग्यल्ठीः ना. [ gʲa̤lʈʰiː ] राज सिंहासन

ग्यल्ठीम् ना. [ gʲa̤lʈʰim ] सरकारी नीति

ग्यल्बो ना. [ gʲa̤lbo ] राजा King
ग्ले; ग्याल्बो [ पर्यायबाचि ]

ग्यल्बोन् ना. [ gʲa̤lbon ] राजदूत Ambassador
ग्लेबोन् [ पर्यायबाचि ]

ग्यल्मो ना. [ gʲal̤mo ] रानी;आँखाको नानी
मीग्रील्, ला [ पर्यायबाचि ]

ग्या ना. कुर्सी;आसान;मेच
स्युदान; ठी [ पर्यायबाचि ]

ग्या,ज्या१ ना. [ gʲaː̤ ] १)गत्त;विशेष आइमाई समुहले प्रयोग गर्ने गादो;काँधमा गाँठो पारेको लगाउने लुगा ४)खाती; तामाङ पोसाक
खदी [ पर्यायबाचि ]

ग्यागार ना. तराई; मधेस Tarai

ग्यागार बान्टा ना. गोलभेडा

ग्याङ्गलङ् ना. [ gʲaː̤ŋgalaŋ ] लामो काठ वा दाउरा

ग्याजाग्रोङ् ना. [ gʲa̤ːdzaːgroŋ ] ह्रष्टपुष्ट केटा

ग्याजालम ना. [ gʲaː̤dzaːlama ] हृष्टपुष्ट केटाको उपनाम

ग्याजालम-हृष्टपुष्ट केटाको उपनाम (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपना)

ग्याजालमो ना. [ gʲaː̤dzaːlamo ] हृष्टपुष्ट केटीको उपनाम

ग्याजावती ना. [ gʲa̤ːdzaːwati ] ह्रष्टपुष्ट केटी

ग्यानक् ना. [ gʲa̤ːnak ] चीन

ग्याप ना. पिढयुँ

ग्याप्सि म्हामो ना. बाहिरा दोबाटोमा राखिने देवी

ग्याबक् ना. [ gʲaː̤bak ] तामाङ जातिको एक थर

ग्याबा ना. [ gʲa̤ːbaː ] दास Servant

ग्याबागु ना. [ gʲa̤ːbaːgu ] दासयुग

ग्याबाठीम् ना. [ gʲa̤ːbaːʈʰim ] दासप्रथा

ग्याब्देन् ना. [ gʲaː̤bden ] तामाङ जातिको एक थर

ग्याम; ग्यालाम ना. बाटो; सडक Road

ग्याम्देन् ना. [ gʲaː̤mden ] तामाङ जातिको एक थर

ग्यारबज्युङ ना. [ gʲa̤ːrabadzʲuŋ ] शताब्दी

ग्यालस ना. [ gʲa̤ːlasa ] ठाउँ
ग्ला, स्हीङ् [ पर्यायबाचि ]

ग्यालाम ना. मूल सडक; मूल बाटो Main Road

ग्यालिङ ना. सनाइ जस्तो

ग्याल् /ज्याल् ना. [ gʲa̤ːl ] गल

ग्याल्जेन् ना. [ gʲaː̤ldzen ] मान्छेको नाम

ग्याल्दा ना. [ gʲa̤ːlda ] बोरा
गल्द [ पर्यायबाचि ]

ग्याल्बी ना. [ gʲaː̤lbi ] कोदोको बाला कुट्ने औजार

कोदो तथा गँहुको बाला कुट्ने औजार

ग्याल्बो ना. राजा King
ग्ले; ग्यल्बो [ पर्यायबाचि ]

ग्याल्बोठीम् ना. [ gʲa̤ːlboʈʰim ] राजन्त्र

ग्याल्वा ना. [ gʲa̤ːlwaː ] भगवान
कोन्ज्योक्सुम, थुवा, सङ्गे [ पर्यायबाचि ]

ग्याल्स ना. [ gʲa̤ːlsa ] राज्य
ताम्सलीङ्, स्हीयङ्खम् [ पर्यायबाचि ]

ग्याल्सा ना. शहर City

ग्याँस्यु ना. [ gʲãː̤sʲu ] मोही पार्ने गावा जस्तो
ज्याँस्यु [ पर्यायबाचि ]

ग्यास्यो ना. [ gʲa̤ːsʲo ] चिया दानी, चिया बनाउने तिब्बती भाँडो

ग्यु ना. भेडा Sheep

ग्युः/ज्यु ना. [ gʲṳː ] भेडा

ग्युइःङ्हा ना. [ gʲṳiːŋa̤ː ] पञ्चशील

ग्युगर्,ज्युगर् ना. [ gʲṳgar ] आन्द्रा (मृगको)

ग्युङ् / ज्युङ् ना. [ gʲṳŋ ] धारा
थेच्चर्, वती [ पर्यायबाचि ]

ग्युर् ना. [ gʲṳr ] असङ्ख्य कग्युर्

ग्युर्द ना. [ gʲṳrda ] माछा मार्नको निमित खोलाको पानीलाई एक पट्टीबाट थुनेर अर्को पट्टीबाट पठाउने काम।

ग्युल्मने ना. [ gʲṳlmane ] मानेको मुनिबाट छिर्ने काम

ग्ये ना. [ gʲe ] ताल; पोखरी Pond
कोल्मो, चङ्बु, छ्युजम्ब, य्हे [ पर्यायबाचि ]

ताल [ना०] [सं० तल्ले पानी प्रशस्त जमेको ठाउँ; ठूलो प्राकृतिक पोखरी; दह।

पोखरी [ना०] [सं० पुष्करिणी] तलाउ; जलाशय।

ग्येङ्/ ज्येङ् ना. [ gʲe̤ŋ ] रोटी; सेल रोटी
कोरोरो ग्येङ् [ पर्यायबाचि ]

ग्येन्दी/ गन्दी ना. [ gʲe̤ndi ] नदी

ग्येन्स / गन्स ना. [ gʲe̤nsa ] लिप्ने माटो; घरको भूँइ भित्ता लिप्ने माटो

ग्येवा/ ज्येवा ना. [ gʲe̤waː ] धर्म

ग्येस्ये ना. [ gʲes̤ʲe ] भुई तरुलको लहरोमा फल्ने एक प्रकारको फल

ग्योः ना. [ gʲo̤ː ] (१) जिब्रोको खस्रो छाला (२) कुखुराको खुट्टाको बाहिरि छाला।

ग्यो /ज्यो ना. [ gʲo̤ ] १)चाया २)दह
कोङ् [ पर्यायबाचि ]

ग्योइखेन्पो ना. [ gʲo̤ikʰenpo ] भाषाविद् Linguist

ग्योइठीम्खेन्पो ना. [ gʲo̤iʈʰimkʰenpo ] व्याकरणविद्

ग्योङ/ज्योङ् ना. [ gʲo̤ŋ ] भाँडो; घैँटो; खोङ्ग; घ्याम्पो; रक्सी,जाँड आदि संचय गर्ने मा टाको भाँडो

ग्योत् / योइ / योत्ना ना. [ gʲo̤t ] भाषा; बोली; वाणी

ग्योत्ठीम् / ग्योइठीम्/ ज्येत्ठीम्/ ज्योत्ठीम् ना. [ gʲo̤tʈʰim ] व्याकरण

ग्योन्नो तस्य मुब ना. [ gʲo̤nno tasʲa muba ] निकट भविश्यमा छिटो हुने काम

ग्योलोङ ना. लामा भिक्षु Lama

ग्य्रन्स्यीङ/ ग्रेस्यीङ् ना. [ gʲransʲiŋ ] सर

ग्र ना. [ gra̤ ] विरोध

ग्रङ्दन् ना. [ graŋ̤ dan ] तामाङ जातिको एक थर

ग्रतइ ना. [ gra̤tai ] चुर्न, पेटमा पर्ने सेतो मसिनो जुका

ग्रम्जु ना. [ gram̤ dzu ] कण्टकारी, सानु गोलो फल्ने पाकेपछि रातो रङ हुने फल

ग्रम्दली ना. [ gra̤mdali ] लेउ
ग्रम्देले [ पर्यायबाचि ]

लेउ [ना०] [प्रा० लेव > सं० लेपे भुईं वा भित्तामा सर्दी, चिसो आदिद्वारा आउने झ्याउ वा कस।

ग्रम्देले/ ग्रन्दली ना. [ gra̤mdele ] लेउ
ग्रन्दली [ पर्यायबाचि ]

लेउ [ना०] [प्रा० लेव > सं० लेपे भुईं वा भित्तामा सर्दी, चिसो आदिद्वारा आउने झ्याउ वा कस।

 

ग्रम्ब ना. [ gra̤mba ] गाला

ग्रम्ब स ना. [ gra̤mba sa ] बङ्गरा

ग्रल्बेदीन् ना. [ gra̤lbedin ] बितेको दिन

ग्रा ना. [ gra̤ː ] ग्रहण;सूर्यग्रह; चन्द्रग्रहण, सूचना;भूत;पिचास Eclipse
तम्सोर् [ पर्यायबाचि ]

ग्राउ ना. डकार्नु Buff

ग्राउ लाबा ना. डकार गर्नु

ग्राङ तार्ङा ना. असला माछा

ग्राम ना. [ graː̤ma ] स्यामा बुन्दा प्रयोग हुने फलामे दाँत भएको काठको वस्तु

स्यामा बुन्दा प्रयोग हुने फलामे दाँत भएको काठको वस्तु।

ग्रामा ना. [ gra̤ːmaː ] १)चेप्टो काठ;स्य्हामा बुन्न प्रयोग गरिने एक प्रकारको यन्त्र साधन २)हाडे रुख

ग्रामा ना. माकुरो Spider

ग्रामा ना. गायोको बोट

ग्राम्बा ना. गाला Cheeck

ग्री ना. [ gri ] अण्डकोष
अरो [ पर्यायबाचि ]

ग्रुङ ना. आन्द्रा Intenstine

ग्रुङ्, गुरुङ् ना. [ grṳŋ ] आन्द्रा

ग्रुप् ना. [ grṳp ] १)पोल्टो २)खोकिलो ३)झुण्ड, जमात, समुह,दल

ग्रेदे ना. [ gre̤de ] फित्ते जुका

ग्रेन्स्या ना. [ gre̤nsʲaː ] जेठी श्रीमती; पहिलो विवाह गरेको स्वास्नी वा जेठो छोराको श्रीमती
थेबस्या [ पर्यायबाचि ]

ग्रेन्स्यीङ्,ग्यल् ना. [ gren̤ sʲiŋ ] छानो धान्ने काठ

ग्रेपीङ ना. [ gre̤piŋ ] सीठ्ठि; सुसेलो

ग्रेबीङ ना. [ gre̤biŋ ] सीठ्ठि; सुसेलो; ओठमा औँलो हाली फुक्दै निकालिने सुरिलो शब्द
ग्रेपीङ [ पर्यायबाचि ]

ग्रेल् / ग्रल् ना. [ gre̤l ] घेवा, काजक्रिया, मृत्यु संस्कार

ग्रेवँ ना. [ gre̤wʌ̃ ] सुगा

ग्रेवा ना. सुगा

ग्रेस्यीङ् ना. [ gre̤sʲiŋ ] छोटो बलोहरु

ग्रेःस्यीङ् ना. [ gre̤ːsʲiŋ ] ढाँर ; टायल र जस्ता पाता थाम्ने बलो

ग्रो ना. [ gro ] बलेको कोइला; गोल,अँगार;
ग्रोसल्, ग्रोसोल् [ पर्यायबाचि ]

ग्रोङ् ना. [ gro̤ŋ ] गुरुङ

ग्रोपचन् ना. [ gro̤patsan ] तामाङ जातिको एक थर

ग्रोम्बा ना. [ gro̤mbaː ] तामाङ जातिको एक थर

ग्रोसल् ना. [ gro̤sal ] गोल, अँगर
ग्रो, ग्रोसोल् [ पर्यायबाचि ]

ग्रोसोल्/ डोसोल् ना. [ gro̤sol ] बलेको कोइला; अँगार
ग्रो, ग्रोसल् [ पर्यायबाचि ]

ग्लङ् ना. [ gla̤ŋ ] हेङ् ; धागो पाँच भागको एक भाग

ग्लब् /ह्लब् ना. [ gla̤b ] गोरु

ग्ला ना. स्थान; ठाउँ Place

ग्ला ना. ओछ्यान;ठाउँ Bed

ग्ला ना. ठाउँ Place

ग्लागीम्ही ना. [ gla̤ːgimi ] बासिन्दा Residents
ह्लागीम्ही [ पर्यायबाचि ]

ग्लान् ना. [ glaː̤n ] तामाङ जातिको एक थर

ग्लिङ ना. हिउँ Snow

ग्लिङ ना. हिउँ Ice

ग्लिङम्हि ना. हिउँमान्छे; यती

ग्लिङ्गाङ ना. हिमाल;हिमालय Peak

ग्लिङ्गाङ ना. हिमालय Himalaya

ग्लीङ् / ह्लीङ् ना. [ gli̤ŋ ] हिउँ; हिम; बर्फ; प्राकृतिक
नाम्ग्लीङ [ पर्यायबाचि ]

ग्लीङ्गङ्/ ग्याङ / ह्लीङ्गङ् ना. [ gli̤ŋgaŋ ] हिमाल
च्योमो [ पर्यायबाचि ]

ग्लीङ्स्योङ् / ह्लीङ्स्योङ् ना. [ gli̤ŋsʲoŋ ] हिमनदी Glacier

हिमनदी [ना०] चुचुरामा हिउँको भार धेरै भई पहाडको सतहदेखि नै खसेर तलतिर बग्न थालेको हिउँ; हिमनद; अति चिसो पानी हुने नदी।

ग्ले ना. [ gle̤ ] राजा;घले, तामाङ समुदाय भित्रको एकर थर King
ग्यल्बो;ग्याल्बो [ पर्यायबाचि ]

ग्लेः / ल्य्ह ना. [ gle̤ː ] पोतो

ग्लेखाङ् ना. [ gle̤kʰaːŋ ] राजदरबार
ग्यल्खङ् [ पर्यायबाचि ]

ग्लेबोन् ना. राजदूत Ambassador
ग्यल्बोन् [ पर्यायबाचि ]

ग्लेबोन् २ ना. [ gle̤bon ] राजनेता

ग्लेया ना. [ gle̤jaː ] माझी औँला; बीचको औंलो

ग्लेस ना. [ gle̤sa ] राजधानी

ग्लोङ् ना. [ glo̤ŋ ] तामाङ जातिको एक थर

ग्लोबा ना. फोक्सो

ग्वा ना. गहुँ Wheat

ग्वाग् ना. [ gwaːg ] १)चोट २)ताल

ग्वाङग्वाङ ना. माकुरो Spider

ग्वात(घ्वात) ना. चिल Eagle

ग्वाप् ना. [ gwaːp ] चिम्टा

ग्वारे ना. हँसिया; खुर्पा
हाङ्सु [ पर्यायबाचि ]

हातले बिँड समातेर घाँसपराल आदि काट्ने, टुप्पासम्म घुमेको फलामे हतियार; आँसी ।

ग्वोद् ना. [ gwod ] गिद्ध
गोक्कोलिङ् [ पर्यायबाचि ]

घाम्ले ना. ठाडो खोलामा हुने मुङ्रे जस्तो माछा

घालेक ना. मजेत्रो;सानो बर्को;टाउको छोप्ने पछ्यौरा;मुजेत्रो
गालेक [ पर्यायबाचि ]

घि ना. खर

घि ना. खर
पाङ; पाङ [ पर्यायबाचि ]

घिसिङ स्याउरि ना. कालो चिल्लो टोक्ने कमिला;कमिलो black ant

घ्यम्ब ना. [ gʲʰam̤ ba ] आन्द्रामा हुने काप(ऐपेन्डिक्स हुदा फुट्ने आन्द्रा)

घ्याङ ना. गुम्बा

ङजुक् ना. [ तोङ्सुम्, पीःतब ] टुसो

ङम्हुर् ना. [ ŋamsṳr ] वरिपरिको क्षेत्र

ङया ना. विर्य Semem

ङयीमी ना. [ ŋajimi ] हामी त

ङर् ना. [ ŋar ] रस

ङर्ग्यल् ना. [ ŋargʲal ] १) शक्ति २) बुद्धि
र्हीगीलुम्बु, लेःगोर् [ पर्यायबाचि ]

ङर्दुङ ना. [ ŋarduŋ ] नलीहाड ; खुट्टाको हड्डी
कङ्लीङ [ पर्यायबाचि ]

ङलि ना. गिजा Jaw
स्वाङ्लि [ पर्यायबाचि ]

ङवा ना. [ ŋawaː ] श्रेष्ठ; एक नेवारी थर

ङा(ङ्हा) ना. ढ्याङ्ग्रो A Kind of Drum

ङाक्पा स्याबा ना. तान्त्रिक नाच

ङानि सर्व. हामी We

हामी [सर्व०] [प्रा० अम्ह? सं० अस्मद्] १. उत्तम पुरुष प्रथमा विभक्तिको 'म' शब्दको बहुवचन रूप। २. धेरै जनाको प्रतिनिधित्व गरेर कुनै एक व्यक्तिले बोल्दा प्रयोग गरिने शब्द। ३. 'म'को सट्टामा अहम्भाव जनाउन प्रयोग गरिने सर्वनाम।

ङान्बा ना. बाहुन;क्षेत्री
ज्यार्दि [ पर्यायबाचि ]

ङाप्ता ना. मुख्य; प्रमखु Chief
चवइ;म्हगी [ पर्यायबाचि ]

ङामी ना. [ ŋaːmi ] म त
ङम् [ पर्यायबाचि ]

ङाम्बला ना. [ ŋaːmbalaː ] मिठाई

ङार्दुङ् ना. [ ŋaːrduŋ ] १)पाँसुलो २)घुँडा

ङालु ना. [ ŋaːlu ] मन्त्र; तन्त्र झारफुक गर्ने विधि
ङालुङ् [ पर्यायबाचि ]

ङालुङ् ना. [ ŋaːluŋ ] मन्त्र; तन्त्र झारफुक गर्ने विधि
ङालु [ पर्यायबाचि ]

ङेगे ना. [ ŋege ] तामाङ जातिको एक थर

ङेङ् ङेङ् ना. [ ŋeŋ ŋeŋ ] सताइ

ङेङ्कोर् ना. [ ŋeŋko ] इष्टमित्र; नातेदार
:ङ्यीङ्बो म्हेःमेः, मेमेफेफेत्,म्हामे, म्हेमेत्, म्हेम्हे, म्हेम्हेखोर्जे [ पर्यायबाचि ]

ङेन् ना. [ ŋen ] दम्पति

ङेन्जी ना. [ ŋendzi ] कुटुम्ब, कुटुम्ब चलाउन मिल्ने थर

ङेमी ना. [ ŋemi ] सम्धी

ङेमीस्या ना. [ ŋemisʲaː ] सम्धिनी

ङेसुर् ना. [ ŋesur ] तामाङ जातिको एक थर

ङो ना. [ ŋo ] सङ्कल्प

ङो ना. निधार; तालु Forehead

ङो: स्य्हेङ्ब ना. [ ŋoː sʲe̤ŋba ] मृत संस्कार
गदी स्य्हेङ्ब [ पर्यायबाचि ]

ङोक्ता ना. [ ŋoktaː ] स्वामी; मालिक Boss
ङ्होप्ता, छ्यीम्सुङ्, नेःमो, न्याबो [ पर्यायबाचि ]

ङोन्छोप् ना. [ ŋontsʰop ] अँध्यारो
मुनछोप्, मुन्दुङ् [ पर्यायबाचि ]

ङोन्बो ना. [ ŋonbo ] हरियो
ठेवँ , पीङ् [ पर्यायबाचि ]

ङोवा ना. श्राद्ध(एक धार्मिक विधि)

ङ्य ना. [ ŋʲa ] ठेलो;हात गोडाको ठेलो

ङ्यङ् ना. [ ŋʲaŋ ] झारल

ङ्यत्तीङ् ना. [ ŋʲattiŋ ] हाँसो ; हँसाइ
ङ्येक्लीङ् [ पर्यायबाचि ]

ङ्यप्पी ना. [ ŋʲappi ] चपाएको खानेकुरा
ङ्यम् [ पर्यायबाचि ]

ङ्यम् ना. [ ŋʲam ] अरुले चपाएर खुवाएको खाने चीज ङयप्पी

ङ्यम्ङ्य ना. [ ŋʲamŋʲa ] चरा,चरो

ङ्यम्ङ्यु ना. [ ŋʲamŋʲu ] मुसो
नाम्पु, म्युङ् [ पर्यायबाचि ]

ङ्यल तज्यी ना. [ ŋʲala tadzʲi ] समस्या

ङ्या ना. [ ŋʲaː ] १) पूर्णीमा २) वीर्य; पुरुषका शरीर भित्र बन्ने एक धातु, शुक्रकिट
छे:बङ्य्ह [ पर्यायबाचि ]

ङ्याङेन् ना. [ ŋʲaːŋen ] पश्चाताप
म्हेन्तु [ पर्यायबाचि ]

ङ्याङ्जो ना. [ ŋʲaːŋdzo ] तामाङ जातिको एक थर

ङ्याजो ना. [ ŋʲaːdzo ] तामाङ जातिको एक थर

ङ्यान्तम् ना. [ ŋʲaːntam ] मान्यता

ङ्याब/ङ्येःब ना. [ ŋʲaːba ] ख्यालठट्टा, ठट्टा
म्रेन्, ढाप, लेप्स्याङ्, स्य्म्रेन् [ पर्यायबाचि ]

ङ्याम्बर् ना. [ ŋʲaːmbar ] नाश

ङ्याल् ना. [ ŋʲaːl ] दुःख
कस, छरङ्, दुःङाल्, दुगु, बर्दो [ पर्यायबाचि ]

ङ्याल्वा ना. [ ŋʲaːlwaː ] नर्क
डेइन, सीवा [ पर्यायबाचि ]

ङ्यीछेन् ना. [ ŋʲitsʰen ] तामाङ जातिको एक थर

ङ्यीप्-ङ्यीप् ना. [ ŋʲip-ŋʲip ] भीड
छो, य्हगो१ [ पर्यायबाचि ]

ङ्यीम्दोङ् ना. [ ŋʲimdoŋ ] तामाङ जातिको एक थर

ङ्यीया ना. [ ŋʲijaː ] शुक्रकिट

ङ्यीर्पङ् ना. [ ŋʲirpaŋ ] चाउरी
ङ्येर्पङ् [ पर्यायबाचि ]

ङ्यीलपा [ ŋʲilapaː ] तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर

तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर

ङ्यीसरे ना. [ ŋʲisare ] शनिबार

ङ्यु ना. [ ŋʲu ] निहुँ
ङ्युङ [ पर्यायबाचि ]

ङ्युङ् ना. [ ŋʲuŋ ] निहुँ
ङ्यु [ पर्यायबाचि ]

ङ्ये ना. [ ŋʲe ] दूध
ङ्य्हे, नेदेन् [ पर्यायबाचि ]

ङ्येक् लङइ ना. [ ŋʲek laŋai ] तीतो स्वाद हुने काँक्रो

ङ्येक्लीङ्/ ङ्येत्तीङ् ना. [ ŋʲekliŋ ] हाँसो
ङ्यत्तीङ् [ पर्यायबाचि ]

ङ्येक्स ना. [ ŋʲeksa ] बुद्धि बङ्गारो

ङ्येःङ ना. [ ŋʲeːŋa ] डाह
ठदो,मदक्बी सेम्, ल्यल् [ पर्यायबाचि ]

ङ्येत्न लबी म्ही ना. [ ŋʲetna labi mi̤ ] जोकर
ङ्येत्न लबे म्ही [ पर्यायबाचि ]

ङ्येत्न लबे म्ही ना. [ ŋʲetna labe mi̤ ] जोकर हँसाउने मान्छे
ङ्येत्न लबी म्ही [ पर्यायबाचि ]

ङ्येन् ना. [ ŋʲen ] १) माया २) पति–पत्नी ; श्रीमान श्रीमती
मोइदेप् [ पर्यायबाचि ]

ङ्येन् टुः ना. [ ŋʲen ʈuː ] काखीको गन्ध, काखी गन्हाउने

ङ्येन् दोल ना. [ ŋʲen dola ] जारी खत; अर्काकी स्वास्नी ल्याए वापत भर्नुपर्ने विवाह खर्च

ङ्येन्नी ना. [ ŋʲenni ] टुसा

ङ्येन्स ना. [ ŋʲensa ] ओड्ने लुगा

ङ्येन्स्यामो ना. [ ŋʲensʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ

ङ्येःप ना. [ ŋʲeːpa ] १) हँस्यौली २) ठट्टा

ङ्येम्बा ना. [ ŋʲembaː ] सिलौटो

ङ्येम्बामा कोल ना. [ ŋʲembaːmaː kola ] लोहोरो
ब्रेयुङ् [ पर्यायबाचि ]

ङ्येर्पङ् ना. [ ŋʲerpaŋ] ] चाउरी
ङ्यीर्पङ् [ पर्यायबाचि ]

ङ्येल ना. [ ŋʲela ] हतकडी; सजाय पाएको व्यक्त्तिको हात गोडामा लगाइने कल्ली

ङ्येस्ये १/ ङ्येस्यी ना. [ ŋʲesʲe ] साँझ, रात

ङ्यो छाब ना. [ ŋʲo tsʰaːba ] निधारमा सियोले घोचेर टीका बनाउने

ङ्योइ ना. गुन्यु
स्यामा; गुने [ पर्यायबाचि ]

ङ्योङ्ब ना. १) पश्चाताप २) नम्र

ङ्योल्ब ना. [ ŋʲolba ] कृष्णपक्ष

ङ्य्या/ ङ्हा ना. [ ŋʲjaː ] मुनाल

ङ्य्हीत्खेप् ना. [ ŋʲi̤tkʰep ] दुइ पल्ट

ङ्य्हीब ना. [ ŋʲib̤a ] जोडा;भाले पोथी

ङ्य्हे ना. [ ŋʲe ] दूध; स्तन
ङ्ये, नेदेन् [ पर्यायबाचि ]

ङ्य्हे स्यामो ना. [ ŋʲe̤ sʲaːmo ] दूधे च्याउ

ङ्य्हेगी ना. [ ŋʲe̤gi ] जन्मजात
डीन्जेन्फमो [ पर्यायबाचि ]

ङ्य्हेजङ् ना. [ ŋʲed̤ zaŋ ] १)कल्चौंरा २)स्तन

ङ्य्हेत्/ङ्य्हेद् ना. [ ŋʲet̤ ] कलेजो
नेँ [ पर्यायबाचि ]

ङ्य्हेन् ना. [ ŋʲe̤n ] चौतारा

ङ्य्हेम ना. [ ŋʲe̤ma ] साइत
छ्यो [ पर्यायबाचि ]

ङ्य्हेम्रा ना. [ ŋʲe̤mraː ] दूधे घाँस

ङ्ल्ज्य ना. [ ŋldzja ] गजो, ढ्याङ्ग्रो वा दमाहा बजाउने साधन

ङ्हङग्र्याल् ना. [ ŋa̤ŋagrjaːl ] बहुमत; शक्ति

ङ्हङ्यम्ङ्य ना. [ ŋa̤ŋʲamŋʲa ] ढ्याङ्रे चरा ; लाछे

ङ्हन्दी ना. [ ŋan̤ di ] कारण

ङ्हब ना. [ ŋa̤ba ] ढेक ; पाँच पैसाको ढ्याक

ङ्हरदेन् ना. [ ŋar̤den ] तामाङ जातिको एक थर

ङ्हर् ना. [ ŋa̤r ] गारो, भित्तो, पर्खाल

ङ्हा ना. ढ्याङ्ग्रो

चेप्टो र गोलो आकारको फ्रेममा दुबैतिर छालाले मोरेको, समाउने बिँड भएको, मसिनो बाङ्गो लट्ठीले पिटेर बजाउने र विशेष गरी लामा, झाँक्री र धामीहरूले प्रयोग गर्ने साँस्कृतिक लोक बाजा

ङ्हार् ना. [ ŋa̤ːr ] पर्खाल
च्यारी [ पर्यायबाचि ]

ङ्हाल्ज्या ना. [ ŋaː̤ldzʲaː ] गजो

ङ्हासिङ ना. गजो; ढ्याङ्ग्रो बजाउने साधन

ङ्हील् ना. [ ŋi̤l ] गिजा
सन्हील् [ पर्यायबाचि ]

ङ्हेन् ना. भेद

ङ्हेर्ङहेर्ब ना. [ ŋe̤rŋe̤rba ] दलदले ; सिमसार ; धापिलो

ङ्हो ना. [ ŋo ] निधार ; भाग्य

ङ्होअीलु ना. [ ŋo̤ailu ] १)आकृति १)अनुहार

ङ्होता ना. मालिक; भडारे
ङ्होता;ङ्होब्दा;ङोक्ता;छ्यीम्सुङ्;छ्यीम्सुङ्;नेःमो;न्याबो [ पर्यायबाचि ]

ङ्होप्ता ना. [ ŋo̤ptaː ] मालिक; भडारे
ङोक्ता, छ्यीम्सुङ्, छ्यीम्सुङ्, नेःमो, न्याबो; ङ्होता;ङ्होब्दा [ पर्यायबाचि ]

ङ्होप्तास्या ना. [ ŋo̤ptaːsʲaː ] मालिकनी Mistress

ना. [ sa ] १) नाडी २) रेखा ३) नसो
काज्यङ्, (क ग्यङ) [ पर्यायबाचि ]

चक्म ना. [ tsakma ] दर्शन ढुङ्गो

दर्सिन ढुङ्गो— ना॰ [सं॰ दर्शन ढुङ्गो] साह्रो र सेतो रबको एक जातको ढुङ्गो ।

चङ् ना. [ tsaŋ ] बुहारी;भाउजू

चङ्बु ना. [ tsaŋbu ] समुन्द्र The sea
कोल्मो,ग्ये, छ्युजम्ब, य्हे [ पर्यायबाचि ]

समुन्द्र— ना॰ [सं॰ समुद्रे समुद्र; सागर । ~ फल— ना॰ लामो मुटुको आकारका, तीखो टुप्पा भएका हरिया पात हुने, गुलाफको जस्तो फूल फुल्ने, आयुर्वेदमा जरा शक्तिवर्द्धक, वातनाशक र स्नायुसम्बन्धी रोगमा तथा पात चर्मरोगमा हितकर मानिएको एक लहरे बोट ।

चछो ना. [ tsatsʰo ] कालो धागो

चत ना. [ tsata ] नुन
चाचा [ पर्यायबाचि ]

चनगी ना. [ tsanagi ] अन्तरीक्ष
तेङ्ला, नम्दीङ्, नम्सरी, बाररी, मु [ पर्यायबाचि ]

चनसुङ् ना. [ tsanasuŋ ] कुखुरे देउता

चनु ना. [ tsanu ] अरिँगाल, खील गाडेर चिल्ने विषालु किरो

चनुके ना. [ tsanuke ] चाका, माहुरी वा अरिँगालको बच्चा रहेको फग्लेँटा
के [ पर्यायबाचि ]

चनुजङ् , चनजङ् ना. [ tsanudzaŋ ] अरिँगालको गोलो

चन् ना. [ tsan ] सिकारी देउता

चन्चन् ना. [ tsantsan ] तीतेपाती
च्येन्देरे [ पर्यायबाचि ]

चपुत् ना. [ tsaput ] कुटमिरो

चप्चप् ना. [ tsaptsap ] हतार

चबुत् ना. [ tsabut ] कुट्मेरो बोट

चलख् ना. [ tsalakʰ ] चलाख
ग्रीम्बु [ पर्यायबाचि ]

चलीङ् ना. [ tsaliŋ ] खाने मन

चव ना. [ tsawa ] पियन; समाचार बहक

चवइ ना. [ tsawai ] मुख्य; प्रमखु
म्हगी;ङाप्ता [ पर्यायबाचि ]

चवा ना. [ tsawaː ] आदि; सुरुवात
चुसाङ् [ पर्यायबाचि ]

चा खाम ना. धातु तत्व

चाङसार ना. बेहुला बेहुली

चाङ् री ना. [ tsaːŋri ] सौतेनी पट्टीको वाइबा

सौतेनी पट्टीको वाइबा

चाङ्छार ना. बेहुली Bride
चाङसार [ पर्यायबाचि ]

चाचा ना. [ tsaːtsaː ] नुन
चत [ पर्यायबाचि ]

चाचा ना. नुन Salt

चानु ना. अरिङगाल Wasp

चापुत ना. कुटमिरो

चाम ना. [ tsaːma ] झ्याङ

चाम ना. लिस्नो;सिढी Stair

चाम् ना. [ tsaːm ] पुल

चारा ना. [ tsaːraː ] केराको पात निस्कने ठाडा

चाल्दा ना. साङ्लो;सिक्री; बन्धन; जन्जिर Chain

चि ना. पात्रो Calendar

चि ना. पात्रो Calendar

चिक्या(चिठ्ठा) ना. चिबे

चिम्बु ना. छुचुन्द्रो
सिःबि [ पर्यायबाचि ]

चीक्प ना. [ tsikpa ] ढाँड ; मेरुदण्ड, कम्मर पछाडिको भाग, पिठिउँ

चीचग्रोङ् ना. [ tsitsagroŋ ] फूलझैं हाँस्ने केटाको नाम; थरको आधारमा दिइने नाम

चीचलम ना. [ tsitsalama ] फूलझैं हाँस्ने केटाको नाम;

(कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपना)

चीचलमो ना. [ tsitsalamo ] फूलझै हाँस्ने केटीको नाम; थरको आधारमा दिईने नाम

खान्चे खाटिवा चीचलमो? कहा बाट आउदै चीचलमो.

चीचवति ना. [ tsitsawati ] फूलझैं हाँस्ने केटीको नाम; थरको आधारमा दिईने नाम

चीदोङ् ना. [ tsidoŋ ] हिसाब

चीनो ना. [ tsino ] निशाना
तेत् [ पर्यायबाचि ]

चीपी ना. [ tsipi ] चिभे,बिहानीपख कराउने, लामो पुच्छर हुने कालो चरो

चीपोर् ना. [ tsipor ] डण्डीफोर

चीप्के ना. [ tsipke ] चिवे चरा

चीबु ना. [ tsibu ] जुठो
जुरु [ पर्यायबाचि ]

चीम ना. [ tsima ] खुट्किलो

चीम् ना. [ tsim ] छुचुन्द्रो
चीम्ङ्युक् [ पर्यायबाचि ]

चीम्गन् ना. [ tsimgan ] तामाङ जातिको एक थर

चीम्ङ्युक्/ चीम्ङयु / चीम्म्युक् ना. [ tsimŋʲuk ] छुचुन्द्रो
चीम् [ पर्यायबाचि ]

चीलीम्स्यामो ना. [ tsilimsʲaːmo ] हुक्काको जस्तो आकार भएको एक प्रकारको च्याउ

चीलीली ना. [ tsilili ] एक प्रकारको चरा

चीले ना. [ tsile ] एउटा मात्र फूल फुलेको अवस्था पीले

चीवा ना. [ tsiwaː ] तालु

चुइपालो ना. [ tsuipaːlo ] यसपाली

चुङ् ना. [ tsuŋ ] फेद

चुच्याङ् ना. [ tsutsʲaːŋ ] सुरुको भोज

चुतोर् ना. [ tsutor ] सुर

चुप्फायाङ्फयाङ ना. गाइने किरा Dragon fly

चुप्फायाङ्फयाङ ना. गाइने किरो Dragon fly

चुबी ना. [ tsubi ] चक्कु

चुःबे बेल ना. [ tsuːbe bela ] थाल्ने बेला

चुम्हील्हुइब ना. [ tsumi̤lṳiba ] मनुष्य चोला

चुरुम्बा ना. [ tsurumbaː ] धेरै पाकेको बाली

चुसाङ् ना. [ tsusaːŋ ] सुरुवात
चवा [ पर्यायबाचि ]

चे ना. [ tseː ] खिया, भाँडामा लाग्ने कस
च्या [ पर्यायबाचि ]

चे ना. [ tse ] धार्नी ; बाह्र पाउको तौल

चे:त् ना. [ tseːt ] मैदान; खुल्ला चउर; सम्म परेको जमिन
च्यात् [ पर्यायबाचि ]

चे:रु ना. [ tseːru ] मृगको सिङ; हरिन, जङ्गली पशुको सिङ प्रयोग गरि बनाएको हतियार

चेक्के ना. [ tsekke ] कमी /थोरै

चेःङेन् ना. [ tseːŋen ] ढाँचा ; स्वाङ; नक्कल
चेःङ्येत [ पर्यायबाचि ]

चेःङ्येत् ना. [ tseːŋʲet ] ढाँचा;स्वाङ

चेत् ना. [ tset ] भिरालो जमिन

चेन् ना. [ tsen ] १)कुल देउता २)बाघ
ख्ल, च्यन्, ताग, न्यातस्हीप्त, ला, ल्हु, स्हीप्ता [ पर्यायबाचि ]

चेन्गीसुङ् ना. [ tsengisuŋ ] जे पनि खान पाउने

चेन्चेन् ना. [ tsentsen ] चन्दन, सुगन्धयुक्त एक जातको काठ, श्रीखण्डको लेप

चेन्डेल् ना. [ tsenɖol ] झाँक्रीको देवता पन्छाउने काम

चेन्र्हङब (चेन्ह्रङ्बा) ना. [ tsenraŋ̤ ba ] बाघ जस्तो; मासु बढी खाने

चेप ना. [ tsepa ] चेपे;मुख चेप्टो खाल्को माछा

चेम ना. [ tsema ] १) नाच २) नाटके ; लामाहरुले प्रदर्शन गर्ने नाटक (cf:ठुल्मु)
स्यब२ [ पर्यायबाचि ]

चेमछ्येब ना. [ tsematsʲʰeba ] नाटकीय

चेमस्य्हब ना. [ tsemasʲa̤ba ] नाट्य नाच

चेम्चेन ना. चाँप
चेम्बे [ पर्यायबाचि ]

चेम्बे ना. [ tsembe ] चाँप, झुप्पामा फल्ने एक जातको ठूलो रुख

चेम्बे ना. चाँप
चेम्चेन [ पर्यायबाचि ]

चेरेन् ना. [ tseren ] चरण

चेल्न ना. [ tselna ] १)चाल्नी २)चाल्नु

चोः ना. [ tsoː ] १)छेउ; कुनै ठाउँको टुप्पोमा २)खबर
ङम्, न२, नच्युप्, रइ [ पर्यायबाचि ]

चोके ना. [ tsoke ] रुखको हाँगा फाटेको ठाउँ

चोक्न ना. [ tsokna ] चुच्चो,तिखो
चोक्तो, चोक्न, म्युङ्ज [ पर्यायबाचि ]

चोखेम्पो ना. [ tsokʰempo ] चोखाली

चोङो डब् ना. [ tsoŋo ɖab ] छ्यापी
छ्यपी [ पर्यायबाचि ]

चोङ्खङ् / चोन्ह्र ना. [ tsoŋkʰaŋ ] जेल
च्युप्खाङ् [ पर्यायबाचि ]

चोःथेन् ना. [ tsoːtʰen ] तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर

तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर

चोदेन् ना. [ tsoden ] तामाङ जातिको एक थर

चोःरी ना. [ tsoːri ] समतल सतहको छेउ
च्येप्ले, रइटी१ [ पर्यायबाचि ]

चोल ना. [ tsola ] चोला
सुर्के [ पर्यायबाचि ]

चोहो ना. [ tsoho ] सभापति Chairman; Chairperson; President

चोहो रीम्पोछे ना. [ tsoho rimpotsʰe ] ठूलो मानिस

च्प्फयाङ्फयाङ ना. गाइने किरो; ड्रागन फ्लाई Dragon fly

च्यङ्कुर्हङ्ब ना. [ tsʲaŋkuraŋ̤ ba ] बढी कराउने

च्यङ्गु / फर ना. [ tsʲaŋgu ] ब्वाँसो

च्यङ्ग्र ना. [ tsʲaŋgra ] च्याङ्ग्रा

च्यङ्दङ् छोः ना. [ tsʲaŋdaŋ tsʰoː ] तान डोरी; तानलाई तन्काउने डोरी

च्यङ्ब ना. [ tsʲaŋba ] १)कान्छो, कान्छी २)कमी हुनु

च्यङ्स्यर् ना. [ tsʲaŋsʲar ] बाछिटा

बाछिटा [ना०] [बाङ्गो+छिटो हावाले हुइभ्याउँदा छड्के गरी परेको पानीको छिटा।

हावाले हुत्याउदा छड्के गरी परेको पानीको छिटो

च्यङ्स्यर्लुङ् ना. [ tsʲaŋsʲarluŋ ] आँधीबेहरी Storm

आँधीबेहरी [ना०] आँधी।

आँधी [ना०] [सं० अन्ध + ई] १. धूलो र पातपतिङ्गर उडाउँदै, रूखबुट्टा र घरहरू हल्लाउँदै र लतार्दै वेगसित चलेको पानीको थोप्ला परेको वा नपरेको बतास; हुरी; आँधीबेहरी। २. ठूलो समस्या। ३. नभएको कुरा।

च्यतरा ना. [ tsʲataraː ] पातहरु च्यातेको रुखको अवस्था

च्यन् ना. [ tsʲan ] बाघ
चेन्, ताग [ पर्यायबाचि ]

च्यपु / गुप ना. [ tsʲapu ] गुभो, बोट विरुवाको कमलो पात
मुगु [ पर्यायबाचि ]

च्यप्पङ् ना. [ tsʲappaŋ ] अमारो; सेतो फूल फुल्ने अमिलो फल फल्ने एक बोट

च्यम् ना. [ tsʲam ] पिसाब; मूत्र; मूत

च्यल् ना. [ tsʲal ] तान; कपडा बुन्ने यन्त्र

च्यल्द ना. [ tsʲalda ] साङ्लो; फलामको सिक्रि

च्या ना. नाडी Wrist

च्या ना. चिया Tea

च्याकोर् ना. [ tsʲaːkor ] चित्रो, अस्थाई गोठ छाउने, चौडाइ कम लम्बाई लामो हुने चित्रे

च्याङ ना. नसा Vein

च्यात; च्येत ना. टार;सम्म परेको ठाउँ Plain land

च्यात् ना. [ tsʲaːt ] मैदान; खुला चउर; सम्म परेको जमिन
चे:त् [ पर्यायबाचि ]

च्यान ना. बाघ;चितुवा Tiger

च्यानच्यान ना. तितेपाती

च्याप् ना. [ tsʲap ] औंठी; मुन्द्री

च्याबाल्च्युबुल ना. गौथली Piegon

च्याबी ना. [ tsʲaːbi ] भुसुनो

च्याम ना. पिसाब; मुत्र Urine

च्यामुस्यामो ना. [ tsʲaːmusʲaːmo ] एक प्रकारको तीतो स्वाद हुने च्याउ

च्याम्जाङ ना. मुत्राशय

च्यारी ना. [ tsʲaːri ] पर्खाल
ङ्हार् [ पर्यायबाचि ]

च्यालङ् ना. [ tsʲaːlaŋ ] करायेँ; हाँडी; मकै भुट्ने फलामको भाँडो
पुःपु, फोँसे [ पर्यायबाचि ]

च्यालु ना. [ tsʲaːlu ] नजर
छ्योक् [ पर्यायबाचि ]

च्याल्दा ना. [ tsʲaːldaː ] साङ्ला

च्यावगोर्र ना. [ tsʲaːwagorra ] गोठ
गोदे [ पर्यायबाचि ]

च्यीगो / च्युगु ना. [ tsʲigo ] बारुला; अरिङ्गाल जातको सानो चिल्ने किरो
छ्युगु [ पर्यायबाचि ]

च्यीगोजङ्/ छ्युगुजङ् ना. [ tsʲigodzaŋ ] बारुलाको गोलो

च्यीत्तोर ना. [ tsʲittora ] च्यीत्तोर

च्युकु ना. बारुला Wasp

च्युङच्युङ् ना. [ tsʲuŋtsʲuŋ ] केराको बोटको बीचको भाग टुसा; टुप्पो; बोटबिरुवाको टुप्पा

च्युप्खाङ् ना. [ tsʲupkʰaːŋ ] जेल
चोङ्खङ [ पर्यायबाचि ]

च्युर्कुन (च्युर्कान) ना. भँगेरो

च्ये/ फुगी / फोरती ना. [ tsʲe ] पेटी
केः, पेटी,फेब२ [ पर्यायबाचि ]

च्येकर् ना. [ tsʲekar ] नमिल्दो कुरा गर्ने मानिस A woman who has learned the art of witchcraft

च्येगेहर् ना. [ tsʲegehar ] एक धार्नीको भाँडो

च्येन्देरे /च्येन्डे ना. [ tsʲendere ] तितेपाती
चन्चन् [ पर्यायबाचि ]

च्येप्प ना. [ tsʲeppa ] बानी व्यवहार

च्यो ना. [ tsʲo ] ताप्के

च्योक्च्योक् ना. [ tsʲoktsʲok ] . दिउसो आँखा नदेख्ने; राती उड्ने चरो

च्योङ्लोङ् ना. [ tsʲoŋloŋ ] औंसा;झिँगोको अण्डाबाट घाउमा उत्पन्न हुने किरा
बुलुङ् [ पर्यायबाचि ]

च्योत्तोर् ना. [ tsʲottor ] १) शिकार २) सिउर; भालेको टाउकोमा हुने स्यूर

च्योन ना. भाइ
आले [ पर्यायबाचि ]

च्योन चाङ ना. बुहारी
आले चाङ [ पर्यायबाचि ]

च्योनअस्योर ना. [ tsʲonaasʲor ] त्रुटि रहित

च्योन् ना. [ tsʲon ] भाइ; बहिनी
अले, नो२ , मीयुङ् [ पर्यायबाचि ]

च्योमो ना. [ tsʲomo ] हिमाल
ग्लीङ्गङ् [ पर्यायबाचि ]

च्योम्बेक् ना. [ tsʲombek ] झुम्म पर्नु (जाड रक्सि आदिले झुम्मा पर्नु)

च्योम्बेक्ले टिटिवा। झुम्म परेर बसिराको छ।

च्योलोङ ना. औंसा (बाक्लो तरल पदार्थमा हुने किरा) Insect

च्योस्च्योस् ना. [ tsʲostsʲos ] कुकुरलाई बोलाउने आवाज
चे [ पर्यायबाचि ]

कुकुरलाई बोलाउने आवाज

च्हो ना. [ tso̤ ] चोर

छइ ना. [ tsʰai ] चोया
छेइ [ पर्यायबाचि ]

छक्कल् ना. [ tsʰakkal ] खाना खाने बेला

छङ् ना. [ tsʰaŋ ] डोको; बाँस निगालोको चोयाले बुनेको आँखैआखा भएको भाँडो
कप्छङ् [ पर्यायबाचि ]

छङ्खु / छङ्गु ना. [ tsʰaŋkʰu ] झोलुङगे
गोयोङ् [ पर्यायबाचि ]

छछबुछ ना. [ tsʰatsʰabutsʰa ] वंश; सन्तान
फोत्त, बुमङ् [ पर्यायबाचि ]

छथुन् ना. [ tsʰatʰun ] थुन्से
दग [ पर्यायबाचि ]

छप्प ना. [ tsʰappa ] गर्मी; घामको ताप; खडेरी The heat
हरेरी [ पर्यायबाचि ]

गर्मी— ना॰ [फा॰] १. तातोपन; पोल्ने स्थिति; उष्णता । २. गरम हुने ऋतु; घाम चर्किने समय; ग्रीष्म ऋतु । ३. रन्कने वा जोसिने स्थिति वा आवेग; रिस; क्रोध ।

खडेरी— ना॰ खेतीपाती गर्ने वर्षायाममा वा पानी पर्नुपर्ने समयमा पानी नपरी सुक्खा लागेको अवस्था; लामो समयदेखि पानी नपरेको अवस्था; सुक्खा; अनावृष्टि ।

छम् ना. [ tsʰam ] १) केश २) जाँठा; ज्ञानेन्द्रिय वरिपरि उम्रने रौं ३)ध्यान्; तपस्या गुफा;ओडार,जेल
गोम् [ पर्यायबाचि ]

छम् बुलुङ् ना. [ tsʰam buluŋ ] झुसिल्किरो; जीउ भरि झुसैझूस भएको किरो
डाप्लेक् [ पर्यायबाचि ]

छम्खङ् ना. [ tsʰamkʰaŋ ] ध्यान गर्ने ठाउँ

छयाम स्याबा ना. लामा द्वारा नाचिने शास्त्रिय नाच

छरङ् ना. [ tsʰaraŋ ] दुःख
ङ्याल, कस, दुःङाल्, दुगु, बर्दो [ पर्यायबाचि ]

छर्सा ना. [ tsʰarsaː ] हुर्केको ठाउँ

छर्हो ना. [ tsʰaro̤ ] दौँतरी ; साथी
ब्योन् र्हो, र्हो: (unspec. var. of र्होजेद्) [ पर्यायबाचि ]

छले ना. [ tsʰale ] नाल ; गहुँको बोट

छव ना. [ tsʰawa ] जरो; ज्वरो
डङ्सीङ्; र्हप्र्होप् [ पर्यायबाचि ]

छवा ना. [ tsʰawaː ] बिरामी; जरो; शरीरमा विकारबाट हुने ताप
नब२, सुखाजी [ पर्यायबाचि ]

छाइ ना. चोया

छाङ ना. डोको

छान ना. [ tsʰaːna ] नाम
छेन्, मीन् [ पर्यायबाचि ]

छाबा ना. ज्वरो Fever

छाःबा क्रि. टट्टाउनु

छाबो ना. [ tsʰaːbo ] साडुभाई; साडु; जार

छामो ना. [ tsʰaːmo ] जेठानी; देवरानी; सौतेनी; सौता

छामो ना. सौता

आफ्नै लोग्नेकी अर्की स्वास्नी

छाम् ना. [ tsʰaːm ] सिमाना; सीमा; किल्ला
स्हन् [ पर्यायबाचि ]

छाम्बुलुङ ना. झुसिल किरो Caterpiller
बुस्याडि [ पर्यायबाचि ]

छाम्बुलुङ ना. झुसिल किरा [ Caterpiller ]
बुस्याडि [ पर्यायबाचि ]

छाया ना. नाति

छारीब्योन्ला ना. [ tsʰaːribjonlaː ] जवानी

छाव ना. [ tsʰaːwa ] ज्वरो;जून Fever

छावा खाबा ना. ज्वरो आउनु

छि ना. बोसो Fat

छिदिल ना. मुसा; हात खुट्टामा निस्कने नदुख्ने घाउ

छिन ना. नङ;नङ्ग्रा Nail

छिमा/छिक्मा ना. कम्मर Lumber

छीः ना. [ tsʰiː ] १)जोखना; ग्रह नक्षत्रबाट शुभ अशुभ विचार गर्ने काम २) शब्द
हीगीबुमा [ पर्यायबाचि ]

छी ना. [ tsʰi ] हाड; सर्प वा माछाको काँडा छीमा) २) बोसो

छीःछ्योइ ना. [ tsʰiːtsʲʰoi ] शब्दकोश

छीबु ना. [ tsʰibu ] सयपत्रि

छीमा ना. [ tsʰimaː ] १)हड्डी; माछाको हाड २)छ्याकन; कोदोको गेडा निस्केर बाँकी रहेको ढाँड
छी [ पर्यायबाचि ]

छीमे ना. [ tsʰime ] १)बत्ती ; नङ्सल् २)छीमा; एउटै बोक्रामा दुई दाना भएको केरा
म्हार्मे [ पर्यायबाचि ]

छीम् ना. [ tsʰim ] समाधान

छीरीङ् ना. [ tsʰiriŋ ] व्यक्तिको नाम

छुदु ना. [ tsʰudu ] मह

छुप् ना. [ tsʰup ] निन्द्रा
न्हुर [ पर्यायबाचि ]

छुप्नो अल ना. [ tsʰupno ala ] जाग्राम; रात भरि नसुतेको
मुन्डु [ पर्यायबाचि ]

छुःब २ ना. [ tsʰuːba ] चिन्ह, निशाना

छुम्पु ना. [ tsʰumpu ] गुप्ताङ्ग, लिङ्ग र योनी

छुम्बु ना. [ tsʰumbu ] १)चाक, गुप्ताङ्क २)सारीको मुजा

छुया ना. पनाति

नाति वा नातिनीको छोरो; छोरा वा छोरीको नाति।

छुयासङ् ना. [ tsʰujaːsaŋ ] कसम

छुर ना. छपनि

छुर्मा ;उर्मो ना. [ tsʰurmaː ] तुवाँलो; गर्मी मौसममा कुइरो जस्तो आकाशमा देखिने धूलो

तुवाँलो— ना॰ [सं॰ तमाले गर्मी याममा धर्तीमाथि तिरमिर भएर उडेको देखिने धूममण्डल वा धूलिमण्डल; एक किसिमको पातलो कुहिरो; प्वाँलो ।

छुल ना. [ tsʰula ] नमुना ; उदाहरण ; दृष्टान्त

छे ना. [ tsʰe ] आयु

छे ना. घाँस Grass

छे लाबा ना. ढोक्ने

छे साल्गाइ ना. आयु बढोस्

छे:बङ्यीस् ना. [ tsʰeːbaŋʲis ] सप्तमी

छे:बङ्य्ह ना. [ tsʰeːbaŋʲa̤ ] पूर्णीमा
ङ्या [ पर्यायबाचि ]

छे:बडुः ना. [ tsʰeːbaɖuː ] षष्ठी

छेइ ना. [ tsʰei ] चोया;बाँस निगालो आदिको कप्टेरो
छइ [ पर्यायबाचि ]

छेकपाल् ना. [ tsʰekapaː ] तामाङ जातिको एक थर

छेक्यप् ना. [ tsʰekʲap ] सार्की

छेच्युङ् ना. [ tsʰetsʲuŋ ] खोटी, शरीरमा खोट भएको

छेजोम् ना. [ tsʰedzom ] जित्ने केटी

छेतेर ना. खरेटो; कप्टेरो

छेतेरे ना. [ tsʰetere ] १)पात झरेको वा मरेको रुख २)कप्टेरो; बाँस आदिको मकै भुट्ने साधन

छेदेरे ना. [ tsʰedere ] . पात झारेको रुख

छेनरीक्पा ना. [ tsʰenarikpaː ] वैज्ञानिक

छेने ना. [ tsʰene ] झाँक्रीको देवता

छेन् ना. [ tsʰen ] १) डोरी २) दाम्लो (झ) ३) आदरार्थी शब्द
छोः, छोःद, स्यक्ता, स्यल्की फेल्जेन्, र्हेल् छान,मीन् [ पर्यायबाचि ]

छेन्छोबा ना. [ tsʰentsʰobaː ] महाधिवेशन

छेन्जर्बार् ना. [ tsʰendzarbaːr ] १) शनिबार २) पेम्बा
कामरे , ङ्यीसरे , पेम्बा [ पर्यायबाचि ]

छेन्दर ना. झ्याम्टा
छेलेम [ पर्यायबाचि ]

छेन्पो ना. [ tsʰenpo ] १) महान् २) विशाल

छेपु ना. [ chhepu ] मृतक आत्मालाई पार लगाउने मन्त्र

छेपु ना. [ tsʰepu ] पेट; भुँडी
खोक्प (unspec. var. of फोःनोङ्ब), फो [ पर्यायबाचि ]

छेब ना. [ tsʰeba ] बढी; धेरै बढ्ता

छेःब २ ना. [ tsʰeːba ] तिथि; शुक्लपक्ष

छेःबङ्य्ही ना. [ tsʰeːbaŋʲi̤ ] द्धितीय

छेबच्यु, छेःच्यु ना. [ tsʰebatsʲu ] गुरु रिम्पोछेको जन्म मिति

छेःबदोप्पा ना. [ tsʰeːbadoppaː ] औंसी

छेःबब्ली ना. [ tsʰeːbabli ] चतुर्थी

छेबुत् ना. [ tsʰebut ] लामाको भाग वा अंश (मासु)

लामाको भाग वा अंश (मासु) , बाेम्बाे लाई दिने छाङ्‌र

छेबुम् ना. [ tsʰebum ] धार्मिक ग्रन्थ

छेबोन् ना. [ tsʰebon ] समाजेसेवी Social Worker
पोम्पो [ पर्यायबाचि ]

छेमे ना. थुक;राल;र्‍याल

छेमेन् ना. [ tsʰemen ] जेठी पट्टिको वाइबा

छेम्हीङ् ना. [ tsʰemi̤ŋ ] योध्दा

छेयाङ्दा ना. [ tsʰejaːŋdaː ] सगुन पोङ वा सगुनको कुनै पनि पिउने कुरा(जस्तै दहि,दुध, जाँड र रक्सि) हालेरको बटुकाको मुनि बिछ्याउने सालको पात

छेयोइबुम ना. पुस्ताकको ठेली Book Pile

छेरिङ लारि डोल्मो ना. पुर्व दिशामा फलामको आसनमा बसेकी जलदेवी

छेरेक्ले ना. [ tsʰerekle ] सानो धर्सो

छेर्ब २ ना. [ tsʰerba ] न्यास्रो; साथी नहुँदा हुने खिन्नता

छेर्हो ना. [ tsʰero ] कागजी साथी Pen friend

छेलेम ना. झ्याम्टा
छेन्दर [ पर्यायबाचि ]

छेलेम ना. झ्याम्टा
बुम्जेल,बुम्च्याल [ पर्यायबाचि ]

छेलेम् ना. [ tsʰelem ] झ्याम्टा
बुब्सेल [ पर्यायबाचि ]

छेल्मेल् ना. [ tsʰelmel ] छेस्को

छेवर् ना. [ tsʰewar ] ब्रतबन्ध
टाप्चे [ पर्यायबाचि ]

छोः ना. [ tsʰoː ] १) धागो २) डोरी
कोल्दो, टुप्,छेन्,छोःद, , स्यक्ता, स्यल्की [ पर्यायबाचि ]

छो ना. [ tsʰo ] हुल
ङ्यीप्-ङ्यीप्, य्हगो१ [ पर्यायबाचि ]

छो ना. डोरी Rope

छो ना. डोरी; दाम्लो

छोः बुल् ना. [ tsʰoːbul ] लास वा देवता वरिपरि चढ्याएको खाने चीजहरु

छोइपग् ना. [ tsʰoipag ] अनुमान दम्छीग् अनुशासन छ्यानीन्, दम्जी दम्छीक

छोकप् / छीक्प ना. [ tsʰokap ] पिठ्युँ
गो [ पर्यायबाचि ]

छोःक् ना. [ tsʰoːk ] प्रसाद
ख्लासोल्, स्य्हाल्स्ही [ पर्यायबाचि ]

छोक्प १ ना. [ tsʰokpa ] समाज
खोर्जे,दु:बन्हब, य्हुल्, य्हुल्ब [ पर्यायबाचि ]

छोग्ला ना. [ tsʰoglaː ] भेला हुने स्थान

छोङ् ना. [ tsʰoŋ ] व्यापार Business

छोङ् रो ना. [ tsʰoŋro ] लगानी कर्ताहरु

छोङ्खाङ् ना. [ tsʰoŋkʰaːŋ ] बजार; पसल

छोङ्ग्ला ना. [ tsʰoŋgla ] बजार
छोङ्खाङ् [ पर्यायबाचि ]

छोङ्पा ना. व्यापारी Businessman

छोङ्बा ना. व्यापारी Businessman

व्यापारी [ना०] [सं०] व्यापार गर्ने व्यक्ति; बेपारी।

छोङ्बो ना. [ tsʰoŋbo ] व्यापारी

छोःद ना. [ tsʰoːda ] डोरी;दाम्लो
छेन्, छोः, छोःद, स्यक्ता, स्यल्की [ पर्यायबाचि ]

छोन ना. रङ Color

रङ [ना०] [सं० रङ्ग] १. कुनै पनि वस्तुमा रहने तथा आँखाले हेरेर चाल पाइने, सेतो, रातो, कालो आदि वर्ण; रङ्ग; रँग। २. कुनै वस्तुलाई रँगाउने पदार्थ (चूर्ण, लेप वा झोल०; रोगन; पालिस। ३. तास, बुद्धिचाल, त्रिपासा आदि खेलमा पत्ती वा गोटीलाई प्रमुख मान्दा स्विकारिने वर्ण; तास आदि खेलको प्रमुख वर्ण; तुरुप। ४. तासका खेलमध्ये एउटा खेल। ५. जाँड, रक्सी, भाङ आदि मादक पदार्थको नशा; लागो। ६. छाँटकाँट; चालढाल; ढाँचाकाँचा। ७. कसैबाट कसैमा पर्ने प्रभाव; असर। ८. फुर्ती; रबाफ; धाकधक्कु। (. हे० रङ्ग पनि।

छोन् ना. [ tsʰon ] रङ; थरीथरीका रङ

छोन्डा ना. [ tsʰonɖaː ] छौँडा A woman who has learned the art of witchcraft

लोकधारणाअनुसार बोक्सी विद्या सिकेकी आइमाईले मानिसलाई पीरपिराउ गर्नका निम्ति घरघर चियो गर्न पठाउने हेतुले तालिम गरिएको तथाकथित बिरालो।

छोप् ना. [ tsʰop ] अचार; चटनी

छोःब २ ना. [ tsʰoːba ] सभा
सब १ [ पर्यायबाचि ]

छोर्छोर् ना. [ tsʰortsʰor ] १)भद्रगोल २)छरपष्ट
जीङ्जीङ् [ पर्यायबाचि ]

छोव ना. [ tsʰowa ] संस्कार
र्हीम्ठीम् [ पर्यायबाचि ]

छ्य ना. [ tsʲʰa ] १)पक्ष २)काँट, वरावरी, प्रकार

छ्यक ना. [ tsʲʰaka ] फटेङ्ग्रो
दङ्गुलुक्, दङ्गोलो, बीतर् [ पर्यायबाचि ]

छ्यक् ना. [ tsʲʰak ] किनार, लुगाको छेउ
न२ [ पर्यायबाचि ]

छ्यग्छ्यीग् ना. [ tsʲʰagtsʲʰig ] १)धुलोपिठो २)कच्याककुचुक

छ्यङ् ना. [ tsʲʰaŋ ] खाट, काठहरु बिछाएर बनाएको सुत्न मिल्ने
ख्यङ्,ङ्याल्ठी, ठी [ पर्यायबाचि ]

छ्यङ्च्योल्मो ना. [ tsʲʰaŋtsʲolmo ] पेया पदार्थ(रक्सी, छ्याङ्) बाँड्ने महिला वा स्त्री

छ्यट्टा ना. [ tsʲʰaʈʈaː ] बाछिटा

बाछिटा [ना०] [बाङ्गो+छिटो हावाले हुइभ्याउँदा छड्के गरी परेको पानीको छिटा।

छ्यदी/ तो ना. [ tsʲʰadi ] ढंग
छ्यालु [ पर्यायबाचि ]

छ्यपी ना. [ tsʲʰapi ] छ्यापी
चोङो डब् [ पर्यायबाचि ]

छ्यम्ब ना. [ tsʲʰamba ] १)ढिक्का २)ढिँडो

छ्ययुङ् ना. [ tsʲʰajuŋ ] ढुङ्गाको खेल
छ्योलो [ पर्यायबाचि ]

छ्यर् ना. [ tsʲʰar ] ठेउको; काठको टुक्रो

छ्यर्कु ना. [ tsʲʰarku ] घुम, चोयाले बुनी पातले छाएको घामपानीबाट बच्ने साधन
छ्यार्कु [ पर्यायबाचि ]

छ्यलु ना. [ tsʲʰalu ] ढङ्ग; कुनै काम गर्ने पद्धति;शैली;सीप

छ्यल्दुम् ना. [ tsʲʰaldum ] मोटो; जीउमा मासेल भरिएको वा फोक्सिएको

छ्यल्याम् ना. [ tsʲʰaljaːm ] संगीतका सामाग्रीहरु

छ्या ना. [ tsʲʰaː ] जोडी हात
फेःमोत् [ पर्यायबाचि ]

छ्याइ छ्याइ ना. [ tsʲʰaːi tsʲʰaːi ] झ्याली बजाउँदाको आवाज

छ्याङ्क ना. [ tsʲʰaːŋka ] छाँगो; छहरो; झर्ना; जलप्रवाह Waterfall

छहरो [ना०] [अ० मू० छर्+ओ] १. पहाडका खोँचबाट निस्केर पहरामा ठक्कर खाँदै झरेको पानीको प्रवाह; छाँगो; झरना, झर्ना। २. पहिरो जाँदा बग्दै गरेका माटाढुङ्गा आदिको समुदाय।

छाँगो [ना०] [अ० मू० छङ्] पहाडका अग्ला खोँचबाट पहरो हुँदै तल खसेको जलप्रवाह; झर्ना; छहरो।

झर्ना [ना०हे०] झरना।

छ्याङ्मा ना. [ tsʲʰaŋmaː ] वितरक

कुनै पनि शुभकार्य वा मर्दापर्दा पेया पदार्थ रक्सी, छ्याङ् आदि बाँड्ने कामको लागि तोकिएको व्यक्ति।

छ्याङ्मा ना. [ tsʲʰaːŋmaː ] वितरक

छ्याजलो ! ना. [ tsʲʰaːdzalo! ] नमस्कार

छ्यान्या/ वन्केन् ना. [ tsʲʰaːnjaː ] टालो कपडाको

छ्याप् ना. [ tsʲʰaːp ] तयार

छ्याप्छ्योप्/ छ्योप्र ना. [ tsʲʰaːptsʲʰop ] मिसावट
छ्योलोङ्मोलोङ् [ पर्यायबाचि ]

छ्याप्य्हुप् ना. [ tsʲʰaːpjṳp ] महिला पुरुष

छ्याब ३ ना. [ tsʲʰaːba ] मद्दत

छ्याबे ना. [ tsʲʰaːbe ] कापे

छ्यामी ना. [ tsʲʰaːmi ] तामाङ जातिको एक थर

छ्याम्पोस्यो ना. [ tsʲʰaːmposʲo ] खाते

छ्याम्बले ना. [ tsʲʰambale ] खाई लाग्दो काँक्रो वा फर्सी

छ्याम्बले ना. [ tsʲʰaːmbale ] कलिलो फल

छ्याम्बा ना. रुघा Cold
सोर्ङा [ पर्यायबाचि ]

छ्यायुङ् ना. [ tsʲʰaːjuŋ ] छेलो (फाल्न सक्ने ढुङ्गा)
दोवाप् [ पर्यायबाचि ]

छेलो— ना॰ [सं॰ शैलके १. फलाम वा ढुङ्गाको डल्लो हत्केलामा लिई कुममाथिबाट, ताकेको रेखामा उभिई सकेसम्म टाढा पुग्ने गरी हुर्थ्याइने खेल; छेलो हानी खेल्ने खेल । २. छेलो हानी खेल्ने, बाटुलो ढुङ्गो वा फलामको गोलो डल्लो । ३. पातलो ढुङ्गो वा पाङ्ग्राका गेडाजस्तै आकारको वस्तुलाई पानीमा उफ्रिँदै परसम्म पुग्ने हिसाबले हुत्त्याई खेलिने खेल । — खेलो— वि॰ १. आफूलाई चाहिएभन्दा पनि बढी भई हुने फालाफाल; ६याँका६याँक । २. प्रशस्त; पर्याप्त; चाहिएजति । क्रि॰ वि॰ ३. फालाफाल हुने गरी । ना॰ ४. फालाफाल हुने स्थिति ।

छ्यारी न् रि ना. [ tsʲʰari nri ] चलनचल्तीमा

छ्यार्कु ना. घुम

घुमः-कुम्बो चोयाले बुनेका दुइटा चित्रा भित्रबाहिर पारी बीचमा पातले छापेको, लाम्चिलो, चारकुने र दुइपाखे छाता वा ओढो; स्याखु।

छ्यालु ना. [ tsʲʰaːlu ] बानी; ढाँचा पहिरन; ढंग
छ्यदी [ पर्यायबाचि ]

छ्यालु ल्होल्हो ना. [ tsʲʰaːlu lo̤lo̤ ] फरक व्यवहार

छ्यासङ् ना. [ tsʲʰaːsaŋ ] शौचालय; चर्पी
क्लीछ्याजङ्, फिर्क्याप्खाङ [ पर्यायबाचि ]

छ्यासुग् ना. [ tsʲʰaːsug ] पञ्जा
यास्युप्, लग्सुग [ पर्यायबाचि ]

छ्यी ना. [ tsʲʰi ] १)घाँस २)बोसो

छ्यीङ्,छीङ्स्हे ना. [ tsʲʰiŋ ] १)कच्चा पदार्थ २)काँचो

छ्यीम्सुङ् ना. [ tsʲʰimsuŋ ] मालिक;भडारे
ङोक्ता, ङ्होप्ता, ङ्होप्ता, नेःमो, न्याबो [ पर्यायबाचि ]

छ्यीस ना. [ tsʲʰisa ] खीसा, निक्लिन लागेको घोगा

छ्यु ना. [ tsʲʰu ] १)नसा २)पानी

छ्युक्डप् ना. [ tsʲʰukɖap ] निगुरो (सुक्खा बारीको कान्लामा पाइने निगुरो साग)
तोब्लीङ् डब् ;दइगनी [ पर्यायबाचि ]

छ्युक्तुङ् ना. [ tsʲʰuktuŋ ] कुरकुरे हाड; चाकको हाड

छ्युगु ना. [ tsʲʰugu ] १) तेल २) बारुला
च्यीगो [ पर्यायबाचि ]

छ्युगु ना. तेल

छ्युगुत् ना. [ tsʲʰugut ] आन्द्रमा राखेको बोसो
पेत् [ पर्यायबाचि ]

छ्युङ् १/ छ्युङ्ब ना. [ tsʲʰuŋ ] लालमणि

छ्युजम्ब ना. [ sʲʰudzamba ] समुन्द्र Sea

समुन्द्र [ना०] [सं० समुद्रे समुद्र; सागर।

छ्युतङ ना. [ tsʲʰutaŋ ] पानी जमाउने भाँडो

छ्युद ना. [ tsʲʰuda ] पानी घट्ट

छ्युदी ना. [ tsʲʰudi ] कल्चौडे

छ्युन्छ्युन् ना. [ tsʲʰuntsʲʰun ] हिँड्ने रोक्ने

छ्युमे २ ना. [ tsʲʰume ] सिमसार
छ्युस [ पर्यायबाचि ]

छ्युम्होम्होय्हुङ ना. [ tsʲʰumo̤mo̤jṳŋ ] दुम्सुरबोन मरेको स्थल

छ्युयेर् ना. [ tsʲʰujer ] घाउबाट निस्केको पानी

छ्युरङ् ना. [ tsʲʰuraŋ ] खोलामा पाईने एक प्रकारको माछा वा खान मिल्ने जीव जसको जीउको आकार सर्पको जस्तो हुन्छ ।

छ्युरल् ना. [ tsʲʰura ] पानीले भिजेको ठाउँ

छ्युर्ती ना. [ tsʲʰurti ] सिम; पानी भएको खोप

छ्युर्तेन् ना. [ tsʲʰurten ] चैत्य

छ्युर्देन् ना. [ tsʲʰurden ] माने, मृतकको सम्झनामा बनाइएको एक स्मारक
फुर्कङ, म्हने [ पर्यायबाचि ]

छ्युर्म ना. [ tsʲʰurma ] ओद

छ्युलङ् ना. [ tsʲʰulaŋ ] फोका; शरीरमा मासुभित्र पानी भरिएको पिण्ड, फुकुन्डो

छ्युलेन् ना. [ tsʲʰulen ] पानी जमेको आलु

छ्युल्दुर ना. फोकाः ठेला

छ्युल्दोर ना. फोका
छ्योल्दोर [ पर्यायबाचि ]

छ्युस ना. [ tsʲʰusa ] सिमसार; धाप चिसो जमिन
छ्युमे२ [ पर्यायबाचि ]

छ्ये ना. [ tsʲʰe ] १)किताब; कागज, शास्त्र २)जुनी, आयु, उमेर, जुग, युग
स्योःस्यो [ पर्यायबाचि ]

छ्येगर् ना. [ tsʲʰegar ] निधारमा सेतो भएको

छ्येङ्जोङ् ना. [ tsʲʰeŋdzoŋ ] रक्सी भट्टी

छ्येच्यु / तीङ्सी ना. [ tsʲʰetsʲu ] धार्मिक नाच

छ्येत्बेद् / स्येबीनो ना. [ tsʲʰetbed ] चिनजानकै

छ्येबछ्युङ्ब ना. [ tsʲʰebatsʲʰuŋba ] साना ठुलो; घटबढ

छ्येमे ना. [ tsʲʰeme ] १) थुक २) विशेष बत्ती
थो [ पर्यायबाचि ]

छ्यो ना. [ tsʲʰo ] साइत हेर्ने; दिशा
ङ्य्हेम [ पर्यायबाचि ]

छ्यो ना. [ tsʲʰo ] दिशा

छ्योइ ना. [ tsʲʰoi ] १) धर्म २) लामाको ग्रन्थ

छ्योइ-ठीम् ना. [ tsʲʰoi-ʈʰim ] शास्त्रीय प्रथा

छ्योइखाङ् ना. [ tsʲʰoikʰaːŋ ] पुस्तकालय Library

छ्योइगोइ ना. [ tsʲʰoigoi ] धार्मिक वस्त्र

छ्योइठी ना. [ tsʲʰoiʈʰi ] पुस्तक राख्ने पिर्का

पुस्तक राख्ने पिर्का

छ्योइठीम् ना. [ tsʲʰoiʈʰim ] धर्मनीति

छ्योककङ् ना. [ tsʲʰokakaŋ ] देवस्थान ; मूर्ति रहेको ठाउँ

छ्योक् ना. [ tsʲʰok ] नजर ; हेराई
च्यालु [ पर्यायबाचि ]

छ्योखाङ् ना. [ tsʲʰokʰaːŋ ] प्रार्थानालय

छ्योगा ना. [ tsʲʰogaː ] विधि

छ्योन्दोक् ना. [ tsʲʰondok ] रक्सी वा जाँड लागेर हल्लिदै हिडेको अवस्था

छ्योन्दोङ्छ्योन्दोङ् ना. [ tsʲʰondoŋtsʲʰondoŋ ] पेय पदार्थ लाग्दाको हिँडाई

छ्योप्प ना. [ tsʲʰoppa ] पूजा गर्नु
ल सङ्ब [ पर्यायबाचि ]

छ्योबेमा ना. [ tsʲʰobemaː ] १)कमलको फुल २)सिमलको रुख

छ्योमाङ् ना. [ tsʲʰomaŋ ] तामा; बाँसको टुसा

छ्योमो ना. तामा

छ्योम्लोङ् ना. [ tsʲʰomloŋ ] पानी माथि खस्ने आवाज

छ्योल ना. [ tsʲʰola ] घट्टको मदानी अठ्याउने सबैभन्दा तल्लो भागको फलाम

छ्योला ना. [ tsʲʰolaː ] रसेन ढुङ्गा

छ्योलो ना. [ tsʲʰolo ] ढुङ्गाको खेल
छ्ययुङ् [ पर्यायबाचि ]

छ्योलोङ्मोलोङ् ना. [ tsʲʰoloŋmoloŋ ] मिसावट

छ्योल्तोरो ना. [ tsʲʰoltoro ] गाठागुठी, डल्लो निस्केको

छ्योल्दोर ना. फोका
छ्युल्दोर [ पर्यायबाचि ]

ना. [ dza̤ ] छोरा; छोरो

जउ ना. [ dzaṳ ] जौ
जगु [ पर्यायबाचि ]

जउँरा ना. [ dza̤ũraː ] जमरा; टीका लाउँदा कपालमा सिउरीने जौका आँकुरो

जउले ना. [ dza̤ule ] शिकारी चील; आकाशमा माथिमाथिसम्म उडिरहने एक हिंस्रक पंक्षी

जगु ना. [ dzagṳ ] जौ
जउ [ पर्यायबाचि ]

जङ् ना. [ dza̤ŋ ] गुँड

जङ्ग / ग्याहेर् ना. [ dza̤ŋga ] झ्याङग

जङ्गु ना. [ dzaŋ̤ gu ] ओदान

जङ्ज्यीङ् ना. [ dza̤ŋdzʲi̤ŋ ] गन्जागोल

जचमान् ना. [ dza̤tsamaːn ] परिवार
म्हेम्हे, सुङ्मा [ पर्यायबाचि ]

जज ना. [ dza̤dza̤ ] सानु

जमान् ना. [ dza̤maːn ] भाकल; प्रतिज्ञ

जमे/ जइ / जमेत् ना. [ dza̤me ] छोरी

जम् खप्प ना. [ dza̤m kʰappa ] भाइ टीका
जम्दुग [ पर्यायबाचि ]

जम्की ना. [ dza̤mki ] बुलाकी
नत्थ [ पर्यायबाचि ]

जम्दुग ना. [ dza̤mduga ] भाइ टीका; दिदी वा बहिनीले दाजु वा भाइलाई टीका लगाई यमराजबाट बजाइने काम
जम् खप्प [ पर्यायबाचि ]

जम्बलीङ्/ जम्ब ना. [ dza̤mbaliŋ ] पृथ्वी; दुनियाँ; समूह
र्हीगीलुम्बु, सप्सी [ पर्यायबाचि ]

जम्बु ना. [ dza̤mbu ] जामुनो; प्याजी रङको फल फल्ने

जम्बुलिङ् ना. [ dza̤mbuliŋ ] ब्रह्माण्ड

जस्यीङ ना. [ dza̤sʲiŋ ] साल

जस्यीङ दोङ्बो ना. [ dza̤sʲiŋ donbg ] सालको रुख

जा ना. छोरा

जाङ्गा ना. झ्याँगा

जाङ्गु ना. ओदान

जाच ना. [ dzaː̤tsa ] कुन्जा; जाँतो वा घट्ट ठुङ्ने एकपट्टि चुच्चो भएको सानो घन

जामे ना. छोरी

जामेम्हा ना. ज्वाँइ

जि ना. जाँड
झि;केम;फुई [ पर्यायबाचि ]

जिवा (नाम्युङ) ल्हो ना. मुसा वर्ग

जीक्तेन् ना. [ dzi̤kten ] मनको

जीग्देन् ना. [ dzi̤gden ] संसार

जीङ्जीङ् ना. [ dzi̤ŋdzi̤ŋ ] छरपष्ट; भद्रगोल
छोर्छोर् [ पर्यायबाचि ]

जीजी ना. [ dzi̤dzi̤ ] चाल्नी

जीदाजङ् ना. [ dzi̤daːdza̤ŋ ] पाठेघर

जीननाङ् ना. [ dzi̤nanaːŋ ] भडार

जीन्लब् ना. [ dzin̤lab ] आशिष; आशिर्वाद
वङ् [ पर्यायबाचि ]

जीबुलुङ् ना. [ dzib̤uluŋ ] कोदोको आँख्ला खाने किरो

जीम्ब ना. [ dzi̤mba ] दान
गोइस्ये [ पर्यायबाचि ]

जीम्बा ना. [ dzim̤ baː ] तामाङ जातिको एक थर

जीर् ना. [ dzi̤r ] झीर; हुक्काको कस खोल्ने बटारिएको फलामे सुइरो

जुक ना. [ dzṳka ] १) यगु २) पुस्ता; वंश; परम्परा

जुब/छुःप्/ झुब्/ वखुम् ना. [ dzṳb ] भुँवरी
खोरोरा, खोर्लोमङ्, व्होरोरो [ पर्यायबाचि ]

भुँवरी [ना०] [भुमरी] शरीरका रौँ घुमि्रएर पलाएको ठाउँ वा त्यसरी परेको चक्र।

जुबडङ्ब ना. [ dzṳbaɖaŋba ] बाँढफाँड
रङ्बडङब [ पर्यायबाचि ]

जुमी ना. [ dzṳmi ] (१) औंला (२)तामाङ जातिको एक थर

जुरु/ जुरा ना. [ dzṳru ] जुठो, जुरो
चीबु, पुम्बुन् [ पर्यायबाचि ]

जुवा ना. [ dzṳwa ] जुवा
कुम्१ [ पर्यायबाचि ]

गोरु वा राँगा नार्दा दुवैका काँधमा राखेर जोतारुले बाँधिने दुई वा चारवटा सोइला भएको काठ

जेङ्जेङ् ना. [ dzeŋ̤ dzeŋ̤ ] कसिङ्गर, धुलो मैलो
जोप्, नो२ [ पर्यायबाचि ]

जेनेजेन् ना. [ dzen̤ dzen̤ ] झर्लाङमा बसोबास गर्ने मानिसलाई बोलाउने नाम, झार्लाङको बासिन्दा

जेप्प दोङ्ग ना. [ dze̤ppa doŋga ] जहाज

जेब्र ना. [ dze̤bra ] जेब्र

जेब्र ना. [ dze̤bra ] जेब्र

जेम्ब २ ना. [ dze̤mba ] जाँगर

जेरु ना. [ dze̤ru ] जेठान; स्य्हाङ्बो

जेल् ना. [ dze̤l ] छेस्का; छेस्को आदिको मसिनो सिन्को

जेःस्यी ना. [ dze̤ːsʲi ] योग्यता वाला

जोः ना. [ dzo̤ː ] पेवा; दाइजो

जो ना. टुप्पो Tip
ज्योदो [ पर्यायबाचि ]

जो १ / जेइ ना. [ dzo̤ ] टुप्पो
जोङ्, फेरङ् [ पर्यायबाचि ]

जोग्ना ना. [ dzo̤gnaː ] तामाङ जातिको एक थर

जोङ ना. [ dzo̤ŋa ] प्रशासनिक केन्द्र Administrative center

जोङगन् ना. [ dzo̤ŋagan ] तामाङ जातिको एक थर

जोङ्तम् ना. [ dzo̤ŋtam ] गाउँ खाने कथा, चुट्किला

जोङ्दली ना. [ dzo̤ŋdali ] टाकुरो

जोप् ना. [ dzo̤p ] झिँजामिजा; झुस;कसिङ्गर

जोम ना. [ dzo̤m ] १) हाजिरी जवाफ २)गाउँ खाने कथा

जोमछ्याङ् ना. [ dzo̤matsʲʰaːŋ ] निम्तो

जोम्तम् ना. [ dzo̤mtam ] गाउँ खाने कथा

जोःरी / तोच्च ना. [ dzo̤ːri ] प्रतिस्पर्धी

जोर् ना. [ dzo̤r ] पोको

जोल्य ना. [ dzo̤lja ] नजिक पत्र

जोहब् ना. [ dzo̤hab ] जवाफ
स्य्हालु; स्हेर्लम्; स्हेर्लीङ् [ पर्यायबाचि ]

ज्यबडान्ब २ ना. [ dzʲa̤baɖaːnba ] शुभकामना

ज्यब्देन् ना. [ dzʲab̤ den ] तामाङ जातिको एक थर

ज्यर्दी ना. [ dzʲar̤di ] १)आर्यन २)बाहुन–क्षेत्री
नच्यर्, बामेन् [ पर्यायबाचि ]

ज्यल्पेल् ना. [ dzʲa̤lpel ] मूर्तिपूजक

ज्यहाङ् ना. [ dzʲah̤ aːŋ ] घरभित्रको अगेना भन्दा पछाडिको ठाउँ
ज्यगाहङ् /ज्यीहङ् [ पर्यायबाचि ]

ज्या ल्हो ना. [ dzʲa̤ːlo̤ ] मंकर राशि; बाह्र राशि मध्ये दसौँ

ज्या (नामे) ल्हो ना. चरा वर्ग

ज्याइछुपदोङ् ना. [ dzʲa̤ːitsʰupadoŋ ] पीपल रुख

ज्याउँज्याउँ ना. [ dzʲa̤ːũdzʲa̤ːũ ] हल्ला
गोयोङ्योङ् १ [ पर्यायबाचि ]

ज्याक्जीक् ना. [ dzʲa̤ːkdzi̤k ] फोहोर मैला

ज्याङ ना. उत्तर

ज्याङ न्हुप ना. उत्तर पश्चिम North Eest

ज्याङ स्यार ना. उत्तर पूर्व Eorth East

ज्याङ्गे ना. [ dzʲa̤ːŋge ] जामा; लामाले लगाउने

ज्याङ्बा ना. [ dzʲaː̤ŋbaː ] अभ्यास

ज्याँब ना. [ dzʲãː̤ba ] मुर्दाको नाममा लेखेको एउटा कागजी

ज्याम्ब ना. [ dzʲa̤ːmba ] बिचौलिया

ज्यार्ती ग्योत् ना. [ dzʲa̤ːrti gʲot ] नेपाली भाषा

ज्यार्दि ना. बाहुन;क्षेत्री
ङान्बा [ पर्यायबाचि ]

ज्यी ना. [ [dzʲi ] १)हात खुट्टाको जोर्नि, औंलाको खण्डहरु (इन्च) २)डोब; छाप; भूईमा पैतालाको डोब, चिन्ह ज्येः ३)जाँड; रक्सी कोर्छ्याङ्, ज्यीमी, बप्,केम्

ज्यीः ना. [ dzʲiː̤ ] औंलाको जोर्नी; शरीरको जोर्नी

ज्यीः, ज्ही ना. [ dzʲiː̤ ] उखुको खण्ड

ज्यीगङ् ना. [ dzʲi̤gaŋ ] जाँड राख्ने ठाउँ

ज्यीद मठर् ना. [ dzʲi̤da maʈʰar ] सह-प्रशिक्षक Co-instructor

ज्यीमी १ ना. [ dzʲi̤mi ] १)जमिन २)जाँड ३)सबै ठाउँ; संसार भरि
केम्; कोर्छ्याङ्; ज्यी; बप् [ पर्यायबाचि ]

ज्यीव ल्हो ना. [ dzʲi̤wa lo̤ ] मुसा वर्ग; मेष राशि

ज्युः स्यम् ना. [ dzʲṳːsʲam ] अन्तिम

ज्युक्दु ना. [ dzʲṳkdu ] चाक
ज्युप्दी, पक्च, फुल्दुर् [ पर्यायबाचि ]

ज्युज्युप् ना. [ dzʲṳdzʲṳp ] चिल्लो स्थान, धेरै फोहोर भएको स्थान

ज्युप्तो ना. [ dzʲṳpdi ] चाक, कन्डो, पुट्ठा नितम्ब

ज्युप्तो फुल्फुल् ना. [ dzʲṳpto pʰulpʰul ] चाकको फिलो, चाकको मासपिण्ड

ज्युप्दी ना. [ dzʲṳpdi ] चाक
ज्युक्दु, पक्च, फुल्दुर् [ पर्यायबाचि ]

ज्युर्नीङ् ना. [ dzʲṳrniŋ ] एक प्रकारको फुट्टे चरा

ज्येः/ ज्योइ ना. [ dzʲe̤ː ] भूँइमा पैतालाको डोब; चिन्ह; छाप
ज्यी [ पर्यायबाचि ]

ज्येत् ना. [ dzʲe̤t ] भाषा
ज्योत् (unspec. var. of ग्योत्) [ पर्यायबाचि ]

ज्येबतम् ना. [ dzʲa̤betam ] मीठो बोली; मीठो कुरा

ज्योगर् ना. [ dzʲo̤gar ] पुच्छर सेतो भएको

ज्योज्यो ना. दाइ Elder Brother
आज्यो [ पर्यायबाचि ]

ज्योदो ना. टुप्पो Tip
जो [ पर्यायबाचि ]

ज्योन् ना. [ dzʲo̤n ] लुगा राख्ने डोरी वा काठ
ज्योलोन् [ पर्यायबाचि ]

ज्योन्डोङ्डोङ् ना. [ dzʲo̤nɖoŋɖoŋ ] तरल बगेको

ज्योम्चि ना. झ्याउकिरि
झेरेरे [ पर्यायबाचि ]

ज्योर्मो ना. [ dzʲo̤rmo ] एक प्रकारको चरा

बथानमा हिँड्ने वर्षमा दुई ओटा मात्र अन्डा पार्ने एक प्रकारको चरा

ज्योर्लीङ् ना. [ dzʲo̤rliŋ ] एक प्रकारको चरा

ज्योल्दोरो ना. [ dzʲo̤ldoro ] डल्ले खुर्सानी; पिरो खोर्सानी

ज्योल्मो ना. [ dzʲo̤lmo ] एक प्रकारको चरा

अरु चरा जति उड्न नसक्ने एकछिन उड्दै अनि हिँड्दै गर्ने एक प्रकारको चरा

ज्योहो ज्योमो ना. उत्पत्ति भएका प्राकृतिक वस्तु तथा देविदेवता
ज्योहोथाङ [ पर्यायबाचि ]

ज्योहोथाङ ना. उत्पत्ति भएका प्राकृतिक वस्तु तथा देविदेवता
ज्योहो ज्योमो [ पर्यायबाचि ]

झि ना. जाँड
जि;केम;फुई [ पर्यायबाचि ]

टक्सर् ना. [ ʈaksar ] छापाखाना; पैसा छाप्ने घर

टङ ना. [ ʈaŋa ] पैसा (मोहर)

टङ् ना. [ ʈaŋ ] रगत मासी; हड्डी भित्रको मासु

टरे ना. [ ʈare ] खत; घाउ–खटिराको दाग
ल्य्हबो [ पर्यायबाचि ]

टा ना. [ ʈaː ] जरा
रीन् [ पर्यायबाचि ]

टा ना. फेद; जरा Button

टाक्यल ना. [ ʈaːkʲala ] टाइल
एइदी [ पर्यायबाचि ]

टाक्सा (बेङ्गा) ना. पाहा

टाङ ना. मासी

टाप्चे ना. [ ʈaːptse ] ब्रतबन्ध

टाप्टाप म्हेन्दो ना. वनमा कहिल्यै नओइलिने फूल

टारी ना. [ ʈaːri ] ढुङगाको ओडार

टार् ना. [ ʈaːr ] मैदान; सम्म परेको फराकिलो

टासी मोलाम ना. शुभ होस भनेर गरिने प्रार्थन

टुः ना. [ ʈuː ] पसिना

टु ना. पसिना

टुः फुम् ना. [ ʈuːpʰum ] पसिनाको थोपा

टुङ्ये दोङ्बो ना. [ ʈuŋʲe doŋbo ] टुनी रुख

टुङ्रा ना. अदुवा Ginger

टुप ना. धागो
का [ पर्यायबाचि ]

टुप् ना. [ ʈup ] धागो ; धाका
कोल्दो, छोः, छोः [ पर्यायबाचि ]

टुबा ना. [ ʈubaː ] तामाङ जातिको एक थर

टुबी ना. [ ʈubi ] टोपी
स्योज, स्योदे [ पर्यायबाचि ]

टेँःटेँ बुरि ना. [ ʈẽːʈẽ buri ] हुटिट्याउँ; लामा खुट्टा, कालो चुच्चो खैरो पिठ्यूँ हुने चरो

टेन्स्यीङ् ना. [ ʈensʲiŋ ] गहुँको बाला टिप्न प्रयोग गरिने साधन
टेप्स्यीङ् [ पर्यायबाचि ]

(दुईवटा गोलाकार काठलाई डोरिले एक साईटमा बाधेर बनाएको साधन)

टेँःपत ना. [ ʈẽːput ] सिरिस; सिरिसको घारी

टेप्टेप् म्हेन्दो ना. [ ʈepʈep men̤ do ] एक प्रकारको सेतो र निलो रङको फूल; ऋतु अनुसार फूलको रङ बद्लिने फुल

टेबो ना. शिरीष

टेबो म्हेन्दो ना. शिरीषको फूल

टेम्रेन् ना. [ ʈemren ] ठट्टा
ङ्याब, टेम्रेन्, ढाप्, लेप्स्याङ्,स्यम्रेन् [ पर्यायबाचि ]

टोका ना. [ ʈokaː ] ठुन्को;टुक्रो; कुड्को

टोकोरो ना. [ ʈokoro ] गलबन्दी

टोक् ना. [ ʈok ] टुक्की

टोन् ना. [ ʈon ] १)टेबल; बेन्च २)तखता; समान राख्न भित्तामा फलेक ठोकेर बनाइएको ठाउँ

ना. [ ʈʰa ] रामो; छिनो
र्ह [ पर्यायबाचि ]

ठङ्सीङ ना. [ ʈʰaŋsiŋ ] शरीर
गोदोङ्ब, बुङ्, ल्हुइ, स्य्ह, स्य्हल्ही [ पर्यायबाचि ]

ठदो ना. [ ʈʰado ] डाह
ङ्येःङ्, मदक्बी सेम्, ल्यल् [ पर्यायबाचि ]

ठप्रो/ख्रेन्ब ना. [ ʈʰaproː ] खाजा
दीगु, प्रो [ पर्यायबाचि ]

ठल् ना. [ ʈʰa ] कर

ठा ना. [ ʈʰaː ] रगत

ठाउदोङ् ना. [ ʈʰaːudoŋ ] कल्पवृक्ष

ठार ना. [ ʈʰaːra ] टपरी

ठिम्खेन्बो ना. [ ʈʰimkʰenbo ] कानुनविद् Lawyer

ठी ना. कुर्सी; आसान;मेच
ग्या; स्युदान [ पर्यायबाचि ]

ठीः१ ना. [ ʈʰiː ] १)कुर्सी; पिर्का २)खाट
कोक्च, देन्ठीख्याङ्, छ्यङ् [ पर्यायबाचि ]

ठीङ्ठीङ् ना. [ ʈʰiŋʈʰiŋ ] चल्दा निस्केको आवाज

ठीम् ना. [ ʈʰim ] प्रथा; संस्कार; कानुन; चलन; नियम
र्हीम्ठीम् [ पर्यायबाचि ]

ठीम्खाङ् ना. [ ʈʰimkʰaːŋ ] अदालत; न्यायालय

ठील् ना. [ ʈʰil ] तानको डन्डी

ठुइ ना. अभिषेक

ठुङ्गु ना. [ ʈʰuŋgu ] टुक्रा
दुङ्ग, दुम्बु, पीबरी, पेजे, पेज्य, फ्रुदु [ पर्यायबाचि ]

ठुङ्रे / न्हबीरे ना. [ ʈʰuŋre ] जन्मदिन

ठुःछ्याङ् ना. [ ʈʰuːtsʲʰaːŋ ] १) बैठक २) सभा

ठुल्मु ना. [ ʈʰulmu ] नाटक
चेम [ पर्यायबाचि ]

ठुल्मो ना. [ ʈʰulmo ] काम कुरो बिगार्ने आईमाई

ठुःस्येत् ना. [ ʈʰuːsʲet ] काउसो, सिमी जस्तो कोसा लाग्ने कोसामा विषालु सेतो झुस हुने, झुस शरिरमा लाग्दा साह्रै चिलाउने लहरो

ठेः / कोःरे१ ना. [ ʈʰeː ] १) सेतो दाग २) दाद

ठेगा ना. [ ʈʰegaː ] ठेगी

ठेङा ना. [ ʈʰeŋaː ] माला
फ्रेङ [ पर्यायबाचि ]

ठेङ्कोङ् ना. [ ʈʰeŋkoŋ ] दाग ; लुगामा लाग्ने फोहोर

ठेबा ना. [ ʈʰebaː ] मूलाको आचार

ठेम्ब तब ना. [ ʈʰemba taba ] डोब; डाम; चोट; खोपिल्टो

ठेवँ ङ्यम्ङ्य ना. [ ʈʰẽwa ŋʲamŋʲa ] हरियो चरो

ठोगा ना. [ ʈʰogaː ] थुक

ठोल्ठोल्ब ना. [ ʈʰolʈʰolba ] ठूलाठूला दाउरा

ना. [ ɖa̤ ] १) बित्ता २) हारालुछ्

डक्कु ना. [ ɖa̤kku ] ढक्की;कचौरा;डबका
खोरे, बद [ पर्यायबाचि ]

डङ्तर्ङ ना. [ ɖaŋ̤ tarŋa ] असल माछा

डङ्सीङ् ना. [ ɖaŋ̤ siŋ ] ज्वरो आउने संकेत छव

डन्ड ना. [ ɖa̤nɖa ] दण्ड ; जरिवाना
दोलोय [ पर्यायबाचि ]

डन्डर् ना. [ ɖa̤nɖar ] भ्वाङ्ङ; खाडल

डप्डप् ना. [ ɖa̤pɖap ] सागपात

डप्ल ना. [ ɖa̤pla ] भाले; कुल देवता

डब २ ना. [ ɖa̤ba ] विद्यार्थी; चेला

डब् ना. [ ɖa̤b ] साग

डम् यङ् ना. [ ɖam̤ jaŋ ] टुङ्ना आकारको संगीत साधन

डम्ङ्येन् ना. [ ɖam̤ ŋʲen ] टुङ्ना आकारको साङ्गीतिक बाजा
ड्यम्याङ् [ पर्यायबाचि ]

डम्फु ना. [ ɖa̤mpʰu ] डम्फु

डम्ब २ ना. [ ̤ɖa̤mba ] डम्फू; डम्फु तामाङ जातिको एक मौलिक बाज हो, गोलाकार एकपट्टी छालाले मोहोरिएको बाजा

डय्हेँ ना. [ ɖa̤jẽ̤ ] टिसी

स्त्रीयोनिको भित्र माथिल्लो भागमा र पशुयोनिको तल्लो भागमा हुने कामोत्तेजक मांसतुण्ड; भगको टुँडो; भगनासिका; नारी वा पोथी जातिको मणि।

डल ना. [ ɖa̤la ] टहरो; कच्ची छाप्रो

डलीङ् ना. [ ɖa̤liŋ ] निदाल

डलो ना. [ ɖa̤lo ] डालो

डल्छी ना. [ ɖa̤ltsʰi ] मुक्त्ति

डवाँ ना. [ ɖaw̤ ãː ] काँप्रो

डसङ ना. [ ɖa̤saŋ ] मडप; गुम्बाको नमुना; गुम्बाको आकृति; घेवा गर्दा बनाएको मण्डप

डहु ना. [ ɖa̤hu ] पीपलको रुख

डा ना. [ ɖaː̤ ] १)नाम्लो २)शत्रु; ग्रह; दशा; बाधा ३) आधार; समात्ने ठाउँ; समात्ने साधन

डा ना. नाम्लो
ढा [ पर्यायबाचि ]

पिठ्यूँमा भारी अड्याएर बोक्नाका निम्ति पाट, चोया, छाला आदिबाट बनेको थाप्लोमा लाउने चेप्टो पातो भएको एक प्रकारको डोरी; चेप्टो पातो भएको डोरी थाप्लोमा अड्याई पिठ्यूँमा भारी बोक्ने साधन।

डा क्र ना. [ ɖa̤ːkra ] पातो; नाम्लाको चेप्टो

डा च्युकु ना. [ ɖa̤ːtsʲuku ] बारुलो ; डोरी आकारको गुँड बनाउने सानो चिल्ने किरो

डाङ ना. कोसेली

डाङ्गले ना. [ ɖa̤ːŋgale ] ढाडे

डाप ना. साग Vegetable

डाप्डुप ना. सागपात

डाप्लेक् ना. [ ɖa̤ːplek ] झुसिल्किरो
छम् बुलुङ् [ पर्यायबाचि ]

डामे ना. [ ɖa̤ːme ] बरियो; नाम्लाको डोरी

डाम्फु ना. डम्फु
डाम्बा [ पर्यायबाचि ]

डाम्फुला व्हाइ ना. डम्फुको गीत

डाम्बा ना. डम्फु
डाम्फु [ पर्यायबाचि ]

डारु ना. ठुलो डमरु

डासील् ना. [ ɖa̤ːsil ] जितुवा
डाबोन् [ पर्यायबाचि ]

डाहुदोङ ना. बरको रुख

डि ना. छाला Skin

डिफि ना. छालाको बोक्रो

डिल्बु ना. घण्टी Bell

डीः / डुइ ना. [ ɖi̤ː ] पहिरो

डी/ खोम्लो ना. [ ɖi̤ ] छाला; खालो; खाला
डीब्ली; पाको [ पर्यायबाचि ]

डीक्क्योन् ना. [ ɖi̤kkʲon ] सम्पादन Edit

डीक्बोन् ना. [ ɖik̤bon ] १) मिलाप गराउने मान्छे २) सम्पादन

डीनोन् ना. [ ɖi̤non ] ग्रह Planet

डीन् ना. [ ɖi̤n ] १)गुण २)धर्म ३) सहयोग

डीन्जेन्फमो ना. [ ɖin̤dzenpʰamo ] १)जन्मदाता २)आमा
ङ्य्हेगी [ पर्यायबाचि ]

डीपा ना. [ ɖi̤paː ] पाप
दीग्पा, दीग्बा, ल्हयो [ पर्यायबाचि ]

डीब्ब ना. [ ɖi̤bba ] बट्टा

डीब्ली / डीप्ली ना. [ ɖi̤bli ] छाला
डी; पाको [ पर्यायबाचि ]

डीमनम्सुङ् ना. [ ɖi̤manamsuŋ ] श्रीसम्पत्ति; जायजेथा

डीस्यामो ना. [ ɖis̤ʲaːmo ] च्याउ Mushroom
स्यामो [ पर्यायबाचि ]

छाला जस्तो साह्रो हुने एक प्रकारको च्याउ

डुई; ढुई ना. पहिरो Landslide

डुग्ल्हो ना. [ ɖṳg lo̤ ] गरुड वर्ग, सिंह राशि

डुन्खाङ् ना. [ ɖṳnkʰaːŋ ] तपस्यी स्थल

डुन्डुन् ना. [ ɖṳnɖun ] तलमाथि
तोर्मोर्, दस्योल्फोस्योल्, फेदी [ पर्यायबाचि ]

डुप्च्यप् ना. [ ɖṳptsʲap ] दमाई

डुमाङ ना. अँगेरी

डुम्जन् ना. [ ɖṳmdzan ] तामाङ जातिको एक थर

डुल (पुख्रि) ल्हो ना. सर्प वर्ग

डुल् ना. [ ɖṳl ] सर्प

डुल्खोर् ना. [ ɖṳlkʰor ] गाडी

डुस्यीङ् ना. [ ɖṳsʲiŋ ] पानी जहाज

डेः ना. [ ɖe̤ː ] सित्त

डेइने ना. [ ɖe̤ine ] नर्क
ङ्याल्वा, सीवा, स्यीय्हुल [ पर्यायबाचि ]

डेङ ना. गरा

डेन्ब २ ना. [ ɖe̤nba ] न्यास्रो ; याद

डेमो ना. भूत;पिचास;प्रेत Ghost
डे [ पर्यायबाचि ]

डेम्साङ् /डम्सङ् ना. [ ɖe̤msaŋ ] चाल्नी, मिश्रित पिठोलाई छुटाउने काम

डोगा/ डोवाँ ना. [ ɖo̤gaː ] बँदेल

डोगो थारा ना. [ ɖo̤go tʰaːraː ] स्यामा बुन्ने तान

डोग्न ना. [ ɖo̤gna ] सङ्गत

डोङ् ना. [ ɖo̤ŋ ] कटुवा, हातले घुमाएर धागो कात्ने हात यन्त्र

डोङ्गङ् ना. [ ɖo̤ŋgaŋ ] छाप्रो; वनमा भएको छाप्रो

डोङ्स्यीङ् ना. [ ɖo̤ŋsʲiŋ ] अँगेरी

डोद् ना. [ ɖo̤d ] न्यानो; ताप Warm

ताप [ना०] [सं०] १. पोल्ने, तताउने वा सङ्घर्षणबाट प्राप्त हुने शक्ति। २. तातोपन; गर्मी; उष्णता। ३. मानसिक दुःख वा पीर; सन्ताप। ४. ज्वर।

न्यानो [वि०] १. जाडाको बेलामा गरम बनाउने (स्थल, कोठा आदि०; आरामदायी। ना० २. ठिक्कको तातो भएर जाडामा शरीरले अनुभव गर्ने आनन्द।

डोनखाङ् ना. [ ɖo̤nakʰaːŋ ] पाहुनाकक्ष, अतिथिलय

डोन् ना. [ ɖo̤n ] भोज

१)भोज; २)कसैको काम गरिदिए बापत दिइएको भोजन ३)तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर ४) नकरात्मक भनाईमा प्रयोग गर्दा कसैले कुटाइ खाएको बेल्दा बोलिने ;डोन ५) रिसाएर कुट्छु भन्दा प्रयोग हुने शब्द। जस्तैः डोन वाबा।

डोःन् ना. [ ɖo̤ːn ] भोज

डोन्बो ना. पाहुना; अतिथि

डोःम् ना. [ gam̤ ] काठको बाकस
गम्, बङ्ग [ पर्यायबाचि ]

डोम् ना. [ ɖo̤m ] बाकस; सधूम

डोम्बो/ डोम्ब ना. [ ɖo̤mbo ] पाहुना

डोरोजो ना. प्रेमि वा प्रेमिका Lover
सेम्रो;साराजो [ पर्यायबाचि ]

डोल्मो ना. देवी छेरिङ लारि डोल्मो पूर्व दिशामा फलाम आसनमा बसेकी जलदेवी

डोवरीडग ना. [ ɖo̤wariɖaga ] प्राणीहरु

डोसीङ् ना. [ ɖo̤siŋ ] तामाङ जातिको एक थर

ड्वा ना. सुङ्गु Swine
तिलि [ पर्यायबाचि ]

ड्वाफ्रे ना. जेठ

ढा ना. नाम्लो
डा [ पर्यायबाचि ]

पिठ्यूँमा भारी अड्याएर बोक्नाका निम्ति पाट, चोया, छाला आदिबाट बनेको थाप्लोमा लाउने चेप्टो पातो भएको एक प्रकारको डोरी; चेप्टो पातो भएको डोरी थाप्लोमा अड्याई पिठ्यूँमा भारी बोक्ने साधन।

ढाप्/ ठाप् ना. [ ɖʰa̤ːp ] १) नाटक २)ठट्टा
ङ्याब, टेम्रेन्, लेप्स्याङ्, स्यम्रेन् [ पर्यायबाचि ]

त १ / तपु ना. [ ta ] घोडा

त ल्हो ना. [ ta lo̤ ] घोडा वर्ग, तुला राशि

तक ना. [ taka ] चोइटा; काठ तास्दा निस्कने चोइटाहरु

तक्दीर् ना. [ takdir ] तकदीर

तक्प ना. [ takpa ] खुकुरीको ढाड

तक्सर्कती ना. [ taksarkati ] गुँद, सिममा पलाउने, पातको टुप्पामा झुप्पदार फूल फूल्ने गुन्द्री बुन्न उपयोगी झार

तग ना. [ taːga ] बाघ
चेन्, च्यन् [ पर्यायबाचि ]

तङ्गम्/ तङ्गब् ना. [ taŋgam ] पूर्खे चरा

तङ्गलङ् ना. [ taŋgalaŋ ] तर; थिग्रो; तेल; घ्यु; पानी आदिमा जमेको पाप्रो
तङतङ् [ पर्यायबाचि ]

तङ्गु ना. [ taŋgu ] तमाखु ; काँचो पातको ढुटो खुदोमा मोलेर बनाइने मत

तङ्तङ् ना. [ taŋtaŋ ] १) तर; तेल; घ्यु आदि जम्दा बसेको पाप्रो २) सीधा; सोझो; इमानदार
तङ्गलङ् ; तङ्तङ्ब; फ्युत्,डङ्बो, लेम्बो [ पर्यायबाचि ]

तङ्नङ् ना. [ taŋnaŋ ] अँगालो भरी;सिलाम; वास्ना आउने सेतो दाना हुने, अचार खाइने दाना
तङ्नम् [ पर्यायबाचि ]

तङ्नम् ना. [ taŋnam ] सिलाम
तङ्नङ् [ पर्यायबाचि ]

तङ्पेत्/ तङ्बेत् ना. [ taŋpet ] रातो जुका; लेकमा पाइने जुका

तङ्र १ ना. [ taŋra ] मेसो
दङ् (unspec. var. of ल्होङ्कोम्, unspec. var. of उङ्यी [ पर्यायबाचि ]

तङ्र२ ना. [ taŋra ] क्रम

तङ्रले १ ना. [ taŋrale ] सेरोफेरो

तङ्राले ना. [ taŋraːle ] क्रमिक रुपमा ग्यारेम् ग्यारम्
ग्यप्पेल [ पर्यायबाचि ]

तङ्लीङ्स ना. [ taŋliŋsa ] दादुरा

तङ्लो ना. [ taŋlo ] भाँडो; भाँडाकुँडा

तङ्सर कतो ना. [ taŋsar kato ] गोल झाँक्री

तङ्सर् ना. [ taŋsar ] १)बोरल २)जरायो ३)घोरल

तङ्स्यु ना. [ taŋsʲu ] १) रहर २) तलतल

तचेम ना. [ tatsema ] घोडा नाच, कुनै साधनले घोडाजस्तै बनाएर नाच्ने नाच

तन ना. [ tana ] तुन

तन गोयो ना. [ tana gojo ] तुन बोडी; तुन जस्तै लामो, लहरोमा फल्ने तरकारी

तपङ् ना. [ tapaŋ ] दूबो; हरिया ; लाम्चा र मसिना पात हुने ; प्रसिद्ध लहरे भुँइझार
ल्हार्ग [ पर्यायबाचि ]

तम् ना. [ tam ] कुरा
फ्रे, फ्रोइ [ पर्यायबाचि ]

तम् पे ना. [ tam pe ] अर्थ; उखान; आहान

तम्बले ना. [ tambale ] डुमरी; झुप्पामा फल्ने जेठमा पाक्ने एक जातको रुख

तम्र ना. [ tamra ] सिमी; टाटे सिमी
गोयो, गोयो, छ्युलङ्, गोयो, प्रुन्दुङ [ पर्यायबाचि ]

तम्सोर् ना. [ tamsor ] १) सूचना (ant: ग्रा ) २) समाचार

तरी ना. [ tari ] बन्चरो Axe

रूख ढाल्ने, गिँड्ने र दाउरा आदि चिर्ने काममा उपयोग गरिने, बिँड हालिने पासातिर मोटो र धारतिर पातलो भएको एक किसिमको हतियार; परशु; फर्सा।

तर् डब् ना. [ tar ɖab ] एक प्रकारको साग
तिलो डब [ पर्यायबाचि ]

तर्–तर्ब ना. [ tar-tarba ] धेरै सेतो

तर्ङ ना. [ tarŋa ] माछा

तर्ङ डी ना. [ tarŋa ɖi ] माछाको छाला कत्ला, माछाको शरिरमा पाप्रा झैं टलकदार पदार्थ।

तर्चलम ना. [ tarchalama ] सेतो अनुहार भएको केटाको नाम

सेतो अनुहार भएको केटाको नाम

तर्चलमो ना. [ tartsalamo ] सेतो अनुहार भएकि केटीलाई दिईएको नाम; तामाङ जातको थर अनुसार राखिने उप-नाम

तर्चवती ना. [ tartsawati ] सेतो अनुहार भएको केटीको नाम

तर्चवती-सेतो अनुहार भएको केटीको नाम (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपना)

तर्जोम् ना. [ tardzom ] सेतो अनुहार भएको केटीको नाम
तर्चावाती, तर्ली [ पर्यायबाचि ]

सेतो अनुहार भएको केटीको नाम; तामाङ जातको थर अनुसार राखिने नाम

तर्सङ ना. [ tarsaŋa ] सेतो कोदो

तर्सेप्रा/ तर्सेप्रा ना. [ tarsepraː ] सेतो माटो

तल २ ना. [ tala ] बलो; छानाको दाँतीमाथि बिचमा र धुरीमा रहने लामो काठ

तल ३ ना. [ tala ] चोटा;घरको छिँडीदेखि माथिल्लो तला

तली ना. [ tali ] भुइँ

तल् ना. [ tal ] काठको बलो

ता (तबु) ल्हो ना. घोडा वर्ग

ता १ ना. [ taː ] सिंह; बाघ

ता;ताबु ना. घोडा horse

ताइथुङ् ना. [ toitʰuŋ ] कमिज

ताएःनो ना. [ taːeːno ] केहि पनि
तेइनो [ पर्यायबाचि ]

ताक (च्यान) ल्हो ना. बाघ वर्ग

तागि ना. टोपी Cap
कुलागि [ पर्यायबाचि ]

ताङ् ना. [ taŋ ] १)तयारी खेत (जमिन) २ भाँडा ३)अँगालो ४)मेलो

ताङ्गि ना. मृग Deer

ताङ्पेत ना. [ taːŋpet ] खैरो जुका

ताङ्बात ना. खरी जुका; खैरो रङको ठुलो जुका Worm

ताङ्लिङ ना. उपियाँ Lice

ताङ्लिङ्स्वा ना. दादुरा

ताङ्सार ना. घोरल

घोरल— ना॰ रातोरातो र कालोकालो वा खैरो रब भएको, ठूला खालको बाख्राका आकारको, जङ्गलमा बस्ने र घाँस खाने एक जातको मृग ।

ताजि/ताज्या ना. घुच्चुक; गर्दन पडाडिको खोपिल्टो

ताजी ना. [ taːdzi ] १)घुच्चुक २)घिच्रो,गर्दन
ग्यबसीङ् [ पर्यायबाचि ]

तापा ना. माघ

ताप्केन ना. ताता भाडो सार्ने टालो वा कपडा

ताबु स्याबा ना. घोडा नाच(लडाइ साङ्केतिक) Horse Dance

तामाङ व्हाइ ना. तामाङ गीत Tamang Song

तामार् ना. [ taːmaːr ] लालीगुँरासको एक प्रजाति; सेतो फूल फुल्ने ढाँड चिल्लो हुने रुख

ताम्छ्योइ ना. [ taːmtsʲʰoi ] करारको पुस्तक

ताम्जा ना. उनिउँ

ताम्बाला व्हाइ ना. ताम्बाको गीत

ताम्रा ना. सिमी

ताम्सलीङ् / सलीङ् ना. [ taːmsaliŋ ] राज्य
ग्याल्स, नेः,य्हुल, य्हुल्सा, स्यीङ्खम्, स्हीयङ्खम् [ पर्यायबाचि ]

ताम्सोर् ना. [ taːmsor ] समाचार
सरग्युर [ पर्यायबाचि ]

ताया ना. पिँडालु

तार ना. सेतो White

सेतो [ना०] [सं० श्वेत] १. दूध, कमेरो, चून आदिको जस्तो रङ; श्वेत। वि० २. उक्त रङको।

तार तेमे ना. सेतो आलु White Potato

तारम्हाङ ना. ढेडु बाँदर Monkey

तारस्या ना. सेतो मासु White Meat

तारि ना. बन्चरो

रूख ढाल्ने, गिँड्ने र दाउरा आदि चिर्ने काममा उपयोग गरिने, बिँड हालिने पासातिर मोटो र धारतिर पातलो भएको एक किसिमको हतियार; परशु; फर्सा।

तार्ङा ना. माछा Fish

तावाम ना. भालु Bear

तावाम् ना. [ taːwaːm ] भालु
तोःवम्, म्हङ्गु [ पर्यायबाचि ]

तावार; गुरी ना. बिरालो Cat

तिका ना. छेपारो Lizard

तिङ ना. मुटु Heart

तिङ्ज्येक्ज्येक ना. बट्टाई

तित्पा साइ ना. ओछ्याउने कुरा

तिप्लिङ ना. बिजुली Light

तिबात ना. जुका (मान्छे वा जनवारको रगत चुस्ने) Foot worm

तिम्का ना. किर्ना Insect

तिम्ङयु ना. बाँदर Monkey
म्हाङ;माकार [ पर्यायबाचि ]

तिलि ना. सुङ्गुर Swine
ड्वा [ पर्यायबाचि ]

ती:तीङ् ना. [ tiːtiŋ ] यस साल; यो साल; यो वर्ष

तीक्लक् ना. [ tiklak ] छेपारो
तीका (unspec. var. of स्य्हुःल) लेबुम् [ पर्यायबाचि ]

तीङ् १ ना. [ tiŋ ] मुटु, ह्रदय

तीङ्कोर् ना. [ tiŋkor ] पड्के; पशुलाई गालि गर्ने शब्द

तीङ्गी डा ना. [ tiŋgi ɖaː ] मुटुको टुक्रा

तीङ्ब ना. [ tiŋba ] कुर्कुच्चो

तीङ्माइ ना. [ tiŋmaːi ] प्यारी

तीङ्लीङ् ना. [ tiŋliŋ ] फलामको डन्डी; झ्याल ढोका बन्द गर्ने डन्डी

तीङ्ल्हुङ् ना. [ tiŋlṳŋ ] विवेक

तीछुक् ना. [ titsʰuk ] छोटो निन्द्रा; छोटो निन्द्रा अवधि

तीदुङ् ना. [ tiduŋ ] तामाङ जातिको एक थर

तीप्रु ना. [ tipru ] भग्गिमिलो,ग्हतका जस्तै दाना; झुप्पादारमा फल्ने अमिलो फल।

तीप्लीक् ना. [ tiplik ] बिजुली; आकाशमा चम्केको बिजुली lightning

बिजुली— ना॰ [सं॰ विद्युत्] १. बादल लागेको बेला आकाशमा झिलिक्क चम्कने प्रकाश; सौदामिनी । 

तीबीद् ना. [ tibid ] कालो जुका
तीबेद् [ पर्यायबाचि ]

तीमुन् ना. [ timun ] गुहेली

तीम्ङ्यु ना. [ timŋʲu ] बाँदर
टे (unspec. var. of क्रेः), तीम्यु [ पर्यायबाचि ]

तीम्द ना. [ timda ] चिराइतो

तीम्देन् ना. [ timden ] तीप्लिङको बासिन्दा; तीप्लिङमा बसोबास गर्ने मानिसलाई बोलाउने नाम

तीम्बु ना. [ timbu ] सिलौटो; बगरमा पाइने गोलो ढुङ्गा

तीम्यु ना. [ timju ] बाँदर
टे (unspec. var. of क्रेः), तीम्ङ्यु [ पर्यायबाचि ]

तीम्र क्रि. [ timra ] किर्ना

तीम्सुर् तेमे ना. [ timsur teme ] तरुलको प्रकार

तीम्सुर्/तीम्सोर् ना. [ timsur ] भ्याकुर

तीय/ ते ना. [ tija ] पिँडालु
तेया, नेः तेया [ पर्यायबाचि ]

तीयुङ् ना. [ tijuŋ ] पोहोर साल

तीरीत् ना. [ tirit ] सलह

तीरेँत् ना. [ tirẽt ] सलहा; बथानमा हिड्ने, बाली खाने फटेंग्रो जातको किरो

तीर्चा ना. [ tirtsaː ] झाँक्री नाच्ने ठाउँको मन्दिर
देर्वाली [ पर्यायबाचि ]

तीली ना. [ tili ] सुंगुर

तीली कोस्यो ना. [ tili kosʲo ] तिन पाते

तीलो ना. [ tilo ] खोलीको छेउ छाउमा उम्रिने एक प्रकारको चिप्लो तरकारी

तीलो डब ना. [ tilo ɖaba ] एक प्रकारको साग

तीस्य ना. [ tisʲa ] गीठ्ठा
लग्स [ पर्यायबाचि ]

तुक्प ना. [ tukpa ] नजिकको ; आफन्त नातेदार

तुङ ना. [ tuŋa ] काट्ने सामाग्री

तुङ ना. शङ्ख
दुङ [ पर्यायबाचि ]

तुङ्देन् ना. [ tuŋden ] तामाङ जातिको एक थर

तुङ्र,तीङ्र ना. [ tuŋra ] अदुवा
सुनी [ पर्यायबाचि ]

तुम्बाक ना. बन्दुक Gun

तेक् ना. [ tek ] बिन्दु

तेक्क ना. [ tekka ] सींडी

तेङ्गी ना. [ teŋgi ] मृग
तेन्गे [ पर्यायबाचि ]

तेङ्गी स्यामो ना. [ teŋgi sʲaːmo ] सित्तके च्याउ; मृगे च्याउ

तेःङ्येन् ना. [ teːŋʲen ] अशुभ,अचम्म; उदेक; अकस्मात् आश्चर्यजनक

तेच्छाङ् ना. [ tettsʰaːŋ ] तोकिएको स्थान

तेन् ना. [ ten ] १)अर; घरमा गाग्री राख्न बनाएको ठाउँ २)आधार ३)नक्कल
देर्, देर्सा [ पर्यायबाचि ]

तेन्गे ना. [ tenge ] मृग ; हरिण
तेङ्गी [ पर्यायबाचि ]

तेन्ग्युर् ना. [ tengʲur ] असङ्ख्यक आधा भएको बुद्ध वचनका २२५ किताबहरु कग्युरको विस्तृत रुप

तेन्ज ना. [ tendza ] खुड्किलो, भर्‍याङ
ली [ पर्यायबाचि ]

तेन्स्यामो ना. [ tensʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ

तेब १ ना. [ teba ] माने, जाँतो घुमाउने रिठो

तेःम ना. [ teːma ] नाटकको विधा

तेमे ना. [ teme ] आलु; तरुल
तेमेत् [ पर्यायबाचि ]

तेमे ना. आलु;तरुल Potato

तेम्डेल् ना. [ temɖel ] सगुन

तेम्ब्रेल क्येन् ना. [ tembrela kʲen ] क्येन् नयाँ घरको भोज

क्येन्, नयाँ घरको घरमा बस्ने बला खाने भोज, घर पैचाेकाे भाेज

तेम्ब्रेल् ना. [ tembrel ] सगुनको रक्सी

तेया ना. [ tejaː ] पिँडालु
तीय [ पर्यायबाचि ]

तेले ना. [ tele ] हिलो;फाली
स्यील् ,फल [ पर्यायबाचि ]

हिलो [ना०] [प्रा० हिलो पानीमा मुछिएको माटो; माटाको लेदो; पङ्क।

 

तेले बुलुङ् ना. [ tele buluŋ ] १) चेपागाँडा २)गलेनी

तेसिङ ना. मसिनो कटुस

तोः ना. [ toː ] कोदालो, गइँची

तो ना. कोदालो;कोदाली;कुटो

लामो काठको बिँड र लाम्चो पातो हुने, खेतबारी खन्ने काममा प्रयोग गरिने फलामे हतियार।

तो रङ्बे स ना. [ to raŋbe sa ] चपारे दाँत, नमिलेको दाँत

तोः१ ना. [ toː ] कोदालो; कोदाली

तोइराप ना. इष्टदेवलाई पूजा गर्दा फलाक्ने मन्त्रहरु

तोइसाङ् ना. [ toisaːŋ ] तामाङ जातिको एक थर

तोक्कोङ्स्यामो ना. [ tokkoŋsʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ

तोक्चे २ ना. [ toktse ] लुडो; हम्मर जस्तै मूला, चट्नी, आदि पिस्ने काठको साधन

तोक्तोक् ना. [ toktok ] रुद्रघण्टी; जिब्रोको पछिल्लो भागमा हुने सानो कोमल मांसल
खल्दो [ पर्यायबाचि ]

तोङ्यार् ना. [ toŋʲaːr ] तामाङ जातिको एक थर

तोङ्री ना. [ toŋri ] आकाशमा

तोङ्सुम् ना. [ toŋsum ] टुसो
ङजुक्, पीःतब [ पर्यायबाचि ]

तोछोम् ना. [ totsʰoŋ ] एक छाक खाने कुरोमा हिँड्ने मानिस

तोप्रेत ना. [ topret ] केहि दिन; दुई चार दिन

तोबरेत् ना. [ tobaret ] अलिक दिन

तोब्लीङ् डब् ना. निगुरो
छ्युक्डप्;दइगनी [ पर्यायबाचि ]

तोम्बले ना. [ tombale ] छोटो मोटो; डल्लो मोटो मानिस

तोरमार ना. तलमाथि

तलमाथि— ना॰ [तल+माथि] उँधोउँभो; घटीबढी; तलवितल ।

तोःर् तेप्प ना. [ toːr teppa ] धाक ; रवाफ ; बोक्रे घमण्ड

तोर्क्यङ्/ तोक्यङ् ना. [ torkʲaŋ ] घिरौला

तोर्तोर् ना. [ tortor ] माथिमाथि

तोर्पो ना. [ torpo ] लेकाली
तोर्ब, तोर्ब, बोङ्देन्, ल्हदेन् [ पर्यायबाचि ]

तोर्मो ना. [ tormo ] तोर्मा; तामाङ संस्कारमा चामलको पिठोबाट बनाएको एक प्रकारको मूर्ति

तोर्मो ना. चामल वा कोदोको पिठोको देवी देवताको प्रतिकात्मक मूर्ति Symbolic image of the goddess of rice or millet flour

तोर्मोर् ना. [ tormor ] तलमाथि
डुन्डुन्, दस्योल्फोस्योल, फेदी [ पर्यायबाचि ]

तोर्योङ्मोर्योङ् ना. [ torjoŋmorjoŋ ] अलमलाई

तोलोङ्गे ना. [ toloŋge ] खर्पन; नोलका दुवै छेउमा भाँडा झुन्डयाई काँधमा बोक्ने साधन

तोल्बो ना. [ tolbo ] चौरीको बाछा

तोल्मो ना. [ tolmo ] चौरीको बाछी

तोवँ ना. [ towʌ̃ ] पासो; रुख काठले छेक्ने

तोःवम् /तोःम् ना. [ toːwam ] भालु
तावाम्, म्हङ्गु [ पर्यायबाचि ]

थक्प २ ना. [ tʰakpa ] हस्तमैथुन

थखु ना. [ tʰakʰu ] भुइँ कटहर

थङ् ना. [ tʰaŋ ] गन्ध, वासना, सुनसान

थङ्कर् गोक्गोक् ना. [ tʰaŋkar gokgok ] ठूलो चील

थङ्गर् ना. [ tʰaŋgar ] कटुसको रुख, काँडाभित्र बदाको स्वादको फल फल्ने रुख

थङ्गुइ ना. [ tʰaŋgui ] थङ्क; कागज वा कपडामा बौद्ध धर्मसँग सम्बन्धित चित्र विशेष
ङ्गु (unspec. var. of थङ्गोत्), पइकर्, पोइस्युर, पोटो [ पर्यायबाचि ]

थङ्म ना. [ tʰaŋma ] सुकाइएको अन्न; फिँजाएको अनाज
थङ्मो [ पर्यायबाचि ]

थङ्मो /थङ्बो ना. [ tʰaŋmo ] बिस्कुन; सुकाइएको अन्न; फिँजाएको अनाज
थङ्म [ पर्यायबाचि ]

थङ्र ना. [ tʰaŋra ] १)कटुस, एक प्रकारको घर छाउने रुख ,२)थाङ्ग्रो, घर बाहिरा चुली बनाएको मकैको सुली
तेःस्यीङ्, तेङ्रो [ पर्यायबाचि ]

थङ्स्यीङ् ना. [ tʰaŋsʲiŋ ] सल्लो,

थङ्स्यीङ् दोङ्बो ना. [ tʰaŋsʲiŋ dongbo ] सल्लोको रुख

थप् ,थप्सङ् ना. [ tʰap ] अगेनु
फुः, फुःसङ्, फोक्साङ्, फोक्साङ् [ पर्यायबाचि ]

थप्ताङ् ना. [ tʰaptaːŋ ] चुलो वरिपरिका सामानहरु

थप्लेक् डप् ना. [ tʰaːplek ɖap ] एक प्रकारको साग

थमग् ना. [ tʰamag ] चुरोट

थर्पाइ ना. [ tʰarpaːi ] निर्माण

था/ फ्म्२ ना. [ tʰaː ] १)फल्याक २) निसाना ; तारो

थाकङ् ना. [ tʰaːkaŋ ] तानको घाट; तानको स्थान

थाङ् ना. गन्ध Smell

थाङ्कु ना. थाङ्का

थाङ्गु ना. [ tʰaːŋgu ] नक्सा ; चित्र
सठा [ पर्यायबाचि ]

थानार ना. चिम्टा
गाप [ पर्यायबाचि ]

थानो ना. [ tʰaːno ] राख

थार २ ना. [ tʰaːra ] तान; स्य्हामा बुन्ने उपकरण

थीङ् ना. [ tʰiŋ ] (१)तामाङ जातिको एक थर (२) हत्केला,पैताला

(१) हत्केला-या फ्ला,याथीङ् (२) पैताला -कङ्थीङ्, कङ्फ्ला

थीजुङ्ब्ला ना. [ tʰidzuŋblaː ] शिष्टचारको

थीन् ना. [ tʰin ] तामाङ जातिको एक थर

थुः ना. [ tʰuː ] १)मन; २)इच्छा

थुः लेप् ना. [ tʰuːlep ] खाना
क्यन्, सोल्छ्योग् [ पर्यायबाचि ]

थुइ ना. [ tʰui ] १)काख २)डल्ला, धागो बेरिएको गोलो ३)टिपौं, चूडौं, चुडाँलौ

थुग्जेछ्ये/ थुःजेछ्ये ना. [ tʰugdzetsʲʰe ] धन्यवाद
होर्छे [ पर्यायबाचि ]

थुङ्ली ना. [ tʰuŋli ] पिउने इच्छा

थुःतम् ना. [ tʰuːtam ] १) मनको कुरा २) वार्ता

थुतम् ना. [ tʰutam ] वार्ता

थुन/ तोङ्गी ना. [ tʰuna ] हालत
मीलम् [ पर्यायबाचि ]

थुन्डर ना. सानो डमरु
थुन्दर [ पर्यायबाचि ]

थुन्द ना. [ tʰunda ] रासन; सामल; यात्राको खाद्य पदार्थ

थुन्दर ना. सानो डमरु
थुन्डर [ पर्यायबाचि ]

थुन्नो ना. [ tʰunno ] सिँग मृत

थुमार् ना. [ tʰumaːr ] छेस्को; सिन्को

थुम्थुम् ना. [ tʰumtʰum ] औंसी

थुम्बले ना. [ tʰumbale ] पुच्छर नभएको

थुरी ना. [ tʰuri ] सटल; कपडा बुन्न बनाइ राख्ने साधन

थुर्हो ना. [ tʰuro ] आत्मिक साथी

थुल्ले ना. [ tʰulle ] धुँवाको सानो रेखा,हल्का वास आएको

थुवा ना. [ tʰuwaː ] भगवान
कोन्ज्योक्सुम्, ग्याल्वा, सङ्गे, सङ्गे [ पर्यायबाचि ]

थुसङ् ना. [ tʰusaŋ ] निष्कर्ष

थे २ ना. [ tʰe ] थोपा
थेक्मेन् [ पर्यायबाचि ]

थेक्चेर् ना. [ tʰektser ] थोपा; पानीको छिटो

थेक्च्यार् ,थेच्यर् ना. [ tʰektsʲar ] कतैबाट झरेको पानीको थोपा थोपा

थेक्मेन् / थेक्मन् ना. [ tʰekmen ] थोपा A little
थे २ [ पर्यायबाचि ]

थेच्चर् / दर्काइ ना. [ tʰettsar ] धारा
ग्युङ्, वती [ पर्यायबाचि ]

थेत् ना. [ tʰet ] दाजुभाइ ; दिदीबहिनी ; एउटै आमाको गर्भबाट जन्मेको दाइ भाइ ; दिदीबहिनी

थेन् ना. [ tʰen ] १) वासी ; कुनै ठाउँमा बस्ने २) थान

जस्तैः कर्कालो थेन = कर्कलेकि (कर्कले बासि)

थेन्देर ना. तित्रा

थेन्सा ना. [ tʰensaː ] विदेश

थेबस्या ना. [ tʰebasʲaː ] जेठी श्रीमती
ग्रेन्स्या [ पर्यायबाचि ]

थेबा ना. [ tʰebaː ] जेठो छोरो

थोः ना. [ tʰoː ] १)करण २)चट्याङ् बज्र ३)धुरी

थो ना. [ tʰo ] १) थुक २)चिज

थोकर् ना. [ tʰokar ] तामाङ जातिको एक थर
थोक्र [ पर्यायबाचि ]

थोक्प२ ना. [ tʰokp ] इशारा; नबोलिकन सम्प्रेषण गरिने संकेत वा सान

थोग /ठोक्स्यीङ् ना. [ tʰoga ] मुङ्ग्रो
थोथो, पसन्, रोले [ पर्यायबाचि ]

थोङ ना. ढुङ्ग्रो

गाईभैँसीको दूध दुहुने काठ वा बाँसबाट बनेको भाँडो; ढुङ्ग्रो; दुधेरो।

थोङ् ना. [ tʰoŋ ] १) दुनेरी ; दुध दुने काठको भाँडो २) पोओरा पोथी ; बास्न लागेको कुखुरो
योम [ पर्यायबाचि ]

गाईभैँसीको दूध दुहुने काठ वा बाँसबाट बनेको भाँडो; ढुङ्ग्रो; दुधेरो।

थोङ्मो ना. [ tʰoŋmo ] चम्कना कुखुरी

थोङ्स ना. [ tʰoŋsa ] तील
स ग्रेन् [ पर्यायबाचि ]

थोङ्से ना. सितन

थोङ्से/ थोङ्जे ना. [ tʰoŋse ] सितन; चटनी

थोथो ना. [ tʰotʰo ] मुङ्ग्रो (काठको)
थोग, पसन्, रोले [ पर्यायबाचि ]

थोदोरेबोन् रि/ स्यीदीरीनो ना. [ tʰodorebonri ] विना कारणमा

थोन्दो ना. [ tʰondo ] कुरा बुझ्न नसक्ने मानिस

थोपो ना. टाउको

थोपो ना. टाउको; खप्पर Skeelon

थोप्पो ना. [ tʰoppo ] लिङ्ग; पुरुषको जननेन्द्रिय, स्त्री र पुरुष छुट्याउने चिन्ह
प्लीमीत्, लीक्प [ पर्यायबाचि ]

थोयर् ना. [ tʰojar ] सिमाना छुट्याउने ठूलो किल्ला

थोयार् ना. [ tʰojaːr ] देउरालीको पुरानो नाम

थोरी ना. [ tʰori ] कारणले

थोर्केन ना. [ tʰorken ] दौँतरी
न्हल्तङ् [ पर्यायबाचि ]

थोर्व ना. [ tʰorwa ] ढडिया (एक किसिमको पासो जस्लाई खोलाको दोभानमा माछा या पहा समाउन उपयोग गरिन्छ)

थ्वा ना. थुक Spit

ना. [ da̤ ] रोग

दइगनी ना. निगुरो
छ्युक्डप् ;तोब्लीङ् डब् [ पर्यायबाचि ]

दकेः ना. [ da̤keː ] टोकरी

दखुङ् ना. [ da̤kʰuŋ ] खोपी, भित्तामा बनाएको सामान राख्ने खोपो
खोबी, बखुङ्(वर्खुङ [ पर्यायबाचि ]

दग ना. [ da̤ga ] थुन्से
छथुन् [ पर्यायबाचि ]

दग्ज ना. [ da̤gdza ] टोकरी
दक [ पर्यायबाचि ]

दङ्गा ना. [ da̤ŋgaː ] फुर्सद

दङ्गुलुक् ना. [ da̤ŋguluk ] फट्याङ्ग्रो
छ्यक, दङ्गोलो [ पर्यायबाचि ]

दङ्गोलो / दङ्कुलुक् ना. [ da̤ŋgolo ] फटेङ्ग्रो
छ्यक, दङ्गुलुक् [ पर्यायबाचि ]

दङ्लेले ना. [ daŋ̤ lele ] काँडे भ्याकुर

दङ्सरी ना. [ da̤ŋsari ] न्याउरी मुसो
दङ्सीरी [ पर्यायबाचि ]

दङ्सीरी ना. [ da̤ŋsiri ] न्याउरी मुसो
दङ्सरी [ पर्यायबाचि ]

दजी ना. [ da̤dzi ] दाजु

दतीङ्ग्रा ना. [ da̤tiŋgraː ] बाज
बास [ पर्यायबाचि ]

दत्नीङ्ग्र ना. [ da̤tniŋgra ] बाज

ददर् ना. [ da̤dar ] ढोकाको चौकस

दप्प्रङ् ना. [ dap̤ praŋ ] काग
दब्ब्रङ् [ पर्यायबाचि ]

दब् / दप्/ सीव ना. [ da̤b ] सियो

दम् ना. [ da̤m ] बोतल

दम्जर्होङ् ना. [ dam̤ dzaro̤ŋ ] छनुवा केटाको नाम

दम्जर्होङ्- कुनै पनि बस्तु लिनु पर्यो या अपनाउनु पर्यो भने निक्कै समय लगाएर छान्ने व्यक्ति। तामाङ जातिको थर अनुसारको नाम (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपनाम)

दम्जलम ना. छनुवा केटाको नाम

दम्जलम‌-कुनै पनि बस्तु लिनु पर्यो या अपनाउनु पर्यो भने निक्कै समय लगाएर छान्ने व्यक्ति। (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपना)

दम्जवती ना. [ dam̤ dzawati ] छनुवा केटीको नाम,तामाङ जातको थर अनुसारको उप-नाम

दम्ज्यु ना. [ dam̤ dzʲu ] जनावरहरुले टाउको हल्लाउने एक प्रकारको रोग

दम्बलङ् ना. [ da̤mbalaŋ ] धमिरो ; काठ दाउरामा माटो थुपारी बस्ने खैरो किरो

दम्ल ना. [ da̤mla ] धमिरा
मुग्ज [ पर्यायबाचि ]

दम्वेछ्योइ ना. [ da̤mwetsʲʰoi ] धर्मशास्त्र

दरतङ् ना. [ dar̤ataŋ ] हिँउ जस्तै जमेको पानी

दर्गे ना. [ dar̤ge ] अघि

दर्च्यु / दर्स्यो ना. [ dar̤tsʲu ] झण्डा
दर्ज्यु, पासम्, लुङ्दर, लुङ्दर् [ पर्यायबाचि ]

दर्ज्यु ना. [ dar̤dzʲu ] झण्डा
दर्च्यु;पासम्; लुङ्दर; लुङ्दर् [ पर्यायबाचि ]

दर्बुङ् ना. [ da̤rbuŋ ] घ्याम्पो

दर्स्यींङ् ना. [ da̤rsʲiŋ ] साजको रुख; घरको झ्याल ढोकाको लागि उपयोगी हुने बलियो वृक्ष

दलन् ना. [ बार्दली; छानामुनी गारोको बाहिरा रेलिङले बारिएको बस्ने कौसी ] बार्दली; छानामुनी गारोको बाहिरा रेलिङले बारिएको बस्ने कौसी
करेबार् [ पर्यायबाचि ]

दलानङ् ना. [ dal̤aːnaŋ ] अँगालोभरी

दली ना. [ da̤li ] धनुष
गुर्ली [ पर्यायबाचि ]

दलीङ् ना. [ da̤liŋ ] धनु

दवाप् ना. [ da̤waːp ] ठूलो ढुङ्गा Big stone

दस्य ना. [ da̤sʲa ] बोसे आन्द्रा; लामो आन्द्रासँगै सेपिएको बोसे मासु

दस्योल्फोस्योल् ना. [ da̤sʲolpʰesʲol ] तलमाथि
डुन्डुन्, तोर्मोर्, फेदी [ पर्यायबाचि ]

दा ना. [ da̤ː ] खाँबो; खम्बा दीगु खाजा
ठप्रोः, प्रोः [ पर्यायबाचि ]

दा ना. खाबो;थाम;खम्बा

दाङ्सिरि ना. न्याउरी मुसो

दादार ना. भाला

१. बाणको जस्तो टुप्पो र लामो बिँड भएको, घोच्ने एक हतियार; बर्छा। २. हुलाकीले आत्मरक्षाका निमित्त टेकेर हिँड्ने, टुप्पातिर भाला भएको, घुँगुरासमेतको एक लट्ठी।

दान्देलादुइः ना. [ da̤ːndelaːduiː ] वर्तमान
मुदुइः [ पर्यायबाचि ]

दाप ना. सियो Needle

१. कपडा आदि सिउने, धागो, अल्झाउने नाथ्री भएको, फलामको सुई; लुगा सिउने फलामे सानो सुइरो। २. फलामको सुइरो। ३. हलाले जोतेको डोब।

दाबो ना. [ da̤ːbo ] प्रिय ( पुरुष ); बाबुराजा Dear (Male)
दामो [ पर्यायबाचि ]

दाब्राङ ना. काग

दामराङ् ना. [ daː̤maraːŋ ] तामाङ जातिको एक थर

दामो ना. [ da̤ːmo ] प्रिय (महिला); नानीरानी Dear (Female)
दाबो [ पर्यायबाचि ]

दाम्बिलिङ ना. उडने कमिलो, छिचिमिरो flying ant

दारताङ् ना. [ daː̤rataːŋ ] तामाङ जातिको एक थर

दारु ना. [ da̤ːru ] बरुद

दार्ज्यु ना. बौद्ध धर्म अनुसार काठमा उठाउने धार्मिक झण्डा

दार्पुङ ना. गाग्री; घ्याम्पो

दालि ना. गुलेली catapult

१. दुईचोके सानो काठमा रबरको फित्ता लगाई हातले तन्काएर मट्याङ्ग्रा हुर्‍र्याई चराचुरुङ्गीको सिकार गरिने अस्त्र। २. चोयाको ताँदो लाएर मट्याङ्ग्राले हानी चराचुरुङ्गीको सिकार गरिने धनुष।

दावा ना. [ da̤ːwaː ] सोमबार

दिगु ना. खाजा Breakfast

दिनि ना. घाम Sun

दिनिम्हेन्दो ना. सुर्यमुखी फूल

दिनिम्हेन्दो ना. सुर्यमूखी

दिम ना. घर Home

दी १ ना. [ di̤ ] समय
दुइः, बेल, बेलो, समे [ पर्यायबाचि ]

दीउरी ना. [ di̤uri ] दीयो ; तेल वा घ्यू बाल्ने, माटो वा धातुमा सानो भाँडो

दीगु ना. [ di̤gu ] खाजा ठप्रो प्रो

दीगुराजा ना. [ di̤guraːdzaː ] बिच्छी

दीग्पा ना. [ di̤gpaː ] पाप; हिंसा
डीपा, दीग्बा,ल्हयो [ पर्यायबाचि ]

दीग्बा ना. [ di̤gbaː ] हिंसा; पाप
डीपा, दीग्पा, ल्हयो [ पर्यायबाचि ]

दीङ् १ ना. [ diŋ̤ ] जमेर बसेको पानी

दीङ् २ ना. [ di̤ŋ ] वर्ष

दीङ्यीरे ना. [ diŋ̤ʲire ] आइतबार
म्हीम [ पर्यायबाचि ]

दीङ्ले ना. [ di̤ŋle ] ताल; पोखरी Pond

ताल [ना०] [सं० तल्ले पानी प्रशस्त जमेको ठाउँ; ठूलो प्राकृतिक पोखरी; दह।

पोखरी [ना०] [सं० पुष्करिणी] तलाउ; जलाशय।

दीजेप्प / दीजेब्बा ना. [ di̤dzeppa ] मुनिको उमेर; छेउछउको

दीनी ना. [ di̤ni ] दिउँसो;सूर्य; घाम Afternoon
ङ्येमा; दीँ;दीङ्यी [ पर्यायबाचि ]

सूर्य [ना०] [सं०] १. दिनमा आकाशमा देखिएर प्रकाश र ताप दिने; ज्योतिषशास्त्रले ग्रह तर ज्योतिषविज्ञानले तारा मानेको, बाह्य अन्तरिक्षको एक बल्दो लोक; घाम; बेला; सुर्जे। २. ज्योतिषशास्त्रअनुसार नौवटा ग्रहमध्येको पहिलो ग्रह। ३. पृथ्वी, मङ्गल, बुध आदि ग्रहहरूद्वारा परिक्रमा गरिने एक विशाल तेजपुञ्ज।

घाम [ना०] [सं० घर्म] १. सूर्यको तापयुक्त प्रकाश; सूर्यको राप; धूप। २. सूर्य।

दिउँसो [क्रि०वि०] १. दिनमा; दिउसो। ना० २. रातको उल्टो समय; दिन; दिउसो।

दीःनी ना. [ di̤ːni ] दिन
रेः१, रेत् [ पर्यायबाचि ]

दीनी म्हेन्दो / दीङ्यी म्हेन्दो ना. [ di̤ni me̤ndo ] सूर्यमुखी फूल

दीनीगुङ ना. [ di̤niguŋ ] मध्यान्न
दीन्गुङ् [ पर्यायबाचि ]

दीन् ना. [ di̤n ] दिन

दीन्म्हुन् ना. [ di̤nmṳn ] दिनरात

दीमग्ला ना. [ di̤maglaː ] घडेरी

दीमङ् ना. [ di̤maŋ ] बन मान्छे

दीमी ना. [ di̤mi ] चाबी, साँचो

दीम् ना. [ di̤m ] घर
खप् [ पर्यायबाचि ]

दीम् तेमे ना. [ di̤m teme ] घर तरुल

दीम् नम् ना. [ di̤mnam ] घरजम

दीम् नम् ना. [ di̤m nam ] घर–व्यवहार

दीम् वुलुङ् ना. [ dim̤ wuluŋ ] घरमै बस्न रुचाउने

दीम्की अब ना. [ di̤mki ab ] घरमुली

दीम्जो ना. [ di̤mdzo ] छत; घरको छानु

दीःम्हङ् ना. [ di̤ːma̤ŋ ] यती; बनमान्छे

दुः ना. [ dṳː ] गोबर

दुः स्यामो ना. [ dṳːsʲaːmo ] मलमा पाईने नराम्रो गन्ध आउने खाना नमिल्ने एक प्रकारको च्याउ

दुः१ ना. [ dṳː ] १) शोक २)जुठो; आशौच; मरण शैच ३) मल; खेतिपातिको लागि उपयोगी हुने गोबर

दुइः ना. [ dṳiː ] समय
दी१ , बेल, बेलो, समे [ पर्यायबाचि ]

दुइःखाला ना. [ dṳiːkʰaːlaː ] भविष्य

दुइछो ना. [ dṳitsʰo ] काल

दुइःनीजी ना. [ dṳinidzi ] भूतकाल

दुइरीमी ना. [ dṳirimi ] बखतमा

दुक्स्हे ना. [ dṳkse ] खानामा हुने विषादी

दुगुः ना. [ dṳguː ] चैत्र महिना

दुगु ना. [ dṳgu ] १) दुःख ; यातना २) हरु ३) वैशाख
कस, ङ्याल, छरङ्, दुःङाल्, नाम्दुङ्, बर्दो [ पर्यायबाचि ]

दुगु ना. वैशाख

दुग् ना. [ dṳg ] विष
बीक्, मेन्,म्यमेन्, सेत्मेन् [ पर्यायबाचि ]

दुङ ना. शङ्ख
तुङ [ पर्यायबाचि ]

दुःङाल् ना. [ dṳːŋaːl ] दुःख ; विरक्ति
कस, ङ्याल, छरङ्, दुगु, बर्दो [ पर्यायबाचि ]

दुङ् १ / दुङ्क्स ना. [ dṳŋ ] पिँध ; फेदी; फेद
असेन्, मेःस्याम् [ पर्यायबाचि ]

दुङ् ३ ना. [ dṳŋ ] शंख

दुङ्ग ना. [ dṳŋga ] टुक्रा; चोक्टा
ठुङ्गु, दुम्बु, पीबरी, पेजे,पेज्य, फ्रुदु [ पर्यायबाचि ]

दुङ्दुङ् ना. [ dṳŋduŋ ] ढकढक, ठूलो आवाज सुन्ने गरी ढकढक्याउनु

दुङ्बुलुङ् ना. [ dṳŋbuluŋ ] शँखेकिरा
स्याल्तुम्, स्याल्दुङ् [ पर्यायबाचि ]

दुङ्मा ना. [ dṳŋmaː ] लिङ्गो; मदानीको घाँटी; झाँक्रीले आँगनमा गाड्ने सिधा रुख; काठ वा बाँसको लामो स्तम्भ

दुङ्मो ना. [ dṳŋmo ] मानी; जाँतोको बीचमा गाडिने काठसँगको फलामको किला

दुच्चे ना. प्रशादको रुपमा राखिने चामल वा गहुँको जाँड;देउताले सुगन्ध लिने विश्वास रहेको
दुत्चे [ पर्यायबाचि ]

दुच्याङ् ना. [ dṳtsʲaːŋ ] मृतकको परिवाराई दिएको दान

दुःज्‍यङ् ना. [ dṳːdzʲaŋ ] सोककुल परिवारलाई सन्तोना कोसेली Sincere Sympathy
Sagun [ पर्यायबाचि ]

- ङीला मम मजि कक त दुःज्‍यङ् बोर्जिम खतुलबारी नितोला
- हजुर आमा बित्नु भयो, काकालाई सन्तोना पर्न कोसेली लगेर भेट्नु पार्ल

दुत्चे ना. प्रशादको रुपमा राखिने चामल वा गहुँको जाँड;देउताले सुगन्ध लिने विश्वास रहेको
दुच्चे [ पर्यायबाचि ]

दुन ना. [ dṳna ] दुनु ; पात सिन्काले गाँसेको सानु भाँडो

दुःब २ ना. [ dṳːba ] थकाई

दुःब न्हब २ ना. [ dṳːba na̤ba ] विश्राम

दुःब१ ना. [ dṳːba ] आराम; श्रम वा कामले थकाई लाग्नु

दुमु ना. [ dṳmu ] बुढी कन्या Unmarried Old lady

वृद्धा उमेरसम्म  विवाह नगरेकी महिला कन्यखुयु, ल्हामेन्स्या

दुम् ना. [ dṳm ] खिल, माहुरी वा अरिँगाल आदिको म्यँ खील

दुम्बु/ दुम्ब ना. [ dṳmbu ] १)मासुको टुक्रा २)चोक्टा
ठुङगु; दुङ्ग; पीबरी; पेजे; पेज्य; फ्रुदु [ पर्यायबाचि ]

स्या दुम्बु गि=मासु एक चोक्टा, सिङ दुम्बु गि=काठ एक टुक्क्रा

दुम्स्यीङ् ना. [ dṳmsʲiŋ ] दुम्सी

दुर्सा ना. [ dṳrsa ] चिहान, मसानघाट

दुर्सा ना. चिहान Cemetry

दुलु ना. [ dṳlu ] कसिङ्गर;धूलो Dust
बुकबुक्प, बुफ्र [ पर्यायबाचि ]

कसिङ्गर/कसिबर-ना॰ [कसर+इबर/इङ्गरे १. धूलोमूलो; घसरपसर; पातपतिङ्गर; घुरान । २. फालिने वा बढारिएको फोहर वस्तु; रद्दी पदार्थ । ३. मन नपरेको मानिस; अप्रिय व्यक्ति (जस्तो— आँखाको कसिङ्गर॰ ।

दुल्मो ना. [ dṳlmo ] बुर्बुराउँदो ; फुक्को माटो

दु्त्चे ल्हाबा ना. नयाँ अन्नको जाँड चढाउने पूजा जेठमा नयाँ गहुँको अक्षेता र जाँड अनि मङ्सिरमा नयाँ धानको अक्षेता र जाँड चढाउने पूजा

देः ना. [ de̤ː ] सिला

दे:स्यी ना. [ de̤ːsʲi ] विदेशी; अर्को देशको मानिस

देद् ना. [ de̤d ] जमाउनु, मानिसले बोक्ने
दोद् [ पर्यायबाचि ]

देनी/ दइगनी / देउनी / द्यनी ना. [ de̤ni ] निउरो
कीडप् [ पर्यायबाचि ]

देन् ना. [ de̤n ] गलैंचा, धागोले बुनेको ओछ्याउन प्रयोग गरिने

देन्छीन् १ ना. [ de̤ntsʰin ] सही

देन्ठी ना. [ den̤ ʈʰi ] कुर्सी
ठी१ [ पर्यायबाचि ]

देन्स ना. [ de̤nsa ] जग

देप् ना. [ de̤p ] सट्टा
पोदेप् [ पर्यायबाचि ]

देब २ ना. [ de̤ba ] सुविधा; आराम

देबदम्ल/ देपदम्ब ना. [ de̤badamla ] मूल्य मान्यता

देब् ना. [ de̤b ] १) पालो २) साट्टा

देर् ना. [ der̤ ] १)आधार २) पीठ; थुन्सेको तल्लो भाग
तेन्, देर्सा [ पर्यायबाचि ]

देर्मा ना. थाल
Plate [ पर्यायबाचि ]

देर्मा / खार्बा ना. [ de̤rmaː ] थाल

देर्वाली ना. [ der̤waːli ] .झाँक्री नाच्ने ठाउँको मन्दिर तीर्चा

देर्सा ना. [ der̤saː ] आधार
तेन्, देर् [ पर्यायबाचि ]

देल्ले ना. [ del̤le ] बाक्लो तरल जमेको अवस्था

देवाछेन्गी स्हीङ्गम् ना. [ de̤waːtsʰengi si̤ŋgam ] स्वर्ग लोक; अन्नत स्वर्ग लोक

देवेज्याब ना. [ de̤wedzʲaːba ] पुन: गन्ती

देसल् ना. [ de̤sal ] सलाई
मेजङ् , मेप्च्या [ पर्यायबाचि ]

देस्य ना. [ de̤sʲa ] दतिवन ; सजिवन दन्तकाष्ठ

देस्या ना. सिउँडी

देःस्यी दु: ना. [ de̤ːsʲi duː ] रासायनिक मल; विदेश बाट आयात गरिएको माल

देस्येन् ना. [ de̤sʲen ] सुख
कीप्प [ पर्यायबाचि ]

देह्लो ना. [ deh̤ lo ] जोखना हेर्ने मानिस

दोँकुदी ना. [ dõ̤kudi ] नरसिङ्गा

दोक्तेन् ना. [ do̤kten ] तामाङ जातिको एक थर

दोगा ना. [ do̤gaː ] खण्ड; अंश

दोःग् ना. [ do̤ːg ] राक्षस
स्हुखी, रीम्बु,स्यीम्बु [ पर्यायबाचि ]

दोङ ना. रुख Tree

दोङ्ग ना. [ do̤ŋga ] डुङ्गा

दोङ्बो/ दोङो ना. [ do̤ŋbo ] रुख

दोङ्राप ना. कुलदेउताहरुको विवरण

दोङ्र्हाप् ना. [ do̤ŋraː̤p ] इतिहास

दोङ्र्हाप्खेन्बो ना. [ do̤ŋraː̤pkʰenbo ] इतिहासविद्

दोङ्ला कोला ना. बिरुवा

दोङ्ले ना. [ do̤ŋle ] केराको थाम

दोङ्स्यामो ना. [ do̤ŋsʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ

जङ्गलको मुढाहरुमा उम्रिने र ठेकि जस्तो आकारको एक प्रकारको च्याउ

दोद् ना. [ do̤d ] भारी
देद् [ पर्यायबाचि ]

दोन् ना. [ do̤n ] काम; व्यवहार

दोपस्ये ना. [ do̤pasʲe ] अनुवाद गर्नु; उल्थ; Translation

एउटा भाषाको शब्द अर्को भाषामा बुझाउनु

दोप्त ना. [ do̤pta ] १)शिक्षित २)जान्ने ३)विद्धान
खोन्बो [ पर्यायबाचि ]

दोब् ना. [ do̤b ] १)झाडी; घाँसैघाँस भएको ठाउँ २)सिमाना; बाटोमा स्याउला राखी ढुङ्गाले थिचि भूतलाई बाटो छेक्ने काम

दोम्च्यीच्यी, वल्ही ना. [ do̤mtsʲitsʲi ] एकदमै सानो चरा; पोथी चाहि साधारण रङको हुन्छ र भाले चाहि टाटेपाटे रङको हुन्छ

दोम्ज ना. [ do̤mdza ] तामाङ जातिको एक थर

दोम्बा ना. [ do̤mbaː ] भाले जनावर
गोन्ड, व्हबा [ पर्यायबाचि ]

दोम्सोर्बोन् ना. [ do̤msorbon ] १)झाँक्रीको जन्मदाता २)झाँक्रीको माता

दोर सुरुवाल् ना. [ do̤ra suruwaːl ] दौरा सुरुवाल

दोरा स्याबा(स्याब्रु स्याबा) ना. नाच प्रारम्भ गर्नु अगाडि नाच्ने ठाउँ माग्ने नाच

दोर्/ पेल्हो ना. [ do̤r ] मुना; मुन्टो; फर्सि,साग, काँक्रो,बाँस, निगालो आदिको टुप्पो वा कलिलो मनुा
दोर्कोलोक्, मरो [ पर्यायबाचि ]

दोर्कोलोक् ना. [ do̤rkolok ] मुन्टो
दोर्, मरो [ पर्यायबाचि ]

दोर्जे ना. [ do̤rdze ] बज्र

दोर्जे ना. बज्र

दोर्जे नाम्ज्युङ ना. बज्र बिडार, न्वारन गरिदा पढिने पुस्तक

दोर्मो ना. [ do̤rmo ] बिशेष गरि रसुवा तिरका तामाङ र शेर्पा जातिको महिलाहरुले बख्खुको पछाडिपट्टि बेरेर लगाउने धर्के कपडा
पङ्देन [ पर्यायबाचि ]

रसुवाकि नानाला गोईलो दोर्मो(पाङ्देन)। रसुवालि दिदिको जातिय पोसाक दोर्मो(पाङ्देन)।

दोर्मो ना. [ do̤rma ] झाँक्रीले तल्लो भागमा लगाउने लुगा
सुर्के, स्योल्दो [ पर्यायबाचि ]

दोर्होङ् ना. [ do̤ro̤ŋ ] मकै
मके [ पर्यायबाचि ]

दोला ना. [ do̤laː ] जारी खत

दोलेप् ना. [ do̤lep ] घामले तातेको ढुङ्गा

दोलेप्थेन् ना. [ do̤leptʰen ] ढुङ्गा तातेको ठाउँमा बस्ने बासिन्दा

दोःलो ना. [ do̤ːlo ] तरिका; ढङ्ग

दोलोय ना. [ do̤loja ] जरीवाना
डन्ड [ पर्यायबाचि ]

दोवाप् ना. [ do̤waːp ] छेलो (फाल्न सक्ने ढुङ्गा) Stone

छेलो— ना॰ [सं॰ शैलके १. फलाम वा ढुङ्गाको डल्लो हत्केलामा लिई कुममाथिबाट, ताकेको रेखामा उभिई सकेसम्म टाढा पुग्ने गरी हुर्थ्याइने खेल; छेलो हानी खेल्ने खेल । २. छेलो हानी खेल्ने, बाटुलो ढुङ्गो वा फलामको गोलो डल्लो । ३. पातलो ढुङ्गो वा पाङ्ग्राका गेडाजस्तै आकारको वस्तुलाई पानीमा उफ्रिँदै परसम्म पुग्ने हिसाबले हुत्त्याई खेलिने खेल । — खेलो— वि॰ १. आफूलाई चाहिएभन्दा पनि बढी भई हुने फालाफाल; ६याँका६याँक । २. प्रशस्त; पर्याप्त; चाहिएजति । क्रि॰ वि॰ ३. फालाफाल हुने गरी । ना॰ ४. फालाफाल हुने स्थिति ।

धिमला ल्हा सोबा ना. कुलदेउताको पूजा गर्नु

धुतुत ना. लाप्ताबाले आफ्नो अन्तिम अवस्तामा प्रिय चेलालाई दिने मूल मन्त्र

न गङ् ना. [ na gaŋ ] नाकको धार

न१ ना. [ na ] १)नाक २)टुप्पो; हँसिया वा खुकुरीको छेउ भाग ३)इज्जत ४)ल भनेर कुनै वस्तु दिएको
छ्याक्,नक्प२ [ पर्यायबाचि ]

न२ [ na ] कपडाको छेउ
ङम्, चो, नच्युप्, य, रइ [ पर्यायबाचि ]

नक क्ली ना. [ naka kli ] कुखुराको सुली

नक्ख्ये ना. [ nakkʲʰe ] नाङ्लो ; चोयाले बुनेको अनाज निफन्ने साधन

नक्ख्रुद् ना. [ nakkʰrud ] कमिलो
नक्रो, नखु, नख्रोत्, सीउरी) 2) हाड; हड्डी; अस्थि 3) ढुङ्गालाई बोलिने अपशब्द [ पर्यायबाचि ]

नक्च /नक्प१ ना. [ naktsa ] चल्ला

नक्प २ ना. [ nakpa ] टुप्पो;हाँसिया वा खुकुरीको छेउ भाग
न१ [ पर्यायबाचि ]

नक्य ना. [ nakʲa ] नाइके

नक्य्हेत् ना. [ nakʲet̤ ] कुखुरा खाने चील
ल्कीहेत् [ पर्यायबाचि ]

कुखुरा खाने चील

नक्रो ना. [ nakro ] कमिला
नक्ख्रुद, नखु, नख्रोत, सीउरी [ पर्यायबाचि ]

नक्स्यामो ना. [ naksʲaːmo ] कुखुराको मासु जस्तो स्वाद हुने एक प्रकारको च्याउ

नखुङ् ना. [ nakʰuŋ ] नाकको प्वाल

नख्रुत्/ नुक्रुत्/ नरी ना. [ nakʰrut ] हड्डी; हाड

नख्रेन् ना. [ nakʰren ] किराले खाएर प्वाल भएको आलु

नख्ले ना. [ nakʰle ] नाङ्लो

नगा फुम ना. अन्डा Egg

अस्तनपायी चराचुरुङ्गी आदि जीवका पोथीजातका गर्भाशयबाट उत्पन्न प्रजननशील कीटाणुहरू भएको डिम्बलाई धारण गर्ने र पछि त्यही जीवकै अनुरूप बच्चा काढिने गोलो पिण्ड; चराचुङ्गीको फुल; त्यसलाई तारी वा उसिनी तयार गरिएको खाइने परिकार; फुल; डिम्बा; अण्डा।

नङ्१ ना. [ naŋ ] पर्म, पैँचो

नङ्ज्या ना. [ naŋdzʲaː ] भित्री

नङ्ब ना. [ naŋba ] खेतालो, ज्याला लिएर खेत बारीमा काम गर्ने व्यक्ति

नङ्ब२ ना. [ naŋba ] कामदार; खेतालो

नङ्बो ना. [ naŋbo ] खेतालो, मजदुर, कामदार

नङ्यी ना. [ naŋʲi ] छोरी; बहिनी

नङ्सल्/ टुगी ना. [ naŋsal ] टुकि बत्ती
छीमे, म्हर्मे [ पर्यायबाचि ]

नङ्स्य्ह ना. [ naŋsʲa̤ ] भित्री मासु

नचो ना. [ natso ] १) सङ्केत २) नमूना

नच्यर् ना. [ natsʲar ] बाहुन
ज्यर्दी, बामेन् [ पर्यायबाचि ]

नच्युप् ना. [ natsʲup ] छेउ
ङम्; चो; न२; रइ [ पर्यायबाचि ]

नछो ना. [ natsʰo ] जनावरको नाकमा लगाइदिएको डोरी

नछ्यी ना. [ natsʲʰi ] नाक पुछ्ने रुमाल

नटुप ना. [ naʈup ] कोका; तानको धागो क्रोश गर्ने धागो

नत्थ ना. [ nattʰa ] बुलाकी
जम्की [ पर्यायबाचि ]

नन ना. [ nana ] दिदी
अन [ पर्यायबाचि ]

नप् ना. [ nap ] सिँगान

नफम्स्यामो ना. [ napʰamsʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ

नब २ ना. [ naba ] दुखाई
छवा, सुखाजी [ पर्यायबाचि ]

नब ३ ना. [ naba ] बिरामी

नबछब ना. [ nabatsʰaba ] दुःख बिमार

नब् ना. [ nab ] सिँगान

नमाङ्थेन् ना. [ namaːŋtʰen ] तामाङ जातिको एक थर

नमुन् ना. [ namun ] काफल

नम् ना. [ nam ] झरी; बर्षात्; पानी;चमरा बाला; धान चामल; आकाश Rain

झरी [ना०] [सं०] १. बर्सिरहेको पानीको प्रवाह; बर्सात; वृष्टि। २. झरना; छहरो; जलप्रपात।

चमरा [ना०] [सं० चामरे मकैको बोटको टुप्पोमा निस्कने धानचमराजस्तै गरी आउने बोटबिरुवा र झारपातका टुप्पाको झुप्पो।

 

नम् नम् ना. [ namnam ] तोरी; पहेँलो फूल फुल्ने; कोसभित्र स साना खैरा दाना हुने साग

नम्जे अब ना. [ namdze aba ] गाउँको अगुवा

नम्ज्यु ना. [ namdzʲu ] नमजु ; गन्हाउने किरो

नम्ज्युङ् ना. [ namdzʲuŋ ] चोखो; पवित्र जल; न्वारन; शुद्धयाइँ; शुद्धीकरणमा प्रयोग गरिने पवित्र जल

नम्डा ना. [ namɖaː ] हवाईजहाज

नम्ता ना. [ namtaː ] बुन्ने कामहरु

नम्द ना. [ namda ] १)कर्म, काम २)सीप

नम्दीङ् ना. [ namdiŋ ] आकाश; अन्तरीक्षा; जल र वायु रहित अवस्था चनगी, तेङ्ला, नम्सी, मु

नम्स ना. [ namsa ] गाउँ Village
ह्युल्सा [ पर्यायबाचि ]

आले न्यङ्ला नम्स खानला सिम् ? तपाईंको गाउ कता हो ?

नम्स ना. [ namsa ] गाउँ

नम्स क्र ना. [ namsa kra ] गाउँ सिरान, गाउँको उमो पट्टिको भाग

नम्सप ना. [ namsapa ] गाउँले, गाउँबासी

नम्सल अब ना. [ namsala aba ] गाउँको ठुलो व्यक्ति

राम नम्सल आब हीन्ब

नम्सी ना. [ namsi ] १)आकाश २)आत्मा
चनगी, तेङ्ला, नम्दीङ्, मु [ पर्यायबाचि ]

नर / छ्युत ना. [ nara ] हल्लुँड

हल्लुँडः हलो र हरिसलाई जुवा झुन्ड्याइने प्रयोग गरिएको गाईबस्तुको छालाबाट बनाएको डोरी; नारा

नर्क ना. [ narka ] नाथ्री

नाकबाट बगेको रगत,नाथ्री फुटि आएको रगत

नर्खुत ना. [ narkʰut ] हड्डी

नर्वङ् ना. [ larkʲuŋ ] इन्द्रेणी
खर्त, लर्क्युङ्, लर्क्युङ् [ पर्यायबाचि ]

नर्सु ना. [ narsu ] झर्को मान्नु, दिक्दार ,झिज्याइ
नर्स्ये [ पर्यायबाचि ]

नर्सो ना. [ narso ] अवरोध

नर्स्ये ना. [ narsʲe ] झर्को मान्नु, दिक्दार
नर्सु [ पर्यायबाचि ]

नली ना. [ nali ] सानो सानो लाम्चो आकारको पकाएर खाने चिज

नल्मो ना. [ nalmo ] काँचो धागो

नव ना. [ nawa ] आत्मबल

नवर् ना. [ nawar ] १)गति छाडा २) नाक कटुवा

नवा ना. [ nawaː ] इज्जत

नसर् ना. [ nasar ] रीस
बुमो, बोमो [ पर्यायबाचि ]

नसुत् ना. [ nasut ] लिखा; जुम्रा, उडुस आदिको फुल

ना ना. [ naː ] फल मासु; हाड बिनाको मासु

ना ना. नाक Nose

ना गाल ना. नाकको दुलो/प्वाल Nose Hole

नाका योमा ना. कुखुराको पोथी

नाका वाःबा ना. भाले Cock

नाकाजाङ ना. गुजुमुच्चे तारा Kind of star

नाकातितिर ना. फटयाङ्ग्रा जस्तो किरो, तित्र Grasshopper

नाकाफुम ना. फुल;अण्डा Egg

नाकामामा ना. कुखुरा माउ

नाकाला कोला ना. चल्ला Chiken

नाकाला खोर ना. कुखुराको खोर

नाकोट ना. [ naːkoʈa ] नुवाकोट

नाक्टे ना. टिसी

स्त्रीयोनिको भित्र माथिल्लो भागमा र पशुयोनिको तल्लो भागमा हुने कामोत्तेजक मांसतुण्ड; भगको टुँडो; भगनासिका; नारी वा पोथी जातिको मणि।

नाक्लि ना. कानेगुजी

नाखुत ना. कमिला; कमिलो ant
स्याउरि [ पर्यायबाचि ]

नाख्रु ना. हाड; हड्डी Bone
नाख्रुत [ पर्यायबाचि ]

नाख्रुत ना. हाड; हड्डी Bone
नाख्रु [ पर्यायबाचि ]

नाख्ले ना. नाङ्लो

नागाङ ना. नाकको डाँडो

नागि ना. कुकुर Dog

नागिस्वा ना. कुकुर दाँत

नाङ्जे ना. कलेजो Liver
न्हेत; न्हाङ्जे [ पर्यायबाचि ]

नाङ्फो ना. भित्रीपेट

नाङ्साल ना. बत्ती
कोङ्मा [ पर्यायबाचि ]

नाच ना. [ naːts ] काँडा, धान गहुँ जौको दानाको टुप्पोमा हुने तीखो वस्तु
पुजु [ पर्यायबाचि ]

नाछिबा ना. हाच्छिउँ; हाछ्युँ; छिँक्नु

नाजुङ् ना. [ naːdzuŋ ] तामाङ जातिको एक थर

नाताङ ना. चित्तल

नाथङ् ना. [ naːtʰaŋ ] डाँफे

नाप ना. सिंगान

नाप्रङ् / नरङ् ना. [ naːpraŋ ] झिँगा

नाफ्रङ् ना. [ naːpʰraŋ ] झिँगा

नाफ्राङ् ना. झिँगा Housefly

नाबग्रेन् ना. [ naːbagren ] माघ

नाबा ना. फागुन

नाबिङ ना. कान Ear
नाबे [ पर्यायबाचि ]

नाबिङ; नाबे ना. कान Ear

नाबिङला क्लि ना. कानेगुजी

नाबिङ्गल- ना. कानको दुलो

नाबिङ्टा ना. कानको जरा

नाबे ना. कान Ear
नाबिङ [ पर्यायबाचि ]

नाबेगाल् ना. [ naːbegaːl ] नाकको प्वाल

नाबेरे ना. [ naːbere ] बुधबार
ल्हाक्पा [ पर्यायबाचि ]

नाब्ले ना. नाकको पाखो

नाम ना. बर्षा;झारि Rain

नामित ना. सुलसुले
नारुइ [ पर्यायबाचि ]

नामीम् ना. [ naːmim ] मसिनो जुम्रा

नामुन ना. काफल
कार्बास [ पर्यायबाचि ]

नामे ना. [ naːme ] चरा

नामे ना. चरा Bird

नामेला फुम ना. चराको फुल egg

नामेलाकोला ना. चल्ला Chiken

नाम्खा ना. आकाश Sky

नाम्ग्लीङ् ना. [ naːmgliŋ ] हिउँ
ग्लीङ् [ पर्यायबाचि ]

हिउँ [ना०] [सं० हिमे प्राकृतिक ठन्डीले जमेको आकाश वा बादलमा रहने जलीय अंशको ठोस रूप; पहाडका टाकुरामा जमेको त्यसैको सेतो ढिका; हिम।

नाम्दर ना. अर्ति;उपदेश

नाम्दुङ ना. चैत्र

नाम्दुङ् ना. [ naːmduŋ ] वैशाख
दुगु [ पर्यायबाचि ]

नाम्नाम डाप ना. तोरिको साग

नाम्पु ना. [ naːmpu ] मुसो
म्ङ्यु, म्युङ् [ पर्यायबाचि ]

नाम्बु ना. राडी; कम्बल

नाम्युङ ना. मुसा Mouse

नाम्ला ना. [ naːmlaː ] देशमा

नाम्सा ना. गाउँ Village

नाम्सा ना. गाउँ Village

नाम्सादिम ना. गाउँघर Village

नाम्सादिम ना. गाउँघर

नारि स्या ना. फलमासु

नारे ना. [ naːre ] बिहिबार
फुर्वा [ पर्यायबाचि ]

नारेन् ना. [ naːren ] सहनशीलता; धैर्यता
नासन् [ पर्यायबाचि ]

नार्जा ना. नाथ्री Nostril

नार्जा ना. कञ्चट; कन्पाट

नासन्/ नासेन् ना. [ naːsan ] सहनशीलता; सहन सक्ने, धैर्य
नारेन्१; cf: नाब [ पर्यायबाचि ]

नासुर ना. लिखा, चम्कना Lice
मिमिन [ पर्यायबाचि ]

नास्य्ह ना. [ naːsʲa ] फल मासु

निङ्गुरो ना. निगुरो

निमु ना. नन्द

नीकादे ना. [ nikaːde ] आदि; इत्यादि

नीङ्कु ना. [ niŋku ] छ्याङ्

नीम ना. [ nima ] घाम Sun

नीयुङ् ना. [ nijuŋ ] बेसार
बेसवर्, बेस्वर्, हेल्लो [ पर्यायबाचि ]

नुमाछेन् ना. [ numaːtsʰen ] स्तनधारी

नुम्ब ना. [ numba ] तेल; घ्यू, बोसो; चिल्लो पदार्थ

नुर् ना. [ nur ] १) विषय २) सम्पत्ति

नुर्ब ना. [ nurba ] गुजुल्टो

ने ना. [ ne ] १) लिसो २) रोग
न्हइ (री न्हमीन्) [ पर्यायबाचि ]

नेः ना. [ neː ] १) लोक २) स्वर्ग ३) प्रान्त; राज्य ४) तीर्थ
ख्याइने, ख्लाइनेः,ताम्सालिङ्, य्हुल्, य्हुल्सा, स्यीङ्खम् [ पर्यायबाचि ]

नेः दस्हीप्दा ना. [ neːdasip̤daː ] नाग नागिनी

नेक्को ना. [ nekko ] थुप्रो
उम्, फुङ्मो, बोप्ले, स्योलोक्ले [ पर्यायबाचि ]

नेगी ना. [ negi ] तामाङ जातिको एक थर

नेछ्युल् ना. [ netsʲʰul ] खबर

नेःतेया ना. [ neːtejaː ] पिँडालु
तीय [ पर्यायबाचि ]

नेःदस्हीप्ता ना. [ neːdasip̤taː ] देवी देवता

नेदेन् ना. [ neden ] दूध
ङ्ये, ङ्य्हे [ पर्यायबाचि ]

नेन ना. कम्मर

पानि बोक्दा गाग्रो उड्याउने ठाउँ।

नेने ना. [ nene ] बेथे
फुर्गजे [ पर्यायबाचि ]

नेनेडप् ना. [ neneɖap ] बेथेको साग

नेन्स ना. [ nensa ] ओढ्ने; दोलाई, कम्बल र सिरक

नेपाखाङ् ना. [ nepaːkʰaːŋ ] अस्पताल

नेप्र ना. [ nepra ] जङगलमा पाईने केरा; एक प्रकारको फल

नेःमो ना. [ neːmo ] मालिकनी Mistress
ङोक्ता, ङ्होप्ता, छ्यीम्सुङ्, न्याबो [ पर्यायबाचि ]

नेय्हा ना. [ neja̤ː ] दही
फुट्टा [ पर्यायबाचि ]

नो २ ना. [ no ] १) भाइ २)झारपात; झिंजामिजा; झुस; सोत्तर
अले, च्योन्, मीयुङ्,जेङ्जेङ्,जोप् [ पर्यायबाचि ]

नोत् ना. [ not ] भुत

नोत्थ ना. [ nottʰa ] बाधा

नोबीगङ्,नोबेगङ् ना. [ nobigaŋ ] अग्लो डाँडा

नोमोक्येन् ना. [ nomokʲen ] वनभोज; गाउँले मिलेर वर्षमा एक पटक खाने भोज

नोल ना. [ nola ] डल्लेँठो;लामो बिँड भएको डल्ला फोर्ने काठको हतियार

न्यत्स्ही ना. [ njatsi ] सधैं बिरामी पर्ने मान्छे

न्ययुङ/ नेःयुङ् ना. [ njajuŋ ] परार

न्यर्कुम् ना. [ njarkum ] चाउरी

न्यल्दङ्/ थोर्वेले ना. [ njaldaŋ ] दौँतरी

न्यल्मो ना. [ njalmo ] काचो धागो, चोखो धागो, कपासको धाका,

न्यातस्य्हीप्त ना. [ njaːtasʲip̤ta ] स्हिमे भुमे, देउता
ख्ल, चेन्, स्हीप्ता, ला, ल्हु [ पर्यायबाचि ]

न्याबो /नेःबो ना. [ njaːbo ] मालिक; घर धनी
ङोक्ता, ङ्होप्ता, छ्यीम्सुङ, नेःमो [ पर्यायबाचि ]

न्याम्न ना. लिङ्ग; नुनु (बालकको)

न्युगइ, ङ्युगइ ना. [ ŋʲugai ] निराश ; उदास
ङ्होम्गीस्यल्, लीःहु [ पर्यायबाचि ]

न्येक्के ना. [ njekke ] जामा; झाँक्रीले नाच्दा लगाउने

न्येत् ना. [ njet ] योनिबाट निस्किने सेतो बाक्लो पदार्थ

न्हक्ची,न्हग्ज्यी ना. [ nak̤ tsi ] कन्चट, कन्पारोको माथिल्लो भाग

न्हग्बो ना. [ na̤gbo ] १)साहु; धनी २)जनताहरु; चेलाहरु
फ्युक्प; फ्युक्बो; बरु [ पर्यायबाचि ]

न्हङ्केस्हे ना. [ na̤ŋkese̤ ] भित्री बस्तुहरु
न्हङ्ज्यु [ पर्यायबाचि ]

न्हङ्ज्यु/ न्हङ्ज्य ना. [ na̤ŋdzʲu ] भित्री बस्तुहरु
न्हङ्केस्हे [ पर्यायबाचि ]

न्हज्यी ना. कन्चन
न्हक्ची, न्हग्ज्यी (unspec. var. of न्हक्ची ) [ पर्यायबाचि ]

न्हबी २ ना. [ na̤bi ] सिला; बाली काटि सकेपछि बाँकि रहेका अन्नका सिला बाला

न्हब्रो ना. [ nab̤ ro ] कानमा छिर्केमिर्के भएको

न्हम्ज ना. [ na̤mdza ] लुगा; (आदरार्थी शब्द)
यन्, वन्, वेन्(unspec. var. of येन्) [ पर्यायबाचि ]

न्हम्जोङ् ना. [ na̤mdzoŋ ] ह्याकुलो
कुजो [ पर्यायबाचि ]

न्हम्जोङ्बो ना. [ nam̤ dzoŋbo ] जमानी बस्नको भाग वा अंश (मासु)

न्हरकेन् ना. [ nar̤aken ] कानको लोतीमा लाउने एक प्रकारको टप

न्हरज ना. [ nar̤adza ] गालाको माथिल्लो भाग

न्हरे १ ना. [ na̤re ] विश्राम

न्हर्केन् ना. [ na̤rken ] लोती; कानको पुच्छरमा झुन्डिएको नरम अवयव

न्हल्तङ् ना. [ na̤ltaŋ ] दौँतरी.; उही उमेर समुह
थोर्क्न् [ पर्यायबाचि ]

न्हल्ही ना. [ na̤li̤ ] मुन्द्री

न्हवाइ ना. [ naw̤ aːi ] काने गुजी निकाल्ने औजार

न्हस ना. [ na̤sa ] जन्मभूमि
केवास; केस; सय्हुल् [ पर्यायबाचि ]

न्हा ना. [ na̤ː ] पीप; पाकेका घाउबाट निस्कने विषाक्त पदाथ

न्हा ना. पिप Pus

न्हाक्लेगोर ना. [ na̤ːklegora ] मोटरसाइकल

न्हागुरी ना. [ na̤ːguri ] बन बिरालो

न्हाङ्जे ना. कलेजो Liver
न्हेत; नाङ्जे [ पर्यायबाचि ]

न्हातावार ना. वनबिरालो

न्हातेमे ना. [ बन तरुल ] बन तरुल

न्हान्बा क्वान ना. ओड्ने लुगा

न्हायङ् ना. [ na̤ːjaŋ ] स्वतन्त्र

न्हारम ना. [ na̤ːrama ] पाखा ओत; पानीमा डुबुल्की मार्न सक्ने एक पंक्षी

न्हारी ना. [ na̤ːri ] विदेश

न्हार् ना. [ na̤ːr ] नहर Canal

नहर [ना०] [फा० नहे सिँचाइ, जलपथ वा दुवै कामका निम्ति बनाइएको, नदीजस्तो पानीको स्रोत; ठूलो कुलो।

न्हुः/ चन्हुः ना. [ nṳː ] बच्छयूँ; खिल गाडेर चिल्ने, अरिङ्गाल जातको उड्ने किरो

न्हुप ना. पश्चिम West

न्हुप् ना. [ nṳp ] पश्चिम

न्हुब् ना. [ nṳb ] पश्चिम

न्हुब्की ङम् ना. [ nṳbki ŋam ] पश्चिम धुर्व

न्हुर / स्हीम्र ना. [ nṳra ] निन्द्र
छुप् [ पर्यायबाचि ]

न्हुर् /न्होर ना. [ nṳr ] १) सम्पति २) रकम; पैसा

न्हे ना. दुध; फाँचो

न्हे ना. दुध Milk

न्हे ग्रुङ ना. दुधे आन्द्रा

न्हेइ ना. [ ne̤i ] बगैंचा; फूलबारी; करेसाबारी
म्हेन्दोम्राङ् [ पर्यायबाचि ]

न्हेजाङ ना. फाँचो

न्हेजो/नेम्रुङ ना. दुधको मुन्टो Nipple

न्हेत ना. कलेजो Liver
न्हाङ्जे,नाङ्जे [ पर्यायबाचि ]

न्हेथोङ ना. दुधेरो

गाईभैँसी दुहुने काठ वा धातुको भाँडो; ढुङ्ग्रो; गबुवा

न्हेन् ना. [ ne̤n ] चौतारो; बिसौनी

न्हेब्बो / न्हबी१ / न्हेप्पी ना. [ ne̤bbo ] मुर्दा; घाइते, बिरामी

न्होः ना. [ no̤ː ] लसनु

न्हो ना. लसुन Garlic

न्हो डाप ना. लसुनको साग

न्हो स्योङ् डब् ना. [ no̤ sʲoŋ ɖab ] जङ्गली लसुन; जङ्गलमा पाइने एक किसिमको साग

न्होङ्बे म्ही ना. [ no̤ŋbe mi̤ ] खराब मान्छे

न्होर्ग्याल् ना. [ no̤rgʲal ] पैसा बनाउने राजा

न्होर्छ्योइ ना. [ no̤rtsʲʰoi ] अर्थशास्त्र

न्होर्ठीम् ना. [ no̤rʈʰim ] अर्थतन्त्र

न्होस्हा ना. [ no̤saː̤ ] कुफत

पइकर् ना. [ paikar ] खोटो, सालको रुखमा निस्कने सुकेको चोप
थङ्गु, थङ्गोत्, थङ्गुइ, पोइस्युर, पोटो [ पर्यायबाचि ]

पक ना. [ paka ] बाहिर
फीच्योर्, फीर्च्चो,फीर्लो [ पर्यायबाचि ]

पक्च/ ज्युप्त ना. [ paktsa ] चाक
ज्यक्दु, ज्युप्दी, फुल्दुर् [ पर्यायबाचि ]

पक्स्योक् ना. [ paksʲok ] आधा; टुक्रा

पङरा ना. [ paŋra ] सानो खालको बाख्रा

पङलेप् ना. [ paŋalep ] छानो छाउने फल्याक

पङ् ना. [ paŋ ] १)चौर; मैदान २) खर
पङ्गर्,गी १ [ पर्यायबाचि ]

पङ्क्युङ् ना. [ paŋkʲuŋ ] खप्तेचरी; चरी अमिलो

पङ्गर् /खर्क ना. [ paŋgar ] खर्क चौर;खर्क
पङ् [ पर्यायबाचि ]

पङ्गु ना. [ paŋgu ] अङ्कुसे; कुनै बस्तुलाई तान्न प्रयोग गरिने टुप्पो बाङ्गो परेको काठ
कुःदी [ पर्यायबाचि ]

बेना सिङकि खोल्दोरो पाङ्गु थापारि। सोह्रा बर्षायि आयोना छङ्गु नाबरी।

पङ्च्ये म्हेन्दो ना. [ paŋtsʲe men̤ do ] भूँइमा उम्रने सानो झार; जराभन्दा अलि माथि पातहरुको झुप्पा हुने र सीधा लठ्ठि जस्तोमा एउटा मात्र फूल फुल्ने झार

पङ्दीम्/पङ्दीङ् ना. [ paŋdim ] खरको घर

पङ्पङ् ना. [ paŋpaŋ ] १)मासुको झिल्ली २)चउरै चउर ३)छाला, भित्री भुँडी र बाहिरी पेटको बीचमा हुने पातलो छाला

पङ्बोदेन् ना. [ paŋboden ] तामाङ जातीको एक थर

पङ्य्ह / पङ्यउ ना. [ पन्यू; ] पन्यू;भात चलाइने वा पस्किने काठ, तामा वा पित्तलको साधन

पङ्लु ना. [ paŋlu ] बोलाई

पङ्लेप् ना. [ paŋlep ] फल्याक; घर छाउने काठको फलेक

पङ्ल्यप्/ पङ्ल्य ना. [ paŋljap ] फल्याक; घर छाउने फल्याक

पज्लो ना. [ padzlo ] टोपीको बीचको समतल भाग

पतङ् ना. [ pataŋ ] तरबार
स्य्हङ्लङ् [ पर्यायबाचि ]

पती ना. [ pati ] पाथी

पते ना. [ pate ] गुन्द्रुक
पत्य [ पर्यायबाचि ]

पत्तसुम् ना. [ pattasum ] तीन पत्ती

पदेः रो ना. [ padeːro ] बहाना; बनावटी कुरा; स्वाङ

पने /लक्कम् ना. [ pane ] जुत्ता; चप्पल
स्होम्बो; स्य्हाप्डोप्; लकम् [ पर्यायबाचि ]

पप ना. [ papa ] बुढी औंला

पप् ना. [ pap ] तुसारो; शीत Frost
बमो, स्यीत्, स्यीप्२, स्हील्ब२ [ पर्यायबाचि ]

तुसारो— ना॰ [सं॰ तुषारे १.जाडाका मौसममा शीत वा पानीको बाफ जमी जमिनका घाँसपातमा पर्ने सेतो वस्तु; जमेको शीत । २. जमेको पानी; ठाँटो; बरफ । ३. जमेको झरी वा सो झरी भुईँमा जमेर थुप्रिएको अवस्था; हिउँ; हिमकण ।

पप्लु ना. [ paplu ] घोप्टो

पब ना. [ paba ] बुढिऔंला

पब्रल् ना. [ pabral ] बहुमत; शक्तिः क्षमता

पर ना. [ para ] ठूलो गरो

परङ् ना. [ paraŋ ] माहिलो

१. दाजुभाइहरूमा जन्मका क्रमले दोस्रो; माइलो। २. माहिलीको (लोग्ने)। ३. दोस्रो स्तर वा श्रेणीको (जस्तो― माहिलो सुन)।

परे ना. फरिया

परेन् ना. [ paren ] अन्न चुट्ने स्थान; घरभित्र अन्न कुट्न बनाएको ठाउँ

पर् ना. [ par ] तराजु

पर्कलेक् ना. [ parkalek ] फग्ल्याँटो ; काठ; ढुङ्गा आदिको छुट्टिएको भाग

पर्च्यो ना. [ partsʲo ] बीचमा
पर्सङ् [ पर्यायबाचि ]

पर्दरी ना. [ pardari ] अन्तर; बीचमा; माझमा

पर्दा ना. [ pardaː ] १) दराज २) धाँजा

पर्ब ना. [ parba ] चाडबाड

पर्म ना. [ parma ] छाप; कागज;कपडा आदिमा बुट्टा भर्न कुँदिएको साधन

पर्मेस्वर ना. [ parmeswar ] परमेश्वर God

पर्ल ना. [ parla ] माल-सामान; भाँडाकुँडा
पल्ला [ पर्यायबाचि ]

पर्सङ् ना. [ parsaŋ ] बीचमा
पर्च्यो [ पर्यायबाचि ]

पर्स्यप् /खेप्साङ् ना. [ parsʲap ] नाफा

पर्स्याप् ना. [ parsʲaːp ] फाइदा

पलुङ् / गोइथुङ् ना. [ paluŋ ] सुरुवाल

पल्देन/ पत्तेन् ना. [ paldena ] सीडी

पल्फी ना. [ palpʰi ] दालचिनि ; बास्नादार मसला र औषधिमा प्रयोग हुने बोक्रा

पल्ला ना. [ pallaː ] सामग्री
पर्ल [ पर्यायबाचि ]

पसन् ना. [ pasan ] मुङ्ग्रो
थोग, थोथो, रोले [ पर्यायबाचि ]

पसम् ना. [ paːsam ] १) झण्डा २)लिङ्गो; ध्वजा; हरियो रुख वा काठको लामो स्तम्भ
दर्च्यु, दर्ज्यु, लुङ्दर् [ पर्यायबाचि ]

पसाइ ना. [ pasaːi ] रायो

पाको / पाकोत् ना. [ paːko ] छाला बोक्रा
डी, डीब्ली [ पर्यायबाचि ]

पाख्रीन् ना. [ paːkʰrin ] तामाङ जातिको एक थर

पाङ ना. चौर Ground

पाङ ना. खर
सो;घि [ पर्यायबाचि ]

पाङ्थेन् ना. [ paːŋtʰen ] तामाङ जातिको एक थर

पाच्यर् पोलो ना. [ paːtsʲar polo ] भाङ्गे सिस्नु

पाछाई डाप ना. रायोको साग

पाट्ट ना. [ paːʈʈa ] लालीगुराँस

पाडा ना. गुराँस

पाडाप ना. बाँस

पाडाम्हेन्दो ना. गुँरासको फूल

पातल् ना. [ paːtal ] हत्केला
थीङ्, पादेल्, या फ्ला, याथीङ् [ पर्यायबाचि ]

पादेल् ना. [ paːdel ] हत्केला; थप्पड
थीङ्, पातल्, या फ्ला, याथीङ् [ पर्यायबाचि ]

पादो ना. [ paːdo ] १)ढकनी; तमाखु खान प्रयोग गर्ने गोलाकार खपट २) पाना, पुस्तक, पुस्तिका आदिको पन्न

पाना ना. [ paːnaː ] मेल, एक प्रकारको वनस्पतिको नाम

पानाइ ना. जुत्ता
लाखाम;म्योम्बो [ पर्यायबाचि ]

पारेत ना. उडुस Bedbug

पालीक् ना. [ paːlik ] घरको धुरी भन्दा अलि तलको वरिपरिको क्षेत्रमा हालेको छाना

पाल्थेन् ना. [ paːltʰen ] तामाङ जातिको एक थर

पाल्दोर तोर्मो ना. बौद्ध धर्म संस्कार अनुसार सबै भन्दा ठुलो तोर्मो

पासइ ना. [ paːsai ] रायो; ठूला-ठूला पात हुने, तरकारीका निम्ति प्रसिद्ध साग
रयो [ पर्यायबाचि ]

पासइ डप् ना. [ paːsai ɖap ] रायोको साग

पासाङ ना. मुङ्ग्रो

१. लुगा धुँदा पिट्ने वा कीला आदि ठोक्ने काठको हाते साधन। २. छाडा गाईभैँसीका घाँटीमा अघिल्तिरका खुट्टा ठोकिएर कुद्न नहुने गरी बाँध्ने काठको डन्डी। ३. एक खालको पुरानो हतियार; मुद्गर।

पासाङ् ना. [ paːsaːŋ ] शुक्रबार
सुङ् रे [ पर्यायबाचि ]

पिक्सु म्हाङ ना. गाउँघरमा हुने इक प्रकारको भूत

पिङ ना. हरियो Green
पिङाइ [ पर्यायबाचि ]

हरियो [ना०] [प्रा० हरिओ] १. सामान्यतः सागपातमा हुने रङ; पहेँलो र नीलो रङको मिश्रणबाट पैदा हुने रङ; हरित वर्ण। वि० २. भर्खरै पलाएको कलिलो (बोटबिरुवा)। ३. ताजा; आलो।

पिङाइ ना. हरियो Green
पिङ [ पर्यायबाचि ]

हरियो [ना०] [प्रा० हरिओ] १. सामान्यतः सागपातमा हुने रङ; पहेँलो र नीलो रङको मिश्रणबाट पैदा हुने रङ; हरित वर्ण। वि० २. भर्खरै पलाएको कलिलो (बोटबिरुवा)। ३. ताजा; आलो।

पिरा ना. चाक

पिसे/पिस्याल/जिप्तु ना. योनी; जननेन्द्रिय

पीङ्गीलङ् ना. [ [piŋgilaŋ ] हरियो नै हरियो

पीच्च ना. [ pittsa ] बच्चीको योनी

पीच्चो ना. [ pittso ] लिगलिगे; किलकिले

पीच्यौली ना. [ pitsʲʌᵘli ] फिस्टे

पीजीइजीइ ना. [ pidziidzii ] रातो कमिला

पीःतब ना. [ piːtaba ] टुसो
ङजुक्, तोङ्सुम [ पर्यायबाचि ]

पीतल् ना. [ pital ] पीतल

पीन्चीरीङ्,कोम्पे कोरक्चे ना. [ pintsiriŋ ] डोको जस्तै खालको कुखुरा थुन्ने सामान

पीन्डी ना. [ pinɖi ] पिँढी; घरको गाह्रा वा बाहिरको भाग पिँडी

पीन्दीली ना. [ pindili ] पाउदान; ढिकीको खुट्टले थिच्दै छोड्दै गर्ने स्थान

पीपी ना. [ pipi ] कान्छी औंला

पीबरी ना. [ pibari ] टुक्रा
ठुङ्गु, दुङ्ग, दुम्बु, पेजे, पेज्य, फ्रुदु [ पर्यायबाचि ]

पीबी ना. [ pibi ] कान्छी औंला

पीमा ना. [ pimaː ] अधियाँ

पीरु ना. [ piru ] तेर्सो
पेःडु [ पर्यायबाचि ]

पीलीब् ना. [ pilib ] पिलुव

पीस्कु ना. [ pisku ] उँधोमुन्टो

पीस्य ना. [ pisʲa ] योनी; स्त्रीको जननेन्द्रिय योनि
म्ल्हे [ पर्यायबाचि ]

पु ना. [ pu ] पैनी; हाँडी; डेक्ची; तरकारी पकाउने भाँडो
पुँ:पु [ पर्यायबाचि ]

पुँ:पु ना. [ pũːpu ] कोपिला; डालीमा; रुखको झ्याम्म परेको ठाउँ, चराचुरुङ्गी बास गर्ने स्थान

पु:पु ना. [ puːpu ] हाँडी; मकै, भटमास भुट्ने माटाको भाँडो
च्यालङ्, फोँसे [ पर्यायबाचि ]

पुइ ना. [ pui ] घुँडा तिघ्रा र पिँडौलाको जोर्नी

पुइ/पुइमा ना. घुँडा Knee

पुकुल ना. कुवा Well

पुख्रि ना. सर्प Snake

पुख्री ना. [ pukʰri ] अन्धा साँप

पुगा ना. [ pugaː ] तामाङ जातिले लगाउने एक प्रकारको घरेलु कपडा, गद्धा, खास्टो, सुत्ने बेला ओछ्याउने

पुङ्कोर् ना. [ puŋkor ] पाखुरा
पुङ्ब २ [ पर्यायबाचि ]

पुङ्गु ना. गधा [ Donkey ]

पुङ्ब २ ना. [ puŋba ] पाखुरा
पुङ्कोर् [ पर्यायबाचि ]

पुङ्ह्रो ना. [ puŋro̤ ] घनिष्ट साथी

पुचु ना. काँडा throne

पुच्च ना. [ puttsa ] कसौंडी

पुच्यी ना. [ putsʲi ] कालो मोसो

पुजी ना. [ pudzi ] ध्वाँसो

पुदुब् ना. [ pudub ] ठुटो

पुन ना. [ puna ] कोर ढुङ्ग

पुन् ना. [ pun ] कोर; कुष्ठरोग

पुन्दि ना. मादल
फुन्दि [ पर्यायबाचि ]

पुन्पुन् ना. [ punpun ] गोरुको जुरो
पीन्पीन् [ पर्यायबाचि ]

पुपु ना. कोपिला

पुम्बुन् ना. [ pumbun ] जुरो
जुरु [ पर्यायबाचि ]

पुर्ङ्य/ ङ्य्हारी ना. [ purŋʲa ] पुर्णीमा

पुलाङ ना. ऐँसेलु

पुली ना. [ puli ] बाँसुरी; मुरली

पुलुङ ना. ऐसेलु Berry

पुस्यामो ना. [ pusʲaːmo ] डल्ले च्याउ

पे ना. [ pe ] १)गाँस २)परम्परा

पेक्जेपेक्जे ना. [ pekdzepekdze ] हिँडेको चाल

पेङ ना. पाहा

पेङ् ना. [ peŋ ] पाहा

पेजे ना. [ pedze ] चोक्टा; फल्जा
ठुङ्गु; दुङ्ग; दुम्बु; पीबरी; पेज्य; फ्रुदु [ पर्यायबाचि ]

पेज्य ना. [ pedzʲa ] चोक्टा;मासुको टुक्रा
ठुङ्गु; दुङ्ग; दुम्बु; पीबरी; पेजे; फ्रुदु [ पर्यायबाचि ]

पेज्यरे ना. [ pedzʲare ] पातहरु च्यातेको अवस्था

पेटी ना. [ peʈi ] पेटी
केः, च्ये,फेब२ [ पर्यायबाचि ]

पेठिम्/ रीम्ठीम् ना. [ peʈʰim ] रीतिरिवाज; संस्कार; परम्परा

पेते ना. [ pete ] नाइटो; चिचिला

पेते/पेतेत् ना. नाइटो

पेत्/ पोत् ना. [ pet ] चिल्लो पदार्थ, बोसो, बोसोलाई आन्द्रमा राखेर सुकाएको मासु
छ्युगुत् [ पर्यायबाचि ]

पेत्तम् ना. [ pettam ] लाज लाग्दो कुरा

पेत्स्यु ना. [ petsʲu ] लाज

पेदे ना. [ pede ] नाभि ; नाइटो

पेदेस्यीङ् ना. [ pedesʲiŋ ] ठेडी

पेन् ना. [ pena ] पिना; तोरी, तिल आदि पेलेर तेल झिकेको छोक्रा

पेन्गीसुङ् १ ना. [ pengisuŋ ] पाहाको मखु

पेन्ड/ पेःडी / पेनो ना. [ penɖa ] पिँडी

पेःपे ना. [ peːpe ] १) सनई; फुकेर बजाइने प्रसिद्ध नेपाली बाजा, पञ्चेबाजा २) रुख; पात बेरेर सनाईझैँ फुकेर बजाइने एक जातको बोट

पेम्बा ना. [ pembaː ] शनिबार
कामरे, ङ्यीसरे, छेन्जर्बार् [ पर्यायबाचि ]

पेर ना. [ pera ] पिर्का

पेरलु ना. कोइली

पेर्लु ना. [ perlu ] कुथूक, वैशाख जेष्ठ महिनामा कराउने एक प्रकारको चरा

पेर्ले ना. [ perle ] १)चौडा २)फराकिलोसँग

पेल्का ना. काभ्रेको रुख

पेल्म १ ना. [ pelma ] पैँचो

पेँस्यु ना. [ pẽsʲu ] टोपी

पेस्हेङ्र्हाप् ना. [ pese̤ŋra̤ːp ] नाटक

पो ना. [ po ] भुटेको अन्न (मकै)

पो:पो ना. [ poːpo ] पानी फोका; मकैको फूल Water Bubble
यी पोःपो [ पर्यायबाचि ]

पोइ ना. [ poi ] १) धूप २) पाँच औला ; बुटी विशेष ; मीठो वास्ना आउने लेक बुटी

पोइकर् ना. [ poikar ] सालको धूप

पोइमा ना. [ poimaː ] वासना

पोइमाताङ ना. धुपौरो
साङताङ [ पर्यायबाचि ]

आगाका झरझराउँदा कोइला राखेर धूप हाल्ने भाँडो; कोइल्याँटो; धूपपात्र।

पोको ना. हाँडी Pot

पोक्ख्रे ना. [ pokkʰre ] खटिरै खटिरा भएको मानिस, खटिरे; खटिरो भइरहने मानिस

पोक्चो / पोक्पो ना. [ poktso ] ढिस्को
फुल्दुम् [ पर्यायबाचि ]

पोङ ना. माटोको गाग्रो

पोङ् ना. [ poŋ ] १)बिशेष गरि रक्सि हाल्नको लागि बनाएको काठको भाँडो २)पुङ

पोङ्स्य्हेङ बेल ना. [ poŋsʲeŋ̤ bela ] मगनी भएकी स्त्री Engaged woman

पोच्चो ना. [ pottso ] डाँडा

पोच्योक्पोच्योक् ना. [ potsʲokpotsʲok ] भीड

पोःतोल् ना. [ poːtol ] चट्टान, ठूलो ढु्ङ्गो, ढुङ्गाको पहाड Rock

चट्टान— ना॰ [सं॰ चट्+आन] एउटै ठूलो ढुङ्गाको पहाड वा ढिस्को; ढुङ्गैढुङ्गाको ठूलो राशि; ढुङ्गाको राशिको एक फग्लेँटो वा टुक्रो ।

पोत् १ ना. [ pot ] हाड; शरीरभित्र रहने सेतो अस्ति हड्डी

पोत्तोल् / पोःदोल् ना. [ pottol ] ठूलो ढुङ्गा;चप्लेटी ढुङ्गा Chaplet stone

चिप्लेटी— ना॰ [चिप्लो+एटी] १. केही भिरालो जग्गामा, फल्याक, धातुका वस्तु आदिमा चिप्लिएर मनोरञ्जन लिने, खास गरी बालकहरूको एक खेल । २. त्यस्तो खेल खेल्ने ठाउँ वा साधन । ३. चिप्लेटी खेल्न हुने ढुङ्गो । ~ ढुङ्गो— ना॰ चेप्टो, चिल्लो र चिप्लो खालको ढुङ्गो; चिप्लेटी खेल्न हुने ढुङ्गो ।

पोदे १ ना. [ pode ] पाङ्ग्रा

पोदेद् कीली पोदोद् ना. [ poded ] आँख्ला

पोदेप् ना. [ podep ] सट्टा
देप् [ पर्यायबाचि ]

पोन्/ पेन्गीसुङ २ ना. [ pon ] बाँझो खेत

पोप् ना. [ pop ] १)चुली २)झुसी

पोप्प ना. [ poppa ] माहुरीको समूह; जमात; झुन्ड गोलो

पोम्पो ना. [ pompo ] गायक Singer
छेबोन् [ पर्यायबाचि ]

पोम्बो ना. [ pombo ] जानकार व्यक्ति

पोयो ना. [ pojo ] सुत्लो; दोहोरो बाटिएको सुत्त

पोर ना. घाउ,चोट

पोरो ना. [ poro ] बीचको भाग; रुखको फेदको बीचको भाग

पोर् ना. [ por ] घाउ, खटिरा, चोट
म्हग [ पर्यायबाचि ]

पोर्तदेद् ना. [ portaded ] पाङ्ग्रो; कुखुराले खाएको अन्न पचाउने गोलाकार साधन

पोर्व ना. [ porwa ] कालिज

पोर्वा ना. कालिज

पोलो ना. सिस्नु

पोलो / पोली ना. [ polo ] १) सिस्नु ; पातले सिस्नु ; बिझ्ने र पोल्ने तीखा सेता नरम काँडा हुने घाँस २) धागोको गोलो

पोल्वा ना. [ polwaː ] भुस, धान, कोदो आदिको बोक्राको रुपमा आउने खोस्टा

पोस् ना. [ pos ] खुराक
खु [ पर्यायबाचि ]

प्यङ् ना. [ pjaŋ ] दौतरी ; पाथी

प्याजला डाप ना. प्याजको साग

प्याल्तोङ / पल्तोङ् ना. [ pjaːltoŋ ] पेटारे

प्योः ना. [ pjoː ] . दाग विहिन वस्तु; निख्रिएको कपडा

प्योःपीद् ना. [ pjoːpid ] फीँज Foam

फीँज [ना० हे०] फिँज।;स सान थोपा; पानीमा साबुन, सोडा आदि पर्दा उठेको गाज

प्रङ् ना. [ praŋ ] सराङ; दाउरा, मासु सुकाउनेका लागि अगेनु माथि हुने टाँड

प्रङ्न ना. [ praŋna ] गरिब, निर्धन, दरिद्र, दुखी
प्रङ्बो [ पर्यायबाचि ]

प्रङ्बो ना. [ praŋbo ] गरिब
प्रङ्न [ पर्यायबाचि ]

प्रन्तङ्प्रोन्तोङ् ना. [ prantaŋprontoŋ ] एकनासले नसप्रेको, फाट्टा फुट्टा

प्रन्दङ्प्रोन्दोङ् ना. [ prandaŋprondoŋ ] दाग विहिन वस्तु

प्रब २ ना. [ praba ] झुलो; आगो निकाल्न प्रयोग गरिने जङ्गली काठको धूलो

प्रब ३ ना. [ praba ] झुस; मोसोमा दलेर आगो पार्न तयार पारेको केराको भुवा

प्रर्थन ना. [ prartʰana ] प्रार्थना

प्रा ना. [ praː ] रिमाली; विषालु विरुवा; मानिस वा पशुले खाँदा विकार हुने विषादी बुट्टा
मोर्प [ पर्यायबाचि ]

प्रातम् , ना. [ praːtam ] आरोप
तम् प्लाब [ पर्यायबाचि ]

प्रिन ना. तुवाँलो Haze

प्री ना. [ pri ] घटना

प्रीङ्ले १ ना. [ priŋle ] टाढाको आवाज

प्रीन्ज / प्रीम्ज २ ना. [ prindza ] नङ्ग्रा

प्रीप्प ना. [ prippa ] कोट्याउनु,इसारा
ल्हदब् [ पर्यायबाचि ]

प्रीब २ ना. [ priba ] हल्ट

प्रीम्ज १ / प्रम्ज ना. [ primdza ] हातको औँला
अकुल्, प्रुम्ज [ पर्यायबाचि ]

प्रुङ्ग्युङ् ना. [ pruŋgʲuŋ ] उँधोमुन्टो

प्रुन्दुङ् ना. [ prunduŋ ] सिमी; विभिन्न रङ्गका फूल फुल्ने कोसामा फल्ने तरकारी
गोयो, छ्युलङ गोयो, तम्र [ पर्यायबाचि ]

प्रुमु ना. [ prumu ] टिम्मुर;परपराउने भुँइ टिम्मुर वा भाले टिम्मुरको बोट

प्रुमु दोङ्बो ना. [ prumu doŋbo ] टिम्मुर रुख

प्रुमोसिङ ना. टिम्मुर

प्रुमोसिङ ना. टिम्बुर

प्रेः ना. [ preː ] भाटो; घर कटेरोका बलोमाथि बीच-बीचमा बाँधने स-साना काठ
मर्क्यङ् [ पर्यायबाचि ]

प्रे (टे;म्हाङ) ल्हो ना. बाँदर वर्ग

प्रे ल्हो ना. [ pre lo̤ ] धनु राशि ; बाँदर बर्ग

प्रेक् ना. [ prek ] बिसाइत

प्रेःदोङ् ना. [ preːdoŋ ] बोधो ; हाँसिया; खुकुरी आदिको धार झरेको

प्रेन्तेङ् ना. [ prenteŋ ] थोते (मकैको घोकामा मकैको गोडा थोरै फल्नु/लाग्नु)

मकै घोका मि प्रेन्तेङका टिम। मकै घोका थोतेपो रहेछ।

प्रेन्दोङ (पे्रन्दोङ् ) ना. [ prendoŋ ] (१))पातलो; मकैको घोकामा पातलो दाना (२)अपोटिलो मकै

प्रेःप्रे ना. [ preːpre ] जोर्नी; जोर्ने वा गाँस्ने ठाउँ

प्रेमेद् ना. [ premed ] लेक पाङ्ग्रो; सससाना पात पहेँलो लामा फूल र लामा-लामा कोसा फल्ने लहरो

प्रो ना. [ pro ] अवैध गर्भ; ठिम्मल; अनैतिक यौन सम्बन्धबाट जन्मेको बच्चा, बाउँको ठेगान नभएको
प्रोच्च [ पर्यायबाचि ]

प्रो ना. [ proː ] १ खाजा २) चोखो कसैले नकाटेको घाँसको थुप्रो वा सफा पानी
ठप्रो ठप्रो, दीगु [ पर्यायबाचि ]

प्रोइअब ना. [ proiaba ] ठिम्मलको बा; सामाजिक मूल्य मान्यता पूरा नगरी गर्भ बोकाउने पुरुष

प्रोकोल ना. [ prokola ] ठिम्मल; अनैतिक यौन सम्बन्धबाट जन्मेको बच्चा
प्रो [ पर्यायबाचि ]

प्रोक्चोङ ना. सिउर

प्रोङ्ले/ प्रोइले ना. [ proŋle ] रुखहरुको समूह; चौतारो जस्तै

प्रोच्च ना. अवैध गर्भ; ठिम्मल; अनैतिक यौन सम्बन्धबाट जन्मेको बच्चा, बाउँको ठेगान नभएको
प्रो [ पर्यायबाचि ]

प्लत्प्लीत्ले ना. [ platplitle ] सफा सुग्घरसँग

प्लदी ना. [ pladi ] नसोचीकन बोल्ने व्यक्ति

प्लाङ्प्लाङ्/ प्ल्याङ्टेङ् / प्ल्येङटेङ ना. [ plaːŋplaːŋ ] समतल ढुङ्गा
प्लेङ् [ पर्यायबाचि ]

प्लान्टोङ् ना. [ plaːnʈoŋ ] दुब्लो, हाडे, दुब्लो मासु

प्लास्यर् ना. [ plaːsʲar ] गैर जिम्मेवार, वहाना बनाउने व्यक्ति
प्लास्यीङ् [ पर्यायबाचि ]

प्लास्यीङ् ना. [ plaːsʲiŋ ] गैर जीम्मेवर
प्लास्यर् [ पर्यायबाचि ]

प्लीमीत् ना. [ plimit ] लिङ्ग; पुरुषको मूत्र साया, ज्ञानेन्द्रिय अंग
थोप्पो, लीक्प [ पर्यायबाचि ]

प्लुम् ना. [ plum ] तखता ; बलो ; धुरी भन्दा तलको भाग ; मकैको घोगा झुन्ड्याउने बलो वा डोरी

प्लेउप्लेउ ना. [ pleupleu ] बोलाएको बोलाई

प्लेङ् ना. [ pleŋ ] समतल ढुङ्गा; चिप्लेटी ढुङ्गा
प्लाङ्प्लाङ् [ पर्यायबाचि ]

प्लेङ्क्योङ् ना. [ pleŋkʲoŋ ] खल्लो, बेस्वाद; स्वाद नभएको वा नमिठो जाँड वा रक्सी

प्लेन्देन् ना. [ plenden ] तामाङ जातिको एक थर

प्लेबनङब ना. [ plebanaŋba ] थिचोमिचो

प्लेमो स्यामो ना. [ plemo sʲaːmo ] चिप्ले च्याउ

प्लोन्स्योङस्योङ /प्लोन्दोङ्दोङ ना. [ plonsʲoŋasʲoŋ ] चिप्लेटी ढुङ्गा Chipleti stone

चिप्लेटी— ना॰ [चिप्लो+एटी] १. केही भिरालो जग्गामा, फल्याक, धातुका वस्तु आदिमा चिप्लिएर मनोरञ्जन लिने, खास गरी बालकहरूको एक खेल । २. त्यस्तो खेल खेल्ने ठाउँ वा साधन । ३. चिप्लेटी खेल्न हुने ढुङ्गो । ~ ढुङ्गो— ना॰ चेप्टो, चिल्लो र चिप्लो खालको ढुङ्गो; चिप्लेटी खेल्न हुने ढुङ्गो ।

ना. [ pʰa ] श्रीमान; लोग्ने
ख्येक्प, र्हेम्बो [ पर्यायबाचि ]

फइ ना. [ pʰai ] फलाम
फेइ [ पर्यायबाचि ]

फकुद् ना. [ pʰakud ] फौजा; हुल; जमात; समुह

फङ्स्य्ह ना. [ pʰaŋsʲa ] मासुको बाहिरी भाग

फम्युङ् ना. [ pʰamjuŋ ] चेलीबेटी तर्फको दाजुभाई

फया ना. कुचो Broom

फया ना. कुच्चो

फयाङ्गुलिङ ना. पुतली Butterfly

फरे / फरेत् ना. [ pʰare ] जाबी; जाली; झोला
फोर्स्यो [ पर्यायबाचि ]

फर्के ना. [ pʰarke ] साँघु; काठको हिउँदे फड्के

फर्लेप् ना. [ pʰarlep ] साँप

फर्सिला डोर ना. फर्सिको मुन्टा

फल ना. [ pʰala ] फाली; घट्टा घुमाउने फलामको साधन
तेले [ पर्यायबाचि ]

फलङ्की /फल्गी ना. [ pʰalaŋki ] चिउरा, धान भुटेर चेप्टो बनाएको खाद्य

फल्जेन् ना. [ pʰaldzen ] फाले
फ्यल्जेन् [ पर्यायबाचि ]

फसी ना. [ pʰasi ] सम्पति

फस्यी / फर्स्यी ना. [ pʰasʲi ] फर्सी

फा ना. [ pʰaː ] १)बँदेल २)चेप्टो काठ;लुगाको चौडाइ बराबर पार्न तन्कने साधन

फा ना. श्रीमान; लोग्ने

फा ल्हो ना. [ pʰaːlo̤ ] बँदेल वर्ग; मीन राशि

फाइच्युकु ना. फलाम बारुलो Iron Wasp

फाइच्युकु ना. फलाम बारुला

फाक्सा ना. चाक Ass

फाक्सा/फुल्दुर ना. कन्डो

फाग (ड्वा) ल्हो ना. सुँगुर वर्ग

फाङ्स्य्ह ना. [ pʰaːŋsʲa ] गन्जी, ब्रा,बोटिस

फापचेरेसी ना. [ pʰaːpatseresi ] सृष्टिकर्ता Creator

फापाङ; फाबाङ ना. चमेरो

फाबङ् ना. [ pʰaːbaŋ ] चमेरो

फाबर डाप ना. फापरको साग

फाबारे व्हाइ ना. दोहोरी गीत

दोहोरी गीत(सवाल जवाफको गीत)

फामो ना. [ pʰaːmo ] मातापिता

फाराम् ना. [ pʰaːraːm ] वंशावली

फार्दा ना. ब्वाँसो; ब्याँसो Wolf

फार्सि ना. फर्सि

फालिङ ना. चिउरा Beaten Rice

फि ना. बोक्रा; बोक्रो Bark

फिर्क्याप्खाङ् ना. [ pʰirkʲaːpkʰaːŋ ] चर्पि
क्लीछ्याजङ्, छ्यासङ् [ पर्यायबाचि ]

फिलफिल ना. [ pʰilapʰila ] कानमा लगाउने मुन्द्रा

फिलीम्दीम् ना. [ pʰilimdim ] सिनेमा हल

फीइमा / फी ना. [ pʰiimaː ] बोक्रा
फीगो, फीमा [ पर्यायबाचि ]

फीगो/ फीगोद ना. [ pʰigo ] बोक्रा
फीइमा, फीमा [ पर्यायबाचि ]

फीच्योर्से ना. [ pʰitsʲorse ] बाहिरी भाग

फीनी/फीङ्यी ना. [ pʰini ] केराको घरी; काँयो

फीन् ना. [ pʰin ] फिँज Foam
क्योबी [ पर्यायबाचि ]

फिँज [ना०] [सं० फेने पानीका ससाना थोपा वा फोकाहरूको समुदाय; पानीमा साबुन, सोडा आदि पर्दा निस्कने गाज।

फीमा ना. [ pʰimaː ] बोक्रा
फीइमा, फीगो [ पर्यायबाचि ]

फीम्ही ना. [ pʰimi ] साइनो नलाग्ने मान्छे

फीया ना. [ pʰijaː ] कुचो
फ्या [ पर्यायबाचि ]

फीर्च्या ना. [ pʰirtsʲaː ] अन्यत्र, बाहिरा

फीर्लो/ फीलो ना. [ pʰirlo ] बाहिर
पक, फीच्योर्, फीर्च्चो [ पर्यायबाचि ]

फील्फील् ना. [ pʰilpʰil ] गहनाको प्रकार

फुः,फुसङ् ना. [ pʰu ] अगेना; अगेनो; आगो बाल्न बनाइएको अग्निकुण्ड
थप्, फोक्साङ्,कुताप [ पर्यायबाचि ]

फुई ना. जाँड
जि;झि;केम [ पर्यायबाचि ]

फुक्क ना. [ pʰukka ] छोई डुम खेल

फुक्टुङ स्याबा ना. भुमि देउताको प्रतिरुपी नाच

फुःगेल् ना. [ मजेरी; अगेनोको माथील्लो भाग ] मजेरी; अगेनोको माथील्लो भाग

फुङ्मा ना. [ pʰuŋmaː ] थुप्रो
उम्, नेक्को, बोप्ले, स्योलोक्ले [ पर्यायबाचि ]

फुट्टा ना. [ pʰuʈʈaː ] दही
नेय्हा [ पर्यायबाचि ]

फुत् ना. [ pʰut ] दुमो ; कुनै वस्तु वा अर्कालाई दिँदा सह नजाओस् भनेर झिकेर राख्ने चोर अंश

फुन्दि ना. मादल
पुन्दि [ पर्यायबाचि ]

फुप् ना. [ pʰup ] पासो; ढुङ्गा, काठ र डण्डी आदिबाट निर्मित धराप पासो

फुम ना. अण्डा कोष (लोग्नेमान्छेको)

फुम् ना. [ pʰum ] १) फुल ; अण्डा २) दाना
रोःरो [ पर्यायबाचि ]

फुम्प ना. [ pʰumpa ] घ्याम्पो

फुम्पु ना. [ pʰumpu ] पैनी

फुम्बु २ ना. [ pʰumba ] घैंटो, जाँड राख्ने घ्याम्पो

फुम्लम ना. [ pʰumlama ] फुल (अण्डा) बढी खाने व्यक्तिलाई बोलाइने नाम

फुरु ना. [ pʰuru ] बटुको
मन्ज्या [ पर्यायबाचि ]

फुर्कङ् / छुर्तेन् ना. [ pʰurkaŋ ] साने सानो खालको माने
छ्युर्देन्, म्हने [ पर्यायबाचि ]

फुर्गजे ना. [ pʰurgadze ] बेथे
नेने [ पर्यायबाचि ]

फुर्बा ना. साधन गर्ने एक साधन

फुर्लुङ् ना. [ pʰurluŋ ] माछा वा पाहा शिकार गरी हाल्ने डोको जस्तै सानो मुख भएको कुल्दुम्

फुर्वा ना. [ pʰurwaː ] बिहिबार
नारे [ पर्यायबाचि ]

फुली ना. [ pʰuli ] फुली; नाकमा लगाउने गहना

फुल्तु ना. [ pʰultu ] डल्लो
फोल्दोङ्; रील्दो [ पर्यायबाचि ]

डल्लो— ना॰ [प्रा॰ डल्ले १. माटो आदिको टुक्रो वा ढिको । वि॰ २. गोलो ढाँचाको; बाटुलो । ३. पुड्को; डल्ले । > डल्ल्याँठो— ना॰ हे॰ डल्लेँठो ।

फुल्दुम् ना. [ pʰuldum ] ढिस्को ; माटोको डल्लो
पोक्चो,रोल् [ पर्यायबाचि ]

फुल्दुर् ना. [ pʰuldur ] चाक
ज्युक्दु, ज्युप्दी, पक्च [ पर्यायबाचि ]

फुःसङ् ना. [ pʰuːsaŋ ] अगेनु
थप्, फोक्साङ् [ पर्यायबाचि ]

फेः ना. [ pʰeː ] पाद; शरीरबाट विकारको रुपमा निस्कने ग्याँस

फे:ङोत् ना. [ pʰeːŋot ] लोग्ने स्वास्नी; श्रीमान-श्रीमती; पति-पत्नी

फेइ ना. [ pʰei ] फलाम
फइ [ पर्यायबाचि ]

फेङोङ्यी ना. [ pʰeŋoŋʲi ] बुढा बुढी
ख्येक्प खुयु [ पर्यायबाचि ]

फेःङोत् ना. [ pʰeːŋot ] श्रीमान-श्रीमती

फेङ्ग ना. [ pʰeŋga ] बोरा; जुटले बनेको कपडा

फेच्याङ् ना. [ pʰetsʲaːŋ ] छुट्टिने बेलाको अन्तिम भोज
स्हीप्या [ पर्यायबाचि ]

फेत्स्यीङ् ना. [ pʰetsʲiŋ ] मदानी
वीन्दीरी [ पर्यायबाचि ]

फेदङ् ना. [ pʰedaŋ ] नपुंसक ; हिजडा ; तेस्रो लिङ्गी

फेदी ना. [ pʰedi ] तलमाथि
डुन्डुन्, तोर्मोर्, दस्योल्फोस्योल [ पर्यायबाचि ]

फेन्१, प्यन् ना. [ pʰen ] आँखाको आदरार्थी शब्द
मीः [ पर्यायबाचि ]

फेफेत् ना. [ pʰepʰet ] बाउ छोरा; बाउ छोरी

फेब २ ना. [ pʰeba ] पेटी; पटुकी
केः, च्ये,पेटी [ पर्यायबाचि ]

फेःबे / फेःबेद् ना. [ pʰeːbe ] बाबु छोरा; घराना परिवार

फेःमोत् ना. [ pʰeːmot ] जोडी
छ्या [ पर्यायबाचि ]

फेम्बे ना. पुरुषको यौनाङ्ग Penis
म्लेगा;म्ह्लेगा [ पर्यायबाचि ]

फेम्हर् ना. [ pʰemar̤ ] घ्युमा मुछेको पिठो (जस्लाई भुत प्रेत पिचास नलागोस भनेर घरको सुरहरुमा बाल्ने गरिन्छ)

फेर ना. [ pʰera ] फेटा; फेरो पारेर शिरमा बेरिने पगरी
काच्यो, क्रकी, क्र्याकी [ पर्यायबाचि ]

फेरङ् ना. [ pʰeraŋ ] १)माथि २)उच्च
जो१, जोङ् ,उइ, जो२, तारइ, तोर्, फे [ पर्यायबाचि ]

फेरा ना. [ pʰeraː ] मुद्दा; झगडा; कलह

फेरीबा ना. [ pʰeribaː ] जेठो; मान्यजन
ग्रेन, थेब२, (थेइब) [ पर्यायबाचि ]

फेल १ ना. [ pʰela ] घट्टको ज्याला, घट्ट वालले लिने अन्न

फेलेले क्रि. [ pʰelele ] खैरो चिल, उड्ने शैली
उड्ने शैली [ पर्यायबाचि ]

१)एक प्रकारको खैरो चिल २) चरा उड्ने शैली

फेल्जेन् ना. [ pʰeldzen ] दाम्लो
छेन्, र्हेल् [ पर्यायबाचि ]

फेल्लो ना. [ pʰello ] ताली

फो ना. [ pʰo ] पेट, भुँडि
खोक्प, फोः नोङ्ब [ पर्यायबाचि ]

फो जिचि। पेट दुख्यो।

फोः ना. [ pʰoː ] आत्मा
ब्ल२ [ पर्यायबाचि ]

फो ना. भुडी;पेट Stomach

फो सर्ब ना. [ pʰo sarba ] ढुसी ; कुनै बस्तु सडेर उम्रने सेतो भुवा

फोक्ली ना. [ pʰokli ] लादी; भुँडी भित्रको मल, विष्ट

फोग्रुङ ना. आन्द्रा भुडी Intenstine

फोङ्स्य ना. [ pʰoŋsʲa ] खसी पार्ने सामानको ठूलो भाग

फोङ्स्ये ना. [ pʰoŋsʲe ] जाँड रक्सी पकाउने भाँडो

फोच्च ना. [ pʰottsa ] तल्लो पेट; पानी पेट; पेटभन्दा मुनिको लिंग स्थान

फोच्ज ना. [ pʰotsdza ] कोख

फोटो ना. [ pʰoʈo ] तस्विर

फोत्त ना. [ pʰotta ] वंश
छछबुछ, बुमङ् [ पर्यायबाचि ]

फोत्तो ना. [ pʰotto ] झुप्पा
फोन्डो, मु्रम [ पर्यायबाचि ]

फोन्डो ना. [ pʰonɖo ] झुप्पा
फोत्तो, मु्रम [ पर्यायबाचि ]

फोर्स्यो ना. [ pʰorsʲo ] खल्ती; झोला; गोजी
खोमो, फरे [ पर्यायबाचि ]

फोला ना. [ pʰolaː ] १)दर्शन ढुङ्गा २)कुल देउता

फोले ना. [ pʰole ] थुङ्गा ( फूल)

फोलो युङ्ब ना. [ pʰolo juŋba ] पारदर्शी ढुङ्गा; दर्सनी ढुङ्गा; छेपारोले चाटेको ढुङ्गो

फोल्दोङ् ना. [ pʰoldoŋ ] डल्लो;गुजुल्टो
फुल्तु, रील्दो [ पर्यायबाचि ]

गुजुल्टो— ना॰ १. डोरी, धागो, कपाल आदिको गुजमुजिएको गुल्थो । २. एक हातले बोक्न सकिने घाँस, पराल आदिको गुजमुजिएको मुठो । > गुजुल्ट्याइ— ना॰ गुजुल्टो पर्ने वा गुजुल्टिने भाव, क्रिया वा प्रक्रिया । गुजुल्ट्याइनु— क॰ क्रि॰ मुठो पारिनु; गुजुल्ट्याउने गरिनु । गुजुल्ट्याउनु— स॰ क्रि॰ गुजुल्टो पार्नु; गुजुल्टिन लाउनु ।

फोव ना. [ pʰowa ] मृतकको आत्मा स्वर्गमा लाने मन्त्र
फो [ पर्यायबाचि ]

लामाले घेवामा मृतकको आत्मा स्वर्गमा लाने मन्त्र

फोवा ना. बौद्ध धर्म अनुसार टुपी वा लासबाट आत्मा निकाल्ने विधि

फोँसे ना. [ pʰõse ] हाँडी
च्यालङ्, पु:पु [ पर्यायबाचि ]

फ्य ना. [ pʰja ] हात, आदरार्थी शब्द; शरीरको कुमदेखि औँला सम्मको अङ्ग
या [ पर्यायबाचि ]

फ्यङ्गल ना. [ pʰjaŋgala ] पुतली
फ्यङ्गुलीङ्, फ्यन्दल [ पर्यायबाचि ]

फ्यङ्गुलीङ् ना. [ pʰjaŋguliŋ ] पुतली
फ्यङ्गुल [ पर्यायबाचि ]

फ्यन्दल ना. [ pʰjandala ] पुतली
फ्यङ्गल [ पर्यायबाचि ]

फ्यर्वदी ना. [ pʰjarwadi ] फिर्के; काठ वा फलामको धागो बेर्ने चार चोसे घुम्ने साधन

फ्यल्जेन् ना. [ pʰjaldzen ] फाले; गाई भैंसीको खुट्टामा बाँध्ने डोरी
फल्जेन् [ पर्यायबाचि ]

फ्या ना. [ pʰjaː ] कुच्चो; धूलो, कसिङ्गर बढार्ने अम्रिसोको मुठो

फ्यादोन् ना. [ pʰjaːdon ] हातमा दिने कोसेली

आस्यात फ्यादोन् दाेकाे च्याङबा

फ्यानदङ्फ्योन्दोङ् ना. [ pʰjaːndaŋpʰjondoŋ ] भोको अवस्था

फ्याफुल्जी ना. [ pʰjaːpʰuldzi ] नमस्ते

फ्याफुल्ल ना. [ pʰjaːpʰulla ] नमस्ते ; हात जोडेर आदर गर्नु
या ज्यल्ब [ पर्यायबाचि ]

फ्याफुल्ला ना. [ pʰjapʰullaː ] नमस्कार

फ्याफुल्ला ना. नमस्ते Greeting

फ्युः ब ना. [ pʰjuːba ] तामाङ जातिको एक थर

फ्युक्बीर्ही ना. [ pʰjukbiri ] फिकुरी

फ्युःबु ना. [ pʰjuːbu ] सुसेली
फ्युःफ्युः, सीःसीः [ पर्यायबाचि ]

फ्रप् ना. [ pʰrap ] फरक
ख्यर्प्, फ्रेः, ल्होः लो, सोसो [ पर्यायबाचि ]

फ्रातम् ना. [ pʰraːtam ] सुनेको कुरा; बढाइ-चढाई; उचाल्ने र फुर्क्याउने काम

फ्रुदु ना. [ pʰrudu ] टुक्रा
ठुङ्गु, दुङ्गु, दुम्बु, पीबरी, पेजे,पेज्य [ पर्यायबाचि ]

फ्रे ना. [ pʰre ] गफ, कुरा
तम्, फ्रोइ [ पर्यायबाचि ]

फ्रेः ना. [ pʰreː ] फरक
ख्यरप्, फ्रप्, ल्होः लो, सोसो [ पर्यायबाचि ]

फ्रेङ ना. [ pʰreŋa ] माला; लामा र झाँक्रिले लगाउने
ठेङा [ पर्यायबाचि ]

फ्रेङ्ब २ ना. [ pʰreŋba ] माला

फ्रेङ्ल मल ना. [ pʰreŋla mala ] जप माला; रुद्राक्ष माला

फ्रोइ ना. [ pʰroi ] आदरार्थी शब्द
तम्, फ्रे [ पर्यायबाचि ]

फ्ला ना. [ pʰlaː ] पन्जा; खुट्टा वा हत्केलोको भाग

बइ ना. [ ba̤i ] नेवार

बइकलङ् ना. [ ba̤ikalaŋ ] पानी अमला; स-साना पात हुने, जरामा रसिला गोलो खैरा कन्द फल्ने झार

बइगलक् ना. [ ba̤igalak ] गौँथली
बेइगय [ पर्यायबाचि ]

बइदर् ना. [ ba̤idar ] बहिदार; लेखापढी गर्ने व्यक्ति; सरकारी श्रेणी बिहिन पद

बइसखपी ना. [ bai̤sakʰapi ] चढ्दो उमेर, मस्त बैसा।

चु छामे कोलाला बईसा खापि टिम। यो तरुनिको बैंस आएको रहेछ।

बकुन् ना. [ ba̤kun ] लोटा; कलश

बकुल्ला ना. [ ba̤kulla ] बकुल्ला

बक्दो ना. [ ba̤kdo ] १) बोदो औजार २) थोत्रो वस्तु; धूलो टाँसेको थोत्रो वस्तु

बक्पक् ना. [ bak̤ pak ] बाक्लो झार

बक्सी ना. [ ba̤ksi ] बक्सिस; पुरस्कार

बख्रेत् ना. [ ba̤kʰret ] जुठो भाँडो

बगु ना. [ ba̤gu ] बख्खु
सुर्की, स्येहोल्दो [ पर्यायबाचि ]

बङ ना. [ ba̤ŋa ] सन्तोष

बङ् ना. [ ba̤ŋ ] तागत; बल; शक्ति

बङ्गल ना. [ baŋ̤ gala ] भुई तले घर
सदिम [ पर्यायबाचि ]

बङ्ग्/गप्प ना. [ baŋ̤ ga ] कान्ला, काठको बाकस
गम्, डोःम् [ पर्यायबाचि ]

बङ्जेम्बो ना. [ ba̤ŋdzembo ] खबर; मृत्युको सन्देश दिने व्यक्ति

बङ्देखोन्सोरोङ् / वङ्देखोसोरोङ् ना. [ ba̤ŋdekʰonsoroŋ ] सोली; बिहेपछि गरिने एक चलन
खोन्सोरोङ् [ पर्यायबाचि ]

बङ्न ना. [ baŋ̤ na ] अम्खोरा

बङ्स्येत् ना. [ ba̤ŋsʲet ] फलाँट; कटुसका जस्ता फल फल्ने एक जातको वृक्ष
सुर्स्यीङ् [ पर्यायबाचि ]

बज्युः ना. [ bad̤ zʲuː ] तामाङ जातिकाे एक थर

तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर

बत्तेर् ना. [ ba̤tter ] बट्टाई चरा

बद ना. [ bad̤ a ] कचौरा, डबको
डक्कु [ पर्यायबाचि ]

बँद ना. [ bʌ̃da ] दास Slave
कोल्पो [ पर्यायबाचि ]

बदला ना. [ bad̤ alaː ] कराई

बदेन् ना. [ ba̤den ] बथान

बन्द ना. [ ba̤nda ] १) बन्दा २) भिरिङ्गी; जननेन्द्रियमा खटिरा आउने एक रोग

बप् ना. [ ba̤p ] जाँड
केम्; कोर्छ्याङ्; ज्यी; ज्यीमी१ [ पर्यायबाचि ]

बबु ना. [ ba̤bu ] बाबा; बुवा

बबु च्यङ्ब ना. [ bab̤ u tsʲaŋba ] कान्छा काका
अब च्यङ्ब [ पर्यायबाचि ]

बबुग्रेन् ना. [ ba̤bugren ] ठूलो बुबा
अब ग्रेन् [ पर्यायबाचि ]

बबुपरङ्ब ना. [ ba̤buparaŋba ] माइलो बुबा

बमो ना. [ ba̤mo ] तुसारो Frost
पप् [ पर्यायबाचि ]

तुसारो— ना॰ [सं॰ तुषारे १.जाडाका मौसममा शीत वा पानीको बाफ जमी जमिनका घाँसपातमा पर्ने सेतो वस्तु; जमेको शीत । २. जमेको पानी; ठाँटो; बरफ । ३. जमेको झरी वा सो झरी भुईँमा जमेर थुप्रिएको अवस्था; हिउँ; हिमकण ।

बम् ना. [ bam̤ da ] काँध
बम्द [ पर्यायबाचि ]

बम्जन् ना. [ bam̤ dzan ] तामाङ जातिको एक थर
बोम्जन् [ पर्यायबाचि ]

बम्नङ् ना. [ bam̤ naŋ ] काँध भरि, अँगालेभरी

बम्ले ना. [ ba̤mle ] पाता; कुम पछाडि पट्टिको पातो

बरङ्देन् ना. [ ba̤raŋden ] बरङमा बसोबास गर्ने मानिसलाई बोलाउने नाम; बरङ बासिन्दा

बराबर् ना. [ ba̤raːbar ] निष्पक्ष

बरेत् ना. [ ba̤ret ] लाट्टा; डल्लो परेको कपाल, केश
र्य्हल्पो, र्य्हल्पो, र्य्हल्ब२ [ पर्यायबाचि ]

बर् ना. [ ba̤r ] १)भकारी २)गोरु
ब्यो [ पर्यायबाचि ]

बर्कोगो ना. [ bar̤kogo ] एक प्रजाति हरियो फटेङ्ग्रोको

बर्ज ना. [ ba̤rdza ] भाला; बाणको जस्तो तीखो, टुप्पो र लामो बिँड हुने घोच्ने बर्छा
वर्ज [ पर्यायबाचि ]

बर्जे ना. [ ba̤rdze ] जुठो, जन्म वा मृत्यु पर्दा नचोख्याएसम्म हुने अशुद्धता

बर्दो ना. [ ba̤rdo ] दुःख
कस, ङ्याल, छरङ्, दुःङाल्, दुगु [ पर्यायबाचि ]

बर्मा म्हाङ ना. ङार्देनलामाहरु सँग आएको पेसुवा भूत

बर्लाप् ना. [ ba̤rlaːp ] छाल (नदीको) The waves of the river

छाल [ना०] [सं० क्षाल] १. वायुको प्रभावले नदी, तलाउ, समुद्र आदिको पानी वेगले बहँदा वा छचल्किँदा उठेको लहर; तरङ्ग; लहरी। २. रूख आदिको बोक्रो; लोकतो। ३. सनपाट; पटुवा।

बर्लु ना. [ bar̤lu ] लेकमा पाईने फूल वृक्ष

लेकमा पाईने एक प्रकारको बास्न आउने फूल वृक्ष

बले ना. [ ba̤le ] खुट्टा
कङ्, लेक्प, स्य्हब् [ पर्यायबाचि ]

बले स्य्होन् ना. [ bal̤e sʲo̤n ] दुलही भित्र्याएको केही दिनपछि माइत फर्कने काम (सगुनलिएर)

बलेमीः ना. [ bal̤emiː ] खुट्टाको गोली गाँठो

बल् ना. [ bal̤ ] तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर

तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर

बल्जी ना. [ ba̤ldzi ] भाल्चे, नवुाकोट जिल्लामा अवस्थीत उत्तरी भेगको एक गाउँ

बल्देन् ना. [ ba̤lden ] भाल्चेवासी

बल्ब ना. [ ba̤lba ] भ्यागुतो; सिमसारमा हुने टरटर गरी कराउने जलजन्तु

बल्बरङ्हब ना. [ bal̤baraŋab̤ a ] भ्याकुत्तो जस्तो

गदे गोलेले ब्रावा बल्बा राङ्ले. कति ढिला हिडेको भ्याकुत्तो जस्तो?

बल्वको ना. [ ba̤lwako ] मरुभूमि; पानी नभइ बालुवैबालुवा भएको सुख्खा जमिन

बस ना. [ ba̤sa ] थैली ; सुर्ती राख्ने कपडाको सानो थैली

बस्य ना. [ bṳsʲa ] कमिजको बाहुला
युलब् [ पर्यायबाचि ]

बस्यल ना. [ ba̤sʲala ] बसिला

बस्सु/ सेम्च्येन् ना. [ ba̤ssu ] बस्तु; गाई बस्तु

बा ना. [ ba̤ː ] पात; मुकन्डो; लाखे

बा ना. पात leaves
लाप्ते [ पर्यायबाचि ]

बाइ ना. नेवार Newar

बाकुना ना. करुवा

बाक्पा स्याबा ना. मकुन्डो नाच

बाक्सा ना. बाकस; सधूम Box

बाङ्गान डाप ना. लट्टेको साग

बाङ्छेन् ना. [ ba̤ːŋtsʰen ] शक्ति; बल

बाङ्जा ना. सुनुवार Sunuwar

बाजार ना. बजार Bazzar

बाठा ना. डबका

बाडा ना. गोल्भेडा Tomato

बात्तिर ना. फट्याङ्ग्रो GraGrasshopper

बाँद ना. [ bãː̤da ] कमारा, नोकर Slave

बानीदीगो ना. [ baː̤nidigo ] बानी सुधार गर्नु

बान्छो ना. [ ba̤ːntsʰo ] नोकर ; दास Slave

बाप ना. जाँड

नछानेको जाँड

बाप्सा ना. [ ba̤ːpsaː ] थलो

बाप्स्यो ना. [ ba̤ːpsʲo ] बाबियो ; डोरी बाट्ने र कुचो बनाउने काममा प्रयोग गर्ने लामा झिनो

बाबरे/ पदनी ना. [ ba̤ːbare ] पुदिना

बाम ना. तुषारो Haze

बाम ना. काँध;जुरा Shoulder

बाम ना. काँध; कुम

बामरेल ना. जोतारो

जुवाका सोइलामा बाँधेर गोरुका गलामा बाँध्ने डोरी; जोती।

बामसिङ ना. जुवा
खाल्सिङ [ पर्यायबाचि ]

गोरु वा राँगा नार्दा दुवैका काँधमा राखेर जोतारुले बाँधिने दुई वा चारवटा सोइला भएको काठ

बामा ना. [ ba̤ːmaː ] विवाह
ब्रेल्साङ, भ्या [ पर्यायबाचि ]

बामेन् ना. [ ba̤ːmen ] बाहुन
ज्यर्दी, नच्यर् [ पर्यायबाचि ]

बाम्तेन् ना. [ baː̤mten ] तामाङ जातिको एक थर

बाररी ना. [ baː̤rari ] अन्तरीक्ष
चनगी, तेङ्ला [ पर्यायबाचि ]

बालाङ ना. जनवार Animal

बालि ना. खुट्टा Leg
काङ [ पर्यायबाचि ]

बाली ना. [ ba̤ːli ] पशु सम्भोग ; खेतिबाली

बालु ना. [ ba̤ːlu ] बाला; हातमा लगाउने बाला

बाल्टीन् ना. [ ba̤ːlʈin ] बाल्टिन

बाल्दोङ् ना. [ baː̤ldoŋ ] तामाङ जातिको एक थर

बाल्बा ना. भ्याकुत्ता,भ्याकुत्तो frog

बावलि ना. जुनकिरी
मेबुलुङ;मेवाङ [ पर्यायबाचि ]

बास ना. [ दतीङ्ग्रा ] बाज
दतीङ्ग्रा [ पर्यायबाचि ]

बिरुसिङ; बिरु दोङ ना. पैँयु

बिलिङ ना. साङलो (साङ्ले) Cockroach

बीक् ना. [ bi̤k ] विष
दुग्, मेन्,म्यमेन्, सेत्मेन् [ पर्यायबाचि ]

बीजरी ना. [ bid̤ zari ] आकाशमा; अन्तरीक्षमा

बीजारी ना. [ bid̤ zaːri ] सबै कुरा जान्ने पल्टिने,अगुवा

बीज्यीली ना. [ bid̤ zʲili ] लाम पुच्छ्रे चरा

बीतर् ना. [ bi̤tar ] फट्याङ्ग्रो
छ्यक [ पर्यायबाचि ]

बीरीम् ना. [ bi̤rim ] डेली;चोयाले बुनेको गोठमा भाँडाकुँडा राख्ने भाँडो

बीरु ना. [ bi̤ru ] पैयुँ

बीला / मुर ना. [ bi̤laː ] बिटो; मुठो

बीसुली ना. [ bi̤suli ] बिसौली

बु ना. [ bṳ ] खेती, धान

बुः ना. [ bṳː ] प्राण; स्वास
सा, सोः [ पर्यायबाचि ]

बु; भु ना. खेत Agricultureland

बु:स पीन्ब २ ना. [ bṳːsa pinba ] सूचना विज्ञप्ति

बुइप्रङ् ना. [ bṳipraŋ ] मसिन भुसना ; जाँडमा उत्पादन

बुकबुक्प ना. [ bṳkabukpa ] धुलो ; मसिनो किसिमको माटो Fine soil
दुलु, बुफ्र [ पर्यायबाचि ]

धुलो— ना॰ [सं॰ धूलि] १. माटो आदि मसिनिएर भएको बुरबुरे वस्तु; चूर्ण; धूलि । 

बुङ् ना. [ bṳŋ ] शरीर
गो, गोदोङ्ब, ठङ्सीङ्, ल्हुइः, स्य्ह, स्य्हल्ही [ पर्यायबाचि ]

बुङ्गु ना. [ bṳŋgu ] गधा

बुङ्म ना. [ bṳŋma ] गाँज, सप्रेको बुटो, कोदो, धान आदिको फेद

बुछप् ना. [ bṳtsʰap ] धर्मपुत्र

बुछम् ना. [ bṳtsʰam ] रौं; हात वा खुट्टामा उम्रेको रौँ

बुत्तम्री ना. [ bṳtsʲʰaːŋri ] अन्त्यमा
बुछ्याङ्री [ पर्यायबाचि ]

बुप्पर्/ बुर्पुर ना. [ bṳppar ] १) भुत्ला २) प्वाँख
ब्यप्, ब्यप्सीङ् [ पर्यायबाचि ]

बुफ्र ना. [ bṳpʰra ] धूला ; खरानी
दुलु, बुकबुक्प,मेफ्र [ पर्यायबाचि ]

बुबुर ना. प्वाख Feather

बुःबोमो ना. [ bṳːbomo ] छोराछोरी
बुःमङ् [ पर्यायबाचि ]

बुब्सेल ना. [ bṳbsela ] झ्याली

बुःमङ् ना. [ bṳːmaŋ ] छोराछोरी
बुःबोमो [ पर्यायबाचि ]

बुमङ्/ ग्युःब ना. [ bṳmaŋ ] सन्तान; वंश
छछबुछ , फोत्त [ पर्यायबाचि ]

बुमच्योइ ना. कलसमा हाल्ने पदार्थहरु
बुम्बा च्योई [ पर्यायबाचि ]

बुमुगदे ना. [ bṳmugade ] सास रहुञ्जेल
बुमुबसम [ पर्यायबाचि ]

बुमुबसम ना. [ bṳmubasama ] सास रहुञ्जेल
बुमुगदे [ पर्यायबाचि ]

बुमो ना. [ bṳmo ] प्रेमी;रीस Boyfriend
नसर्, बोमो [ पर्यायबाचि ]

बुम् ना. [ bṳm ] १) लाख २) डेली; भाँडाकुँडा राख्ने चोयाले बुनेको भाँडो

बुम्च्याल ना. झ्याम्टा
छेलेम;बुम्जेल [ पर्यायबाचि ]

बुम्जे ना. [ bṳmdze ] मूत्र थैली
बुम्ज्य [ पर्यायबाचि ]

बुम्जेल ना. झ्याम्टा
बुम्च्याल;छेलेम [ पर्यायबाचि ]

बुम्ज्य ना. [ bṳmdzʲa ] (१) मूत्र थैली; पिसाब थैली (२) बेलुन; भित्र हावा भरेर उडाउने र खेलिने रबर (३) पानीको फिँजभित्र हुने हावा
बुम्जे [ पर्यायबाचि ]

बुम्ब ना. [ bṳmba ] १)औंठीको पत्थर २)मधानी; पानीको धारले घट्ट घुमाउने काठको फल्याक ३)पेट फुकी घाँटी सानो पेटको टुटो हुने पानीको भाँडो

बुम्बा ना. कलस

बुम्बा ना. कलश
भुम्बा [ पर्यायबाचि ]

बुम्बा च्योई ना. कलसमा हाल्ने पदार्थहरु
बुमच्योइ [ पर्यायबाचि ]

बुम्बा डुप्पा ना. कलस साधना

बुम्राङ ना. [ bṳmraːŋ ] खेत

बुरु/ बुडु ना. [ bṳru ] १) पिँजडा; डोको आकारको पशु आदिको मुख बन्द गर्ने भाँडो २) मोहोलो

बुरुड ना. [ bṳruɖaː ] मोहोलोको डोरी

बुरुस् ना. [ bṳrus ] बुरुस

बुरेत् /बुरेन् ना. [ bṳret ] खुम्ले किरो

बुर्कुन ना. परेवा Piegon

बुर्जुवा ना. [ bṳrdzuwaː ] नानी गोठाला ; बालबालिकाहरु रेखदेख गर्ने व्यक्ति

बुर्लु ना. [ bṳrlu ] पालुवा

बुर्लुम् ना. [ bṳrlum ] भुरुङ; मसिना डोरीको झट्काले घुमाउँदै खेलिने काठको डल्लो

बुलक् ना. [ bṳlak ] चीम्, बिजुलीको प्रकाश छर्ने चिम

बुलीस् ना. [ bṳlis ] ब्लाउज

बुलुङ ना. किरा insect

बुस ना. [ bṳsa ] सुर्ति

बुसिङ ना. चेली

बुसीङ् ना. [ bṳsiŋ ] चेली;दिदी बहिनी

बुसुम्सुम् ना. [ bṳsumsum ] छाल; पानी बेगले बहादा उठेको तरङ्ग Bark

छाल [ना०] [सं० क्षाल] १. वायुको प्रभावले नदी, तलाउ, समुद्र आदिको पानी वेगले बहँदा वा छचल्किँदा उठेको लहर; तरङ्ग; लहरी

बुःस् ना. [ bṳːs ] वचन

बुस्याडि ना. झुसिल किरो caterpiller
छाम्बुलुङ [ पर्यायबाचि ]

बुस्याडि ना. झुसिल किरा caterpiller
छाम्बुलुङ [ पर्यायबाचि ]

बे ना. [ be̤ ] स्वास्नी; मन नपरी बोलिने शब्द
खुयु, म्रीङ् [ पर्यायबाचि ]

बेइगय/ बइगयक् /बेयप् ना. [ be̤igaja ] गौँथली
बइगलक् [ पर्यायबाचि ]

बेक्कर ना. [ bek̤ kara ] पातमा स साना काँडा हुने बस्तुले घाँस खाने रुख

बेःगल ना. [ be̤ːgalaŋ ] पानी अमला

बेङ्ग ना. [ beŋ̤ ga ] भ्यागुतो जातको नरम छाला हुने जल जन्तु

बेङ्गा ना. पाहा (खेतको आहालतिर पाईने खाना हुने एक प्रकारको पाहा)

बेङ्गुलु ना. [ be̤ŋgulu ] जुरेली
बेङ्गुलुक् [ पर्यायबाचि ]

बेङ्गुलुक् ना. [ be̤ŋguluk ] जुरेली
बेङ्गुलु [ पर्यायबाचि ]

बेङ्गे/ पेरेङ्गो ना. [ be̤ŋge ] पेरुङ्गो; कुखुरा आदि बोक्नको लागि बनाएको चोयाको सामान

बेना ना. खर्सु

बेना दोङ्बो ना. [ ben̤aː doŋbo ] खर्सु रुख; पातको एक भाग सेतो हुने, पातको वरिपरि स साना काँडा हुने रुख लेकमा पाइने एक जातको रुख

बेना स्यामो ना. [ ben̤ aː sʲaːmo ] खर्सु रुखमा फल्ने एक प्रकारको च्याउ

बेन्ड, ब्यान्डा ना. [ ben̤ ɖa ] तेर्सो आकारको भारी

बेन्दा ना. तरबार Sword

काट्ने काममा उपयोग हुने लामो, पातलो र धारिलो फलामे हतियार; असि; खड्ग; तलवार।

बेन्दुक् ना. [ be̤nduk ] बन्दुक

बेन्हु ना. [ be̤nṳ ] गोलभेँडा

बेर् ना. [ ber̤ ] काम्रो; डोको वा थुन्सेलाई बलियो हुनाका लागि चारैपट्टि घुसारीने कप्टेरो

बेर्गा ना. [ be̤rgaː ] लठ्ठि

बेर्ज्यी ना. [ be̤rdzʲi ] ठन्डा

बेर्म ना. [ be̤rma ] हतासो; लुगा बुन्ने, एकपट्टि फलाम जडेको चेप्टो काठ

बेल ना. [ be̤la ] समय; बेला
दी१ , दुइः, बेलो, समे [ पर्यायबाचि ]

बेलो ना. [ be̤lo ] समय; बेला
दी१ , दुइः, बेल, समे [ पर्यायबाचि ]

बेल् दोङ्बो ना. [ be̤l doŋbo ] बेलको रुख

बेल्ज ना. [ be̤ldza ] साबेल

बेल्देरे ना. [ be̤ldere ] डाबर
ब्रेक्ते [ पर्यायबाचि ]

बेल्द्रे ना. [ be̤ldre ] फोको

बेल्बो ना. [ bel̤bo ] आषाढ

बेल्व/ बल्व ना. [ be̤lwa ] बालुवा
बेस्, स्हेग्रे [ पर्यायबाचि ]

बेस ना. [ be̤sa ] बालुवा
बेल्व, स्हेग्रे [ पर्यायबाचि ]

बेसर्कोल ना. [ be̤sarkola ] नवजात शिशु

बेसवर् ना. [ be̤sawar ] बेसार
नीयुङ्, बेस्वर्, हेल्लो [ पर्यायबाचि ]

बेसार् ना. [ be̤saːr ] बालक
कोल, लेन्छ्य [ पर्यायबाचि ]

बेसी ना. [ be̤si ] वेश्या

बेस्याक स्याबा ना. जोडा नाच

बेस्वर्/ हल्दो ना. [ be̤swar ] बेसार
नीयुङ्, , बेसवर्, हेल्लो [ पर्यायबाचि ]

बेहोर् ना. [ be̤hor ] व्यवहार

बो ना. [ bo̤ ] भाग; अंश; हिस्सा
वोबो [ पर्यायबाचि ]

बो डेत् ना. [ bo̤ ɖet ] आधा भाग

बोइः ना. [ bo̤iː ] तिब्बत

बोइः ताब् ना. [ bo̤iːtaːb ] फागुन

बोइयुल् ना. [ bo̤ijul ] तिब्बत

बोकमार ना. ढुकुर

बोकमार् / डुगुर् ना. [ bo̤kamaːr ] ढुकुर

बोक् ना. [ bo̤k ] बोका

बोगो ना. [ bo̤go ] घुन, अन्नमा लाग्ने, फुस्रा र काला रङका सानो किरो

बोङ्ग ना. [ bo̤ŋga ] कालो पोके; अन्नबालीमा हुने

बोच्यी ना. [ bo̤tsʲi ] दश भाग

बोजे ना. [ bo̤dze ] साट्टा

बोत तेमे ना. आलु Potato

बोत् ग्योत् ना. [ bo̤t gʲot ] तिब्बति भाष

बोत्थङ् ना. [ bo̤ttʰaŋ ] १)गोब्रे सल्लो, सिन्का जस्तो पात हुने, खोटो निस्कने बृक्ष २)भोटेको गन्ध

बोदेत् ना. [ bo̤det ] गाँठो
बोदोप्, बोल्दोब [ पर्यायबाचि ]

बोदोप् /खोल्दोर् ना. [ bo̤dop ] गाँठो
बोदेत्, बोल्दोब् [ पर्यायबाचि ]

बोद् ना. [ bo̤d ] भोटे; तिब्बती; तिब्बत वा भोटमा बस्ने मानिस

बोन् ना. [ bo̤n ] मुठा

(१) बिटा; एकता मुर बीला (२) ८ औँ सताव्ति तिर तामाङ जातिले मान्ने पुरानो धर्म

बोन्ड ना. [ bo̤nɖa ] भाले वनस्पति

बोन्बो ना. झाँक्री

तन्त्रमन्त्रको प्रयोग गरी झारफुक गर्ने र रोगीको उपचार गर्ने व्यक्ति; धामी।

बोप्ले ना. [ bo̤ple ] थुप्रो
उम्, फुङ्मा, नेक्को, स्योलोक्ले [ पर्यायबाचि ]

बोमसिङ ना. उत्तिस

बोमेजङ् ना. [ bo̤medzaŋ ] रिसको पोका
बोमोजङ् [ पर्यायबाचि ]

बोमो ना. [ bo̤mo ] रीस
नसर्, बुमो [ पर्यायबाचि ]

बोमोजङ् ना. [ bo̤modzaŋ ] रिसको पोको
बोमेजङ् [ पर्यायबाचि ]

बोमोदाङ्थेन् ना. [ bo̤modaːŋtʰen ] बुङताङ बासी

बोम्जान स्याउरि ना. रातो ठुलो कमिलो red ant

बोम्बो ना. [ bo̤mbo ] झाँक्री

बोम्साङ ना. [ bo̤msaːŋ ] नेपालको पस्चिमि भेगको तामाङ समुदयमा प्रचलित एक लोक भाक लयात्मक गीत; छोरी फकाउने
लीङ्म, वर्वर् व्हइ [ पर्यायबाचि ]

बोयुल् ना. [ bo̤jul ] भोट देश

बोर्जो ना. [ bo̤rdzo ] सामदान; बीत्ती बाल्ने पानस

बोर्ड ना. [ bo̤rɖa ] बोर्ड

बोर्मामी ना. [ bo̤rmaːmi ] लाछा

ब्यङ्गो ना. [ bjaŋgo ] सुन्दरताको लागि पुरुष जातिले टाउकोमा बेर्ने एक प्रकारको धागोले बनेको फित्ता

ब्यङ्वेद् ना. [ bjaŋwed ] चरी बाघ, चरोझैँ उड्ने एक किसिमको जनाव
म्रस्ही [ पर्यायबाचि ]

ब्यप्/ बेङ्गो ना. [ bjap ] पखेटो
बुप्पर्, ब्यप्सीङ् [ पर्यायबाचि ]

ब्यप्स्यीङ् ना. [ bjapsʲiŋ ] प्वाँख
बुप्पर्, ब्यप् [ पर्यायबाचि ]

ब्याङगुल; ब्याकुलिङ ना. जुरेली

ब्याप ना. पखेटा Wings

ब्यासि ना. बेसी Low Land

ब्युक्प/ ब्यक्च्या ना. [ bjukpa ] वीर्य

ब्युङ्बा ना. खोकी Cough

ब्युबर् ना. [ bjubar ] झुटुवा; धेरै झुटो बोल्ने मान्छे

ब्युरु ना. [ bjuru ] मूगा; पैयुँ
रोःरो [ पर्यायबाचि ]

ब्यो ना. [ bjo ] मान्द्रो; भकारी; अन्न आदि सुकाउने
बर् [ पर्यायबाचि ]

ब्यो ना. मान्द्रो

ब्योङ्थेःब ना. [ bjoŋtʰeːba ] बाक्लो कपाल; लामो वा बाक्लो कपाल

ब्योङ्यल् ना. [ bjoŋʲal ] युवा राजा

ब्योन छामे ना. युवायुवती; तरुण तरुणी

ब्योन् १ ना. [ bjon ] १)प्रेमी २) ठिटो;किशोर; युवक,

ब्योन्ह्रो ना. [ bjonro̤ ] मित्र; साथी
छह्रो, ह्रो: (unspec. var. of ह्रोजेद् ) [ पर्यायबाचि ]

ब्योल्होल्हो ना. [ bjolo̤lo ] स्यालले कुखुरालाई घिसार्दे लगेको अवस्था

ब्रङदोङ् ना. [ braŋ̤ doŋ ] तामाङ जातिको एक थर

ब्रङ् ना. [ bra̤ŋ ] धन्सार ; छाप्रो ; गोठ

ब्रङ् बोम्बो ना. [ bra̤ŋ bombo ] मह कटुवा

ब्रङ्गे ना. [ braŋ̤ ge ] झाँक्रीको तोर्माहरु राख्ने ओछ्यान

ब्रम ना. [ bra̤ma ] मर्चा

ब्रमय्यो/ ब्रमयो ना. [ bra̤majjo ] साङ्ले

ब्रमायो ना. [ bra̤maːjo ] साङ्लो(किरो)

ब्रम्जी ना. [ bram̤ dzi ] मर्चा बनाउने झार

ब्रयुङ् ना. [ bra̤juŋ ] लोहोरो, बगरको ढुङ्गा सिलौटोमा कुनै पनि चिज पिध्न प्रयोग गरिने

ब्रलु ना. [ bra̤lu ] हिँडाइ

ब्रा ना. [ bra̤ː ] १) भीर पाखा; भीर २) पीठो

ब्रागुङ् ना. [ bra̤ːguŋ ] पहाड

ब्राङ ना. गोठ;खोर;छाप्रो;कटेरो
गोठे [ पर्यायबाचि ]

ब्राबल् ना. [ bra̤ːbal ] माउसुली

ब्राबा ना. केटाकेटी

ब्राबाल ना. माउसुलि;भित्ती;छिपकली lizard

ब्राबेल् ना. [ bra̤ːbel ] माउसुली
ब्राबल् [ पर्यायबाचि ]

ब्रासेन् ना. [ bra̤ːsen ] शिलाजित

ब्रीबे अम ना. [ bri̤be ama ] छैटीमाता; कर्ममा लेखेको स्त्री

ब्रीबोन् ना. [ bri̤bon ] लेखक

ब्रु ल्हो ना. [ brṳ lo̤ ] सर्प वर्ग; कन्या राशि

ब्रुङ्ब्रुङ् ना. [ brṳŋbruŋ ] झिँगा वा किराहरु भन्किएको

ब्रुदुङ ना. भोर्सा, गडेउला(पानिको स्रोतमा हुने स-साना माछा worm

ब्रुदुङ् ना. [ brṳduŋ ] गणेरा

ब्रुब ल्हो/ ता ल्हो ना. [ brṳba lo̤ ] सिंह राशि; बाघ बर्ग

ब्रुम्सील् ना. [ brṳmsil ] दाग ; अनुहारमा आएको स सानो कालो दाग
ल्य्हबो [ पर्यायबाचि ]

ब्रुयुङ ना. लोहोरो

लोहे सिलौटामा मसला आदि पिँध्न प्रयोग गरिने, फलाम वा ढुङ्गाको लाम्चो गोलो उपकरण; सिलौटाको बत्ता।

ब्रुल ना. [ brṳla ] कन्य राशि

ब्रेः ना. [ bre̤ː ] फापर; रातो डाँठ; प्याजी रङको फूल; तीन धारे दाना हुने फल

ब्रेक्ते ना. [ bre̤kte ] डाबर;कुनै विषालु वस्तुले बिझ्दा शरीरमा उठ्ने स साना फोका
बेल्देरे [ पर्यायबाचि ]

ब्रेःक्यल् ना. [ bre̤ːkʲal ] जडीबुटी; पाखा बारी सेतो र रातो फूल फुल्ने औषधीयुक्त झार

ब्रेन् ना. [ bre̤n ] बुर्कि; मृतकको परिवारलाई सहयोगकको रुपमा प्रदान गरिने अन्न (मृतकको घरमा लाने धान, चामल पैसा आदि)

ब्रेयुङ ना. [ bre̤juŋ ] लोहोरो; बगरमा पाइने गोलो ढुङ्गा सिलौटोमा अचार पिस्न प्रयोग गरिने
ङ्येम्बामा कोल [ पर्यायबाचि ]

ब्रेल्बो ना. असार

ब्रेल्साङ ना. [ Brelsang ] विबाह Marriage
भ्याआ [ पर्यायबाचि ]

ब्रेल्साङ ना. [ bre̤lsaːŋ ] विवाह
बामा,भ्या [ पर्यायबाचि ]

ब्रेल्साङ ना. विवहा Marriage

ब्रेस्सो ना. [ bre̤sso ] गुनासो

ब्रोः ना. [ bro̤ː ] ठेउला; बिफर;किटाणुको प्रभावले शरीर भरि फोका भएर आउने खटिरो
कुस्येर् [ पर्यायबाचि ]

ब्रोङ्दो/ क्रपुइ ना. [ bro̤ŋdo ] टुप्पी; बौद्धिक विधिअनुसार शिरमा नखौरी राखिएको कपालको समुह टुप्पी
ब्रोन्दो [ पर्यायबाचि ]

ब्रोङ्बो ना. [ bro̤ŋbo ] रुखहरु; चौतारो, रुखहरुको समूह

ब्रोद् ना. [ bro̤d ] स्वाद

ब्रोन्दो ना. [ bro̤ndo ] टुपी; टुप्पी
ब्रोङ्दो [ पर्यायबाचि ]

वैदिक विधिअनुसार शिरमा प्रायः गोपुच्छप्रमाणको नखौरी राखिएको रौँको समूह; शिखा; चूडा; टुप्पी।

ब्रोल्ही ना. [ bro̤li̤ ] थोप्लो

ब्ल २ ना. [ bla ] १)आत्मा फोः २)सातो; छायाँ

ब्लङ्ज्यर् ना. [ निथ्रुक्कै भिजेको ] निथ्रुक्कै भिजेको

ब्ला ना. सातो

ब्लाप्पा ना. [ bla̤ːppaː ] थकाइ

ब्लीगोर ना. [ bli̤gor ] चौबर

ब्लु ना. [ blṳ ] बिउ; बियो; बिरुवा

ब्लुम् ना. [ blṳm ] ठूलाठूला दाउरा

ब्ले ना. पाखो

ब्लेः१ / ब्लेःङ्ग ना. [ ble̤ː ] १) पाखो २) भिरालो जमिन

ब्लेङ् ना. [ ble̤ŋ ] दलिन ; चोट धान्ने काठ

ब्लेदेदे ना. [ ble̤dede ] बग्बास

ब्लेन् ना. [ ble̤n ] बिम

ब्लेब ना. [ bleb̤ a ] अल्छयाँइ; अल्छीपन, जाँगरमरुवा

ब्लेम्देन् ना. [ blem̤ den ] तामाङ थर, ब्लेन्देन् , ब्लेन्देन्१

तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर

ब्लेःस्यीङ् ना. [ bleː̤sʲiŋ ] अर्याल; रम पात हुने, पातमै फल लाग्ने वृक्ष

ब्लेस्यीङ् ना. [ ble̤sʲiŋ ] चिप्ले झार

ब्लेस्योङ ना. खहरे Small River

ब्लोन् ना. [ blo̤n ] मन्त्री; तामाङ जातिको एक थर

ब्होइताप्पा ना. चैत

भइलो ना. [ bʰai̤lo ] अञ्जीर

भर्ले ना. [ bʰa̤rle ] भलायो, टर्रो गुलियो स्वाद हुने, चोप लागेमा खटिरा आउने वृक्ष

भातेरे ना. [ bʰa̤ːtere ] १) भोज-भतेर; विवाहको खानपिन २) भाद्रई चरो; आँखामा काला धर्से, पिठ्युँ खैरो, छाती सेतो हुने टेर टेर गरी कराउने चरो

भुम्बा ना. कलश
बुम्बा [ पर्यायबाचि ]

भोकलुङ्र ना. [ bʰokaluŋr ] . रुखको टोर्कामा गुँड लगाउने एक जातको पंक्षी वा चरो

भोङ्गो ना. [ bʰo̤ŋgo ] कालो पोके; मकै आदिमा लाग्ने कालीपोके

भोर् ना. [ bʰo̤r ] भोट

भोल्टु ना. पानी रोटी (गोलो)

भ्या ना. [ bʲʰa̤ː ] विवाह
बामा, ब्रेल्साङ [ पर्यायबाचि ]

ना. [ ma ] निगालो

मइ ना. [ mai ] मोही

मइ: ना. [ maiː ] भैँसी

मइतेमे ना. [ maiteme ] तरुल

मके ना. [ make ] मकै
दोर्होङ् [ पर्यायबाचि ]

मकेले ना. [ makele ] ढोट

मको ना. [ mako ] निमारो ; निम्नविटे तिमिलो; नेभारो; निबारो; बेडु,निभारो जातको बोट वा फल

मगी ना. [ magi ] भैँसी
मइ:, मुइः [ पर्यायबाचि ]

मङ्गल् ना. [ maŋgal ] पिँडालु, एक प्रकारको पिँडालु जस्तै देखिने खाना नमिल्ने झार

मङ्रे ना. [ maŋre ] दारी ; जुङ्गा

मजक् ना. [ madzak ] मजा

मजुङ्ग ना. [ madzuŋga ] धातुबाट निर्मित मुर्चुङ्गा गोङ्ग

मञ्ज्या ना. [ mandzʲaː ] कचौरा
खोरे, बद, स्यो [ पर्यायबाचि ]

मदक्बी सेम्/ अज्यबे सेम् ना. [ madakbi sem ] डाह
ङ्येःङ्, ठदो, ल्यल् [ पर्यायबाचि ]

मन ना. [ mana ] १) माना २) पाला; जिन्दगी

मने खोर्लो ना. [ mane kʰorlo ] माने बौद्ध मार्गिहरुले हातमा लिएर घुमाउने साधन

मन्जेन् ना. [ mandzen ] मन्जन

मन्ज्या ना. [ mandzʲaː ] बटुको

मन्ब ना. [ manba ] तामाङ जातिको एक थर
मम्बा [ पर्यायबाचि ]

मप्च्य/ मप्ज्य ना. [ maptsʲa ] मयूर

मफीअब ना. [ mapʰiaba ] सौतनी बाबु

मफीअम ना. [ mapʰiama ] सौतेनि आमा

मब २ ना. [ maba ] गुमेको आफन्त

मम ना. [ maːma ] आलु बारीमा पाइने ज्यान कालो टाउको रातो भएको उड्ने किरा

ममा ना. [ mamaː ] माउ; पोथी

मम् ना. [ mam ] बजै; हजुरआमा

मम्च्यु ना. [ mamtsʲu ] नाभो आलु

मरथकोला ना. [ martʰakola ] केटा

मरो ना. [ maro ] मुना; टुसो ; निगालोको कमलो मुन्टा वा पालुवा टुसो
दोर्, दोर्कोलोक् [ पर्यायबाचि ]

मर्क्यङ ना. [ markʲaŋ ] भाटा; झटारो; कुनै फल झार्नका लागि हातले समातेर बेग्ले हिर्काउने ल
प्रेः [ पर्यायबाचि ]

मर्ज्य/ मर्जे ना. [ mardzʲa ] फोहोरी कुरा; छाडा बोली
छीङ् [ पर्यायबाचि ]

मर्मोस्यामो ना. [ marmosʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ

मर्लङ्टु ना. [ marlaŋʈu ] नागबेली लहरा

मल ना. [ mala ] पासो; प्वाल भएको

मलीन्डो ना. [ malinɖo ] सामा; धानको जस्तै बोट हुने, गहुँको दाना जस्तै फल्न जङ्गली धान

मले ना. [ male ] मलेवा

मलेङ्यम्ङ्य ना. [ aleŋʲamŋʲa ] धोबी चरा

मल्ग ना. [ malga ] डोरी; चर्खा घुमाउने धागो

मवीअम ना. [ mawʰiam ] सौतेनि आमा

मसइ ना. [ masai ] मास

मसल ना. [ masala ] जीरा; स्वादिष्ट बनाउन तिहुन तरकारी हालिने मसला

मसेत् ना. [ maset ] सिन्दुरे किरा

मस्यी ना. [ masʲi ] १) मासी; आउँ; रगत मासी २) मसी; कलमभित्र भरेर वा कलमले चोपेर लेख्ने कालो, नीलो र रातो रङ्

महीन्दोङ् ना. [ mahindoŋ ] तामाङ जातिको एक थर

मा ना. निगालो

माकाइ ना. मकै Maiz
कोन्जोम [ पर्यायबाचि ]

माकाइ ना. मकै
केन्जोम [ पर्यायबाचि ]

माकार ना. बाँदर Monkey
म्हाङ; तिम्ङयु [ पर्यायबाचि ]

माकु ना. नेपराको बोट

माङ्गार ना. मगर Magar

नेपालको मध्यपश्चिमी पहाडी क्षेत्रमा बस्ने भोटबर्मेली भाषिक समूहको एक जाति; मगरातका आदिवासी।

माङ्रे ना. रौँ

माजीङ् ना. [ maːdziŋ ] युद्ध ; लडाई
मादीरीङ्ब ; cf: छ्येत्प [ पर्यायबाचि ]

माताङ ना. डाँफे

मातिर ना. गुन्द्री
माथुर; सुकुल [ पर्यायबाचि ]

मातोर ना. निगालोको टुसा

मातोर् ना. [ maːtor ] टुसो; निगालो वा बाँसको कलिलो मुन्टा वा पालुवा; तामा

माथुर ना. गुन्द्री
मातिर;सुकुल [ पर्यायबाचि ]

मादीरीङ्ब ना. [ maːdiriŋba ] युद्ध
माजीङ् [ पर्यायबाचि ]

मादोर् ना. [ maːdor ] तामा

मानखाङ् ना. [ maːnakʰaːŋ ] औषधालय
म्यान् [ पर्यायबाचि ]

मानोर् ना. [ maːnor ] टुसा
मुग्लु [ पर्यायबाचि ]

मान्जे ना. सानो बटुको

मान्ज्य ना. कचौरा;बटुको Bowl
खोरे [ पर्यायबाचि ]

मान्ज्य ना. बटुका

मान्देङ् ना. [ maːndeŋ ] तामाङ जातिको एक थर
मन्नेन् [ पर्यायबाचि ]

मापेङ ना. पाहा (कालो सानो खाले लेकाली पाहा)

माफेन् ना. [ maːpʰen ] माला चरी; घाँटीमा माला लाएको जस्तो चरा

माबोन् ना. [ maːbon ] सेनापति Commander
मेःबोन् [ पर्यायबाचि ]

माम ना. हजुरआमा

माःमा ना. माउ Mother

मामा ना. माउ Mother

मामा ग्रुङ ना. ठुलो आन्द्रा

माःमा स्वा ना. बङ्गारा

मामास्वा ना. बङ्गरा

माम् बुलुङ् ना. [ maːm buluŋ ] बोटबिरुवाको पात खाने उडुवा किरो; टाउको सानो अनि पेट ठूलो हुने किरो

माम्ही / म्हङ् ना. [ maːmi̤ ] सेना; सिपाही Army; Soldier
सीबे [ पर्यायबाचि ]

मायुङ ना. माइती

मार ना. घ्यु Ghee

मारवरी ना. [ maːrawari ] मारवाडी; कानमा लगाउने गहना

मारुवा ना. [ maːruwa ] फलेदो

मार्चा ना. खुर्सानी Chilly

मालो ना. [ maːlo ] मन्त्र

मालो थुलो ना. [ maːlo tʰulo ] बेद; मन्त्रको जोडतोड

मालोथुःलो ना. [ maːlotʰuːlo ] मन्तरतन्तर

मासि ना. दाल Lentil

मासि ना. कालो दाल

मास्यी ना. [ maːsʲi ] आउँ
डङ्स्यी [ पर्यायबाचि ]

मि ना. आँखा Eye

मि फुम ना. आँखाको डल्लो

मिक्लि ना. आँसु Tear

मिछाप ना. आँखी भौ Eyebrow

मिनात ना. कचेरा (चिप्रा)

मिरे ना. परेला

मीः ना. [ miː ] आँखा
फेन्१ [ पर्यायबाचि ]

मीः ग्याल्मो ना. [ miː gʲalmo ] आँखाको नानि

पासाङ एमि ङैला मीःग्याल्मो हिन्बा। पासाङ तिमि मेरो आँखाको नानि हौ।

मीः फुम् ना. [ miːpʰum ] आँखाको गेडा (आँखाको गोलो भाग )

मीःकोर्छम् ना. [ miːkortsʰam ] आँखी भौं
मीःकोर्, म्रीगम् [ पर्यायबाचि ]

मीक्प ना. [ mikpa ] मध्यान्तर

मीःक्ली,मीक्ख्ली ना. [ miːkli ] आँसु
मीःख्ली [ पर्यायबाचि ]

मीग्युर् ना. [ migʲur ] विनाश

मीङ्गु २ / मीगु ना. [ miŋgu ] धुवाँ

मीङ्बर् ना. [ miŋbar ] मङ्गलबार
मीरे [ पर्यायबाचि ]

मीङ्येत् ना. [ miŋʲet ] चिप्रा
मीनेत् [ पर्यायबाचि ]

मीःछम् ना. [ miːtsʰam ] परेला
मीःछी, मीःफी [ पर्यायबाचि ]

मीःछी ना. [ miːtsʰi ] परेला
मीःफी, मीःछम [ पर्यायबाचि ]

मीथप् ना. [ mitʰap ] आँख झिमिक्क, पल ; क्षणभर

मीन् ना. [ min ] १) नाम २) सुलससुले
छान्, छेन् [ पर्यायबाचि ]

मीन्ज्याङ् ना. [ mindzʲaːŋ ] पाठ; शीर्षक

मीन्डु ना. [ minɖu ] तारा Star

ताराः [ना०] [सं०] १. राती आकाशमा झल्कने ज्योतिसमूह वा प्रकाशपिण्ड; नक्षत्र। २. आँखाको नानी; पुतली। ३. बालिकी, बृहस्पतिकी र अमोघसिद्धिकी पत्नीहरूको नाम।४. विश्वपाणिकी माता। ५. पञ्चतारामध्ये एक।

मीःफी ना. [ miːpʰi ] परेला
मीःछी, मीःछम् [ पर्यायबाचि ]

मीमी ना. [ mimi ] सानो जुम्रा; लिखोबाट भखरै निस्केको जुम्रा

मीयुङ् ना. [ mijuŋ ] भाइ
अले, च्योन्, नो२ [ पर्यायबाचि ]

मीयुल् ना. [ mijul ] धुवाँ र चुलोको मिसावटबाट बनेको लेग्रो

मीरा ना. [ miraː ] जाली; नोट; बार; पशुपन्छी आदि छेक्ने चोयाको बार

मीरे ना. [ mire ] मङ्गलबार

मीलम् ना. [ milam ] हालत; हालखबर; स्थिति
थुन [ पर्यायबाचि ]

मीःसेल् ना. [ miːsel ] चस्मा
मेलुङ्, मेलोङ्, स्येल्मी [ पर्यायबाचि ]

मु ना. आकास Sky

मु ल्हो ना. [ mu lo ] आकाश वर्ग

मु:र ना. [ muːra ] मुढो; काठको मोटो र ठूलो टुक्रो

मुइः ना. [ muiː ] भैँसी
मइ:, मगी [ पर्यायबाचि ]

मुइ ना. भैँसी Buffalo

मुइ म्हे ना. गाइवस्तु Domestic Animals

मुइमामा ना. भैँसीमाउ

मुइला कोला ना. पाडा पाडी

मुक्प २ ना. [ mukpa ] बादल; कुहिरो Clouds;

बादल— ना॰ [सं॰ वार्दले १. पृथ्वीको पानी माथि सोसिएर आकाशमा फैलिई पानी बर्साउने वाष्पकण; मेहरो; मेघ । २. आँखामा लाग्ने जालोविशेष ।

कुहिरो— ना॰ १. धूवाँजस्तो देखिने चिसो हावामा मिलेको जलकण; कुइरो; हुस्सु । वि॰ २. धूवाँ लागेजस्तो; कैलो (आँखा) । — को

मुखे स्याबा ना. युद्धमा विजय प्राप्त गरेको नाच

मुग्ज ना. [ mugdza ] धमिरा ; सानो रातो कमिला
दम्ल [ पर्यायबाचि ]

मुग्य ना. [ mugʲa ] मुखिया Chief
म्हुगे [ पर्यायबाचि ]

मुग्लु ना. [ muglu ] टुसा
मानोर् [ पर्यायबाचि ]

मुःडुक(तिप्लिङ) ल्हो ना. गरुड वर्ग

मुदु ना. [ mudu ] जोखना; अनुमान
मुन्दु [ पर्यायबाचि ]

मुदुइः ना. [ muduiː ] वर्तमान
दान्देलादुइः [ पर्यायबाचि ]

मुन ना. [ muna ] बाना; गज पट्टिको बुन्ने धागो

मुनालीङ् ना. [ munaːliŋ ] स्वर्गलोक

मुन्डु ना. [ munɖu ] जाग्राम; रात भर जागा रहने काम
छुप्नो अल [ पर्यायबाचि ]

मुन्दु ना. [ mundu ] जोखना
मुदु [ पर्यायबाचि ]

मुरी ना. [ muri ] (१) मुठ्ठी, (२) २० पाथी बराबरको नाप

मुर् ना. [ mur ] मुरी; बीस पाथीको नाप

मुर्र मइ: ना. [ murra maiː ] मुर्रा; दुधालु भैँसी

मुलुङ ना. [ muluŋ ] तामाङ जातिको एक थर

मुलो ना. [ mulo ] आकाश बर्ग

मुल्मी ना. [ mulmi ] अगुवा

मुसुरु ना. [ musuru ] गहत, मुसुरो

मु्रम ना. [ mruma ] झुप्पा
फोत्तो, फोन्डो [ पर्यायबाचि ]

मेँः ना. [ mẽː ] कोठी

मे ना. पुच्छार Tail

मे ना. पुच्छर

मे ना. कोठी

मे ना. कोठी Blackade

मे ना. आगो Fire

मे खाम ना. आगो तत्व

मे: ना. [ meː ] पुच्छर

मे१ ना. [ me ] १)आगो २)आगजनी

मेक्तुङ् चेम ना. [ mektuŋ tsema ] डोका नाच; अर्घौ वा क्रिया गरेको बेलामा नाचिने नाच

मेगाङ् ना. [ megaːŋ ] वाण राख्ने डाँडो

मेच्चा ना. [ mettsaː ] बाछो; बाछी

मेजङ्/ मेब्ज्य ना. [ medzaŋ ] सलाई
देसल्, मेप्च्या [ पर्यायबाचि ]

मेतङ् ना. [ metaŋ ] दियालो ; खोटे सल्लोको चुरो

मेतो ना. [ meto ] सामाजिक पूजा; मान्त्र द्वारा असिना तर्काउने पूजा, असिना पाथी
हीम्डु [ पर्यायबाचि ]

मेत् मे२ ना. [ met:me ] कोठी
:म्हेत्) [ पर्यायबाचि ]

मेदाङ् ना. [ medaːŋ ] राँको; दियालो

मेनीङ ना. [ meniŋ ] आश्विन

मेन्खङ् ना. [ menkʰaŋ ] अस्पताल

मेन्छ्याङ ना. विष दिने, कपट दिने व्यक्ति A person who gives poison
मेन्छ्योङ् [ पर्यायबाचि ]

मेन्छ्योङ् ना. [ mentsʲʰeŋ ] विष दिने, कपट दिने व्यक्ति A person who gives poison
मेन्छ्याङ [ पर्यायबाचि ]

मेन्जङ् ना. [ mendzaŋ ] विष दिने मान्छे, कप्ड दिने मान्छे People who give poison

मेन्जर् / मेन्चर् ना. [ mendzar ] सिरिस; एक जातको रुख

मेन्टु ना. [ menʈu ] काखी गन्हाउने रोग; काखीमा आउने पसिनाको गन्ध

मेन्टो ना. [ menʈo ] जिरा

मेन्न ना. [ menna ] जिरा
मेन्टो [ पर्यायबाचि ]

मेन्ब ना. [ menba ] महसुस

मेन्लु ना. [ menlu ] सोचाइ; कल्पना

मेप्च्या ना. [ meptsʲaː ] सलाई
देसल्, मेजङ् [ पर्यायबाचि ]

मेप्रा ना. खरानी

मेफु/ मेफुत् ना. [ mepʰu ] १)ढुङ्गो २)चुलो

मेःफुद् ना. [ meːpʰud ] ढुङ्ग्रो ; बाँसको नली ; आगो फुक्ने साधन

मेफ्र ना. [ mepʰra ] खरानी
ब्रुफ [ पर्यायबाचि ]

मेःबु ३ ना. [ meːba ] हतार
चप्चप् [ पर्यायबाचि ]

मेःबोन् ना. [ meːbon ] सेनापति Commander
माबोन् [ पर्यायबाचि ]

मेमामु ना. [ memaːmu ] गाईको माउ

मेःमेः ना. [ meːmeː ] बाजे; हजुरबा

मेमेफेत् ना. [ memepʰepʰet ] नातेदार
ङेङ्कोर्, ङयीङ्बो म्हेःमेः, म्हामे्, म्हेम्हे, म्हेम्हेखोर्जे [ पर्यायबाचि ]

मेम्छेन्दो ना. [ memtsʰendo ] झिल्का
मेले [ पर्यायबाचि ]

मेम्बलर्चे ना. [ membalartse ] औषधी उपचार
मेन् [ पर्यायबाचि ]

मेम्सोल ना. कोइला; आगो भएको आगोको कोइला

मेयुङ् ना. [ mejuŋ ] माइती
अबमयुङ् [ पर्यायबाचि ]

मेर्मप् ना. [ merkap ] कालो चरा

मेलुङ ना. ऐना

मेले ना. [ mele ] झिल्का
मेम्छेन्दो [ पर्यायबाचि ]

मेलोङ् ना. [ meloŋ ] अनु; चश्मा
मीःसेल्, मेलुङ्, स्येल्मी [ पर्यायबाचि ]

मेःलोङ् ना. [ meːloŋ ] पत्थर ; टल्कने ढुङ्गा

मेःल्हम् ना. [ meːla̤m ] झील;आगोको ज्वाला

मेवङ् ना. [ mewaŋ ] जूनकिरी

मेवव ना. [ mewawa ] झुसिल्कीरो; एक जातको छुँदा पोल्ने किरो

मेसिङ ना. हलो
मोइस्यु [ पर्यायबाचि ]

मेःस्याम् ना. [ meːsʲaːm ] फेदी
असेन्, दुङ्१ [ पर्यायबाचि ]

मो ना. [ mo ] तलतिर सङ्केत गरेको अवस्था

मोइतङ् ना. [ moitaŋ ] स्वाद; माटोको स्वाद

मोइस्यु ना. हलो
मेसिङ [ पर्यायबाचि ]

मोकथन्, मेः गात्यन् ना. [ mokatʰan ] तामाङ जातिको एक थर

मोक्तान ना. [ moktaːna ] तामाङ जातिको एक थर

मोक्तान स्याउरि ना. कालो फुस्रो नटोक्ने कमिलो

मोङ्ग्येनबो ना. [ moŋgʲenabo ] भूत मन्साउने मान्छे

मोजुङ ना. मुर्चुङ्गा

मोजे ना. [ modze ] केरा

मोजे ना. केरा Banana

मोटे ना. भटमास Soybean

मोदे ना. [ mode ] भटमास
मोरे [ पर्यायबाचि ]

मोदोङ् ना. [ modoŋ ] कोरली बाख्री
रमम [ पर्यायबाचि ]

मोने ना. अक्षता

अक्षताः चामलका सग्ला गेडा; देवपितृ–कार्यमा चढाउन, पूजा गर्न वा टीका लगाउन प्रयोग गरिने चामलका भिजाइएका गेडा; जोखना आदिमा प्रयोग गरिने चामलका गेडा; अछेता

मोने ना. अक्षेता;पूजाको चामल

मोन्देङ् ना. [ mondeŋ ] तामाङ जातिको एक थर

मोब ना. [ moba ] बिरामीले निकाल्ने आवाज

बिरामीले निकाल्ने आवाज

मोर ना. अचार

मोरे ना. [ more ] भटमास
मोदे [ पर्यायबाचि ]

मोःरो ना. [ moːro ] सिनु

मोर्थङ्/ ङोइथङ् / रोङ्थङ् ना. [ mortʰaŋ ] सुबासन

मोर्देन् ना. [ morden ] जीवन

मोर्प ना. [ morpa ] विषालु बिरुवा
प्रा [ पर्यायबाचि ]

मोलम ना. आशीर्वाद

मोलम् ना. [ molam ] आर्शीवाद; आशिष

मोले ना. [ mole ] सलगम; गान्टे मुला

मोल् डोम्स्यीङ् ना. [ mol ɖomsʲiŋ ] जगर

मौका ना. [ mʌᵘkaː ] मौका
मौग [ पर्यायबाचि ]

मौग ना. [ mʌᵘga ] मौका
मौका [ पर्यायबाचि ]

म्यँ ना. [ mjʌ̃ ] खील

म्य ना. [ mja ] बाण; तीर

म्य बोम्बो ना. [ mja bombo ] वाहक; दुलही लिन जन्ती आउँदैछ भनि समाचार लाने व्यक्त्ति

म्यमेन् ना. [ mjamen ] विष; पाँच औँला; लेकमा पाइने विषालु जडिबुटी
दुग्, बीक्, मेन्, सेत्मेन् [ पर्यायबाचि ]

म्यादालि ना. धनुष वाण;धुनुकाँड Bow Arrow
म्ये दालि [ पर्यायबाचि ]

म्याबोन् ना. [ mjaːbon ] जासुसि
म्याकोम्बो; ल्हमलुग् [ पर्यायबाचि ]

म्याबोम्बो ना. [ mjaːbombo ] जासुसि
म्याबोन्; म्योबोन्; ल्हमलुग् [ पर्यायबाचि ]

म्यासिङ ना. हरिस

एक छेउमा हलो र अर्को छेउमा जुवा रहने हलाको ठाडो लामो काठ।

म्यु ना. [ mju ] गाँड, कुखुरा वा पन्छीको आमाशय

म्युक्कु ना. [ mjukku ] धुवाँ

म्युक्प ना. [ mjukpa ] खुर

म्युङ् ना. [ mjuŋ ] मुसो; अन्न खाने, लुगा फाटा काट्ने मुसी
ङ्यम्ङ्यु, नाम्पु [ पर्यायबाचि ]

म्युङ्ग्युर ना. अगुल्टो

बलेको वा सल्केको दाउरो

म्युर् ना. [ mjur ] चुली, झुसी

म्ये दालि ना. धनुष वाण;धुनुकाँड Bow Arrow
म्यादालि [ पर्यायबाचि ]

म्योबा म्हि ना. बहुला मान्छे Mad person

म्योबोन् ना. [ mjobon ] जासुस म्याबोम्बो
म्याबोम्बो [ पर्यायबाचि ]

म्योम्बो ना. जुत्ता
पानाइ; लाखाम [ पर्यायबाचि ]

म्योलरङ् ना. [ mjolaraŋ ] पागल हुन लागेको जस्तो

म्य्हर् ना. [ mja̤r ] माटोको रास; बगेर ल्याएको माटोको थुप्प्रो

म्य्हार् ना. [ mjaː̤r ] क्रस; कपडा बुनाइ; धागो जेलिने किसिम

म्य्हुर् ना. [ mjṳr ] झुसी; चुली

म्रङ् ना. [ mraŋ ] बारी

म्रप् ना. [ mrap ] ढोका

म्रप्सुङ ना. [ mrapsuŋ ] सँघार; दैलो

म्रवइ ना. [ mrawai ] मयूर

म्रस्ही ना. [ mrasi̤ ] चरी बाघ
ब्यङ्वेद् [ पर्यायबाचि ]

म्रा ना. [ mraː ] झार

म्रा ना. झार Grass

म्रा ना. झार

म्राङ ना. बारी Field

म्राङ् ना. [ mraːŋ ] बारी

म्राप ना. ढोका Door

म्राप्स्वा ना. आगाडिको दाँत

म्रावाइ; म्राप्चे ना. मयुर

म्रासि ना. चरी बाघ

म्रिङ ना. श्रीमती; बुढी;स्वास्नि

म्रीङ् ना. [ mriŋ ] श्रीमती
खुयु, बे [ पर्यायबाचि ]

म्रु ना. [ mru ] मुहान;थुन Nipple
म्लु [ पर्यायबाचि ]

मुहान [ना०] [सं० मुखस्थान] १. नदीनाला, खोलो, धारो आदिको पानी उम्रने वा निस्कने ठाउँ; मूल। २. खोलाको पानी कुलोतिर जाने ठाउँ; निकास; मोहडा। ३. आम्दानीको स्रोत। ४. मुख्य ठाउँ; उद्गमस्थल।

थुन [ना०] [सं० स्तन] १.गाई, भैँसी, बाख्रो आदिको दूध झर्ने अवयव; फाँचो; कल्चौँडो; थुन। २. आइमाईको स्तन (तुच्छार्थमा)।

म्रुइ ना. बिर्को lid

म्रेःब ना. [ mreːba ] पोटिलो मकै; भरिलो ; हृष्ट पुष्ट

म्रोम ना. [ mroma ] झुप्पा; झुण्डिएको मकैको समुह

म्लङ् १ ना. [ mlaŋ ] घाँटी

म्लङ् खुङ् ना. [ mlaŋ kʰuŋ ] घाँटीको प्वाल, खाने कुरो निल्ने बाटो

म्लाक्येन् ना. [ mlaːkʲen ] चामलको भात

म्लाङाइ ना. कालो Black

म्लाङ्कीफोक ना. [ mlaːŋkipʰok ] कालो नै कालो

म्लाङ्जोम् ना. [ mlaːŋdzom ] काली केटीलाई बोलाउने नाम

म्लित ना. जुका (नाकमा पस्ने Nose worm
म्लिः [ पर्यायबाचि ]

म्लीत् ना. [ mlit ] पानी जुका; नाकमा पस्ने जुका

म्लेगा ना. पुरुषको यौनाङ्ग Penis
म्ह्लेगा;फेम्बे [ पर्यायबाचि ]

म्लेहे ना. [ mlehe ] लिङ्ग; पुरुष जननेन्द्रिय अङ्ग
स्यन्य [ पर्यायबाचि ]

म्ल्ह ना. [ mla̤ ] १)धान,चामल २)चामल
सुन्, स्यीत् [ पर्यायबाचि ]

म्ल्हक्यन् ना. [ mla̤kʲan ] भात; चामलबाट पकाएको भोजन

म्ल्हले ना. [ mla̤le ] पराल
ले१ [ पर्यायबाचि ]

म्ल्हीत् ना. [ mli̤t ] पानी जुका

म्ल्हे ना. [ mle̤ ] योनी
पीस्य [ पर्यायबाचि ]

म्ल्हेछम् ना. [ mle̤tsʰam ] जाँठा; गुप्ताङ्कमा उम्रने रौं

म्ह ङ्यम्ङ्य ना. [ ma ŋ̤ ʲamŋʲa ] काठमा प्वाल बनाएर बस्ने चरा सिङ् टटा

म्हग ना. [ ma̤ga ] चोट
पोर् [ पर्यायबाचि ]

म्हगी ना. [ ma̤gi ] मुख्य; प्रमुख
चवइ;ङाप्ता [ पर्यायबाचि ]

म्हङ्गु ना. [ ma̤ŋgu ] भालु
तावाम्, तोःवम् [ पर्यायबाचि ]

म्हङ्म्हुङ ना. [ ma̤ŋmṳŋ ] भूतप्रेत Ghost phantom

म्हङ्म्होङ् ना. [ ma̤ŋmo̤ŋ ] ढुसी

म्हने ना. [ ma̤ne ] माने, मृतात्माको स्मृतिमा निर्मित प्रतीक
छ्युर्देन्, फुर्कङ् [ पर्यायबाचि ]

म्हनेस्य्हब ना. [ man̤ esʲab̤ a ] विशेष अवसरमा केटाकेटिहरु गोलो घेरामा बासेर नाच्ने एक प्रकारको तामाङ लोक नाच (यो नाच नेपालको पस्चिमि भेगमा प्रचलित छ)

म्हम्हो ना. [ mam̤ o ] कोदोको तोर्मा

म्हर ना. [ mar̤ ] १)घिउ २)सुन ३)अण्डाको पहेंलो भाग

म्हरीक्प क्रि. [ mar̤ikpa ] खराब सोच

म्हर्जलम ना. [ mar̤dzalama ] सुन जस्तो देखिने केटको नाम

म्हर्जलम-सुन जस्तो देखिने केटको नाम (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपनाम)

म्हर्मुइ ना. [ ma̤rmui ] सुनचाँदी

म्हर्मे / म्हर्मेन् ना. [ ma̤rme ] बत्ती; दियो
कोङ्,छीमे, नङ्सल् [ पर्यायबाचि ]

म्हर्ल्हङ् ना. [ mar̤laŋ̤ ] सेतोमा कालो मिसेको

म्हर्स्यामो /म्हर्मोस्यामो ना. [ mar̤sʲaːmo ] सुनको जस्तो पहँलो रङ भएको र मासुको स्वाद आउने एक प्रकारको च्याउ खाना मिल्ने च्याउ

म्हसार ना. भुत Ghost
म्हाङ [ पर्यायबाचि ]

म्हा ना. [ ma̤ː ] ज्वाइँ;भिना; भिनाजु

म्हा ना. काण्ड Stem

म्हा ना. भिनाज्यू

दिदीका लोग्ने; भगिनीपति; भिना।

म्हाइतङ ना. [ ma̤ːitaŋ ] दर्शनशास्त्र

म्हाङ ना. बाँदर Monkey
माकार;तिम्ङयु [ पर्यायबाचि ]

म्हाङ ना. भुत Ghost
म्हसार [ पर्यायबाचि ]

म्हान्दो ना. [ ma̤ːndo ] बिमिरो

म्हामे ना. [ ma̤ːme ] नातेदार
ङेङ्कोर्, ङयीङ्बो म्हेःमेः, मेमेफेत्, म्हेम्हे, म्हेम्हेखोर्जे [ पर्यायबाचि ]

म्हारच्युकु ना. सुन बारुलो Golden Wasp

म्हारच्युकु ना. सुन बारुला Golden wasp

म्हार्जलामो ना. [ maː̤rdzalaːmo ] सुन जस्ती देखिने केटीको नाम

म्हार्जलामो-सुन जस्ती देखिने केटीको नाम (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपना)

म्हार्जवती ना. [ maː̤rdzawati ] सुन जस्ती देखिने केटीको नाम; तामाङ जातको थर अनुसार राखिने उपनाम

म्हार्मिन ना. पुजाको बत्ती Worship Light

म्हार्मिन् ना. [ maː̤rmin ] आदर्श; घ्युको बत्ति

म्हार्मीन्छम् ना. [ ma̤ːrmintsʰam ] सभ्यता

म्हासार ना. बेहुलो;दुलहा Bridegroom

म्हास्याङ्बो ना. [ ma̤ːsʲaːŋbo ] सालो भेना; मामाको अथवा फुपूको छोरालाई बोलाउने शब्द

म्ही ना. [ mi̤ ] मान्छे

म्ही–ठीम ना. [ mi-̤ʈʰima ] . मान्छेले बनाएको नीति

म्हीखोर् ना. [ mi̤kʰor ] पराई

म्हीछेन्पो ना. [ mi̤tsʰenpo ] महामानव

म्हीछ्योइ ना. [ mi̤tsʲʰoi ] समाजशास्त्र

म्हीजेस्हेङ्बला ना. [ mi̤dzese̤ŋbalaː ] मानव निर्मित

म्हीठीम् ना. [ miʈ̤ʰim ] सामाजिक

म्हीथोपथाङ् ना. [ mit̤ʰopatʰaːŋ ] अधिकार
थोपथाङ्, म्होहङ्ज्यी [ पर्यायबाचि ]

म्हील ना. [ mil̤a ] ज्याला;पारिश्रमिक

म्हीली ना. [ mil̤iː ] १)अनुहार २)जुनी; जीवन; चोला
ली [ पर्यायबाचि ]

म्हीलुइः ना. [ mi̤lui ] मनुष्य जाति

म्हील्हुइः ना. [ mi̤lṳi ] मानवीय जुनी

म्हीसेम् ना. [ mi̤sem ] जनइच्छा

म्हु स्याबा ना. युद्धमा विजय प्राप्त गरेको नाच
मुखे स्याबा [ पर्यायबाचि ]

म्हुइ ना. [ mṳi ] चाँदी, अण्डको सेतो भाग

म्हुखी ना. [ mṳkʰi ] राक्षस
दोःग्, रीम्बु, स्यीम्बु [ पर्यायबाचि ]

म्हुगे ना. [ mṳge ] मुखिया Chief
मुग्य [ पर्यायबाचि ]

म्हुदु ना. [ mṳdu ] जोखना

म्हुन/ म्हुन्ह ना. [ mṳn ] रात

म्हुन्गुङ् ना. [ mṳnguŋ ] मध्यरात

म्हुन्छोः ना. [ mṳntsʰoː ] जागा

म्हुन्ड ना. [ mṳnɖa ] काठको मुढो
खील् [ पर्यायबाचि ]

म्हुन्दु,म्हुन्टु ना. [ mṳndu ] अनिदो

म्हुँयु ना. [ mṳ̃ju ] खील, काँडा जस्तो

म्हे ना. गाई; गोरु Ox

म्हे ना. गाई Cow

म्हेक्लि ना. गोबर

म्हेगुन् / म्हेहुन् ना. [ me̤gun ] सम्धी

म्हेगुन्स्या/ म्हेहुन्स्या ना. [ me̤gunsʲaː ] सम्धिनी

म्हेग्लाप ना. जोत्ने गोरु; हल गोरु

म्हेच्च/ म्हेकाल ना. [ me̤ttsa ] बाछो; गाईको छोरा वा छोरी

म्हेज्येबा ना. [ me̤dzʲebaː ] हिन्दु

म्हेत्/मे२ ना. [ met ] कोठी
मेत् [ पर्यायबाचि ]

म्हेदो ना. [ med̤ o ] आफुले मान्ने बुझ्ने गरेको लामाले पुजा गर्दा दिने सहयोग अंश, भाग वा , दान (अन्न)

म्हेनिङ ना. असोज

म्हेन्दो ना. [ me̤ndo ] फूल

म्हेन्दो ना. फूल Flower

म्हेन्दो ना. फूल Flower

म्हेन्दो क्लाङ्बा ना. [ men̤ do klaːŋba ] अन्न बालीको फूल फुल्ने अवस्था

म्हेन्दो टुबु ना. [ me̤ndo ʈubu ] फूलको टुसो

म्हेन्दोमाया ना. [ men̤ domaːjaː ] फुलमाया

म्हेन्दोमाया स्याबारि खाउहै रोमा। म्हेन्दोमाया नाच्न आउनु है साथिहरु। (म्हेन्दोमाया नेपालको पस्चिमि भेग गणेश हिमाल, लाङटाङ हिमाल क्षेत्रमा बसोबास गर्ने तामाङ समुदयमा प्रचिलित एक लोक भाका हो)

म्हेन्दोमाया व्हाई ना. युवायुवतिहरु नाच्दै गाइने मायाप्रितिको गीत

म्हेन्दोम्राङ् ना. [ me̤ndomraːŋ ] बगैंचा
न्हेइ [ पर्यायबाचि ]

म्हेन्दोला थाङ ना. फूलको वासना

म्हेन्दोला फा ना. फुलको पात

म्हेन्दोला बा ना. फूलको पात

म्हेन्लु ना. [ me̤nlu ] पछुतो

म्हेब ना. [ me̤ba ] भरोसा

म्हेब्राङ ना. गाइगोठ

म्हेमे ना. [ me̤me ] बाजे

म्हेमे ना. जिजुबा Grandfather

म्हेमेत् ना. [ mem̤ et ] आफन्त
ङेङ्कोर्, ङ्यीङ्बो म्हेःमेः,मेमेफेफेत्, म्हामे, म्हेम्हे, म्हेम्हेखोर्जे [ पर्यायबाचि ]

म्हेमेथाङ ना. पितृदेव वृत्तान्त

म्हेमेस्या ना. जिजुहजुरआमा Grandmother

म्हेम्हे फ्येफ्ये /म्हेम्हे फ्येफ्येत् ना. [ me̤me̤ pʰjepʰje ] महानुभावहरु

म्हेम्हेनी ना. [ mem̤ en̤ i ] आमा, छोरी वा छोरी

म्हेरा ना. [ ̤me̤raː ] डढेलो
म्हेरे [ पर्यायबाचि ]

म्हेरे ना. [ me̤re ] डढेलो; आगलागी
म्हेरा [ पर्यायबाचि ]

म्हेला ना. [ mel̤aː ] ज्याला
य्हेन् [ पर्यायबाचि ]

म्हेला कोला ना. बाछा; बाछी Calf

म्हेलुङ् ना. [ me̤luŋ ] चमक

म्हो ना. [ mo̤ ] महिला Women

म्होइ ना. [ mo̤i ] तुइन; खोला वारपार गर्ने डोरीको साधन

म्होइबरे ना. [ mo̤ibare ] प्रेम दिवस

म्ह्ला ना. चामल Rice

म्ह्लेगा ना. पुरुषको यौनाङ्ग Penis
फेम्बे;म्लेगा [ पर्यायबाचि ]

ना. [ ja ] १)थार २)किनार, कपडाको छेउ
न२ [ पर्यायबाचि ]

यइसीन् ना. [ jaisin ] हातको नङ
छीन्, यास्यीन् [ पर्यायबाचि ]

यक्पो/ यक्प ना. [ jakpo ] याक

यङ्कर् ना. [ jaŋkar ] हातखुट्टा सेतो भएको

यदी ना. [ jadi ] इँटा Bricks

इँट— ना॰ [सं॰ इष्टको १. मुछेको गिलो माटो इँट पार्ने साँचोमा ढालेर पछि घाममा सुकाई अवाल, भट्टा आदिमा पोलेर तयार पारिने चारपाटे लाम्चो खालको, घर बनाउने साधन; इँटा । २. तासका चार रबमध्ये रातो रबको चारकुने बुट्टा वा आकार ।

इँटा— ना॰ [रू इँटे हे॰ इँट । ~ टायल कारखाना— ना॰ इँट, टायल, झिँगटी आदिको अभाव हटाउने र राष्ट्रिय वास्तुकलाको महत्त्वसमेत बढाउने लक्ष्यले पहिले ललितपुरको हरिसिद्धि तथा पछि भक्तपुरको सूर्यविनायकमा स्थापित प्रसिद्ध कारखाना ।

यन् [ jan ] लुगा
न्हम्ज, वन्, वेन्(unspec. var. of येन्) [ पर्यायबाचि ]

यन् ख्येन् ना. [ jan kʲʰen ] कपडाको टालो

यन्ख्येन् ना. [ jankʲʰen ] टालो
ख्यन् [ पर्यायबाचि ]

यन्छुम्ब ना. [ jantsʰumba ] कपडा लगाउने काम

यन्जा ना. [ jandzaː ] तिम्रो घरमा

यन्दे ना. कात्तिक

यर्ख ना. [ jarkʰa ] बर्खा

यर्सो ना. [ jarso ] तङरिने अवस्था

या ना. [ jaː ] हात
फ्य [ पर्यायबाचि ]

या ना. हात;पाखु Hand

या फ्ला ना. [ jaː pʰlaː ] हत्केला; हातको पाँच औलोको समूह पन्ज
थीङ्, पातल्, पादेल्, याथीङ् [ पर्यायबाचि ]

या लङ् ना. [ jaːlaŋ ] हाते ओेखल
गुदुङ्, तोक्चे१ [ पर्यायबाचि ]

यागोर् ना. [ jaːgor ] चुरा

याङ् म्हेमे ना. [ jaːŋ me̤me ] जिजु बाको बुबा

याङ्ग्रोङ् ना. [ jaːŋgroŋ ] चिताएर पाएको नाम

याङ्दा ना. चर्खा

याछिन ना. हातको नङ Nail

याजुम्बि ना. हातको औँला Fingers
याप्रुन्जो [ पर्यायबाचि ]

याज्ये ना. [ jaːdzʲeː ] औंठा छाप

यातङ्य्हेदोङ् ना. [ jaːtaŋʲe̤doŋ ] नमिलेको जमिन

याथिङ ना. हात्केला

याथीङ् ना. [ jaːtʰiŋ ] हत्केला
थीङ्, पातल्, पादेल्, या फ्ला [ पर्यायबाचि ]

याप्राम्चि ना. कान्छि औँलो

याप्रुन्जो ना. हातको औँला Fingers
याजुम्बि [ पर्यायबाचि ]

याफु ना. [ jaːpʰu ] हत्केलाका पछिल्तिरको भाग

याफ्ला ना. हात्केला Palm

याम ना. रोग Desease

यामी ना. [ yaːmiː ] हातको गोली गाँठो

हातको गोली गाँठो

याम्बा ना. सिलौटो

यारेङ्ब ना. [ jaːreŋba ] चोर;हात लामो गर्ने व्यक्ति

यार्सादेन् ना. [ jaːrsaːden ] तामाङ जातिको एक थर

यालाङ ना. ओखली;मुसली
याल्हाङ [ पर्यायबाचि ]

यालाङ् ना. [ jaːlaːŋ ] उज्यालो
य्हल्, होइस्हेर्,होत [ पर्यायबाचि ]

याल्ङा ना. हाँगा Branch

याल्हाङ ना. ओखली;मुसली
यालाङ [ पर्यायबाचि ]

यास्यीन् ना. [ jaːsʲin ] हातको नङ
छीन्, यइसीन् [ पर्यायबाचि ]

यास्युप् ना. [ jaːsʲup ] पञ्जा
छ्यासुग्, लग्सुग [ पर्यायबाचि ]

यास्हो ना. [ jaːso̤ ] हस्तकला

यी पोःपो/ की पोःपो ना. [ ji poːpo ] पानीको फोका Water Bubble
पो:पो [ पर्यायबाचि ]

यीङ्ब ना. [ jiŋba ] चिसोको दुखाई

यु ना. [ ju ] बीँड

युक्दुङ् ना. [ jukduŋ ] भेट्नो

युगु ना. [ jugu ] मलछाप्प्रो, फ्याउरी

युगु ना. मलसाँप्रो
ह्युगु [ पर्यायबाचि ]

युङ्ब/ दो / युङ्म ना. [ juŋba ] ढुङ्गा ; शिला ; पत्थर Stone

ढुङ्गा ना॰ पत्थर; शिला; पाषाण; ढुङ्गो 

युङ्बा ना. ढुङ्गा Stone

युरुङ्बोन् ना. [ juruŋbon ] पश्चिमको बोन

युलम्ही ना. [ julami ] नागरिक

युल्ग्यम्ब ना. [ julgʲamba ] चौकुना; चारै पाटा मिलेको जग्गा
कुनी; स्हुर् [ पर्यायबाचि ]

युल्छम् ना. [ jultsʰam ] राज्य सीमाना

ये ना. [ je ] १) हो २) हजुर

येजेद् ना. [ jedzed ] स्वाङ; अर्काको नक्कल

येन्/वेन् ना. [ jen ] कपडा

येन्दे ना. [ jende ] भाद्र

येन्दे ना. भदौ

योइ(तावर ) ल्हो ना. बिरालो वर्ग

योक्प २ ना. [ jokpa ] बानी; आदत; स्वभाव; बेहोरा

योक्पो ना. [ jokpo ] नोकर ; कारिन्दा Servant
योल्पो [ पर्यायबाचि ]

योङ् ना. [ joŋ ] चोयाले बुनेको सानो भकारी

योःतप् ना. [ joːtap ] ब्याङ्ग्य

योदो ना. [ jodo ] . हाँडीमा मकै भटमास आदि ईत्यादि भुट्नको लागि कपडा कुनै सिन्का अथवा डन्डिमा बेरेर डल्लो बनाएको चलाउने साधन

योन्तेन् ना. [ jonten ] ज्ञान;गुण

योन्देन् ना. [ jonden ] शिक्षा

योन्दोङ् योन्दोङ् ना. [ jondoŋ jonɖoŋ ] यताउता ढल्केर हिँडेको अवस्था

योपयाङ् ना. [ jopajaːŋ ] दाबी

योप्त /योक्त ना. [ jopta ] खाना, भान्छा

योम/ योमो ना. [ joma ] पक्षीका स्त्री जाति
थोङ् [ पर्यायबाचि ]

योमा ना. पोथी Female

योम्ब ना. [ jomba ] स्वर; मुखबाट निस्कने मीठो ध्वनि

योल्पो ना. [ jolpo ] नोकर Servant
योक्पो [ पर्यायबाचि ]

य्हगो ना. [ ja̤go ] हुल ; भीड
ङ्यीप्-ङ्यीप्, छो [ पर्यायबाचि ]

य्हबेङ्स्योङ ना. [ jab̤ eŋsʲoŋ ] धादिङ क्षेत्रको एक ऐतिहासिक खोला जहाँ तामाङ समुदाय अन्तर्गतको वाइबा र ब्लेन्देन खलकलाई गोर्खाली फौजद्धारा षड्यन्त्रपूर्वक आक्रमण गरि हत्या गरिएको खोला

य्हर्ङ/ ग्यरेम्/ य्हङ्गा ना. [ ja̤rŋa ] हाँगा

य्हा १ ना. [ ja̤ː ] १)जोडा २)ज्यू; अरुले गरेको कुरा सही थाप्ने शब्द
ङ्य्हीब; हाल [ पर्यायबाचि ]

य्हा २/ जोमो ना. [ ja̤ː ] चौंरी; हिमाली गाई

य्हाङ् १ / य्हाङ्दब् ना. [ ja̤ːŋ ] फरक

य्हाबेङ्स्योङ् ना. [ jaː̤beŋsʲoŋ ] पृथ्वी नारायण शाह द्वारा वाईबा राजाहरु मारेको खोलाको नाम

य्हीगी ना. [ [jigi̤ ] अक्षर हीगी

य्हीद ना. [ jid̤a ] कप्टी Hypocrite

य्हीम्डुङ् ना. [ jim̤ ɖuŋ ] तामाङ जातिको एक थर
डीम्डुङ [ पर्यायबाचि ]

य्हीम्ब ना. [ ji̤mba ] हो; होनी
ये [ पर्यायबाचि ]

य्हुगु ना. [ ŋʲugu ] १)कमल,२)मलसाँप्रो
ङ्युगु [ पर्यायबाचि ]

य्हुम्बुल् ना. [ jṳmbul ] १) राहत ; आकस्मिक दैविक प्रकोपमा परेकोहरुलाई दिईने सामान २) दान ; कुनै पनि सहयोग आफ्नो इच्छाले दिइने सामान ३) पैसा ; मर्न अघि मुखमा हाल्ने सिक्का

य्हुर्बी वेन ना. [ jṳrbi wena ] खास्टो, ओढ्ने पछ्यौरा
य्हुर्बे येन् [ पर्यायबाचि ]

य्हुल ठीम् ना. [ jṳla-ʈʰim ] गाउँघरको प्रथा, चलन

य्हुल् ना. [ jṳl ] १) देश ; राज्य ; क्षेत्र २) समाज
ताम्सलीङ्, नेः, य्हुल्सा, स्यीङ्खम्,खोर्जे, छोक्प१, य्हुल्ब [ पर्यायबाचि ]

य्हुल्ठिम् ना. [ jṳlʈʰim ] संविधान Constitution

य्हुल्ब ना. [ jṳlba ] समाज
खोर्जे,छोक्प१ ,य्हुल् [ पर्यायबाचि ]

य्हुल्म्ही ना. [ jṳlmi̤ ] जनता

य्हुल्सा ना. [ jṳlsaː ] राज्य; राष्ट्र
ताम्सलीङ्, नेः, य्हुल् , स्यीङ्खम् [ पर्यायबाचि ]

य्हे ना. [ je̤ ] पोखरी; ताल; समुन्द्र
कोल्मो, ग्ये, चङ्बु, छ्युजम्ब [ पर्यायबाचि ]

पोखरी [ना०] [सं० पुष्करिणी] तलाउ; जलाशय। फेरो मिलेको घुमाउने जलाशय।

य्हे ल्हो ना. [ je̤ lo̤ ] बिरालो वर्ग; कर्कट राशि

य्हेत् ना. [ je̤t ] चील
वत् [ पर्यायबाचि ]

य्हेन् ना. [ je̤n ] सील्भर

य्हेल ना. [ je̤la ] घृणा, तिरस्कार, बिभेद्

य्हो ना. [ jo̤ ] चोर

य्हो या जुमी ना. [ jo̤ jaː dzṳmi ] चोर औंलो;बुढी औंलो र माझी औंलोका बिचको औंलो

य्होइः ना. [ jo̤iː ] खरायो
खरायो, योइ [ पर्यायबाचि ]

य्होक्येन् ना. [ jo̤kʲen ] ढिँडो

य्होङ् ना. [ jo̤ŋ ] भकारी; ठूलो डेली; अन्न हाल्ने चोयाको भाडा

य्होञ्जन् ना. [ jo̤ndzan ] योञ्जन; तामाङ जातको एक थर

य्होःदो ना. [ jo̤ːdo ] १) लुडो; ओखलमा घान लगाउने साधन २) खरेटो; लुडो; हाँडीमा मकै, भटमास आदि भुट्ने साधन
तोक्चे २ [ पर्यायबाचि ]

य्होन् ना. [ jo̤n ] ज्याला
म्हेला [ पर्यायबाचि ]

य्होर् ना. [ jo̤r ] ढल्काइ;अडेस

ना. [ ra ] बाख्रा

रइ ना. [ rai ] १)करङ २)छेउ
रेः२,ङम्, ङम्, चोः, न२, नच्युप् [ पर्यायबाचि ]

रइटी/ रेरी ना. [ raiʈi ] छेउमा

रइटी१, रइरी ना. [ raiʈi ] करङको छेउ

रक्ली ना. [ rakli ] बर्कैलो बाख्राको दिसा

रखो ना. [ rakʰo ] खोर, बाख्राको घर

रङ्दोद् ना. [ raŋdod ] आफैलाई उचाल्ने काम

रङ्बडङ्ब ना. [ raŋbaɖaŋba ] बाँडफाँड
जुबडङ्ब; डङ्ब [ पर्यायबाचि ]

रङ्स्यीङ् ठुङ्ब ना. [ raŋsʲiŋ ʈʰuŋba ] औतार; आफै उत्पन्न भएको

रच्यन् ना. [ ratsʲan ] बाख्रा–बाघ

रछ्यु / छीङ्छीङ् / दप्रङ्छ्यु/ दप्रङ्स्यी ना. [ ratsʲʰu ] मुसो ; हातमा मुसा भएको

रजीद/ रकोल / रच्च ना. [ radzida ] पाठो-पाठी

रप्सङ् ना. [ rapsaŋ ] ताउलो; भात पकाउने भाँडो

रमम ना. [ ramama ] बाख्री
मोदोङ् [ पर्यायबाचि ]

रम्बलक्रुम्बुलुक् ना. [ rambalakrumbuluk ] बोटविरुवाको टुप्पो टुप्पो काटेको अवस्था

रयुङ् ना. [ rajuŋ ] आँखा फोर; फटेङग्रे जातको हरियो किरो

रयो ना. [ rajo ] रायो; ठूला-ठूला पात हुने, तरकारीका निम्ति प्रसिद्ध साग
पासइ [ पर्यायबाचि ]

रहर् ना. [ rahar ] रमाइलो
छुःब ३ [ पर्यायबाचि ]

रहाउ, र्हम् ना. [ raː̤u ] सँगै उभेर हेरेको अवस्था

रा ना. बाख्रा Goat

रा कोला ना. पाठा; पाठी

रा खोर ना. खोर; बाख्राको गोठ

रा योमा ना. कोरली बाख्री; पोथी

राइ ना. करङ Sketelon

राङ्गा ना. आँगन
ख्राङ्गा [ पर्यायबाचि ]

राङ्गो ना. [ raːŋgo ] राँगो

रातल् ना. [ raːtal ] खेसरी, अरहर
रात्तल् [ पर्यायबाचि ]

रात्तल् ना. [ raːttal ] खेसरी
रातल् [ पर्यायबाचि ]

रान्ज्य ना. [ raːndzʲa ] ठूलो डोको
हेइज [ पर्यायबाचि ]

रान्दा ना. जाँतो

रान्दा ना. जाँतो

ढुङ्गा कोत्रेर दाँत निकालेको एक फग्लेँटो (पोथी फग्लेँटो० तल राखी त्यसको बीचमा माने जडी त्यसै गरी कोत्रेर दाँत निकालिएको अर्को फग्लेँटो (भाले फग्लेँटो० को बीच प्वालमा तल्लो फग्लेँटोको माने घुसारी दुवै फग्लेँटालाई खप्टाई मानेको प्वालबाट अन्नको घान छिराई माथिल्लो फग्लेँटोको एका छेउको डोबमा जडिएको हातो पक्री सो फग्लेँटोलाई घुमाई दुई फग्लेँटाका सङ्घर्षबाट अन्न पिँध्ने एक ढुङ्गे यन्त्र।

रान्दा बुलुङ ना. चिप्ले किरा;चिप्ले किरो

राप्ने लाबा ना. प्राण प्रतिष्ठा गर्नु

थाङ्का;मुर्ति;चौतारा;माने

रासी ना. [ raːsi ] रुद्राक्ष

रास्यी / राक्स्य ना. [ raːsʲi ] रुद्राक्ष

रि तेमे ना. वन तरुल

रिक्पा ना. बुद्धि Wisdom;intellect

रिङा ना. लामाहरुले शिरमा लागउने पञ्चबुद्ध

रिङ्बा ना. बँदेल

रिम्हि ना. वनमान्छे Caveman

रि्ह ना. जङ्गल Jungle

रि्हला सेम्चेन ना. जङ्गली जीवजन्तु Wild Animals

री ना. [ ri ] बानी; चलन

रीगदेन् ना. [ rigaden ] तामाङ जातिको एक थर

रीन् ना. [ rin ] १)जरा २)बाँस
टा, सीन् [ पर्यायबाचि ]

रीम्ब ना. [ rimba ] रीत; चालचलन; विधि-विधान

रीम्बु ना. [ rimbu ] राक्षस
दोःग्, म्हुखी, स्यीम्बु [ पर्यायबाचि ]

रील्दो ना. [ roldo ] डल्लो;गोलो; गोलाकार Round
फुल्तु, फोल्दोङ्, येर्तोङ [ पर्यायबाचि ]

गोलाकार— वि॰ [गोल+आकार] गोलो आकारको; बाटुलो ।

रु ना. [ ru ] सिङ

रुङ् ना. [ ruŋ ] जन्तर; बुटी; शरीर रक्षाका लागि धारण गरिने कागज

रुङ्दङ् ना. [ ruŋdaŋ ] बाग्लो
थुङ्थुङ्ब [ पर्यायबाचि ]

रुज्यी ना. [ rudzʲi ] मधौरु
रुबी [ पर्यायबाचि ]

रुत्/ रीत् ना. [ rut ] बान्ता
लेःब२ [ पर्यायबाचि ]

रुबल् ना. [ rubal ] लामो समय सम्म बिरामी हुने मान्छे

रुबी ना. [ rubi ] मधौरु
रुज्यी [ पर्यायबाचि ]

रुम ना. पिलो
ख्रुम [ पर्यायबाचि ]

रुम् / रहुम् ना. [ rum ] पिलो
सुम् [ पर्यायबाचि ]

रुम्बली ना. [ rumbali ] मुडुलो; सिङ झरेको गोरुको टाउको

रुम्बा ना. [ rumbaː ] तामाङ जातिको एक थर

रुरु ना. [ ruru ] घुगुरु

रुवा ना. [ ruwaː ] कपास

रेः१ ना. [ reː ] १)बार २)करङ
दीःनी, रेत् [ पर्यायबाचि ]

रेक्दे ना. [ rekde ] झिँजो दाउरा

रेगी / रेइ ग्ला ना. [ regi ] नजिकको

रेङ्गला/ र्हेङ्कला ना. [ reŋgalaː ] केटा

रेत् ना. [ ret ] दिन
दीःनी, रेः१ [ पर्यायबाचि ]

रेत्पाइ ना. आरी

आढके अचार बनाउने वा अचार हाल्ने काममा आउने काठ, माटो आदिको सानो भिउँट; बिट नफर्किएको काठ वा माटाको फराकिलो भाँडो; आह्री।

रेन्जथर ना. [ rendzatʰara ] बुन्ने साधन
डोगो थारा [ पर्यायबाचि ]

रेन्जथारा ना. [ rencha ] ग्या बुन्ने तान

रेन्ब २ ना. [ renba ] समय; परिस्थिति

रेमठिम ना. संस्कृति Culture

रेम् ना. [ rem ] खलियो; दाउराको चाङ

रेम्बा ना. लोग्ने Husband

रेम्बो ना. [ rembo ] श्रीमान

रेरे ना. [ rere ] छेउछेउ

रेल्ग्याम्/ रेल्ज्याम् ना. [ relgʲaːm ] रेलको लिक

रेःस्यीङ् ना. [ reːsʲiŋ ] धागो क्रोश गर्ने साधन

रेहब्लोन् ना. [ rehablon ] उपमन्त्री

रो ना. साथी Friend

रो सर्व. ऊ; पराई

पराई [वि०] [प्रा० परय? सं० परक] १. आफूदेखि बाहेकको; अर्को; बिरानो। ना० २. आफन्तबाहेकको व्यक्ति; परचक्री।

रोइखोर् ना. [ roikʰor ] पराया

रोक्चे ना. चेपा गाँडा Tadpole

रोःचेन् ना. [ roːtsen ] ज्यानमारा

रोःरो ना. [ roːro ] फल; दाना; गेडा

रोले ना. [ role ] मुङ्ग्रो
थोग, थोथो, पसन् [ पर्यायबाचि ]

रोःले ना. [ roːle ] मुङ्ग्रो; लौरो

रोले ना. मुङ्ग्रो

रोल्; सेफुम् ना. [ rol ] डल्लो माटो Loose soil
फुल्दुम् [ पर्यायबाचि ]

डल्लो— ना॰ [प्रा॰ डल्ले १. माटो आदिको टुक्रो वा ढिको । वि॰ २. गोलो ढाँचाको; बाटुलो । ३. पुड्को; डल्ले । > डल्ल्याँठो— ना॰ हे॰ डल्लेँठो ।

रोल्मो ना. [ rolmo ] संगीतकार

रोल्मो ना. बाजा Music Equipment

रोल्मो रोल्छे ना. बाजा गाजा

र्-हुत्तु (र्हुत्तु) ना. [ rṳttu ] फोहोर पानी
र्हुजेद् [ पर्यायबाचि ]

र्यतल्, र्यकल ना. [ rjatal ] अरहर

र्य्हल्पो ना. [ rja̤lpo ] लाट्टा; डल्लो परेको कपाल, केश
बरेत्, बरेत्, र्य्हल्ब२ [ पर्यायबाचि ]

र्य्हल्ब २ ना. [ rja̤lba ] लाट्टा; गुजुल्टो परि जमेको कपाल
बरेत्, र्य्हल्पो [ पर्यायबाचि ]

र्ह/ ख्र ना. [ ra̤ ] रामो
[ पर्यायबाचि ]

र्हङजो ना. [ raŋ̤ dzo ] तामाङ जातिको एक थर

र्हङ्गोप्चे ना. [ raŋ̤ goptse ] आफूखुशी

र्हङ्दा ना. [ raŋ̤ daː ] अर्को

र्हदी ना. [ rad̤i ] राडी; ओड्ने वा बिछ्याउने उनी कपडा

र्हन्द / र्हेन्द ना. [ ra̤nda ] जाँतो; अन्न पिँध्ने ढुङ्गाको यन्त्र

र्हप् ना. [ rap̤ ] कुरा; बात

र्हप् र्हीम्ब ना. [ ra̤pri̤mba ] बातचित; कुराकानी

र्हप् र्हुप् ना. [ ra̤prṳp ] सङ्कलन

र्हप्र्हप्ले थेबा ना. [ rap̤ rap̤ le tʰeba ] नबुझिने गरि
र्हप्र्हेप्र्हेप [ पर्यायबाचि ]

एला छामे मुबारो सिम र्हप्र्हेप्र्हेपले थेबला। तिम्रो तरुनि छ रे नि त खासखुस सुनेको ।

र्हप्र्होप् ना. [ ra̤pro̤p ] ज्वरो आउने संकेत छव
छव [ पर्यायबाचि ]

र्हबर्हप् ना. [ ra̤bara̤p ] भेला; जमघट

र्हब् र्हुब् ना. [ ra̤brṳb ] भेला

र्हम् ना. [ ram̤ ] सँगै उभिएको अवस्था

र्हलु ना. [ ral̤u ] लेकमा पाईने एक प्रकारको भेडा।

र्हलु ग्युकि पै रेङ्बा टिम। र्हलु(लेकमा पाईने एक प्रकारको भेडा)को रौँ लामो रहेछ।

र्हादी ना. [ ra̤ːdi ] राडी

र्हाल ना. [ ra̤ːl ] बाँकी; खर्च गरेर रहेको शेष

र्हि ना. वन Forest

र्हिनक ना. [ ri̤naka ] बन कुखुरा

र्ही ना. [ ri̤ ] वन; जङ्गल

र्ही फेब ना. [ ri̤pʰeba ] बन फडानी

र्हीक्प ना. [ ri̤kpa ] रीतिथिति

र्हीक्पा ना. [ ri̤kpaː ] बुद्धि

र्हीगीलुम्बु ना. [ ri̤gilumbu ] १) विश्व २) पृथ्वी
ङर्ग्यल्, जम्बलीङ्, लेःगोर्, सप्सी [ पर्यायबाचि ]

र्हीङा ना. [ riŋ̤ aː ] कल्कि

र्हीबेल् ना. [ ri̤bel ] माग्ने

र्हीब्रेन् ना. [ ri̤bren ] बनमा बस्ने

र्हीम्ठीम् ना. [ ri̤mʈʰim ] संस्कार; रीतिरिवाज; संस्कृति
छोव, ठीम् [ पर्यायबाचि ]

र्हुइः ना. [ rṳiː ] तामाङ जातिको एक थर

र्हुइःछन् ना. [ rṳiːtsʰan ] जाति

र्हुन्दुङदुङ् ना. [ rṳnduŋaduŋ ] गाई वस्तुको बथान नै सँगै आएको अवस्था

र्हुल् ना. [ rṳl ] मृतकको लुगाफाटो

र्हुल्दो ना. [ rṳldo ] धेरै पुरानो कपडा

र्हेम्बो/ र्हेम्बोकोल ना. [ re̤mbo ] श्रीमान; केटा:पति
ख्येक्प, फ [ पर्यायबाचि ]

र्हेरी ना. [ re̤ri ] नजिक ; छेउमा

र्हेलेले ना. [ re̤lele ] डुलेर, ; चोरेर

र्हेल् ना. [ re̤l ] दाम्लो
छेन्, फेल्जेन् [ पर्यायबाचि ]

र्होचोहो (र्‍होचोहो) ना. [ ro̤tsoho ] उपाध्यक्ष Vice President

र्होछ्याङ् ना. [ ro̤tsʲʰaːŋ ] साथीहरुसँग मिलेर पिउने रक्सी

र्होजेद् / र्हो: ना. [ ro̤dzed ] सोल्टिनी; महिलाको सन्दर्भमा मामा र फुपूको छोरीहरु बीच सम्बोधनमा प्रयोग हुने शब्द
होइ् [ पर्यायबाचि ]

र्होलम् र्हो ना. [ ro̤lamro̤ ] साथी नै साथी

र्होल्मो ना. [ ro̤lmo ] धागोको फूलको झुप्पा

ना. [ la ] १) महिना २) देउता ; पूज्य व्यक्ति

लकम् ना. [ lakam ] जुत्ता; चप्पल
पने;स्य्हाप्डोप्; स्होम्बो [ पर्यायबाचि ]

लकीयामा/ कलीअम ना. [ lakijaːmaː ] छैटी माता; शरीर बनाउने आत्मिक आमा

लकु / ल्हदी ना. [ laku ] मूर्ति
कु१ [ पर्यायबाचि ]

लक् ना. [ lak ] काम
खेव, ग्येत्, ल्हेःन [ पर्यायबाचि ]

लखाङ्/ ल्हाखाङ् ना. [ lakʰaːŋ ] देवालय

लख्खम्/ लक्कम् ना. [ lakkʰam ] जुत्ता

लग्स ना. [ lagsa ] गीठ्ठा, जङ्गली कन्दमुल
तीस्य [ पर्यायबाचि ]

लग्सुग् ना. [ lagsug ] पञ्जा
छ्यासुग्, यास्युप् [ पर्यायबाचि ]

लङे/लङ्इ ना. [ laŋe ] काँक्रो

लङ् ना. [ laŋ ] बाफ Steam

बाफ१— ना॰ [सं॰ वाष्पे १. पानी तातेर हल्का भई धूवाँका रूपमा मास्तिर उडेका सूक्ष्म जलकणहरूको समूह । २. शरीरबाट निस्केको तातोपन ।

लङ् रङ् ना. [ laŋraŋ ] लाङटाङ हिमाल

लङ् ल्हो ना. [ laŋ lo̤ ] गोरु वर्ग, बृश राशि

लङ्-र ना. [ laŋra ] हावा; बतास; बायु Air

हावा [ना०] [अ० हवो पृथ्वीको चारैतिर फैलिएको केही ग्याँस विशेष गरी अक्सिजन र नाइट्रोजनको मेलबाट बनेको, प्राणी, वनस्पति आदिको जीवनका लागि सास फेर्न चाहिने, अदृश्य तर निरन्तर प्रवाहमान पदार्थ; पञ्चतइभ्वमध्ये एक; वायु; बतास।

लङ्इबोम्पो ना. [ laŋibompo ] दमाई चरा

लङ्डु ना. [ laŋɖu ] लहरा

लङ्दु ना. [ laŋdu ] सुत्केरी बेथा; नवप्रसूता नारी

लङ्म ना. [ laŋma ] बाइस; एक प्रकारको रुख

लङ्यीरे ना. [ laŋʲire ] सोमबार

लङ्यीहोत् ना. [ laŋʲihot ] जुनको ज्योति The light of the moon

लङ्वो ना. [ laŋwo ] जनावर

लतर् ना. [ latar ] भेटी
कुहयेन् [ पर्यायबाचि ]

लत्ता ना. [ lattaː ] बारुदसँग बन्दुकको नालमा प्रयोग गर्ने कागज वा कपडाको टुक्रा

लदेन्/ लुदेन ना. [ laden ] व्याख्या

लनी / लङ्यी ना. [ lani ] चन्द्रमा;जून The moon

लपीत् ना. [ lapit ] दौरा सुरुवाल
लप्त [ पर्यायबाचि ]

लपु/ लपुत ना. [ lapu ] मुला
लबु [ पर्यायबाचि ]

लप्त ना. [ lapta ] दौरा सुरुवाल
लपीत् [ पर्यायबाचि ]

लप्ती/ गब / लप्तीबा ना. [ lapti ] पात
लाप्ते [ पर्यायबाचि ]

लब १ ना. [ laba ] पाइप जस्तो पञ्चे बाजाको समूहमा पर्ने एक ठूलो बाजा ग्यलीङ्

लबु ना. [ labu ] मुला
लपु [ पर्यायबाचि ]

लबु थेब ना. [ labu tʰeba ] मूलाको चटनी ,अचार

लब्दाब ना. [ labdaːba ] प्रमुख; मुख्य मानिस Main Person

लम १ ना. [ lama ] १) लामा; धर्म गुरु २) बिडी

लमकोल ना. [ lamakola ] भिक्षु
अनी [ पर्यायबाचि ]

लम्छ्यङ् ना. [ lamtsʲʰaŋ ] सगुन शूभ शकुन

लम्बु १ ना. [ lambu ] पुजारी;माउ; मूली;सब भन्दा अगाडि बाटो डोर्‍याउने व्यक्त्ति Priest

लला ना. [ lalaː ] तामाङ जातिको एक थर

लस्यखण्डङ्मो ना. [ lasʲakʰaɳɖaŋmo ] बोक्सी Witchcraft

ला ना. [ laː ] १) देउता २)आँखाको नानी
ख्ल, ग्यल्मो, चेन, न्यातस्य्हीप्त, मीग्रील्, ल्हु, स्हीप्ता [ पर्यायबाचि ]

लाइनु ना. नानी

लाइुथान् ना. [ laːiutʰaːn ] मन्दिर; देवालय, मूर्तिको स्थान

लाखाङ् ना. [ laːkʰaːŋ ] पूजा स्थान; देवालय

लाखाम ना. जुत्ता
म्योम्बो;पानाइ [ पर्यायबाचि ]

लाङ ना. ओखली

लाङ (ग्लाप्) ल्हो ना. गाई वा गोरु वर्ग

लाङाइ ना. काँक्रो Cucumber

लाङ् ना. [ laːŋ ] गोरु,गाइ

लाङ्पो तोत्पा व्हाइ ना. गोरु जोत्दा गोरुलाई फुर्काउन गाइने गीत

लाङ्बो ना. [ laːŋbo ] हात्ती
हेत्ती [ पर्यायबाचि ]

लाज्या / सासो ना. [ laːdzʲaː ] हतियार
साज [ पर्यायबाचि ]

लाज्योमो ना. [ laːdzʲomo ] वनदेवी

लाथाङ ना. देववृत्तान्त;कुलदेउताको वृत्तान्त

लानि ना. चन्द्रमा, जून Moon

लाप् ना. [ laːp ] असर

लाप्ताबा ना. कुलपुजारी Patriarch
लाबोन [ पर्यायबाचि ]

कुलपूजारी(संस्कृति विशेष)

लाप्ते ना. [ laːpte ] पात
लप्ती [ पर्यायबाचि ]

लाप्ते ना. पात leaves
बा [ पर्यायबाचि ]

लाबलुङ् ना. [ laːbaluŋ ] हुरी; वेगसित चलेको हावा आँधी Hurricane

हुरी१— ना॰ [हुर्रे निकै जोडसित बहने वायु; वेगसित चलेको हावा; आँधी; आँधीबेहरी ।

लाबा ना. [ laːbaː ] हावा Air
लाबो, ल्हबो [ पर्यायबाचि ]

हावा [ना०] [अ० हवो पृथ्वीको चारैतिर फैलिएको केही ग्याँस विशेष गरी अक्सिजन र नाइट्रोजनको मेलबाट बनेको, प्राणी, वनस्पति आदिको जीवनका लागि सास फेर्न चाहिने, अदृश्य तर निरन्तर प्रवाहमान पदार्थ; पञ्चतइभ्वमध्ये एक; वायु; बतास।

लाबा ना. नरसिङ्गा

लाबान्टा ना. रुखमा फल्ने गोल भेडा

लाबालुङ् ना. [ laːbaːluŋ ] हुरिबतास

लाबु ना. मुला

लाबु डाप ना. मुलाको साग

लाबो / लावो ना. [ laːbo ] हावा Air
लाबा, ल्हबो [ पर्यायबाचि ]

हावा [ना०] [अ० हवो पृथ्वीको चारैतिर फैलिएको केही ग्याँस विशेष गरी अक्सिजन र नाइट्रोजनको मेलबाट बनेको, प्राणी, वनस्पति आदिको जीवनका लागि सास फेर्न चाहिने, अदृश्य तर निरन्तर प्रवाहमान पदार्थ; पञ्चतइभ्वमध्ये एक; वायु; बतास।

लाबोन ना. कुल पूजारी; कुलको पूजा गर्ने व्यक्ति Priest
लाप्ताबा [ पर्यायबाचि ]

लामा ना. पुरोहित;पुरेत

लामाखोर ना. [ laːmaːkʰora ] तामाङ जातिको एक थर

लामागन्जु ना. [ laːmaːgandzu ] तामाङ जातिको एक थर

लाम्हेन्दो ना. टोटोलाको फूल
कोकोम्हेन्दो [ पर्यायबाचि ]

लाय्लारि डोल्मो ना. दक्षिण दिशामा चाँदीको आसनमा बसेकी जलदेवी

लार्ह ना. [ laːra̤ ] देवता

लालामु ना. [ laːlaːmu ] देवी देवता

लालिमो स्याबा ना. मारुनी नाच

युवायुवती माया प्रीति झल्काउने सामुहिक मारुनी पद्धतिको नाच

लालु ना. [ laːlu ] देवि-देवता, देउता ; नाग

लासो ना. हजुर

हजुर [ना०] [अ० हुजूर] १. ठूलाबडा वा मान्य जनलाई सम्बोधन गर्दा भनिने शब्द। २. मान्य जनले बोलाउँदा प्रत्युत्तरमा भनिने शब्द। ३. मान्य जनसँग कुरा गर्दा वा सही थाप्दा प्रयोग गरिने शब्द। सर्व० ४. मान्य वा ठूलाबडा व्यक्तिलाई बुझाउने शब्द।

लाही ना. [ laːhi ] देवलोक

लि ना. अनुहार Face

लिङ्मा व्हाइ ना. बारिको दुवै छेउबाट मकै गोड्दै खरेडीको अवस्थामा पानी पार्न गाइने गीत

ली ना. [ li ] भर्‍याङ
तेन्ज, ल्हेथेम्ब [ पर्यायबाचि ]

लीः ख, म्हीलीः, सुङ् ना. [ liː ] अनुहार

लीक्प/ क्रेप्प ना. [ likpa ] लिङ्ग; पुरुषको ज्ञानेन्द्रिय अङ्ग
थोप्पो, प्लीमीत् [ पर्यायबाचि ]

लीक्रीप् ना. [ likrip ] प्रतिबिम्ब

लीग्पा ना. [ ligpaː ] गुलो

लीग्यम्ल/ लीप्यम्ल / लीयाम्ल ना. [ ligʲamla ] पछिको , भावी

लीङ् ना. [ liŋ ] देश

लीङ्कटट्टो ना. [ liŋkaʈaʈʈo ] नाङ्गो

लीङ्म ना. [ liŋma ] गाउन रचिएको लयात्मक गीत
बोम्साङ्,वर्वर् व्हइ [ पर्यायबाचि ]

लीप्ग्यम् १/ खादुइुः / लीग्याम्/ लीप्ग्याम् ना. [ lipgʲam ] पछी, भविष्य

लीप्ग्यल् ना. [ lipgʲal ] पछिको राजा

लीप्ज्यम ना. [ lipdzʲam ] अन्तमा

लीःस्युल ना. [ liːsʲula ] निराश

लीःहु ना. [ liːhu ] निरास
ङ्युगइ, ङ्होम्गीस्यल [ पर्यायबाचि ]

लुः ना. [ luː ] क्षेत्र
क्युलम्, ल्हु [ पर्यायबाचि ]

लु ना. [ lu ] १)गीत २) देवता, खटिरो देउता
वर्वर्, व्हे, व्होइ [ पर्यायबाचि ]

लु (ङयान्पो) ना. नाग Snake

लुः कुर्स्यामो ना. [ luːkursʲaːmo ] विशेष गरि बेसीमा पाइने खेतबारीमा उम्रिने सेतो रङको एक प्रकारको च्याउ

लु:गी ना. [ luːgi ] सेरोफेरो; वरिपरिको जमिन

लुइः ना. [ luiː ] जीउ

लुइ ना. शरीर Body

लुइ ना. स्वस्थ Health

लुगु ना. [ lugu ] साङ्गे

लुङता ना. स-साना झण्डा(डोरिमा वा काठमा बाध्ने)
लुङ्दा [ पर्यायबाचि ]

लुङ् १ ना. [ luŋ ] १) बतास; तुफान; हुरी २) मन; चित्त
लुङ्मा [ पर्यायबाचि ]

लुङ् लङ्ब ना. [ luŋ laŋba ] आदत; खाने बानी; बानी बेहोरा

लुङ्द ना. [ luŋda ] लिंगो; बाँसको स्तम्भ; ध्वजा

लुङ्दर ना. [ luŋdara ] झण्डा
दर्च्यु, पासम्, लुङ्दर [ पर्यायबाचि ]

लुङ्दर ना. ध्वाजा Religious flag of Buddist

लुङ्दर् ना. [ luŋdar ] झण्डा
दर्च्यु, दर्ज्य, पासम्, लुङ्दर [ पर्यायबाचि ]

लुङ्दार ना. स-साना झण्डा(डोरिमा वा काठमा बाध्ने)
लुङता [ पर्यायबाचि ]

लुङ्ब ना. [ luŋba ] तामाङ जातिको एक थर

लुङ्बी युङ्ब/ लुम्बे युङ्ब ना. [ luŋbi juŋba ] बलेको ढुङ्गा

लुङ्मा / लुङ्ब २ ना. [ luŋmaː ] तुफान; बतास
लुङ् [ पर्यायबाचि ]

लुङ्सुर् ना. [ luŋsur ] कल्पना, कल्पित

लुज्यङ् ना. [ ludzʲaŋ ] संगीत
व्होइज्यङ् [ पर्यायबाचि ]

लुन्डि ना. स्याल
फ्याउरो [ पर्यायबाचि ]

लुन्डि ना. फ्याउरो Wolf

लुन्दङ् ना. [ lundaŋ ] रिठो; लुगा धुना प्रयोग गरिने गोलो फल

लुम् ना. [ lum ] हुरि बतास Hurricane

हुरी१— ना॰ [हुर्रे निकै जोडसित बहने वायु; वेगसित चलेको हावा; आँधी; आँधीबेहरी ।

लुम्थङ् ना. [ lumtʰaŋ ] रिठा; नुहाउनलाई साबुनको रुपमा प्रयोग गरिने वनस्पितको दाना

लुम्नङ् ना. [ umnaŋ ] अञ्जुलीभरी,अँजुली

लुसीन् ना. [ lusin ] असत्य

ले १ ना. [ le ] १)नल; पराल २)जिब्रो
म्ल्हले [ पर्यायबाचि ]

ले:रुव ना. [ leːruwa ] लिँडुल्को; डल्ला फोर्ने काठको गिँड

लेँ:रे ना. [ lẽːre ] लिँडे ढिपी; एकोहोरो जीद्दी गर्ने

लेक्प ना. [ lekpa ] खुट्टा, लात
कङ्, लेक्प, स्य्हब् [ पर्यायबाचि ]

लेक्प ना. [ lekpa ] लात

लेःगोर् ना. [ leːgor ] बुद्धि; होश; चेतना; सुद्धि

लेङ् ना. [ leŋ ] मीत

लेङ्याङ्या ना. [ leŋʲaːŋʲaː ] रुद्रघण्टी

लेङ्स्या ना. [ leŋsʲaː ] मीतको पत्नी

लेतम् ना. [ letam ] बनावटी कुरा

लेःदेन् ना. [ leːden ] झुम्रो

लेन्छ्य / लेन्ज्य ना. [ lentsʲʰa ] बच्चा; छोराछोरी; माया गरेर भन्ने शब्द
कोल, बेसार् [ पर्यायबाचि ]

लेप्ट,लेप्र ना. [ lepʈa ] लेफ्रे (एक प्रकारको खुट्टा धेरै भएको घिस्रिने किरा)

लेप्स्याङ् ना. [ lepsʲaːŋ ] ठट्टा
ङ्याब, टेम्रेन्, ढाप्,स्यम्रेन् [ पर्यायबाचि ]

लेफुम ना. पिडौला;पासुला;छेपारी

लेफुम् ना. [ lepʰum ] तिघ्रा; पिँडौला

लेःब २ ना. [ leːba ] बान्ता
रुत् [ पर्यायबाचि ]

लेबुम् ना. [ lebum ] छेपारो
तीका (unspec. var. of स्य्हुःल) तीक्लक् [ पर्यायबाचि ]

लेम्बा ना. लाटो साकहारी देउता

लो ना. दक्षिण South

लो २ ना. [ lo ] दिमाग ; ज्ञान

लो ३ ना. [ lo ] तामाङ जातिको एक थर

लो स्यार ना. दक्षिण पूर्व South East

लोक्त ना. [ lokta ] लोकतो; रुखको बोक्रा

लोङ ना. [ loŋa ] देश

लोङइ ना. [ loŋai ] वनझाँक्री
लोङे [ पर्यायबाचि ]

लोङे ना. [ loŋe ] वनझाँक्री
लोङइ [ पर्यायबाचि ]

लोङ् ना. [ loŋ ] फुर्सत
लोङ्गोम् [ पर्यायबाचि ]

लोङ्गोम् ना. [ loŋgom ] फुर्सत

लोङ्ब २ ना. [ loŋba ] डर
फोत्लोङ्ब [ पर्यायबाचि ]

लोङ्बा ना. डर;डराउनु Scared

डर [ना०] [सं० दरे कुनै भयङ्कर वस्तु देखेर वा खराबीको आशङ्काले मनमा उत्पन्न हुने भाव; भय; त्रास।

डराउनु [अ० क्रि०] कुनै वस्तु देखेर वा डरको आशङ्काले तर्सनु; डरको अनुभव हुनु; भयभीत हुनु।

लोन्खाङ् ना. [ lonkʰaːŋ ] मान्त्रालय

लोन्पो ना. [ lonpo ] मन्त्री

लोप तेमे ना. [ lopa teme ] आलु
ह्लो तेमेत् [ पर्यायबाचि ]

लोपन् ना. गुरु;विद्धान;पास्टर Master
लोबोन्;खेम्पो [ पर्यायबाचि ]

लोप्खाङ ना. [ lopkʰaːŋ ] विद्यालय

लोप्चन् ना. [ loptsan ] तामाङ जातिको एक थर

लोप्प २ ना. [ loppa ] लेखपढ

लोप्लोप् ना. [ loplop ] कन्पारोको कमलो भाग
प्लोत्प्लोत् [ पर्यायबाचि ]

लोफ्तङ् ना. [ lopʰtaŋ ] विद्यालय
लोप्खाङ [ पर्यायबाचि ]

लोबेन् ना. [ loben ] तामाङ जातिको एक थर

लोबेन् छ्यो ना. [ loben tsʲʰo ] बटन

लोबोन् ना. [ lobon ] गुरु;विद्धान; पास्टर Master
लोपन् [ पर्यायबाचि ]

लोबोन् दोर्जे ना. [ lobon dordze ] दोर्जे धार्मिक अगुवा

लोम्जे २ / लोम्चे / लोम्जे२ ना. [ lomdze ] बायाँपट्टि

ल्पेङ्ल्पेङ् ग्यम् /प्लेङ्तेन् ज्याम्ना ना. [ lpeŋlpeŋ gʲam ] चट्टानको बाटो The path of the rock

ल्यङ्को ना. [ [ljaŋko ] कटमरे आधा सुकेको वा सुक्न लागेको काठ

ल्यत् ना. [ ljat ] जोस

ल्यल् ना. [ ljal ] डाह; लालच
ङ्येःङ, ठदो,मदक्बी सेम [ पर्यायबाचि ]

ल्याक्पा ना. लात्त

ल्याक्पा ना. खुट्टा

हिर्काउने अर्थमा

ल्यान् ना. [ ljaːn ] लाइन

ल्य्हबो /मेम्बु ना. [ lja̤bo ] दाग ; खत
टरे, ब्रुम्सील् [ पर्यायबाचि ]

ल्वो ना. [ lwo ] मन; दिल; चित्त; इच्छा

ल्ह ना. [ la̤ ] लेक ; पहाड; शिखर

ल्हङ् ना. [ la̤ŋ ] ढिकी ;ओखल

ल्हङ्गा ना. [ la̤ŋgaː ] टिम्मुर; भाले टिम्मुरभन्दा बढी परपराउने; पोथी टिम्मुर; जुका मार्ने औषधी

ल्हडेन ल्हुङ्डेन् ना. [ laɖ̤ en lṳŋɖen ] बाह्र सत्ताईस कुरा

ल्हदप् ना. [ la̤dap ] सङ्केत; इशारा

ल्हदब् ना. [ lad̤ ab ] इसारा; संकेत
प्रीप्प [ पर्यायबाचि ]

ल्हप्सङ्कर्पो ना. [ la̤psaŋkarpo ] गणेश हिमाल

ल्हबो ना. [ la̤bo ] हावा Air
लाबा, लाबो [ पर्यायबाचि ]

हावा [ना०] [अ० हवो पृथ्वीको चारैतिर फैलिएको केही ग्याँस विशेष गरी अक्सिजन र नाइट्रोजनको मेलबाट बनेको, प्राणी, वनस्पति आदिको जीवनका लागि सास फेर्न चाहिने, अदृश्य तर निरन्तर प्रवाहमान पदार्थ; पञ्चतइभ्वमध्ये एक; वायु; बतास।

ल्हब् ना. [ la̤b ] गोरु
ग्लब,लङ्बो [ पर्यायबाचि ]

ल्हमलुग् ना. [ la̤malug ] जासुसि; गुप्तचर
म्याबोन्,म्याबोम्बो [ पर्यायबाचि ]

ल्हम् ना. [ lam̤ ] ज्वाला; बलेको आगो; आगाको राँगो

ल्हम्देन् ना. [ lam̤ den ] मरेको मानिसको लास बोक्नेहरुको अगाडि तन्काएर लाने सेतो कपडा

ल्हम्बु ना. [ la̤mbu ] १)पुजारी २)झारफुक

ल्हयो ना. [ la̤jo ] पाप; कुकर्म; खराब
डीपा,दीग्पा, दीग्बा [ पर्यायबाचि ]

ल्हयोङ् ना. [ la̤joŋ ] पापी

ल्हा ना. [ la̤ː ] मयल; अलकात्रझैँ पक्लने थोक

ल्हा ना. लेक Upper land

ल्हा ना. देवता God

ल्हा ल्हुङ् ना. [ la̤ːlṳŋ ] लेक-बेसी

ल्हा बुलुङु ना. [ la̤ːbuluŋ ] लाइ; रुखका पातमा लाग्ने स-साना किरो

ल्हा साल्गाई ना. मन शुद्ध होस

ल्हाउल्हाउ ना. [ laː̤ulaː̤u ] हलक्क बढेको

केसिङ दोङ्बोला बुर्लु ल्हाउल्हाउले खानेम। चिलाउने बोटको थुम्काहरु हलक्क बढेछ।

ल्हाक्पा ना. [ la̤ːkpaː ] बुधबार
नाबेरे [ पर्यायबाचि ]

ल्हाक्सा ना. [ la̤ːksaː ] गीट्ठा

ल्हाग्प ना. [ la̤ːgpa ] फिला

ल्हाग्लेन् ना. [ laː̤glen ] आचरण

ल्हाङ्र ना. [ la̤ːŋra ] नली खुट्टा ; मन नपरेर बोलिने अपशब्द

ल्हाथान ना. देवस्थल Temple

ल्हादप् ना. [ laː̤dap ] इशारा; संकेत

ल्हादी ना. [ la̤ːdi ] नगद

ल्हाप्डासङ ना. [ la̤ːpɖaːsaŋa ] नङछिने कोदो

ल्हाबा ना. हावा Air

ल्हाबा ना. कर्नाल जस्तो लामो बाजा
साङदुङ [ पर्यायबाचि ]

ल्हाबा लुङ्बा ना. हावा हुरी; हुरी बतास Tornado

ल्हामीन्खोर् ना. [ laː̤minkʰor ] तामाङ जातिको एक थर

ल्हाम्हेन्दो ना. [ la̤ːme̤ndo ] पलाँस ; एक प्रकारको फूलको रुख

ल्हायो ना. [ la̤ːjo ] पाप; अपराध

ल्हार्ग ना. [ la̤ːrga ] दूबो
तपङ् [ पर्यायबाचि ]

ल्हास्सो ना. [ la̤sso ] नमस्कार

ल्हीक् ना. [ li̤k ] तागत

ल्हीगो ना. [ li̤go ] तागत

ल्हीङ् ना. [ li̤ŋ ] दबाब ; चाप

ल्हीजा/ल्हीज्या ना. [ li̤dzaː ] गरगहना

ल्हीप्सो ना. [ lip̤so ] मान्छेले नदेखेको ठाउँ

(गाङ ल्हीप्सो-डाँडोको पछाडी)

ल्हु ना. [ lṳ ] १)कुल देउता २)क्षेत्र
ख्ल, चेन, न्यातस्य्हीप्त, ला, स्हीप्ता,क्युलम्, लुः [ पर्यायबाचि ]

ल्हु:ब ना. [ lṳːba ] फिट्नु, मिसाउनु, साटासाट; साटफेर; तरल पदार्थ एक भाँडोबाट अर्को भाँडोमा हाल्ने काम

ल्हुइः ना. [ lṳiː ] शरीर
गो, गोदोङ्ब, ठङ्सीङ्, बुङ्, स्य्ह, स्य्हल्ही [ पर्यायबाचि ]

ल्हुइजेन म्हेन्दो ना. मखमली फूल

ल्हुक (ग्यु) ल्हो ना. भेडा वर्ग

ल्हुग् ल्हो ना. [ lṳg lo̤ ] बृश्चित राशि; भेडा वर्ग

ल्हुङ् ना. [ lṳŋ ] बेंसी

ल्हुङ्ताङ् ना. [ lṳŋtaːŋ ] रिट्ठा

ल्हुङ्ब १ ना. [ lṳŋba ] देश ; मुलुक ; राष्ट्र

ल्हुङ्ब २ ना. [ lṳŋba ] देश; राष्ट्र ; मुलुक

ल्हुन्दी / ल्हीन्दी ना. [ lṳndi ] स्याल

ल्हुन्द्रुङ्स्यामो ना. [ lṳndruŋsʲaːmo ] एक प्रकारको च्याउ; डाँठ सीधा भएको र टुप्पोमा छाता जस्तै आकार भएको च्याउ

ल्हुपेङ्/ ल्हेपेङ् ना. [ lṳpeŋ ] पाहा; एक प्रकारको पा

ल्हुमु ना. [ lṳmu ] पानी रोटी
आलुम् , ल्हुम्बु [ पर्यायबाचि ]

ल्हुम्बु ना. [ lṳmbu ] पानी रोटी
आलुम्,ल्हुमु [ पर्यायबाचि ]

ल्हे ना. [ le ] १)भारी, मानिसले बोक्ने २)गोठालो

ल्हे ना. जिब्रो

ल्हेः देन् ना. [ leː̤den ] स–साना बच्चा बेर्ने कपडा

ल्हेखङ् ना. [ lek̤ʰaŋ ] कार्यालय Office
गेखाङ् [ पर्यायबाचि ]

ल्हेगान ना. अङ्गरक्षक Body Guard

ल्हेगोर् ना. [ lego̤ r ] तामाङ ल्हो चक्र (बाह्र वर्षको समय अवधि)

ल्हेङ्मो ना. [ le̤ŋmo ] भनाइ

ल्हेज्याङ् ना. [ le̤dzʲaːŋ ] प्रगति; विकास

ल्हेथेम्ब ना. [ le̤tʰemba ] भर्‍याङ
ली [ पर्यायबाचि ]

ल्हेदेन् ना. [ le̤den ] बच्चाहरुलाई बेर्ने थाङ्ना कपडा

ल्हेःन/गेत् /ल्यान ना. १)काम;कार्य २)क्रिया
खेव,ग्येत्, लक् [ पर्यायबाचि ]

ल्हेन्छ्य ना. [ le̤ntsʲʰa ] सन्तान; बालबच्चा; छोरा-छोरी

ल्हेन्ज्या ना. [ le̤ndzʲaː ] बच्चा

ल्हेन्दोङ् ना. [ le̤ndoŋ ] जमुनाको बोट

ल्हेम्ना ना. [ le̤mnaː ] चोयाको चित्रो

ल्हो ना. [ lo̤ ] १) साल ; वर्ष २) दक्षिण
सल् [ पर्यायबाचि ]

ल्हो ना. वर्ग;वर्ष

ल्हो न्हुप ना. दक्षिण पश्चिम South West

ल्होगोर्/ल्होखोर् ना. [ lo̤gor ] वर्ष चक्र

ल्होछार् / ल्होसार ना. [ lo̤tsʰaːr ] नयाँ वर्ष

ल्होजे ना. [ lo̤dze ] दक्षिणपट्टि

ल्होबो/ ग्लोबो ना. [ lo̤bo ] फोक्सो

ल्होम् ना. [ lo̤m ] देब्रे ; बायाँ

ल्होम्की ङम् ना. [ lo̤mki ŋam ] दक्षिण ध्रुव

ल्होलो युल ना. [ lo̤lo jula ] विदेश ; दोस्रो देश
न्हारी [ पर्यायबाचि ]

ल्होल्होम्ही ना. [ lo̤lo̤mi ] अरु मान्छे (नाता नपर्ने मान्छे)

व १ ना. [ wa ] १) पासो ; धराप ; सुर्काउनी २) थाप्लो ; सिउदो

वक्त / छोदगी बोदोद् ना. [ wakta ] डोरीको डल्लो

वङ् ना. [ waŋ ] १)आशिष २)डल्लो टुक्र; चामल पकाएर बनाएको ससानो गोलो
वङ्गुर् [ पर्यायबाचि ]

वङ्बो लक्पो ना. [ waŋbo lakpo ] जडीबुटी; औषधीमा प्रयोग हुने वनस्पति

वङ्वङ् ना. [ waŋwaŋ ] घिटि घिटि
कप्कप् [ पर्यायबाचि ]

नक कप्कप तटिबा मर्न पनि नसकेको राम्ररी बाँच्न पनि नसकेको

वज्यक्वज्यक् ना. [ wadzʲakwadzʲak ] किराहरु चलेको अवस्था

वती ना. [ wati ] पँधेरो; धारा
ग्युङ्, थेच्चर् [ पर्यायबाचि ]

पँधेरो [ना०] [पनेरो] १. खाने पानी लिन जाने कुवा आदि सार्वजनिक ठाउँ; पानीघाट; जलाशय; पनेरो।

वत् ना. [ wat ] चील, एक जातको हिँस्रक पक्षी

वदाङ् ना. [ wadaːŋ ] मोल राख्ने ठाउँ

वन् / खोन् ना. [ wan ] लुगा
न्हम्ज, यन्, वेन् (unspec. var. of येन्) [ पर्यायबाचि ]

वफुम् ना. [ wapʰum ] तालु

वरे ना. [ ware ] करेसो, हँसिया, घाँस वा तरकारी काट्न प्रयोग गरिने साधन

वर् ना. [ war ] संरक्षण

वर्ज ना. भाला; बाणको जस्तो तीखो, टुप्पो र लामो बिँड हुने घोच्ने बर्छा
बर्ज [ पर्यायबाचि ]

वर्बुङ् ना. [ warbuŋ ] दुई घर बीचको पर्खालमा रहेको दुलो
बखुङ् [ पर्यायबाचि ]

वर्वर ना. [ warwar ] नेपालको पस्चिम भेगको तामाङ समुदयमा प्रचालित एक प्रकारको लोक गीत
लु,व्हे, व्होइ [ पर्यायबाचि ]

वर्वर् व्हइ ना. [ warwar wa̤i ] नेपालको पस्चिम भेगको तामाङ समुदयमा प्रचालित एक प्रकारको लोक गीत
बोम्साङ्, लीङ्म [ पर्यायबाचि ]

वलइफोक् ना. [ walaipʰok ] रातम्मे, रातो नै रातो

वललम्वल ना. [ walalamwala ] रातो नै रातो

वल् ना. [ wal ] सम्झना

वल्मो ना. [ walmo ] रातो; सिन्दुरको रङ
वला [ पर्यायबाचि ]

वल्वल्ब ना. [ walwalba ] अति रातो

वा ना. सिउँदो

वाइबा ना. [ waːiba ] (१)उही समयबाट आएको (२)तामाङ जातिको एक थर

वाक् ना. [ waːk ] भन्ज्याङ; दुई चुलीका होचो ठाउँ

वागा ना. [ waːgaː ] भेट्न सजिलो ठाउँ

वाङ साल्गाई ना. धनधान्य होस्

वाङ्गि डोल्मो ना. उत्तर दिशामा सुनको आसनमा बसेकी जलदेवी

वाङ्बोलक्बो ना. [ waːŋbolakbo ] पाँच औले झार

वाति ना. पधेंरो Pond

वात्ति ना. पँधेरो Well

वाःबा ना. भाले Male

वाल ना. काँस

वाला तेमे ना. रातो आलु

वाला स्या ना. रातो मासु

वालाम्हाङ ना. रातो बँदर

वीन्दीरी ना. [ windiri ] मदानी
फेत्स्यीङ [ पर्यायबाचि ]

वोबो ना. [ wobo ] भाग
बो [ पर्यायबाचि ]

व्यल् ना. [ wjal ] भ्याकुर

व्योन्छमे ना. [ wjontsʰame ] युवायुवती Teenagers

व्य्हे १ ना. [ wje̤ ] भीर माहुरी

व्ह ना. [ wa̤ ] गहुँ

व्हङ् ना. [ wa̤ŋ ] खाल्टो, भड्खारो, भ्वाङ

खाल्टो/खाल्डो— ना॰ [सं॰ खण्ड?] खनेर अथवा अन्य कुनै कारणबाट बनेको खाडल; भ्वाङ्; भड्खारो; भङ्दालो ।

व्हङ्व्हङ् ना. [ wa̤ŋwa̤ŋ ] १) माकुरो, पेटबाट तन्तु निकाली जाल बुन्नेल आठ खुट्टे किरो २) खाली ठाउँ, ठूलो खाली हल

व्हबा ना. [ wa̤baː ] भाले पन्छी
गोन्ड, दोम्बा [ पर्यायबाचि ]

व्हब्व्हब् ना. [ wa̤bwa̤b ] ताप Heat

ताप [ना०] [सं०] १. पोल्ने, तताउने वा सङ्घर्षणबाट प्राप्त हुने शक्ति। २. तातोपन; गर्मी; उष्णता। ३. मानसिक दुःख वा पीर; सन्ताप। ४. ज्वर।

व्हम्ब २ ना. [ wa̤mba ] पाइला

व्हम्ब४ ना. [ wam̤ ba ] कदम, पाइला

व्हरी ना. [ war̤i ] बार; काठ र स्याउलीहरुले बार्ने बार।
गरदा [ पर्यायबाचि ]

व्हरे / व्हरेत् ना. [ wa̤re ] हँसिया

व्हले ना. [ wa̤le ] छुवाली; गहुँको नल

व्हाइ ना. गीत Song

गीत— ना॰ [सं॰] विशेषतः गाउनका निम्ति रचिएको लयात्मक तथा सुललित पद्यरचना; गाना; गान । — कार— वि॰ गीत रच्ने; गाना बनाउने । ~ गुञ्जन— ना॰ गीतको मधुर लय वा ध्वनि; गानाको सुरिलो प्रतिध्वनि

व्हाइखा ना. कविता Poem

व्हाइराप् ना. [ waː̤iraːp ] कविता

व्हाइःर्हाप्बोन् ना. [ waː̤iːraː̤pbon ] कवि

व्हाङ्व्हाङ /र्र्हङ् र्हङ ना. [ wa̤ːŋwa̤ːŋ ] माकुरा

व्हारा ना. बारी Field

व्हारा ना. करेसा बारी
म्राङ [ पर्यायबाचि ]

व्हार्ज ना. [ wa̤ːrdza ] घोच्चा

व्हाले ना. [ wa̤ːle ] छवाली

व्हुव्हु ना. [ wṳwṳ ] लाटोकोसेरो

व्हेः ना. [ we̤ː ] भीर माहुरी; रस जम्म गरेर मह तयार पार्ने बन माउरी

व्हे:ब २ ना. [ we̤ːba ] स्नेह , आत्मीयता

व्होइज्यङ् ना. [ wo̤idzʲaŋ ] संगीत
लुज्यङ [ पर्यायबाचि ]

व्होदोरो १ ना. [ wo̤doro ] छिद्र (प्वाल)

व्होरोरो ना. [ wo̤roro ] भुमरी Whirlpool
खोरोरा, खोर्लोमङ्, जुब् [ पर्यायबाचि ]

भुमरी [ना०] [प्रा० भुमइ] १. हावा, पानी आदि घुमेर बनेको, चक्राकार ठाउँ; जलावर्त; भुँवरी। २. रौँ आदि घुमुर्किएको वा चक्का परेको स्थिति। ३. क्रोध वा रिसले निधारमा पारेको त्यस्तो गाँठो।

व्होर् ना. [ wo̤r ] खोर

व्होर्छ्ये ना. [ wo̤rtsʲʰe ] स्याबास
होर्छ्ये! [ पर्यायबाचि ]

ना. [ sa ] १)दाँत २)साडीको फेर ३)धार ४)भुई; जमिन ५)आलस

स ग्रेन् ना. [ sa gre̤n ] तील
थोङ्स [ पर्यायबाचि ]

स ङीहल् ना. [ sa ŋihal ] गीजा, दाँतको घार

स चेम्बे ना. [ sa tsembe ] भूँइ चाँप; ससानो गानो हुने औषधी युक्त्त बुटी

सउर ना. [ saura ] १)भेग; जमिनको खेतिपातिको भाग २)क्षेत्र

सकर्तेमे / सगर्तेमे ना. [ sakarteme ] सखरखण्ड

सकोल ना. [ sakola ] आलिवासी; भूमिपुत्र Indigenous;aboriginal;aborigine;occupant;tribal

सक्कर् ना. [ sakkar ] सखर; उखुको रस पकाएर जमाइएको गुलियो पदार्थ

सक्ली ना. [ sakli ] दाँते मयल ; दाँतमा जम्ने मयल

सगर्/ सकर् ना. [ sagar ] कमेरो

कमेरे— वि॰ [कमेरो+ए] कमेरोजस्तो; कमेराका छाँटको सेतो रबको धमिलो (प्रायः तरल पदार्थ) । ~ पानी— ना॰ सेतो रबको धमिलो पानीसँग मिल्दोजुल्दो भएको आधारमा जाँडलाई दिइने गरेको व्यङ्गात्मक संज्ञा (तुल॰ नर्सिबट्वाक— रक्सी, नरम

कमेरो— ना॰ [सं॰ कु . पृथ्वी+मृत्तक . माटो ?] चूनजस्तै पोतेर घर आदि सिँगार्ने काम लिइने एक प्रकारको चिप्लो सेतो माटो (तुल॰ जुमली कुमेटो–कमेरो॰ ।

सग्रेन् ना. [ sagren ] आलस

सङ ले ना. [ saŋale ] कोदोको नल

सङ/ग्यागर् ना. [ saŋa ] कोदो

सङरप् ना. [ saŋarap ] प्रारम्भ; शुरुवात

सङ् ना. [ saŋ ] धुप

सङ्कन्स्यामो ना. [ saŋkansʲaːmo ] कोदोको ढिँडो जस्तो देखिने एक प्रकारको च्याउ

सङ्क्येन् /सङक्येन् ना. [ saŋkʲen ] कोदोको ढिँडो

सङ्गुल ना. [ saŋagul ] भूकम्प

सङ्गुल् ना. [ saŋgul ] भूकम्प Earthquake

भूकम्प [ना०] [सं०] भुईँचालो; भैँचालो।

सङ्गे ना. [ saŋge ] भगवान
कोन्ज्योक्सुम्,कोन्ज्योक्सुम्, ग्याल्वा, थुवा, थुवा [ पर्यायबाचि ]

सङ्दर् ना. [ saŋda ] अग्लो झण्डा

सङ्दुङ् ना. [ saŋduŋ ] टुना मुना जान्ने; टुना मुना गर्ने व्यक्ति

सङ्ब २ ना. [ saŋba ] बिस्कुन

सङ्यम्ङ्य ना. [ saŋʲamŋʲa ] भुईचरा

सङ्रा ना. [ saŋraː ] बिया; चामलमा नकुटाई बचेको सग्लो धान

सङ्सङ्पा ना. [ saŋsaŋpaː ] अति सङ्लो

सङ्सेङ् १ ना. [ saŋseŋ ] सफा

सङ्स्यीङ् १ ना. [ saŋsʲiŋ ] बलो

सङ्स्यीङ् २ ना. [ saŋsʲiŋ ] बल्ली

सठा ना. [ saʈʰaː ] नक्सा
थाङ्गु [ पर्यायबाचि ]

सत्त (cf: सतगी ) ना. [ satta ] साप्ताहिक

सदाबर्सी ना. [ sadaːbarsi ] मनपरी

सन्हील् ना. [ sani̤l ] गीजा
ङ्हील् [ पर्यायबाचि ]

सप्च ना. [ saptsa ] बसेला

सप्फुम् ना. [ sappʰum ] डल्लो; माटोको गोलो Lump of soil

डल्लो— ना॰ [प्रा॰ डल्ले १. माटो आदिको टुक्रो वा ढिको । वि॰ २. गोलो ढाँचाको; बाटुलो । ३. पुड्को; डल्ले । > डल्ल्याँठो— ना॰ हे॰ डल्लेँठो ।

सप्रुमु ना. [ saprumu ] १)भूँइ टिम्मुर २)गोरख पान

सप्सी ना. [ sapsi ] पृथ्वी; धर्ती
जम्बलीङ्, र्हीगीलुम्बु [ पर्यायबाचि ]

सप्सीडोल्मो ना. [ sapsiɖolmo ] धर्ती माता

सफुम् ना. [ sapʰum ] माटोको डल्लो

सब१ ना. [ saba ] सभा
छोःब २ [ पर्यायबाचि ]

सबर्खप् ना. [ sabarkʰap ] ब्रह्माण्ड

समे ना. [ same ] समय
दी , दुइः, बेल, बेलो [ पर्यायबाचि ]

सम्दर् ना. [ samdar ] खबर; समाचार; सन्देश

सम्देन् ना. [ samden ] सल्मेवासी

सम्बङ्यी ना. [ sambaŋʲi ] सानो कमिलो
सम्बनी [ पर्यायबाचि ]

सम्बनी ना. [ sambani ] मसिनो कमिला
सम्बङ्यी [ पर्यायबाचि ]

सम्बर् ना. [ sambar ] घ्यू हाल्ने सानो दारको भाँडो

सम्बु्रल्नम्ब्रुल् ना. [ sambrulnambrul ] आकाश पाताल

सम्ब्रुल् ना. [ sambrul ] पाताल

सम्लो/ सेम्लो ना. [ samlo ] बिचार

सयोग् ना. [ sajog ] सहयोग

सय्हुल् ना. [ sajṳl ] जन्मभूमि
केवास; केस; न्हस [ पर्यायबाचि ]

सर ना. [ sara ] लत; बानी;आदत

सरग्युर् ना. [ saragʲur ] समाचार
ताम्सोर् [ पर्यायबाचि ]

सर्तम् ना. [ sartam ] सर्जाम;पूजाको सरसामान; आवश्यक पर्ने सरसामान

सर्प २ ना. [ sarpa ] दुखाई ; पिडा
स्हुखब [ पर्यायबाचि ]

सर्पा ना. [ sarpaː ] सर्प

सर्पाखोर् ना. [ sarpaːkʰor ] तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर

तामाङ जाति अन्तर्गत एक थर

सर्म ना. [ sarma ] (१) मन्त्र द्वारा शरीरमा कुनै वस्तु टाँस सक्ने विद्दा(२) सरम; लाज

सर्मा ना. [ sarmaː ] चुम्बक

सर्स्यी ना. [ sarsʲi ] अम्रिसो, अम्लिसो, झुप्पदार फूल फुल्ने, कुच्चो बनाउन प्रयोग गरिने अम्लिसो

सलीमो ना. [ salimo ] रानी बाप्यो; बाबियो आकारको घाँस

सलोच्या ना. चिया Tea

सल् ना. [ sal ] साल; गर्भभित्र गाँसिएर आउने
ल्हो [ पर्यायबाचि ]

सवङ् ना. [ sawaŋ ] साहु गाउँ; पश्चिम १ नम्बर नुवाकोट जिल्लाको एक तामाङ गाउँ

सस्यामो ना. [ sasʲaːmo ] भुइँ च्याउ

सा ना. [ saː ] प्राण; सास
बुः, सोः [ पर्यायबाचि ]

सा ना. स्थान; ठाउँ Place

सा ना. भुइँ floor

साइकोले ना. [ saːikole ] नेपालको पस्चिमि भेग(गणेश हिमाल, लाङ्टाङ हिमाल) वरिपरि बसोबास गर्ने तामाङ हरु माझि लोकप्रिया एक लोक भाका

साइकोले व्हाइ ना. बसेर गाउने गीत

साइल स्यीङ् ना. [ saːila sʲiŋ ] सोइला
केस्यीङ् [ पर्यायबाचि ]

साःगाल ना. साँस नली

साङ ताबा ना. साङ थाप्नु
साङ दुबा [ पर्यायबाचि ]

साङ दुबा ना. साङ थाप्नु
साङ ताबा [ पर्यायबाचि ]

साङताङ ना. धुपौरो
पोइमाताङ [ पर्यायबाचि ]

आगाका झरझराउँदा कोइला राखेर धूप हाल्ने भाँडो; कोइल्याँटो; धूपपात्र।

साङदुङ ना. कर्नाल जस्तो लामो बाजा
ल्हाबा [ पर्यायबाचि ]

साङा ना. कोदो Millet

साङ्के ना. [ saːŋke ] लामा; बौद्धमार्गि

साङ्पो ना. [ saːŋpo ] ब्रह्मपुत्र

साङ्राप ना. धुपको विवरण

साज ना. [ saːdza ] हतियार
लाज्या [ पर्यायबाचि ]

साजाम्बुलिङ ना. पृथ्वी,जम्बुद्वीप Earth

साथुपा ना. छारे रोग

सादुङ ना. थुन्से

सान् ना. [ saːn ] सिमाना; किल्ला; जमिनको बीचको भाग, सिमाना सीमा

सापुलुङ ना. भुइँ ऐसेलु

सापोर् ना. [ saːpor ] लुतो

साप्रा ना. माटो Mud

साप्रा खाम ना. माटो तत्व

साबि ना. बालुवा Sand

सामदेन् ना. [ saːmaden ] तामाङ जातिको एक थर

सामुङ्छ्या ना. [ saːmuŋtsʲʰaː ] क्षितिज

साम्बानि ना. रातो अति सानो कमिला; कमिलो Red ant

सार ना. तारा Star

साराजो ना. प्रेमि वा प्रेमिका Lover
डोरोजो;सेम्रो [ पर्यायबाचि ]

सारु ना. [ saːru ] सारौं

सार् / कर्म ना. [ saːr ] तारा Star

ताराः [ना०] [सं०] १. राती आकाशमा झल्कने ज्योतिसमूह वा प्रकाशपिण्ड; नक्षत्र। २. आँखाको नानी; पुतली। ३. बालिकी, बृहस्पतिकी र अमोघसिद्धिकी पत्नीहरूको नाम।४. विश्वपाणिकी माता। ५. पञ्चतारामध्ये एक।

सार्ला क्लि ना. मेट्रोयट, ताराको गुहु Metriots

सार्सि ना. अम्लिसो;

सालाङ ना. ढिकी

ढुङ्गाको भुईमा बनाएको

सालि ना. गड्योला/गड्योलो(जमिनमा हुने land worm

सालिक; साङ्बुल ना. भुकम्प Earthquake

सालिङ ना. पृथ्वी Earth

साल्कि ना. बाबियो

सासीङ् ना. [ saːsiŋ ] खेती
बु [ पर्यायबाचि ]

सिङ ना. दाउरा Wood

सिङ ना. धुपी

सिङ ना. काठ;दाउरा Wood

सिङ खाम ना. काठ तत्व

सिङ्कार्मि ना. सिकर्मी Cerpenter

काठको काम गर्ने व्यक्ति

सिङ्गार ना. कटुस

सिङ्मर ना. चिउरी

सिङ्स्योर ना. मौरी Bee

सिना ना. धमिरा;धमिरो

सिबा ना. मुर्दा Dead body

सिःबि ना. छुचुन्द्रो
चिम्बु [ पर्यायबाचि ]

सिल्बा ना. शित Dew

सीङ् ना. [ siŋ ] १)बहिनी २)चेलीबेटी
अङ [ पर्यायबाचि ]

सीङ् टटा ना. [ siŋ ʈaʈaː ] काठमा प्वाल बनाएर बस्ने चरा सिङ् टटा
म्ह ङ्यम्ङ्य [ पर्यायबाचि ]

सीङ्गर् ना. [ siŋgar ] तामाङ जातिको एक थर

सीङ्डे ना. [ siŋɖe ] फलफूल

सीङ्दन् ना. [ siŋdan ] तामाङ जातिको एक थर

सीङ्नग् ना. [ siŋnag ] जङ्गल

सीङ्योङ् ना. [ siŋʲoŋ ] धानको भकारी

सीङ्सङ् ना. [ siŋsaŋ ] चिता

सीङ्सुर्जङ् ना. [ siŋsurdzaŋ ] घार, माहुरीको गोलो

सीठी ना. [ siʈʰi ] सीट्ठी

सीतीरी ना. [ sitiri ] व्यर्थ
सीत्तीरीनो [ पर्यायबाचि ]

सीत्तीरीनो ना. [ sittirino ] व्यर्थ
सीतीरी [ पर्यायबाचि ]

सीत्तेल् ना. [ sittel ] १)छायाँ २)शीतल
ब्ल१ [ पर्यायबाचि ]

सीदी ना. [ sidi ] कुदृष्टि, छोरी मानिसको कालो नजर

सीन् ना. [ sin ] धान ; बाँस
रीन् [ पर्यायबाचि ]

सीन्गी मादोर् ना. [ singi maːdor ] तामा

सीन्डेसोन्डे ना. [ sinɖesonɖe ] पिसाच

सीन्योङ्फ्रेःबर्हङ्ब ना. [ sinjoŋpʰreːbara̤ŋba ] भद्र स्वर

सीन्सोर् ना. [ sinsor ] माहुरी
सीम्सुर्, सुन्सुर् [ पर्यायबाचि ]

सीपेन् ना. [ sipen ] खुर्सानी
खुर्जेन् [ पर्यायबाचि ]

सीबे ना. [ sibe ] सिपाही Army; Soldier
माम्ही [ पर्यायबाचि ]

सीम्सुर् ना. [ simsur ] माहुरि
सीन्सोर्, सुन्सुर् [ पर्यायबाचि ]

सीम्सोर्/ सम्बुर ना. [ simsor ] माहुरी

सीरीरी ना. [ siriri ] १) फस्नर २) रिमरिम; उज्यालो हुने

सीर्कोङ् ना. [ sirkoŋ ] सुर्कनि

फुकाल्नु सजिलो हुने गरी बनाएको गाँठो

सीर्म ना. [ sirma ] पासो बनाउन प्रयोग गर्ने गाँठो

सीलीक्ले ना. [ silikle ] सफासँग

सीलोङ्का ना. [ siloŋkaː ] सर्वहारा

सील्मो ना. [ silmo ] खोस्टा फालेको अन्न मक्कै

सीँसङ् ना. [ siːs̃aŋ ] चिता,मुर्दा पोल्न तयार पारिएको दाउराको चाङ

सीःसीः फ्युःफ्युः, फ्युःबु [ siːsiː ] सुसेली

सुक ना. [ suka ] १) पच्चीस पैसा; एक मोहरको आधा भाग २) मैना ; सारौंका आकारको मनुष्यको बोली बोल्न सक्ने एक प्रसिद्ध चरो

सुकुल ना. गुन्द्री
माथुर; मातिर [ पर्यायबाचि ]

सुक्क ना. [ sukka ] फुर्सद

सुखाजी ना. [ sukʰaːdzi ] बिरामी
छवा, नब२ [ पर्यायबाचि ]

सुगतल् ना. [ sugatal ] तामाङ जातिको एक थर

सुङ ना. मुख Mouth

सुङ् ना. [ suŋ ] मुख
ख, लीः [ पर्यायबाचि ]

सुङ् रे ना. [ suŋre ] शुक्रबार
पासाङ् [ पर्यायबाचि ]

सुङ्गी ना. [ suŋgi ] शास्त्र

सुङ्च्युप् ना. [ suŋtsʲup ] बन्द मुख

सुङ्फि ना. ओठ Lips

सुङ्मा ना. [ suŋmaː ] परिवार
जचमान्, म्हेम्हे [ पर्यायबाचि ]

सुङ्येसुङ्ये ना. [ suŋʲesuŋʲe ] सुनसान; एकान्त ठाउँ

सुङ्र २ ना. [ suŋra ] बियाँ

सुन ना. धान

सुन् / सीन्ड ना. [ sun ] धान

सुन्सुर् ना. [ sunsur ] माहुरी
सीन्सोर्, सीम्सुर [ पर्यायबाचि ]

सुम् ना. [ sum ] पिलो
रुम् [ पर्यायबाचि ]

सुम्बा ना. [ sumbaː ] तामाङ जातिको एक थर

सुम्बा मेमे ब्योङ्खाचि। सुम्बा बाजे आउनु भो ।

सुर ना. [ sura ] तानको काठ; धागो फटाउने साधन

सुरीस्युङ् ना. [ surisʲuŋ ] सुरुङ

सुर्की/ सुर्खइ ना. [ surki ] बख्खु
बगु, स्य्होल्दो [ पर्यायबाचि ]

सुर्के ना. [ surke ] चोला; झाँक्रीले माथिल्लो भागमा लगाउने पोषाक
चोल; दोर्म; स्योल्दो [ पर्यायबाचि ]

सुर्केनी ना. [ surkeni ] थैली ; पैसा राख्ने कपडाको सानो झोला
खुमा, गल्द [ पर्यायबाचि ]

सुर्स्यीङ् ना. [ sursʲiŋ ] फलाँट; कटुस जातको रुख
बङ्स्येत् [ पर्यायबाचि ]

सेः ना. [ seː ] बाघको दारा

सेइ / सइ / से ना. [ sei ] मूल्य
गोङ् [ पर्यायबाचि ]

सेङेन् ना. [ seŋen ] शङ्का
सेम्कन् [ पर्यायबाचि ]

सेङ्येन ना. [ seŋʲen ] शङ्का; अनिष्ट होलकि भन्ने डर
सेम्ङ्येन् [ पर्यायबाचि ]

सेतेन ना. [ seten ] सेर्तुङमा बसोबास गर्ने मानिसलाई बोलाउने नाम; सेर्तुङको बासिन्दा

सेत् ना. [ set ] बोध; औषधीयुक्त बुटी

सेत्मेन् ना. [ setmen ] विष
दुग्, बीक्, मेन्,म्यमेन् [ पर्यायबाचि ]

सेत्लब ना. [ setlaba ] मृत्युदण्ड

सेद ना. [ seda ] बोझो

सेप्प्र /सप्प्र ना. [ seppra ] माटो

सेबुसेमु ना. बेहुला बेहुली

सेम् ना. [ sem ] मन; इच्छा; चित्त

सेम् कीङ्बल ना. [ sem kiŋbala ] आत्मसंयम

सेम् ङ्येन्ज ना. [ sem ŋʲendza ] कमलो मन, मनेको कुरा मान्ने

सेम् ङ्य्ही ना. [ sem ŋʲi̤ ] दोधार

सेम् छार् ना. [ sem tsʰaːr ] नयाँ विचार

सेम् तङ्ब ना. [ sem taŋba ] मन खुसि, सन्तोषजनक

सेम्कन् ना. [ semkan ] शङ्का
सेङेन् [ पर्यायबाचि ]

सेम्ङ्येन् ना. [ semŋʲen ] शङ्का; अनिष्ट होलकि भन्ने डर
सेङ्येन् [ पर्यायबाचि ]

सेम्जेन् ना. [ semdzen ] १)चारखुट्टे प्राणी २)जनावर ३)वस्तुभाउ

सेम्दु ना. [ semdu ] चिन्ता

सेम्बुर् ना. [ sembur ] चित्र
चीत्र [ पर्यायबाचि ]

सेम्री अमेम्बल ना. [ semri amembala ] आश्चर्य चकित

सेम्रो ना. प्रेमि वा प्रेमिका Lover
साराजो;डोरोजो [ पर्यायबाचि ]

सेम्लेङ्खेन्पो ना. [ semleŋkʰenpo ] साहित्यविद् Literary Scholar

सेर ना. [ sera ] असिना Hail

 

असिना [ना०] [सं० अश्मन्] पानी पर्दा झर्ने गुच्चा, केराउ, आलु आदिका आकारका बरफका डल्ला। ;सानो असिना।

छुर्पी; दुधबाट बनेको छोक्रा

सेरङ् ना. [ seraŋ ] दरार ; भ्वाङ
सेर्कङ् [ पर्यायबाचि ]

सेरप् ना. [ serap ] जागर

सेराप ना. पृथ्वी, प्राकृतिक वस्तु;लाप्ताबा, बुम्बा आदि उत्पत्तिको कथा वा विवरण

सेर् ना. [ ser ] १)छुर्पी २)पीडा

सेर्कङ् ना. [ serkaŋ ] भ्वाङ; नपुरिने ठूलो खाल्टो
सेर्ङ [ पर्यायबाचि ]

सेर्ग / सेर्गेन् ना. [ serga ] हिउँद; जाडो यामको समय

सेर्ङो/ सेर्मो ना. [ serŋo ] रुघा; रुघा खोकी

सेर्पा ना. असिना Hailstone

सेर्लीङ् ना. [ serliŋ ] प्रतिध्वनि

सेर्ल्हङ् ना. [ serla̤ŋ ] पेटारो

सेर्हङ् ना. [ seraŋ̤ ] सुख्खा जमिनमा परेको चिरा

सेल्करबोन् ना. [ selkarabon ] पूर्वको एक बोन

सेल्जलामो ना. [ seldzalaːmo ] गोरो छाला हुने केटीको नाम

सेल्जलामो-गोरो छाला हुने केटीको नाम (कुनै व्यक्तिको ज्ञान, गुण, वर्ण, व्यक्तित्व, चरित्र, बानी व्यहोराहरू, जन्मजात विशेषताहरूका आधारमा दिईने उपनाम)

सेल्जोम् ना. [ seldzom ] गोरो छाला हुने केटीको नाम; तामाङ जातिको थर अनुसार राखिने नाम

एला मिन सेल्जोम हिन्पा? तिम्रो नाम सेल्जोम हो ?

सेल्युङ्पा ना. [ seljuŋpaː ] ढल्सिङ ढुङगा

सोः ना. [ soː ] प्राण
बुः, सा [ पर्यायबाचि ]

सो ना. खर

सो ना. खर
घि;पाङ [ पर्यायबाचि ]

सो; गि ना. खर

सो: ना. [ so ] लिंगो; स्तम्भ; ध्वजा

सोखेन् ना. [ sokʰen ] बनाउने कर्ता

सोगच्योइ ना. [ sogatsʲoi ] हिंसा; प्राण हरण

सोग्जुग् ना. [ sogdzug ] कट्टु

सोङ्मो ना. [ soŋmo ] अजिङ्गर

सोङ्राति ना. मङ्सिर

सोछ्याङ् ना. [ sotsʲʰaːŋ ] मराउ परेको घरमा खुवाउने छ्याङ्

सोडा ना. [ soɖaː ] कारखाना; उद्योग

सोते ना. [ sote ] हुक्का; नरिवल वा बाँसको ढुंग्रोमा सुमेरु घुसारिएको, तमाखु खाने साधन

सोनमबोन् ना. [ sonamabon ] दक्षिणको एक बोन

सोन् ना. [ son ] जतन

सोन्डे ना. [ sonɖe ] पिशाच; प्रेत; पिचास
म्हङ् (unspec. var. of माम्ही), स्यीङ्मो, स्यीन्डे, स्हेन्डे [ पर्यायबाचि ]

सोपा ना. [ sopaː ] जासुसि

सोप्ल ना. [ sopla ] केराको सुकेको पात केही कुराहरु बाँध्न प्रयोग गर्ने

सोब् / सोप् ना. [ sob ] सर्पको काँचुली

सोर्ङा ना. रुघा Cold
छ्याम्बा [ पर्यायबाचि ]

सोल् ना. [ sol ] खानाको आदरार्थी शब्द
क्यन्, स्य्हेःब [ पर्यायबाचि ]

सोल्ज्यो ना. [ soldzʲo ] टेबल; खाना खाने टेबल

सोसो ना. [ soso ] फरक; अन्तर; पृथक
ख्यरप्, फ्रप्, फ्रेः ल्होः लो [ पर्यायबाचि ]

स्यक्ता ना. [ sʲaktaː ] १)डोरी; लामो मोटो डोरी २)झुप्पो;फलफूलको गुच्छो
छेन्, छोः, छोःद, स्यल्की [ पर्यायबाचि ]

स्यक्र ना. [ sʲakra ] प्राणी; जीव

स्यङ् ना. [ sʲaŋ ] घण्टी
खोन्दोरो [ पर्यायबाचि ]

स्यङ् डोल्मो ना. [ sʲaŋ ɖolmo ] घण्टीको समुह, झाँक्रीले स साना घण्टीको माला

स्यङ्स्यङ् रोल्मो ना. [ sʲaŋsʲaŋrolmo ] संगीतका सामाग्री; लामा तथा झाँक्रीहरुले प्रयोग गर्ने संगीतका सामग्रि

स्यन्य ना. [ sʲanja ] पुरुषको लिङ्ग
म्लेहे [ पर्यायबाचि ]

स्यप् ना. [ sʲap ] टेको;थाम्न नसकिने काठको टुक्रो

स्यब २ ना. [ sʲaba ] नाच
चेम [ पर्यायबाचि ]

स्यबल् ना. [ sʲabal ] झ्याउ

स्यम्रेन् ना. [ sʲamren ] ठट्टा
ङ्याब, टेम्रेन्, ढाप्, लेप्स्याङ् [ पर्यायबाचि ]

स्यर् ना. [ sʲar ] पूर्व

स्यर्ब ना. [ sʲarba ] शेर्पा; प्रायः सोलुखुम्बु जिल्लावासी

स्यर्ब तेमे ना. [ sʲarba teme ] तरुल; जमिनमा फल्ने लाम्चो कन्द

स्यल् क्रि. [ sʲal ] चिरो, काँक्रो वा फर्सी चिरा पारेर काटिएको सग्लो टुक्रो

स्यल्की ना. [ sʲalki ] डोरी;भारी बान्ने बेलामा प्रयोग गरिने
छेन्,छोः, छोःद, स्यक्ता [ पर्यायबाचि ]

स्यल्दुम् ना. [ sʲaldum ] चिप्ले किरा

स्यहम्बो ना. [ sʲa̤mbo ] प्रेमी Boyfriend

स्या ना. मासु Meat

स्या ना. मासु Meat

स्यागी ना. [ sʲaːgi ] हाड-नाता

स्यागु ना. [ sʲaːgu ] राडी , पाखी

स्याङ ना. माइती;मावलि;माइ

स्याङ ना. झाँक्रिको घण्टी सहितको माला

स्याङ्डाङडा ना. [ sʲaːŋɖaːŋaɖaː ] हानथाप

स्याङ्दन् ना. [ sʲaːŋdan ] तामाङ जातिको एक थर

स्याङ्बो ना. [ sʲaːŋbo ] तामाङ जातिको एक थर

स्याङ्स्यु ना. [ sʲaːŋsʲu ] धूप

स्यात ना. जुम्रा lice

स्यातर् ना. [ sʲaːtar ] गहुँगोरो
स्यःतर् [ पर्यायबाचि ]

स्याप ना. हात Hand

स्याबरी ना. [ sʲaːbari ] शिकारी

स्याबा ना. नृत्य Dance

नाच्नु;नृत्य गर्नु;नाच्ने नाचेको

स्याबा गोबा ना. नाँच गीत

स्याबाल ना. लेउ Weed

स्याबोम्बो ना. [ sʲaːbombo ] वाक्त्ता; बाचक; अगुवा

स्यामा ना. गुन्यु
गुने;ङ्योइ [ पर्यायबाचि ]

स्यामो ना. [ sʲaːmo ] च्याउ

स्यामो ना. च्याउ Musroom

स्यामो ना. च्याउ Mushroom

स्याम्लाङ् ना. [ sʲaːmlaːŋ ] कालो वर्ण

स्यार ना. पूर्व East

स्यारो ना. [ sʲaːro ] राम्ररी नओरालेको ढिँडो

स्यार्कि म्हान्डाल ना. आयु बढोस्

स्यार्गी ना. [ sʲaːrgi ] पूर्वको

स्याल ना. अनुहार

अनुहारको आदार्थि शब्द

स्यालम्स्या ना. [ sʲaːlamsʲaː ] धेरै मासु

स्याल्गर ना. कुलपुजारीलाई निम्तोको लागि लगिने सगुन

स्याल्तुम ना. [ sʲaːltum ] शंखे किरो; चिप्ले किरो
ङ्बुलुङ्, स्याल्दुङ [ पर्यायबाचि ]

स्याल्दुङ् ना. [ sʲaːlduŋ ] चिप्ले किरा
दुङ्बुलुङ्, स्यात्लुम् [ पर्यायबाचि ]

स्याल्हुङ्ब ना. [ sʲaːlṳŋba ] शरीर; जीउ

स्याव ना. [ sʲawa ] चिरुँ

स्यावनाव ना. [ sʲaːwanaːwa ] हर वनस्पति

स्यावानवा ना. [ sʲaːwaːnawaː ] वनस्पति; जनावर
स्यीङ्ने [ पर्यायबाचि ]

स्यीः ना. [ sʲiː ] बर्खा

स्यीक ना. [ sʲika ] रुपैया; दुई मोहर

स्यीकुव ना. [ sʲikuwa ] छानो; छत

स्यीङगुना ना. [ sʲiŋgunaː ] दाउरा अनुसार

स्यीङ् ना. [ sʲiŋ ] दाउरा ; काठ

स्यीङ्खम् ना. [ sʲiŋkʰam ] ठूलो ठाउँ;स्वर्गको स्थान
ताम्सलीङ्, नेः, य्हुल्, य्हुल्सा [ पर्यायबाचि ]

स्यीङ्खेइ ना. [ sʲiŋkʰei ] चिर पट्ट दाउरा

स्यीङ्गा ना. [ sʲiŋgaː ] लठ्ठि; सिन्को; पात गाँस्न प्रयोग

स्यीङ्जे ना. [ sʲiŋdze ] काठपात, काठहरुको समुदाय

स्यीङ्ने ना. [ sʲiŋne ] वनस्पति; स्याउला; विभिन्न रुखहरुको हाँगाको समूह
स्यावानवा [ पर्यायबाचि ]

स्यीङ्नेबोन् ना. [ sʲiŋnebon ] उत्तरको एक झाँक्री

स्यीङ्बोन् ना. [ sʲiŋbon ] स्वयम्भू
स्यीङ्मोन् [ पर्यायबाचि ]

स्यीङ्मर् ना. [ sʲiŋmar ] चिउरी, फलबाट घिउ निकाल्नेखएक जातको वृक्ष

स्यीङ्मो / स्यीङ्ङो ना. [ sʲiŋmo ] पिचास; प्रेत; मृतात्मा; मरेको मान्छेको आत्मा; भट्केको आत्मा
म्हङ (unspec. var. of माम्ही), सोन्डे, स्यीन्डे, स्हेन्डे [ पर्यायबाचि ]

स्यीङ्मोन् ना. [ sʲiŋmon ] स्वयम्भू; बौद्ध चैत्य; गुम्बा
स्यीङ्बोन् [ पर्यायबाचि ]

स्यीङ्सङ् ना. [ sʲiŋsaŋ ] चिता

स्यीत् ना. [ sʲit ] १)चामल २)शीत
पप्,म्ल्ह,स्यीप्२, स्यील्ब [ पर्यायबाचि ]

स्यीत्तरीनो ना. [ sʲittarino ] व्यर्थमा

स्यीत्तेल् ना. [ sʲittel ] शीतल; ओझेल

स्यीने ना. [ sʲine ] झाँक्रीको भाग

स्यीप् १ ना. [ sʲip ] सिपालु, कुनै काम कुरो गर्नमा दक्षता प्राप्त गरेको

स्यीप् २ ना. [ sʲip ] शीत Cold
पप्, स्यीत्, स्हील्ब २ [ पर्यायबाचि ]

शीत— ना॰ [सं॰] १. राती जमिन, रूख, पात आदिमा पर्ने पानीका ससाना थोप्ला; ओस । २. ठन्डीको अवस्था वा अनुभव; जाडो; चिसो । ३. नचलमलाउने; अल्सी । — कटिबन्ध— ना॰ भूमध्यरेखादेखि ६६ज्ञ अंश उत्तर र ६६ज्ञ अंश दक्षिणदेखि धु्रवप्रदेशसम्म पर्ने; साह्रै चिसो रहने पृथ्वीका दुई भाग । — कण— ना॰ राती वा जाडामा आकाशबाट परेको, टल्कने पानीका थोप्ला; जलबिन्दु; शीत । — कर— वि॰ १. चिसो वा ठण्डा गर्ने । ना॰ २. चन्द्रमा । ३. कपूर । — करण— ना॰ चिसो वा ठन्डा बनाउने प्रक्रिया । ~ काल— ना॰ जाडोको समय; हिउँद याम (प्रायः मङ्सिर, पुस र माघ महिना वा हेमन्त ऋतुदेखि आधा शिशिर ऋतुसम्म) । ~ कालीन— वि॰ जाडाको समयको; जाडामा हुने; जाडोसम्बन्धी । ~ ज्वर— ना॰ साह्रै जाडो वा ठन्डी भएर चढ्ने एक किसिमको जरो; कामजरो । ~ प्रधान— वि॰ १. धेरै शीत लाग्ने वा जाडो हुने (देश, ठाउँ आदि) । २. सर्दी वा चिसो लाग्ने । ~ मण्डल— ना॰ सुमेरु र कुमेरु वृत्तदेखि धु्रवतर्फको जाडो क्षेत्र । ~ मरुभूमि— ना॰ हिउँले ढाकिएको क्षेत्र । ~ युद्ध— ना॰ सेना र शस्त्रास्त्रको प्रत्यक्ष प्रयोग नभए तापनि राष्ट्रहरूका बीच भित्रभित्रै विरोध चल्ने र प्रकट रूपमा तानातान भइरहने तथा त्यस्तो नीतिले युद्धको भावना चर्कँदै जाने अवस्था वा कार्य ।

स्यीब २ ना. [ sʲiba ] मृतक; लाश; मुर्दा; मृत शरीर

स्यीबखो ना. [ sʲibakʰo ] अर्थी; मरेको मान्छे हाल्ने साधन

स्यीबीथुन् ना. [ sʲibitʰun ] मर्ने अवश्था

स्यीम्बङ् ना. [ sʲimbaŋ ] घ्यूदानी,घ्यू हाल्ने भाँडो

स्यीम्बु / ङान्सुम ना. [ sʲimbu ] १) मृतक; लाश २) राक्षस; प्रेत
दोःग्,म्हुखी, रीम्बु [ पर्यायबाचि ]

स्यीम्म्रङ् ना. [ sʲimmraŋ ] खोरिया, फाँडेर बिराएको नयाँ जमिन

स्यीय्हुल् ना. [ sʲijṳl ] नरक
डेइने, सीवा [ पर्यायबाचि ]

स्यीव ना. [ sʲiwa ] डोब;हलेको डोरो; डाम

स्यीःसङ् ना. [ sʲiːsaŋ ] वर्षा; बर्खा

बर्खा— ना॰ [सं॰ वर्षा] १. गर्मी यामका छ महिनाको समय; वर्षा । २. एक वर्षाऋतु भएको वर्षाचक्र । > बर्खान— ना॰ मरुभूमिमा वायुले थुपारेको अर्धचन्द्राकारको बालुवाको ढिस्को; वार्चन । >

वर्षा— ना॰ [सं॰] १. पानी पर्ने काम; पानीको बर्साइ; वृष्टि; झरी । २. छ ऋतुमध्ये साउन र भदौ हुने एक ऋतु; बर्साद । ३. पानीपराइका छाँटले कुनै वस्तु धेरै परिमाणमा ओइरने काम । ~ काल— ना॰ पानी बर्सने समय; वर्षा ऋतु; बर्साद । > वर्षाङ्ग— ना॰ महिना; मास । वर्षानुवर्षी— वि॰ प्रतिवर्ष हुने; सालैपिच्छे हुने । ~ मापक— ना॰ कुनै निश्चित अवधिभित्र कति वर्षा भयो भन्ने तथ्य निकाल्ने यन्त्र । वर्षाम्बु— ना॰ परेको पानी; वर्षाको पानी; झरीको पानी । वर्षाशन— ना॰ बाह्र महिनाको सिधा वा मानाचामल; बर्खासन । वर्षित— वि॰ १. वृष्टि भएको; बर्सेको । ना॰ २. वृष्टि; वर्षा ।

स्यु ना. खोल Cover

स्यु:मे ना. [ sʲuːme ] जेठि सासु, दिदी सासु

स्युक्प ना. [ sʲukpa ] धुपी; धूपी

धूप बाल्न उपयोगी रुख

स्युक्पा ना. धुपी; धुप

स्युदान ना. कुर्सी; खाट Bed
ग्या; ठी [ पर्यायबाचि ]

स्युदान् ना. [ sʲudaːn ] बिछ्याउना

स्युप ना. दाप

स्युप् ना. [ sʲup ] खोल, दाप

स्युमि ना. सासू

स्युमी ना. [ sʲumi ] सासु आमा

स्युःमे ग्रेन् ना. [ sʲuːme gre̤n ] जेठी सासु

स्युमे साली ना. [ sʲumesaːli ] मामाको छोरी

स्युरुङ्रुङ् ना. [ sʲuruŋruŋ ] घुँगुरा;घुगरु, घुङरु २)घण्टी झार, छिप्पिएर सुकेपछि घण्टीझैँ बच्ने झार ३)घण्टी

१. हल्लाउँदा छमछम आवाज आउने, सानासाना घण्टी जडिएको, गोडामा बाँधिने, एक प्रकारको गहना; चाँप; घुबुरा । २. फलफूलका लहराको नङ्ग्रा । ३. कपाल आदिमा पर्ने मुन्द्रा । ४. दुर्गम स्थानमा जाने हुलाकीका लट्ठीमा जडिएको छर्ल्याबछर्ल्याब गर्ने वस्तु । — वाल— ना॰ १. घुँगुरा लगाउने वा बेच्ने । २. घुँगुरा बजाउँदै हिँड्ने । ३. घुँगुरा हुने ।

स्युल्दु ना. [ sʲuldu ] भूत; प्रेत; पिचास Ghost
डे;डेमो [ पर्यायबाचि ]

स्येक्मो ना. [ sʲekmo ] प्रेतात्मा

स्येतङ् ना. [ sʲetaŋ ] ईष्र्या

स्येदो ना. [ sʲedo ] बोजो

स्येल्युङ् / स्येल् युङ्ब ना. [ sʲeljuŋ ] दर्शन ढुङ्गा ; आगो सल्काउन प्रयोग गरिने सेतो ढुङ्गो

दर्सिन ढुङ्गो— ना॰ [सं॰ दर्शन ढुङ्गो] साह्रो र सेतो रबको एक जातको ढुङ्गो ।

स्यो ना. [ [sʲo ] १)कचौरा, थाल, काठबाट बनाएको कचौरा थाल २)दही
खोरे, बद, कञ्ज्या [ पर्यायबाचि ]

स्योक्प ना. [ sʲokpa ] खास्टो
कोप्स्या [ पर्यायबाचि ]

स्योङ ना. खोला River

स्योङ ना. खोला River

स्योङ रान्दा ना. घट्ट

स्योङ् ना. [ sʲoŋ ] खोला River

खोला [ना०] ['खोलो' को ति०रू०] हे० खोलो। सानोतिनो नदी।

स्योङ्बो ना. [ sʲoŋbo ] तामाङ जातिको एक थर

स्योजे ना. [ sʲodze ] टोपी
टुबी, स्योदे [ पर्यायबाचि ]

स्योतोलो ना. [ sʲotolo ] काउलो, सेल रोटीमा प्रयोग गर्ने घाँसको जरो

स्योदे ना. [ sʲode ] टोपी
टुबी, स्योजे [ पर्यायबाचि ]

स्योप्ली ना. [ sʲopli ] खोल, काँचुली, खोस्टा

स्योप्स्योप् ना. [ sʲopsʲop ] खरानी हुनेगरी डढेको

स्योयाङ् ना. [ sʲojaːŋ ] पृष्ट

स्योर्मो ना. [ sʲormo ] खोल्सो, सानोतिनो खोल्सी

स्योलोक्ले ना. [ sʲolokle ] थुप्रो
उम्, फुङ्मा, नेक्को, बोप्ले [ पर्यायबाचि ]

स्योलोदल्ब ना. [ sʲolodalba ] बाढी

बाढीःज्यादा वर्षा हुँदा पानी बढेर आफ्नो नियत स्थान नाघी बगेको नदीनालाको प्रवाह; बाढ।

स्योलोन ना. फुपा; फुपाजु; फुपाज्यू

स्योल् ना. [ sʲol ] पवित्र भाँडो

स्योल्दो ना. [ sʲoldo ] लामा पुजारीको विशेष कपडा, पोषक दोर्म, सुर्के,

स्य्ह ना. [ sʲa̤ ] शरीर; मासु
गो, गोदोङ्ब, ठङ्सीङ्, बुङ्, ल्ही, ल्हुइः, स्य्हल्ही, [ पर्यायबाचि ]

स्य्हङ्लङ्/ स्य्हाङ्गलङ् ना. [ sʲa̤ŋlaŋ ] तरवार; खोरन्डा
पतङ् [ पर्यायबाचि ]

स्य्हप्तो ना. [ sʲa̤pto ] सेवा; चाकरी Service

स्य्हप्रु ना. [ sʲap̤ ru ] तामाङ नाचको ताल

स्य्हब ना. [ sʲa̤b ] खुट्टा, आदरार्थी शब्द
कङ्, लेक्प, बले [ पर्यायबाचि ]

स्य्हम्जेन् ना. [ sʲam̤ dzen ] तामाङ जातिको एक थर

स्य्हम्देन् ना. [ sʲa̤mden ] ठट्टा;ख्याल हस्ती

स्य्हरो ना. [ sʲa̤ro ] मासुको डल्लो; गोलो; बाटुलो

स्य्हर्ली ना. [ sʲa̤rli ] लहरा; लहरसगँ मिलेको

स्य्हल ना. [ sʲa̤la ] पूजा; देवी-देवता पन्छनु (खुशी पार्नु)

स्य्हल् ना. [ sʲal̤ ] १)मुख; आदरार्थी शब्द, २)अनुहार; चेहरा; आदरार्थी शब्द

स्य्हल्ही/ स्य्हलुङ्ब ना. [ sʲa̤li̤ ] शरीर
गो, गोदोङ्ब, ठङ्सीङ्, बुङ्, ल्ही, ल्हुइः, स्य्ह, स्य्ह [ पर्यायबाचि ]

स्य्हा ना. [ sʲa̤ː ] भल

भल [ना०] [सं० बेलो १. आकाशबाट पानी पर्दा वा बाढी आउँदा पाखामा बगेको पानीको प्रवाह। मल; भल पानी; धमिलो पानी

स्य्हाइथुवा ना. [ sʲa̤ːitʰuwaː ] बुद्ध; सञ्चालक

स्य्हाङो ना. [ sʲaː̤ŋo ] मृतकको टाउको वरिपरि चढाएको विभिन्न खाद्य वस्तु

स्य्हाङ्बो ना. [ sʲa̤ːŋbo ] सालो; जेठान
जेरु [ पर्यायबाचि ]

स्य्हाप्डोप ना. [ sʲa̤ːpɖop ] जुत्ता; चप्पल
पने;स्य्हाप्डोप;, लकम् [ पर्यायबाचि ]

स्य्हाप्तो ना. [ sʲa̤ːpto ] हेरचाह

स्य्हाप्सु ना. [ sʲaː̤psu ] उकार

स्य्हाप्सुग् ना. [ sʲa̤ːpsug ] मोजा
ओम्स, काङ्स्युप् [ पर्यायबाचि ]

स्य्हामा ना. [ sʲaː̤maː ] तामाङ पोसाक; तामाङ महिलाले लगाउने बुनेको लुङ्गी

स्य्हामा म्हेन्दो ना. [ sʲa̤ːmaː me̤ndo ] रजस्वला
मोर्तब [ पर्यायबाचि ]

स्य्हालछ्यी ना. [ sʲaː̤latsʲʰi ] मुख पुछ्ने रुमाल

स्य्हालु ना. [ sʲa̤ːlu ] जवाफ
जोहब्; स्हेर्लम्; स्हेर्लीङ [ पर्यायबाचि ]

स्य्हाल्गर् ना. [ sʲaː̤lgar ] सुनग पोङ

स्य्हाल्टी ना. [ sʲa̤ːlʈi ] गलबन्दी

स्य्हाल्रे ना. [ sʲaː̤lre ] मुख छोप्ने लुगा

स्य्हाल्स्ही ना. [ sʲa̤ːlsi̤ ] प्रसाद
ख्लासोल्, छोःक् [ पर्यायबाचि ]

स्य्ही ना. [ sʲi ] पानी परेको बेला जमिनबाट पानी निस्कनु

स्य्हीङ् ना. [ sʲiŋ̤ ] कद

स्य्हीप्त ना. [ si̤ptaː ] भूमे; भूमिदेवता; किसानहरुले दाइँ गरिसके पछि पूजा गर्ने देवता Land Deity

किसानहरुले दाइँ गरिसके पछि पूजा गर्ने देवता

स्य्हीप्त चेमे ना. [ sʲi̤pta tseme ] नृत्य ; भूमि देवताको नाच

स्य्हीव ना. [ sʲiw̤ a ] आदर; मान सम्मान

स्य्हुर्लु ना. [ urlaŋru ] आकृति; रुप

स्य्हुःल/ तीका ना. [ sʲṳːla ] छेपारो

स्य्हुल्दप् ना. [ sʲṳldap ] डोको वा झोला छोप्ने कपडा

स्य्हेः ना. [ sʲe̤ː ] नाम ; आदरार्थी शब्द

स्य्हेङथानो ना. [ sʲe̤ŋtʰaːno ] बनाइ राख

स्य्हेङ्लु ना. [ sʲe̤ŋlu ] गराइ

स्य्हेःब ना. [ sʲe̤ːba ] खाना, भुजा, आदरार्थी शब्द
क्यन्, सोल् [ पर्यायबाचि ]

स्य्हेबोम्बो ना. [ sʲeb̤ ombo ] अगुवा संगीतकार (संगीतलाई अगुवा गर्ने व्यक्ति)

स्य्हेस ना. [ sʲes̤a ] १)आदर २)मान सम्मान

स्य्हो ना. [ sʲo̤ ] बिहान

स्य्होः ना. [ sʲo̤ː ] बिहान; सबेर

स्य्होःडेद् ना. [ sʲo̤ːɖed ] आधा बिहान; दश बजेको समय

स्य्होन् ना. [ sʲo̤n ] माउ र भएका बच्चाहरु सबै (गोठै)

स्य्होमो [ sʲo̤mo ] पीँध; थुन्से वा डोकोको तल्लो भाग

स्य्होल्दो ना. [ sʲo̤ldo ] बख्खु
बगु, सुर्की [ पर्यायबाचि ]

स्य्ह् ना. [ sʲṳː ] बिन्ती; ढोका

स्वहो/ पयन् ना. [ swaho ] सीप

स्वा ना. दाँत Tooth

स्वोकराती ना. [ swokaraːti ] कार्तिक

स्ह ना. [ sa̤ ] छारे रोग; आकस्मिक रुपमा मूर्छा पर्ने रोग

स्हङ्गङ् ना. [ sa̤ŋgaŋ ] साल्मे, नुवाकोट जिल्लाको उतरी भेगमा अवस्थीत एक गाउँ

स्हङ्मेन् ना. [ sa̤ŋmen ] जडीबुटी; औषधीयुक्त वनस्पति

स्हङ्मो ना. [ sa̤ŋmo ] तामाको भाँडो

स्हन् ना. [ sa̤n ] सिमाना बिन्दु, सिमाना
छाम् [ पर्यायबाचि ]

स्हन्डे ना. [ sa̤nɖe ] भुत आत्मा

स्हयुङ् ना. [ sa̤juŋ ] राज्य भूमि

स्हयोल् ना. [ saj̤ol ] हातमा दिने रोटीको डालो

स्हल्दोङ् ना. [ sa̤ldoŋ ] भाते; घिचुवा

स्हाङ्री ना. [ saː̤ŋri ] तामाङ जातिको एक थर

स्हाङ्स्हाङ् ना. [ sa̤ːŋsa̤ːŋ ] पवित्र ; स्वच्छा

स्हिल्बा ना. शुद्धिकरण गर्नु Purification

स्ही ना. [ si̤ ] जनावर; जन्तु;पशु

स्हीङ् ना. [ si̤ŋ ] ठाउँ
ग्यालस, ग्ला [ पर्यायबाचि ]

स्हीङ्छम् ना. [ si̤ŋtsʰam ] जमीनको सीमाना

स्हीङ्द ना. [ siŋ̤da ] काम; क्रिया

स्हीने ना. [ si̤ne ] लहरे खोकी

स्हीप्ता ना. [ si̤ptaː ] देउता ; सबैभन्दा ठूलो देउता
ख्ल, चेन्, न्यातस्य्हीप्त, ला, ल्हु [ पर्यायबाचि ]

स्हीप्या ना. [ sip̤jaː ] अन्तिम भोज
फेच्याङ् [ पर्यायबाचि ]

स्हीमो ना. [ si̤m ] भाङ

स्हीयङ्खम् ना. [ sij̤aŋkʰam ] राज्य
ग्याल्स, ताम्सलीङ् [ पर्यायबाचि ]

स्हील्ब २ ना. [ si̤lba ] शीत; ओसका थोप
पप्, स्यीत्, स्यीप्२ [ पर्यायबाचि ]

शीत— ना॰ [सं॰] १. राती जमिन, रूख, पात आदिमा पर्ने पानीका ससाना थोप्ला; ओस । २. ठन्डीको अवस्था वा अनुभव; जाडो; चिसो । ३. नचलमलाउने; अल्सी । — कटिबन्ध— ना॰ भूमध्यरेखादेखि ६६ज्ञ अंश उत्तर र ६६ज्ञ अंश दक्षिणदेखि धु्रवप्रदेशसम्म पर्ने; साह्रै चिसो रहने पृथ्वीका दुई भाग । — कण— ना॰ राती वा जाडामा आकाशबाट परेको, टल्कने पानीका थोप्ला; जलबिन्दु; शीत । — कर— वि॰ १. चिसो वा ठण्डा गर्ने । ना॰ २. चन्द्रमा । ३. कपूर । — करण— ना॰ चिसो वा ठन्डा बनाउने प्रक्रिया । ~ काल— ना॰ जाडोको समय; हिउँद याम (प्रायः मङ्सिर, पुस र माघ महिना वा हेमन्त ऋतुदेखि आधा शिशिर ऋतुसम्म) । ~ कालीन— वि॰ जाडाको समयको; जाडामा हुने; जाडोसम्बन्धी । ~ ज्वर— ना॰ साह्रै जाडो वा ठन्डी भएर चढ्ने एक किसिमको जरो; कामजरो । ~ प्रधान— वि॰ १. धेरै शीत लाग्ने वा जाडो हुने (देश, ठाउँ आदि) । २. सर्दी वा चिसो लाग्ने । ~ मण्डल— ना॰ सुमेरु र कुमेरु वृत्तदेखि धु्रवतर्फको जाडो क्षेत्र । ~ मरुभूमि— ना॰ हिउँले ढाकिएको क्षेत्र । ~ युद्ध— ना॰ सेना र शस्त्रास्त्रको प्रत्यक्ष प्रयोग नभए तापनि राष्ट्रहरूका बीच भित्रभित्रै विरोध चल्ने र प्रकट रूपमा तानातान भइरहने तथा त्यस्तो नीतिले युद्धको भावना चर्कँदै जाने अवस्था वा कार्य ।

स्हुः ना. [ sṳː ] साप्रा
गीप्प [ पर्यायबाचि ]

स्हुर् ना. [ sṳr ] १) घरको सुर २)कोण कुनी ३)घरको कुना

स्हुर्ब्ली ना. [ sṳrbli ] चतुर्भुज

स्हुर्सोम्ब ना. [ sṳrsomba ] त्रिकोण

स्हेः ना. [ se̤ː ] सम्पति; धन

स्हे ना. [ se̤ ] बस्तु; चीज

स्हेग्रे ना. [ se̤gre ] बालुवा; गीर्खाहरु ; सानो वा मसिनो गिट्टी
बेल्व, बेस [ पर्यायबाचि ]

स्हेन्डे ना. [ se̤nɖe ] भुत; ठुलो ग्रहदशा र खटको
म्हङ् (unspec. var. of माम्ही), सोन्डे , स्यीङ्मो, स्यीन्डे [ पर्यायबाचि ]

स्हेपोम्बो ना. [ se̤pombo ] गायक; गायिका
कोबे म्ही [ पर्यायबाचि ]

स्हेमेन् १ ना. [ se̤men ] तरकारी; आदरार्थी शब्द
खु; थोङ्जे (unspec. var. of थोङ्सो [ पर्यायबाचि ]

स्हेम्री ङ्यीज्यी ना. [ sem̤ ri ŋʲidzʲi ] आनन्दित महसुस

स्हेर् ना. [ se̤r ] प्रकाश; उज्यालो Light
होइस्हेर१ [ पर्यायबाचि ]

प्रकाशः [ना०] [सं०] १. बलेको वा उज्यालो पदार्थबाट निस्कने, अन्धकारलाई हटाउने तइभ्व; अन्धकारले गर्दा प्रत्यक्ष हुन नसकेका वस्तु आँखासामुन्ने प्रत्यक्ष गराउने, उज्यालो वस्तुबाट निस्कने तेज; आलोक; ज्योति; उज्यालो। २. घाम; जून। ३. लुकेर बसेको वा गोप्य रहेको कुरा प्रकट हुने क्रिया; निस्कने वा देखिने क्रिया। ४. सबैले देख्ने, सुन्ने गरी गरिएको वा भनिएको नाटक आदिका पात्रको उक्ति वा कार्य।

स्हेर्ख ना. [ se̤rkʰa ] जाँगर

स्हेर्लम् ना. [ se̤rlam ] जवाफ
जोहब्; स्हेर्लम्; स्हेर्लीङ् [ पर्यायबाचि ]

स्हेर्लाङ् ना. [ se̤rlaːŋ ] प्यास ; तिर्खा

स्हेर्लीङ् ना. [ se̤rliŋ ] जवाफ
जोहब्; स्य्हालु; स्हेर्लम् [ पर्यायबाचि ]

स्हेःलम् ना. [ se̤ːlam ] ठट्टा

स्हेस ना. [ se̤sa ] शिष्टाचार

स्हो ना. [ so ] चोया सम्बन्धी कामहरु

स्होङ् ना. [ so̤ŋ ] कोसेली; नासो
केःग [ पर्यायबाचि ]

स्होन् ना. [ so̤n ] जतन; हिफाजत; बचाउ

स्होम्बो ना. [ so̤mbo ] जुत्ता; उनबाट तयार गरिएको घुँडासम्म आउने जुत्ता
पने; लकम्;स्य्हाप्डोप् [ पर्यायबाचि ]

स्होम्रे ना. [ so̤mre ] आमनेसामने; सामु

स्होल् ना. [ so̤l ] नतिजा

स्होल्मो ना. [ so̤lmo ] डालो; कोदो टिप्दै हाल्दै गर्ने भाँडो

हउड ना. [ hauɖa ] प्वाल; दुलो
खुङ् [ पर्यायबाचि ]

हउर ना. [ haura ] प्वाल
खुङ् [ पर्यायबाचि ]

हक्प ना. [ hakpa ] हाप्से, फ्याउरी

हक्सङ्हक्कु ना. [ haksaŋak̤ ku ] एक प्रकारको चरा

हङ् ना. [ haŋ ] १)खुला; झ्याल, ढोका आदि खुल्ला भएको अवस्था २)आन्द्रो

हङ्कङ् ना. [ haŋkaŋ ] भँड्खारो
व्हाङ्, हङ्सङ्, होक्तोङ् [ पर्यायबाचि ]

भँड्खारो/भँड्खालो— ना॰ [भ्वाब+खालो] गहिरिएको ठाउँ; भड्खारो ।

हङ्ले ना. [ haŋle ] खुल्ला रुपले

हङ्सु ना. [ haŋsu ] हँसिया
गोरेत्, व्हरे [ पर्यायबाचि ]

हङ्हुङ् ना. [ haŋṳŋ ] ठूलो ज्यानको; शरीरको बनावट

हजीगोल १ ना. [ hadzigola ] तद्काल, नगद

हड्केन् ना. [ haɖken ] घण्टी, घाँटीमा झुन्ड्याउने घण्टी

हन्स/ हँस / हासा ना. [ hansa ] हाँस

हप्पा ना. [ happaː ] बुङ्ताङीको थेगो

हम्ब ना. [ hamba ] रुचि; खाने इच्छा; भोग

हम्सङ् ना. [ hamsaŋ ] दिसा पिसाब
खम्सङ् [ पर्यायबाचि ]

हया ना. [ hajaː ] झैझगडा

हया स्याबा ना. चौरी चराउने नाच

हरेरी /खरेट्टी ना. [ hareri ] खडेरी Drought
छप्प [ पर्यायबाचि ]

खडेरी— ना॰ खेतीपाती गर्ने वर्षायाममा वा पानी पर्नुपर्ने समयमा पानी नपरी सुक्खा लागेको अवस्था; लामो समयदेखि पानी नपरेको अवस्था; सुक्खा; अनावृष्टि ।

हर्लङ् ना. [ harlaŋ ] प्यास ; तिर्खा

हल्गी ना. [ halgi ] जोगिनी; नक्षत्र Constellation

जोगिनी [ना०] [सं० योगिनी] ज्योतिषको गणनाबाट आउने मङ्गला आदि आठ योगिनी।

नक्षत्र ना०] [सं०] १. चन्द्रमाको मार्गमा देखिने, सौरजगत्देखि अलग रहेका सत्ताइस नक्षत्र वा ताराहरूको समूह (अश्विनी, भरणी, कृत्तिका, रोाहिणी, मृगशिरा, आर्द्रा, पुनर्वसु,पुष्य (तिष्य०, अश्लेषा, मघा, पूर्वाफाल्गुनी, उत्तराफाल्गुनी, हस्ता, चित्रा, स्वाती, विशाखा, अनुराधा, ज्येष्ठा, मूल, पूर्वाषाढा, उत्तराषाढा, श्रवण, धनिष्ठा, शतभिषा, पूर्वभाद्रपद, उत्तरभाद्रपद र रेवती)। २. ज्योतिषशास्त्रअनुसार मनुष्यका असलखराब अवस्थाका अधिष्ठाताहरू। ३. तारा।

हाउटामाया/गोहउट/ हौटमाया ना. [ haːuʈaːmaːjaː ] किचकण्डी

हाङ्रे ना. चोलो
आङ्रे [ पर्यायबाचि ]

हाङ्सु ना. हँसिया
ग्वारे [ पर्यायबाचि ]

हातले बिँड समातेर घाँसपराल आदि काट्ने, टुप्पासम्म घुमेको फलामे हतियार; आँसी ।

हाप्सिल ना. ढाडे

भाले बिरालो; ठूलो बिरालो

हार्वे ना. घ्यु राख्ने भाँडो

हाल ना. [ haːla ] जोडा; जोडी; बराबरको
ङ्य्हीब, य्हा१ [ पर्यायबाचि ]

हाल्दि ना. बेसार Turimeric

हीक्प/हीक्को ना. [ hikpa ] बाडुली

हीगीबुँमा ना. [ higibũmaː ] शब्द
छीः [ पर्यायबाचि ]

हीग्छे ना. [ higtsʰe ] परीक्षा

हीम्डु ना. [ himɖu ] सामाजिक पूजा; भूतलाई पन्साउने काम
मेतो [ पर्यायबाचि ]

हीम्डुङ् ना. [ himɖuŋ ] तामाङ जातिको एक थर

हुक्पा ना. हुचिल

हुदुदु ना. [ hududu ] कबड्डी

हुन्दली ना. [ hundali ] पीङ

हुय्हेत् / हु:वेत् ना. [ huje̤t ] लाटोकोसेरो; हुचिल
कुलुलु, हुःवत् [ पर्यायबाचि ]

हुर्दा ना. घुयेँत्रो

डोरीको बीचमा ढुङ्गो राखी हातले घुमाएर हान्ने एक किसिमको अस्त्र ।

हुर्दुङ् ना. [ hurduŋ ] घुयेँत्रो

हुर्ब २ ना. [ hurba ] जाँड; नसा लाग्ने छ्याङ्

हुलुङ् ना. [ huluŋ ] झाङ;झ्याम्म परेको रुख

हुल् ना. [ hul ] समूह

हुःवत् ना. [ huːwat ] लाटोकोसेरो
हुय्हेत् [ पर्यायबाचि ]

हेइज/ खइच ना. [ heidza ] ठूलो डोको
रान्ज्य [ पर्यायबाचि ]

हेत्ती ना. [ hetti ] हात्ती
लाङ्बो [ पर्यायबाचि ]

हेल्लो ना. [ hello ] बेसार
नीयुङ्, बेसवर्, बेस्वर् [ पर्यायबाचि ]

हेल्हो ना. [ helo ] कर्कट राशि

होइस्हेर् १ ना. [ hoise̤r ] प्रकाश Light
स्हेर् [ पर्यायबाचि ]

प्रकाश:[ना०] [सं०] १. बलेको वा उज्यालो पदार्थबाट निस्कने, अन्धकारलाई हटाउने तइभ्व; अन्धकारले गर्दा प्रत्यक्ष हुन नसकेका वस्तु आँखासामुन्ने प्रत्यक्ष गराउने, उज्यालो वस्तुबाट निस्कने तेज; आलोक; ज्योति; उज्यालो। २. घाम; जून। ३. लुकेर बसेको वा गोप्य रहेको कुरा प्रकट हुने क्रिया; निस्कने वा देखिने क्रिया। ४. सबैले देख्ने, सुन्ने गरी गरिएको वा भनिएको नाटक आदिका पात्रको उक्ति वा कार्य।

होक ना. पाताल दिशा

होक्तोङ् ना. [ hoktoŋ ] खोल्सा,खाल्डो
व्हाङ्, हङ्हङ्, हङ्सङ्, होल्ग [ पर्यायबाचि ]

होङ् ना. [ hoŋ ] १) लच्छिन २) सहकाल; प्रशस्तको समय

होप्तेन् ना. [ hopten ] तामाङ जातिको एक थर

होर्छे ना. [ hortsʰe ] धन्यवाद
थुग्जेछ्ये [ पर्यायबाचि ]

होल्ग ना. [ holga ] खोल्सा, सानोतिनो खोल्सी, खोल्सा
होक्तोङ् [ पर्यायबाचि ]

हौर ना. [ hʌᵘra ] प्वाल

ह्युगु ना. मलसाँप्रो
युगु [ पर्यायबाचि ]

ह्युल्सा ना. देश Country

ह्रोस्या ना. [ ro̤sʲaː ] मितिनी

ह्लागीम्ही ना. [ gla̤ːgimi ] बासिन्दा Residents
ग्लागीम्ही [ पर्यायबाचि ]